واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: برنامهای كه میبینید نامش مستند است
اولین چیزی كه از مقوله برنامههای مستند طی سالهای كودكی و نوجوانی یادمان میآید برنامه راز بقا و راوی آن است كه با سادهترین جملات مثل: جانوری كه میبینید... برنامهای را درباره حیوانات روایت میكرد.روایتی تكراری در قالبی تكراری كه حتی بارها دستمایه برنامههای طنز تلویزیونی هم قرار گرفت.اما به تدریج طی سالها مستندهای تلویزیونی معنا و قالبهای متنوعی پیدا كرد. و با اختصاص بخش عمدهای از برنامههای شبكه چهار سیما به برنامههای مستند در ساعات معمول روز به تدریج تا حدودی مستند در ذهن مخاطب جایگاهی تعریف شده و انحصاری یافت.استفاده از تمهیدات خوبی مثل انتخاب و پخش مستندهای متنوع در زمینههای مختلف از محیطزیست گرفته تا مستندهایی درباره حرفههای مختلف، ساخت وسایل مختلف، مستندهای صنعتی و مستندهای علمی كه از شبكههای ماهوارهای ضبط ودوبله یا زیر نویس شدهاند تأثیر فراوانی در بازشناسی این گونه از برنامهها و علاقهمندسازی مخاطب داشت.هرچند جایگاه فعلی مستند در سیما (كه بخش عمدهای از آن هم به مستندهای سیاسی و گزارشهای مستند اختصاص یافته است) هنوز در حدی نیست كه علاقهمندان برنامههای مستند را راضی كند چرا كه به جز شبكه چهار سیما( به مدد توجه مدیران آن) سایر شبكهها مستند را چندان جدی نمیگیرند و معمولا زمان پخش برنامههای مستند در ساعاتی از كنداكتور است كه برنامهها و سریالهای معمول پخش شده و ساعت پایانی شب است.نكته قابل ذكر این است كه اغلب مستندهایی كه از تلویزیون پخش میشود مستندهای خارجی است كه هر چند به لحاظ كیفیت و الگوسازی برای برنامهسازی مستند مفیداند اما تا وقتی مستند سازها و مستندهای داخلی جدی گرفته نشوند و بهطور جدی برنامههایشان در تلویزیون جایگاهی نداشته باشد طبعاً مستندسازی بهطور جدی پیشرفت نخواهد كرد.تا وقتی كه مستندسازی بهعنوان بخشی از برنامههای ثابت تمام شبكههای تلویزیونی مورد توجه قرار نگیرد و میزان بودجه اختصاصی آن معادل برنامههای دیگر نباشد طبیعتا كارگردانهای تلویزیونی و حتی برنامه سازانی كه علاقهمند به ساخت مستنداند انگیزه كمتری برای این شاخه از برنامهسازی خواهند داشت.مستندسازی اگر بهطور حرفهای به لحاظ بودجه و امكانات و هماهنگیها مورد توجه قرار گیرد قطعاً حاصل كار برنامهای یكنواخت و بدون جذابیت نخواهد بود و در نتیجه مخاطبین بیشتری را هم جذب خواهد كرد.برگزاری اولین جشنواره مستند سینما حقیقت و حضور مستند سازان جوان ایرانی با فیلمهایشان در یك هفته اخیر ثابت كرد كه استعدادهای جوانی در این زمینه وجود دارند كه اگر به آنها توجه شود مجالی برای ظهور خواهند یافت. بسیاری از فیلمهای شركتكننده در این جشنواره مستندهایی تلویزیونی بودند كه توسط صدا و سیما تهیه شده بودند اما بهدلیل عدم انسجام در پخش برنامههای مستند، شاید هرگز در تلویزیون و در ساعاتی پر بیننده دیده نشوند درنتیجه تنها مخاطبین پیگیر ممكن است موفق به دیدن برنامه مستندی شوند كه با زحمت بسیاری تهیه شده است.ایجاد راهكارها و بسترسازی مناسب فرهنگی در تلویزیون، تخصیص بودجه مناسب، تعریف اصولی ساختار مستند بر مبنای روند پژوهش و تحقیق پیش از ساخت برنامه و تسهیل جریان فیلمسازی مستند همه و همه از عواملی است كه میتواند علاوه بر پایه گذاری مستندسازی علمی به رواج و توسعه ساخت برنامههای مستند و جذب كارگردانهای مستعد در این حیطه كمك كند.نگاهی گذرا به استقبال جشنوارههای جهانی از فیلمهای ایرانی ثابت میكند كه بخش اعظم فیلمهای مورد توجه، مستندهایی بودهاند كه بر مبنای تحقیقهای اجتماعی شكل گرفتهاند. باید در نظر داشت برنامههای مستند در قالبی جذاب و دیدنی با موسیقی و ریتم مناسب و پشتوانه پژوهشی قوی میتواند یكی از بهترین ابزارهای آموزشی و انتقال پیام در تلویزیون باشد و حتی فیلمهای مستند بهترین وسیله برای تبیین ابعاد اجتماعی- سیاسی و فرهنگی هر جامعه است.منبع : همشهری
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 262]