واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: به گزارش روز يكشنبه خبرنگار سياسي ايرنا، اين نشست به لحاظ شكلي از اين حيث كه به تعيين محل ديدار بعدي مذاكره كنندگان ارشد ايران و 1+5 منتهي نشد از نشست قبلي در ژنو متمايز بود.در مذاكرات ژنو 3 (15 و 16 آذرماه) استانبول به عنوان ميزبان دور بعدي مذاكرات با موضوع همكاري حول نقاط مشترك تعيين شده بود. جمهوري اسلامي ايران بر خلاف طرف غربي كه از چارچوب گفت وگو در سال هاي اخير به دنبال نتيجه تعامل و همكاري نبوده است در اين دور از مذاكرات با پوشه اي مملو از پيشنهادات مشخص شامل موضوعات همكاري در چارچوب محورهاي عدم اشاعه، خلع سلاح و همكاري صلح آميز در كاخ چراغان استانبول حضور يافت و به مذاكره با اعضاي دايم شوراي امنيت(روسيه، چين، آمريكا، فرانسه، انگليس ) به علاوه آلمان پرداخت. روش هايي عملي براي اجراي پيشنهادهاي خود ارائه كرد، از دستور كار توافق شده در ژنو كوتاه نيامد، الزامات مسير همكاري را براي 1+5 تببيين كرد و از 1+5 خواست به اين الزامات پاي بند باشند و نهايتا هم گفت مذاكرات مي تواند ادامه پيدا كند اما فقط در همين چارچوب. مذاكرات استانبول در چارچوب شكلي به گفت وگوي 1+6 نيز تبديل شد؛ هر چند به لحاظ محتوايي اين مهم تا پذيرش حقوق ملتهاي جهان و كنار زدن انحصار در حوزه علم و فناوري به تاخير خواهد افتاد. در اين دور از مذاكرات در قامت يك عضو غيردايم شوراي امنيت حضور يافت چرا كه اين كشور از ابتداي سال جاري ميلادي به مدت دو سال كرسي غيردايم شوراي امنيت سازمان ملل را در اختيار دارد. مذاكرهكنندگان ايران در حالي بر سر ميز مذاكرات استانبول حضور يافتند كه رويدادهاي داخلي و بينالمللي كشورمان، قدرت چانهزني تهران در گفتوگوها را بيشتر كرده بود. در سطح ملي، اجراي قانون هدفمندكردن يارانهها با بالاترين سطح مشاركت و همراهي ملت ايران از ثبات سياسي فوقالعاده ايران حكايت دارد. در سطح بينالمللي چهار موضوع تشكيل دولت همپيمان ايران در عراق، سقوط دولت امريكايي در لبنان، ضربه به شبكه جاسوسي و تروريستي رژيم صهيونيستي (موساد) در ايران و ابتكار ديپلماتيك تهران در قالب بازديد ديپلماتهاي بلندپايه از تأسيسات هستهاي اراك و نطنز، قدرت مذاكراتي نمايندگان كشورمان را افزون كرده بود. در چنين فضايي مذاكره كنندگان كشورمان با ابتكار وارد گفت وگوها شد تا طرف مقابل را به سمت اذعان به حقوق ايران سوق دهند. اين در حالي بود كه در آستانه مذاكرات سيگنال ها و پيامهايي از طرف غربي مخابره شده بود كه اگرچه برخي از آنها در سطح رسمي و دولتي نبود اما يك رويكرد تازه در نگاه به كشورمان تلقي مي شد. جمعي از ديپلماتها، كارشناسان كنترل تسليحات، كارشناسان امور ايران و امريكاييهاي ايرانيالاصل پيش از آغاز مذاكرات استانبول ميان ايران و گروه1+5، با صدور بيانيهاي از دولت امريكا خواستند تا غنيسازي اورانيوم در ايران را پذيرفته و با تهران فراتر از موضوع هستهاي گفتوگو كند. با اين وجود، اين موضع در نگاه مذاكره كنندگان غربي انعكاس نيافت و آنان در مقابل پيشنهادهاي جديد ايران اين بحث را مطرح كردند كه به زمان و فرصت بيشتري نياز دارند تا اين مذاكرات را ادامه دهند. اين مساله نشان از آن داشت كه مذاكره كنندگان شش كشور طرف گفت وگو با تهران از آمادگي لازم براي جهش مذاكرات از رويكرد گذشته – تقابل- به رويكرد تعامل نيستند و اين در شرايطي بود كه برخي كشورها اين مذاكرات را به امنيت ملي خود پيوند زده اند؛ همچنانكه در اين مذاكراتپوينت تالوار از شوراي امنيت ملي امريكا، نيكلاس برنز و رابرت آينهورن از وزارت خارجه ايالات متحده را همراهي مي كرد. اين امر از منظر ديگر به ناتواني طرف مقابل از ارايه پاسخ هاي روشن به پيشنهادهاي ايران نيز تعبير و تفسير شد. اين شرايط در كنار طرح موضوعات فراتر از دستور كار گفت وگو براي همكاري از سوي طرف غربي باعث شد تا مذاكرات بي نتيجه بماند. كاترين اشتون مذاكره كننده ارشد 1+5 و مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا در پايان اين مذاكرات به طرح اين ادعا پرداخت كه ايران براي غرب پيش شرط تعيين كرده است. اشاره اشتون به دو نكته «احترام به حقوق ملتها و اجتناب از مقابله با حق ملتها» بود كه موضوعي بديهي و از ملزومات منطق گفتوگو بر همان سازوكاري است كه در ان پي تي بر آن تاكيد شده و سخن تهران مبني بر برقراري تعادل ميان حقوق و تكاليف اعضاي ان پي تي امروز سخن ملتها است. از اين زاويه نگاه روشن است كه احترام به حقوق ملتها با پيش شرط گذاشتن منافات دارد. گذشته از اين كه اين سخن اشتون در نگاه ملتهاي جهان موضوعي غيرقابل پذيرش است؛ توجه به اين مقوله كه در گذشته و در مقطعي آنها براي مذاكره پيش شرط مي گذاشتند اما اكنون اذعان دارند كه جمهوري اسلامي ايران در شرايطي قرار دارد كه براي آنها شرط تعيين كند حاكي از موفقيت و پيروزي ايران در هماورد ديپلماتيك با غرب است و اين كه در عرصه فني و ارايه فناوريهاي جديد در موضوع انرژي هسته اي ، ايران بر خلاف خواست آنها با سرعت مضاعفي در حال پيشرفت است. در چنين شرايطي است كه غرب به سرعت شاهد از دست رفتن موقعيت هاي همكاري با ايران خواهد بود. اشتون در اين دور از مذاكرات درباره پيشنهاد مبادله سوخت سخن راند و اين زماني بود كه از زمان اعلام نياز ايران به سوخت 20 درصد جهت استفاده در رآكتور تحقيقاتي تهران و طرح آن در مذاكرات ژنو 2 مدت زيادي مي گذرد و با توليد مجتمع هاي سوخت 20 درصد در شهريورماه سال آينده در كشورمان، عملا نيازي به مبادله سوخت ندارد. با اين وجود از پشت درهاي بسته كاخ چراغان اين خبر به بيرون انتشار يافت كه سعيد جليلي مذاكره كننده ارشد ايران و دبير شوراي عالي امنيت ملي نيز در مذاكرات به اين موضوع اشاره داشته و تاكيد كرده است كه تبادل سوخت تنها به عنوان يك نقطه مشترك همكاري مي تواند مطرح باشد. سيام**2026
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 376]