محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1829178838
موسیقی تركمن
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: موسیقی تركمن
هوشنگ جاویدتاریخ چند هزار سالة تركمن سرشار از كوچ، هجوم، دفاع و درد و غم و شادی است، فراز و نشیب زندگی فرزندان «اوغوزخان» كه از بلندیهای خشك و صخره‌های «تیان شان» در غرب چین به مرور زمان به صحراهای گرم آسیای میانه و چمنزارهای سیحون و جیحون و كناره‌های خزر كوچیده‌اند. در طول زمان همواره بر سر تنازع بقاء خویش با امپراتوران چین، تزارهای روسیه، خوانین محلی به ستیز برخاسته‌اند و در این رهگذر ادبیات شفاهی تركمنها به ویژه موسیقی این قوم سترگ بازگوكنندة حلقه‌های گسستة هویت فرهنگی آنان است.موسیقی در میان تركمنها جزء لاینفك زندگی است، بیان آلام نهفتة درون و آیینة تمام‌نمای زیستن آنان، با الهام از طبیعت، روابط اجتماعی، اقتصادی، كوچ، تاخت و تاز،... و سایرمایه‌های اصلی یك زندگی است.موسیقی تركمن با پرداختن به رموز زندگی و روح آدمی محتوایی غنی می‌یابد، زبان گویای شور ایمان و عشق و مبارزه، ساز تركمن همراه با «ش‍َل‍ْپِه»های دست نوازندة دوتار نفس می‌كشد، می‌خندد و شتاب می‌كند با نوازش آرشة كمانچه كند می‌شود به پرواز در می‌آید و با نوای نی تركمن به میان ابرها سفر می‌كند و نظاره‌گر زندگی شبانان می‌شود و زنبورك و ذ‌َل تركمن بی‌اختیار انسان را به رؤیا و تولد دوباره و باروری می‌رساند. موسیقی تركمن طوفانی است كه وجود آدمی را به لرزه در می‌آورد، می‌گذارد و هیچ شنونده‌ای نمی‌تواند در برابر نیروی جاذبة آن مقاومت كند و یا بی‌تفاوت از كنارش بگذرد. در موسیقی تركمن چهار دستگاه اصلی وجود دارد كه عبارت‌اند از: تشنید1، م‍ُخمِسِ2، ن‍ُوایی3، و قِرق‍ْلِی (قِرخ‍ْلِی)4 (یا چهل مقام) كه هر كدام از این دستگاهها خلق‌شدة پنجه‌های استادانی گمنام در طول تاریخ موسیقی تركمن است كه به صورت سینه‌به‌سینه ویژگی فرهنگ قومی خویش را حفظ كرده و به زمان امروزین رسیده. مقامهایی چون «گوگ دفه م‍ُقامی»5، قونقورباش مقامی6، حاجی قولاق7، زیباگوزل8، بیكه حالان9، قیزدوردی10، ساتا شدیم11، آزادلیق12، ییلغی لار13، ش‍ُه رات م‍ُقامی14، حاصل یقین چی15، ا‌ُستاد‌ِم16، سونگقی داغی17، آوچی مقامی18، بوجن‍ّت19، بال سایات20، آت چغر21، همه از مهم‌ترین بخشهای موسیقی تركمن‌اند كه از دل همان چهار دستگاه بیرون آمده‌اند، با اشعاری ساده و بی‌آلایش و همه‌پسند، در این موسیقی بزرگ مرد ادب كلاسیك تركمن «مختوم‌قلی فراغی» سهم بزرگ و به سزایی را دارد شاعر شهیری كه با زبان ساده سرایندة پند، تلاش، شادی و زیبایی است. دومین بخش تصانیف موسیقی تركمن از داستانهای حماسی و ادبیات لیریك تركمن سرچشمه می‌گیرد منظومه‌هایی چون زهره و طاهر ـ شاه‌صنم و غریب ـ حمراء و حوری لقاء، حمراء و سایات یوسف و احمد و كوراوغلی.و در بخش سوم موسیقی تركمن به مسئلة موزیكوتراپی می‌رسیم، مسئله‌ای كه به تازگی در غرب بر روی آن صح‍ّه گذاشته و به پژوهش پرداخته‌اند پ‍َری‌خوانی یا پ‍ُرخوانی كه موسیقی مختص بیماران روحی است در این شكل از موسیقی تركمن پ‍َری‌خوان با خواندن اشعار مخصوص و نواخت دوتار و انجام حركات موزون و غریب تا اعماق روح بیمار نفوذ كرده و عامل تخریب روانی بیمار از تن و روان او فرا می‌خواند. در بخش چهارم موسیقی تركمن عرفان پویا حاكم است و پدیدة بارزش ذكر خنجر می‌باشد.پرباری موسیقی تركمن به گونه‌ای است كه تأثیر بسیاری در زنان این قوم داشته به گونه‌ای كه آواهای حزین زنان تركمن در قالبی سنگ صبوروار بیان می‌گردد، كه می‌شود آن را بخش مجزایی در كنار موسیقی سازیك تركمن دانست.این دسته آواها عبارت‌اند از: ل‍َـل‍َه22، هودی23 و مرثیه‌خوانی. 1. ل‍َـل‍َه (آواز زنان در غربت) شكلی خاص برای اجرا دارد بدین گونه كه دختران به غربت شوی‌داده‌شدة ایل در شبی مهتابی كه بدر كامل می‌شود در بیرون محل زندگی قبیله دور هم جمع شده و به طور دسته‌جمعی آواهایی را سر می‌دهند كه حكایت از غربت سنگینی چونان سنگی به ته چاه افتاده را دارد. بیان آرزوی دیدار مادر نارواهای همسر از زبان گمنامان مظلوم، با شعرهایی چونان قوی كه به چشمة بكر جوشانی می‌ماند كه از بلندای ابدیت قومی سرچشمه می‌گیرد. 2. هودیها همان لالاییهای تركمنان است، اشعاری سرشار از امید و آرزو و آموزش زندگی و شناخت جامعه، كه به ایجاد وابستگی كودك به فامیل و قبیله‌اش منجر می‌گردد.3. مرثیه‌خوانیها با اشعاری حزن‌آلود و غنایی تصویری در قالب دوبیتی كه پایان هر دوبیتی به گفتن اِی وای اِی وای ختم می‌شود در متن اشعار كه دقیق بشوی می‌توانی رابطة متوفی را با سرایندة عزادار بیابی. وامبری در كتاب «سیاحت درویش دروغین» از مرثیه‌خوانی زنان تركمن یاد می‌كند و می‌نویسد:(زنها كه در محوطة تنگ چادرها چهار زانو نشسته و خود را موظف می‌دانند به طور دسته‌جمعی فریادهای جگرخراش بكشند و اشك بریزند، در عین حال از شانه كردن پشم و چرخاندن دوك نخ‌ریسی یا انجام دادن كارهای دیگر دست‌بردار نیستند) و این شاهدی است بر زیبایی و پیوند موسیقی در میان این قوم دیرین كه تا امروز همچنان دست‌نخورده و بكر باقی‌مانده و پژوهشی دقیق و صحیح را می‌طلبد كه بتوان از آن طریق اصالتهای به چشم‌نیامده و به گوش‌نرسیدة فرهنگی را به جهانیان نمایاند با آنكه در تركمنستان حركتهای بسیاری در زمینة شناسایی و آموزش نهفته‌های این موسیقی انجام پذیرد به جرئت می‌توان گفت در كشور ما متأسفانه این موسیقی پ‍ُربار فقط نمایش جشنواره‌ای داشته و بس بی‌هیچ تدقیق و پژوهشی پویا و بزرگان این موسیقی در حال احتضار، تهاجم فرهنگی را می‌شود با پویایی صحیح در این گونه زمینه‌ها پاسخی محكم داد.سنندج 27/10/71با تشكر فراوان از موسی جرجانی یاورم در این پژوهشهالازم به ذكر است كه مطلب فوق از مجموعه‌ای در حال تكمیل با عنوان (موسیقی دشت تركمن) انتخاب و ارسال شده است. (ذ‌َل: سازی است كوچك به اندازة قمیشهای دوز‌َله كه از نیهای باریك به همان شكل قمیش ساخته می‌شود و در زمان نواخت در دهان قرارش می‌دهند و با دو دست در جلوی دهان نواهای مختلفی از آن به گوش شنوده می‌رسانند.)پی‌نوشت:1. Tesnid2. Novai3. Moxemmes4. (Derxler) Qerqler5. Gogdefemqāmi6. Qonqurbāš7. Hajiqolaq8. Zibā gozel9. Bikē Hālān10. Qizdordi11. Sātāšdim12. Axādliq13. yilqilār14. Sohrātmoqmi15. Hāsel yeqin ci16. Ostādem17. Songqidāqi18. Aōvčimoqāmi19. Bujannat20. Balsāyāt21. Atčagar 22. Lala23. Hudi
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 386]
-
گوناگون
پربازدیدترینها