نگاه -تحليل اكونوميست از چالش‌هاي نوسازي مسجدالحرامنگراني‌‌هاي مسلمانان از نوسازي مكه

واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: نگاه -تحليل اكونوميست از چالش‌هاي نوسازي مسجدالحرامنگراني‌‌هاي مسلمانان از نوسازي مكه
مترجم : محمد امين صادق زادهمسلمانان سراسر جهان، روزانه پنج بار رو به كعبه كرده و نماز به جا مي‌‌‌‌آورند و مشتاق‌‌اند كه حداقل يك بار در زندگي به موج عظيم زائران در مقدس‌‌ترين شهر اسلام براي زيارت سالانه بپيوندند.

امسال نيز به مانند سال‌‌هاي گذشته، مسلمانان در آغاز دسامبر و در موسم حج در مكه، در حالي‌كه خيابان‌‌ها و مسجد الحرام آكنده از جمعيت شده بود گرد هم آمدند. اين شهر هميشه در تلاش براي پاسخگويي به اين سيل عظيم زائران بوده و حال صحبت‌‌هايي مبني‌بر طراحي مجدد اين مسجد براي افزايش ظرفيت آن آغاز شده است.
در حال حاضر مسجدالحرام گنجايش حداكثر 900 هزار زائر را دارد. در طرح‌‌هاي جديدي كه مد نظر هستند، فضا براي يك و نيم ميليون نفر در بخش مركزي اين مجموعه و با هدف افزايش ظرفيت در آينده و رسيدن به ظرفيت 3 ميليون زائر ايجاد خواهد شد.
نورمن فاستر و زها حديد(عراقي الاصل) دو تن از معماران تاثيرگذار و مورد احترام انگليسي، در ليست افرادي قرار دارند كه گويا قرار است پروژه ملك عبدالله، پادشاه سعودي و خادم حرمين شريفين را بر عهده گيرند. زمزمه‌‌هاي انتخاب اين افراد، اختلافاتي را در عربستان سعودي برانگيخته است.
لرد فاستر جايزه معتبر پريتزكر در زمينه معماري را از آن خود كرده است، مشكل اينجا است كه او مسلمان نيست. ايده طراحي مجدد يكي از مهمترين مساجد جهان توسط يك غير مسلمان، برخي نارضايتي‌‌ها را در عربستان سعودي برانگيخته است و از آنجا كه فقط مسلمانان حق ورود به مقدس‌‌ترين شهر اسلام را دارند، اگر كه فاستر مجري اين طرح گردد مي‌‌‌‌بايست دورادور بر طرح خود نظارت كند.
اين اولين باري نيست كه شركت‌‌هاي خارجي درگير ساخت و اجراي چنين پروژه‌‌هاي حساسي در خاورميانه مي‌‌‌‌شوند. ده سال قبل‌، شركت آمريكايي United Automation عهده دار طراحي مجدد سيستم صوتي در مسجد مركزي مكه شد. كل اين سيستم بدون حضور مسوولان آن به‌گونه‌‌اي موفقيت‌آميز طراحي و نصب گرديد، اما بازسازي بخش‌‌هاي عظيمي ‌‌‌‌از بزرگترين مسجد جهان بدون حتي پا گذاشتن در آنها بي‌شك مشكل خواهد بود. سامي‌‌‌‌انقاوي معمار سعودي كه مركز تحقيقات حج را با هدف محافظت از تاريخ و معماري مكه و مدينه تاسيس نمود‌، پيرامون اين طرح‌‌ها و عدم مشاركت آشكار عربستان در آنها اظهار نگراني كرده است. انقاوي دليل اين نگراني‌‌ها را نياز به بازديد و سركشي از مسجد در حال ساخت عنوان كرده است.
حتي پيش از آنكه اين طرح‌‌ها براي بازسازي چهره مسجدالحرام آغاز گردد‌، بسياري از مسلمانان پيرامون نوسازي‌‌هايي كه در مكه در جريان بود نگران بودند. ايجاد يك شهر مدرن‌، كمترين شباهت را با زادگاه پيامبر اسلام(ص) خواهد داشت. زائران مي‌‌‌‌توانند از شعب استارباكس شير قهوه خريده و از فروشگاه‌‌هاي زنجيره‌‌اي كنتاكي يا مك دونالد غذا تهيه كنند. علاوه بر اين اولين مدرسه اسلام يعني خانه خديجه‌، همسر پيامبر نيزبه دليل همين افزايش موج ساخت و ساز‌‌ها در مكه تخريب شده است. منتقداني مثل انقاوي از اين نگرانند كه با پيشبرد چنين طرح‌‌هايي‌، خسارات و آسيب‌‌هاي بيشتري متوجه بناهاي تاريخي مكه گردد. برخي هم اظهار داشته‌‌اند كه حاكمان عربستان سعودي چندان نگران حفاظت از اين بناهاي تاريخي نيستند، چراكه از نظر آنها‌، اسلام تكريم چنين بناهايي را برابر با بت پرستي مي‌‌‌‌داند.افزايش و تكثير بافت‌‌هاي جهاني‌، آپارتمان‌‌هاي مسكوني سر به فلك كشيده و هتل‌‌هاي پنج ستاره هم اكنون اين نگراني را برانگيخته است كه حاكمان عربستان سعودي بيشتر نگران كسب درآمد از ميليون‌‌ها زائري هستند كه هر ساله به مكه سفر مي‌‌‌‌كنند نه رفاه حال آنان. توريسم امروزه جزو با ارزشي از اقتصاد عربستان محسوب مي‌‌‌‌شود و از 9 ميليون بازديدكننده سالانه، 5/2ميليون نفر صرفا به قصد حج وارد اين كشور مي‌‌‌‌شوند.
شركت مسلمانان در مراسم حج يك فرصت اقتصادي استثنايي براي عربستان سعودي محسوب مي‌‌‌‌شود. اغلب تعدادي از مردم در ميان امواج صدها هزار زائري كه براي عبور از راهرو‌‌ها و مسيرها در مكه درصدد به جا آوردن مناسك حج هستند‌، كشته مي‌شوند و از آنجا كه سفر به اين كشور سهل تر گشته‌، افراد بيشتري براي اين سفر اقدام مي‌‌‌‌كنند. مسوولان عربستان به دليل ناتواني در جلوگيري از تلفات بسياري كه به دليل ازدحام جمعيت رخ داده‌، مورد انتقادات قابل توجهي قرار گرفته‌اند.بي ترديد حاكمان سعودي به خوبي از حساسيت‌‌هاي موجود پيرامون نوسازي مكه آگاه هستند. لرد فاستر و زها حديد هم پيش از اين به دليل سبك معماري مدرن و غير قابل انعطافي كه بكار مي‌‌‌‌برند، تحت انتقاداتي قرار داشته‌اند. ليكن اگر كار نوسازي مكه توسط اين افراد صورت پذيرد‌، بايد خود را براي مواجهه با واكنش‌‌هاي تند و انتقادي آماده سازند.
منبع: اكونوميست
سه شنبه 24 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]

[مشاهده در: www.donya-e-eqtesad.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 154]