اختلال عاطفي فصلي

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: اختلال عاطفي فصلي
خوانديم كه اختلال عاطفي فصلي عبارت از اين است كه بعضي از بيماران در زمان معيني از سال پياپي به افسردگي دچار مي شوند. در اين بخش مي خوانيم:

هرچند اين اختلالات عاطفي فصلي با زمان وقوع خود مشخص هستند، ولي گفته مي‌شود بعضي از علايم آن بيشتر از ساير اختلالات عاطفي است كه عبارت‌‌اند از پرخوابي و افزايش اشتها مخصوصاً براي مواد قندي.

(الگوي) شايع شروع افسردگي در پاييز و زمستان و بهبود آن در بهار و تابستان است.

اين انگاره سبب شده است كه بيماري را به كوتاهي روزها منسوب دانسته و براي معالجه آن، «نوردرماني» را توصيه كنند.

گزارش داده شده است كه سه تا چهار روز پس از آغاز نوردرماني، آثار بهبود ظاهر مي‌شود، اما بعد از قطع آن، نشانه‌هاي بهبودي به سرعت از بين مي‌رود. معلوم شده است كه رويارويي با نور درخشان در روز هنگام به اندازه مواجهه با نور رخشان شبانگاهي مؤثر است و اين موضوع در سبب‌شناسي مرض، ابهام ايجاد كرده است.

شماري از مردم در خلال ماه‌هاي زمستان از نشانه‌هاي افسردگي در رنج و عذاب‌‌اند. اين علامت‌ها در طول ايام بهار و تابستان فروكش مي‌كنند، ممكن است چنين حالتي، اختلال عاطفي فصلي (اس اي دي) باشد كه نمايانگر اختلال خُلق و خوي است كه با بروز پريشان خاطري همراه بوده و به دگرگوني‌هاي هر فصل مربوط مي‌شود.

اختلال يادشده نخستين بار قبل از سال 1845 مورد توجه قرار گرفت و تا اوايل دهه 1980 رسماً نامي از آن برده نمي‌شد. از آن جايي كه نور خورشيد بر فعاليت‌هايي همچون چرخه‌هاي توليد مثل و زمستان خوابي تأثير مي‌گذارد، شايد اس اي دي اثر تغييرات نوري فصلي برانسان‌ها باشد. همچنان كه فصل‌ها عوض مي‌شوند، «ساعت داخلي زيستي» يا «چرخه‌ي شبانه‌روزي» ما نيز تغيير مي‌يابد و اين دگرگوني تا حدي به واسطه تغييرات حاصل از الگوهاي آفتاب است.

اين وضع سبب مي‌شود كه ساعت زيستي ما با برنامه‌هاي روزانه‌مان ناهماهنگ شود. طاقت‌فرساترين ماه‌ها براي مبتلايان به اختلال عاطفي فصلي در ماه ژانويه [از 11 دي تا 11 بهمن] و فوريه [از 12 بهمن تا 10 يا 11 اسفند] است.

و در اين فاصله زماني جوانان و زنان بيشتر در معرض خطر هستند.

نشانه هاي اختلال عاطفي فصلي

نشانه‌هاي اختلال عاطفي فصلي به قرار زير است:

* علايم افسردگي كه اغلب رخ مي‌نمايند (مانند خور و خواب زياد، افزايش وزن) در طي ماه‌هاي پاييزي يا زمستاني.

* رهايي كامل از چنين افسردگي در بهار و تابستان، صورت مي‌گيرد.

* نشانه‌هايي كه در دو سال گذشته بروز كرده‌اند و با هيچ نوع افسردگي غيرفصلي توأم نباشند.

*‌ اساساً افسردگي فصلي، فزون‌تر از ساير افسردگي‌هاست.

*‌ نياز به مواد قندي و نشاسته‌اي

علت احتمالي اين گونه اختلال

ملاتونين، هورمون مربوط به خواب است كه از غده صنوبري (پينه آل) واقع در مغز ترشح كرده و به اختلال عاطفي فصلي مربوط مي‌شود.

هورمون مزبور كه احتمالاً باعث پيدايش نشانه بيماري است بيشتر در تاريكي توليد مي‌شود.

از همين رو، وقتي روزها كوتاه‌تر و تيره‌تر مي‌شوند، به همان نسبت بر ميزان ترشح هورمون مزبور افزوده مي‌شود.

درمان

ثابت شده است كه نور درماني يا مداوا با نور درخشان، ترشح ملاتونين را فرو مي‌نشاند.

گرچه هيچ يافته پژوهشي به دست نيامده كه خاصيت ضدافسردگي روش موردبحث را قطعاً به اثبات برساند، ولي هستند افرادي كه به اين راهكار درماني واكنش نشان مي‌دهند.

وسيله‌اي كه امروزه براي معالجه ناراحتي پيش گفته، كاربرد گسترده‌اي دارد، چند چراغ مهتابي سفيد است كه روي بازتاب‌گر فلزي نصب شده و داراي صفحه محافظ پلاستيكي است.

در مورد علايم خفيف مي‌‌توان گفت كه وقت‌گذراني روزانه در خارج از خانه و يا اتخاذ تدابيري جهت بهره‌مندي هر چه بيشتر از آفتاب در خانه و محل كار، شايد مفيد باشد.

به موجب پژوهش صورت گرفته، يك ساعت پياده‌روي در زير آفتاب زمستاني همان‌قدر براي آدم خاصيت دارد كه در دو نيم ساعت ماندن در زير نور روشن مصنوعي.

چنانچه نور درماني اثر نكند، امكان دارد يك داروي ضدافسردگي در كاهش يا زدودن نشانه‌هاي اختلال عاطفي فصلي كارگر باشد، اما احتمال دارد در اين ميان، عوارض جانبي ناخواسته نيز پديد آيند.

يکشنبه 15 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 74]