واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: و باري ديگر نوروز باستاني را جشن خواهيم گرفت، با چه شوقي اسکناسهاي نو 2 تومني و 5 تومني را که پدر قبلا لاي قران گذاشته بود از او ميگرفتيم . بعد سراغ مادر ميرفتيم بوسه يي بر گونه? مادر ميزديم و ميگفتيم مادر عيدت مبارک، او هم عيدي کوچکي به ما ميداد و ميگفت بچهها مواظب لباسهاي عيدتون باشين،مهمونا دارن ميان، کثيف نکنين ها! از سر تا پا همه چي بايد نو ميشد، پيرهن، شلوار جوراب، کت…..بعد هم که ديدو بازديدها شروع ميشد، روز اول عيد همه به دستبوسي پدر ميومدن و روزهاي بعد ما به عيد ديدني ديگران ميرفتيم، بازم عيدي ،بازم بگو بخند،بازم جشن و شادماني… با فرا رسيدن روزهاي پاياني سال، جنب و جوش و تحولي در طبيعت رخ مي دهد، زمين و دشت و دمن سر سبز و زيبا شده و کوهسار و دشت پر از گل و سنبل شده و پرندگان آواز شادي سر مي دهند. انسانها که فارغ از اين همه زيبايي و تغيير و تحول نيستند، با توجه به آنچه که از قديم مرسوم بوده خود را براي ايجاد تغيير و تحولاتي همزمان با فرا رسيدن فصل بهار مهيا مي کنند. بر اساس آنچه که در کتب قديمي آمده در مورد پيشينه نوروز و ريشه هاي آن در سنت فرهنگي منطقه ، نخستين خبرها را از « سومر» داريم. جشن هاي آغاز سال سومريان با اسطوره ازدواج مقدس ايزد بانوي سرزمين با خداي مظهر رويش گياهي، مربوط مي شود که به احتمال زياد بايد سومريان آن را از داخل فلات ايران با خود برده باشند. از اسطوره هاي سومري که پس از خوانده شدن لوح هاي يافته شده در محوطه هاي باستاني سومر رازشان گشوده شده نيز چنين برمي آيد که کوهستان هاي غربي و شمال غربي سومر، يعني کوه هاي زاگرس در حوزه لرستان و استان ايلام براي آنان جايگاهي مقدس بوده است. يکي از اساتيد تاريخ دانشگاه ايلام در اين خصوص گفت: تحليل نقش و نگاره هاي روي اشياء و آثار يافته شده، و اطلاعات به دست آمده در محوطه هاي باستاني داخل فلات ايران نيز از حوزه گسترده فرهنگ دوره اسلامي تا مناطق مرکزي و تا حدود سرزمين هاي شرقي ايراني و روابط گسترده اين مناطق با ايلام حکايت دارد. احسان اکبري افزود:يکي از سنت هاي حسنه و با ارزش عيد نوروز که تا روز سيزده رايج است، ديد و بازديدها است که ميان فاميل، دوستان انجام مي گيرد و در کتب روايي ما به عنوان «صله رحم»نام برده شده است.البته لازم است، در اين باره به اولويت هايي توجه داشت. وي ادامه داد:ديدار از خانواده شهدا و جانبازان،ديدار از بستگان نزديک ،ديدار از دوستان، عيدي دادن مخصوصا به نونهالان،آشتي دادن برادران وخواهران ديني و رفع کدورت از بين آنها از ديگر سنتهاي رايج در بين مردم ايلام در عيد نوروز است. وي اظهار داشت:خانه تکاني از رسوم بسيار قديمي آماده شدن براي عيد نوروز است و براي شگونش و همنوايي با تغيير و تحول طبيعت زنان به خانه تکاني و شست و روب مي پردازند. وي ادامه داد:در اين خانه تکاني، که سه تا چهار هفته طول مي کشد، بايستي تمامي ابزارها و وسيله هايي که در خانه است، جا به جا، تميز، تعـمير و معاينه شده و دوباره به جاي خود قرار گيرد. وي اظهار داشت:خانه تکاني از سنتهاي بسيار قديمي و رايج در بين مردم استان ايلام است و مردم چه در شهر و چه در روستا در يک يا دوهفته مانده به پايان سال شروع به خانه تکاني و شستن فرشها و لباسهاي خود مي کنند. اين استاد تاريخ گفت:اسفند ماه، ماه پاياني زمستان، هنگام کاشتن دانه و غله است وکاشتن سبزه عيد به صورت نمادين و شگون، از روزگاران کهن، در همه خانه ها و در بين همهه خانواده هاي ايلامي مرسوم بوده است. اکبري افزود: امروز، در همه خانه ها رسم است که ده روز يا دو هفته پيش از نوروز، در ظرف هاي کوچک و بزرگ، کاسه، بشقاب، پشت کوزه و ... دانه هايي چون گندم، عدس، ماش و ... مي کارند. موقع سال تحويل و روي سفره هفت سين بايستي سبزه بگذارند. اين سبزه ها را در خانواده ها تا روز سيزده نگه داشته، و در اين روز زماني که براي سيزده بدر از خانه بـيرون مي روند، در آب روان مي اندازند. وي ادامه داد: سبزه در سنت مردم ايلام به معني سرسبزي و شادابي و زندگي است و سهم همه افراد خانواده حتي افراد نورس و کودکاني که قرار است در چند ماه ديگر به دنيال بيايند نيز مشخص مي شود. وي اظهار داشت:چهارشنبه سوري يا چهارشنبه آخر سال نيز يکي ديگر از رسوم و آيينهاي مردم ايلام است که در آن مردم با بر افروختن آتش و پريدن از روي آن و سر دادن شعرهايي چون سرخي تو از من و زردي من براي تو اين آيين را گرامي مي دارند. اکبري گفت: يکي از آيـين هاي کهن پـيش از نوروز ياد کردن از مردگان است که در جمعه آخر سال به اين مناسبت به گورستان مي روند و خوراک مي برند و به ديگران مي دهند. وي افزود: يکي از صورت هاي برجا مانده اين رسم، در شهر و روستا، به گورستان رفتن پنجشنبه آخر سال است، به ويژه خانواده هايي که در طول سال عضوي را از دست داده اند. رفتن به زيارتگاه ها و زيارت اهل قبور ، در پنجشنبه و نيز، روز پـيش از نوروز و بامداد نخستين روز سال - رسمي عام است. اکبري گفت: در برخي از شهرهاي ايلام، روز پيش از عيد، خانواده هاي عزادار، از خويشان و نزديکان با غذا و حلوا پذيرايي مي کنند و در سر مزار جمع مي شوند. و نيز رسم است که ايرانيان شيعه، در موقع سال تحويل، به زيارت قبر امامان و امامزادگان ميروند. وي اظهار داشت:پوشيدن لباس نو در آيـين هاي نوروزي، رسمي همگاني است. تهيه لباس، براي سال تحويل، فقير و غني را به خود مشغـول مي دارد. اکبري گفت:از جمله آيـين هاي نوروزي ديگر در استان ايلام ، ديد و بازديد، يا عيد ديدني است. رسم است که روز نوروز، نخست به ديدن بزرگان فاميل، طايفه و شخصيت هاي علمي و اجتماعي و منزلتي مي روند. وي اظهار داشت:هديه دادن ها، به مناسبت هايي، چون عيد، موفقيت، مسافرت، تولد، ازدواج و...به ويژه در خانواده هاي سنتي، داراي اهميت و مفهومي در خور توجه است . البته اين باور وجود دارد که گرفتن عيدي از دست کسان مورد احترام ( از نظر سني، منزلتي، خويشاوندي، علمي، نسبي و ...) تبرک، داراي شگون و رزق و روزي است که يکي ديگر از سنتهاي رايج مردم ايلام در عيد نوروز مي باشد. به اميد اينکه همه در سال نو با تغيير اساسي در نفس خويش خانه تکاني دل را به انجام برسانند و مصداق آيه يا مقلب القلوب و الابصار،... دلها و حالات آنان نيز به بهترين نحو دگرگون شود. 7177/633
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 678]