سمپوزيوم بين‌المللي آئورت ميزبان برجسته ترين جراحان قلب جهان بود فرصتي براي نجات قلب‌هاي ناآرام

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: سمپوزيوم بين‌المللي آئورت ميزبان برجسته ترين جراحان قلب جهان بود فرصتي براي نجات قلب‌هاي ناآرام
جام جم آنلاين: دعوتنامه كوتاه بود ودر چند خط از برگزاري اولين سمپوزيوم بين‌المللي آئورت خاورميانه در بيمارستان فوق تخصصي رضوي مشهد خبر مي‌داد، البته مراجعه به پايگاه اطلاع رساني آستان قدس رضوي هم اطلاعات بيشتري نصيبمان نكرد.

بنابراين شايد تمام خبرنگاران و تصويربرداران مدعو تا روز شروع سمپوزيوم حتي تصور هم نمي‌كردند به گردهمايي مهمي ‌دعوت شده‌اند كه افراد برجسته‌اي را از سراسر جهان به ايران كشانده است. اما اين فقط ما نبوديم كه متعجب به اطراف نگاه مي‌كرديم، بلكه بسياري از متخصصان و جراحان بزرگ دنيا هم از اين‌كه يك نهاد فرهنگي مذهبي اقدام به انجام چنين حركتي كرده است شگفت زده بودند.

بيماري‌هاي قلبي عروقي شايع‌ترين علل مرگ و مير هستند و متاسفانه حدود سني مبتلايان به اين دست بيماري‌ها در ايران، نسبت به كشورهاي توسعه يافته پايين‌تر است. به نظر مي‌رسد با توجه به آمار موجود و وضع اين بيماري‌ها در كشورمان علاوه بر آگاه‌سازي افراد جامعه با ضرورت‌هاي پيشگيري از ابتلا به آن بايد توانمندي‌هاي بخش درمان را نيز تقويت كرد؛ مساله‌اي كه خوشبختانه با پشتكار متخصصان داخلي تحقق يافته است.

يافته‌هاي متخصصان داخلي طي سال‌هاي اخير در اين حوزه بسيار چشمگير بوده، به طوري كه حتي در اين زمينه با بسياري از دپارتمان‌هاي برجسته دنيا در رقابت است. در اين ميان اگرچه هر از گاه اهل فن در حوزه قلب و عروق از سراسر كشور گردهم مي‌آيند تا دستاوردهاي حاصل از مطالعات و تحقيقاتشان را مطرح كنند و البته تعاملي هم داشته باشند، اما با اعلام فراخوان پذيرش مقاله براي كنگره جراحي آئورت سال87 و استقبال متخصصان و جراحان خارجي انگيزه برگزاري كنگره در سطح بين‌الملل قوت گرفت كه نتيجه آن حضور 35 ميهمان خارجي در اين گنكره از 14كشور آمريكا، آلمان، بوسني، ازبكستان، عربستان، هند، اسپانيا، كرواسي، تركيه، برزيل، كانادا، جمهوري چك، سوريه و يونان بود. ضمن اين‌كه حضور شخصيت‌هاي علمي‌ و حقوقي شاخص دنيا نظير رئيس انجمن جراحان قلب اروپا و آمريكا بر بنيه علمي‌ اين كنگره افزود.

تهديدي پرخطر براي جوامع جهان

بيماري‌هاي قلبي عروقي به عنوان تهديدي پرخطر در جامعه جهاني وجود دارد و يكي از مهم‌ترين علت‌هاي مرگ و مير در جهان است. آمار كالبد شكافي‌ها نشان مي‌دهد به طور متوسط حدود 50درصد از مرگ و ميرهاي جهان ناشي از بيماري‌هاي قلبي - عروقي است كه پارگي آئورت از شايع‌ترين آنهاست.

كلسترول بالا، بيماري‌هاي ديابتي، فشار خون بالا، عدم تحرك و نيز مسائل و مشكلات روحي و اضطراب، پارامترهاي بروز و شيوع اين بيماري در افراد هستند. البته دستاوردهاي بسيار موثري در جهان براي تشخيص و درمان اين بيماري كشف شده است كه بايد با تبادل تجربيات و دانش به جامعه پزشكي انتقال يابد.

در واقع بيماري‌هاي آئورت، يكي از مباحث به‌روز دنياست كه توجه ويژه‌اي به آن مي‌شود و علت اصلي اورژانسي و حياتي بودن برخي بيماري‌ها، مربوط به اين عضو است. البته بيماري‌هاي آئورت تنها با يك فاكتور بررسي نشده و به عوامل ژنتيك و اكتسابي بسياري وابسته است و برخي از فاكتورهاي شناخته شده از جمله سيگار، چربي و فشار خون از مهم‌ترين اين علل هستند. اين در حالي است كه ورزش به ميزان زيادي از بيماري‌هاي قلبي- عروقي جلوگيري مي‌كند و طبق آزمايش‌هاي انجام شده، تاثيرات شگفت آن مورد بررسي قرار گرفته است.

به هر حال فاكتورهاي خطري كه براي تشخيص بيماري‌هاي عروق بزرگ وجود دارد، موجب شده كه عدم تشخيص صحيح و به موقع منجر به مرگ بيماران آئورتي شود. افرادي با فشار خون بالا يا بيماران قلبي عروقي و بيماراني كه عوامل محيطي سلامت آنان را تهديد مي‌كند، بيشتر در معرض ابتلا به اين بيماري هستند و به‌طور كلي اين بيماري در ميان افراد بالاي 60 سال شيوع بيشتري دارد كه با معاينات دوره‌اي و تشخيص بموقع درمان مي‌شود.

در اين ميان متاسفانه بسياري از موارد مرگ ناشي از اين بيماري به دليل نبود مراكز درمان مرجع اين بيماران است.

اما امروزه با پيشرفت فناوري‌هاي پزشكي و ارتقاي دانش متخصصان و جراحان قلب دنيا، پيشگيري و درمان اين بيماري كاري دشوار نيست.

خوشبختانه كشور ما به لحاظ داشتن متخصصان و جراحان آگاه به علوم روز پزشكي و نيز وجود تجهيزات و امكانات تشخيص و درمان اين بيماري در شرايط خوبي قرار دارد. در برنامه 5 ساله ايران نيز نگاهي جامع به اهميت سلامت جامعه شده است.

توجه به بيماري‌هاي غيرواگير همچون بيماري‌هاي قلبي - عروقي نيز از اولويت‌هاي نظام جامع سلامت كشور است و در حالي كه قبلا بيماران قلبي براي انجام جراحي آئورت يا ساير جراحي‌هاي قلبي به خارج اعزام مي‌شدند، ولي در حال حاضر با امكاناتي كه در كشور داير شده است، هيچ بيمار قلبي براي درمان نياز به اعزام به ديگر كشورها ندارد و سمپوزيوم آئورت بهترين فرصت براي نشان دادن توانايي‌هاي كشور به جراحان خارجي است.

يافتن راهي مناسب براي مشكلات سرخرگ اصلي بدن

تا 70 درصد از رگ‌هاي قلب دچار گرفتگي نشوند، علائم بارز بيماري‌هاي قلبي نشان داده نمي‌شوند. البته اوج ابتلاي بيماري‌هاي قلبي مختص سن خاصي نيست و از بدو تولد تا پايان عمر امكان ابتلا به اين بيماري وجود دارد. در اين ميان آئورت يكي از مباحث پيچيده و مهم قلبي است كه برگزاري سمپوزيومي‌ براي آن حاكي از اهميت دادن به بيماري‌هاي قلبي و پيشرفت جمهوري اسلامي‌ ايران در اين زمينه است.

در واقع با توسعه علوم پزشكي و توجه بيشتر به بيماري‌هاي جدي از قبيل بيماري‌هاي قلبي كه فراگيري بيشتري در ميان مردم دارند، برگزاري چنين همايش‌هايي بخصوص در زمينه حل مشكلات و عوارض آئورت كه به عنوان سرخرگ اصلي، خون را به بدن مي‌رساند، مي‌تواند در ارائه روش‌هاي جراحي و درمان موثر باشد.

رئيس انجمن جراحان آمريكا هم كه از جمله مدعوين اين سمپوزيوم بود، دستاورد مهم سمپوزيوم آئورت را يافتن روش‌هاي موثر در درمان بيماري‌هاي قلبي دانست و افزود: اميدواريم دستاوردهاي اين سمپوزيوم، نقطه پاياني براي يافتن درمان تمام بيماري‌هاي قلبي در جهان باشد تا بتوانيم بهترين و موثرترين روش‌هاي تشخيص بموقع و درمان بيماري‌هاي قلبي بويژه آئورتي را پيدا كنيم.

پروفسور جان ارل كانلي با بيان اين‌كه برگزاري اين سمپوزيوم تاثيرات بسياري در تبادل اطلاعات جراحان بزرگ قلب دنيا دارد، اين گردهمايي بزرگ را در يافتن دستاوردهاي نوين پزشكي و جراحي قلب موثر دانست. سپس با اشاره به اولين عمل جراحي آئورت كه در سال 1950 ميلادي انجام شد و تغييرات بسياري كه در طول اين مدت در اين حوزه انجام شده است،‌ خاطرنشان كرد: درمان‌هاي مختلف از گذشته تاكنون درباره بيماري‌هاي آئورتي در اين سمپوزيوم مورد بررسي قرار مي‌گيرد تا بتوانيم به كشف روش‌هاي نوين درماني با همفكري جراحان بزرگ جهان دست يابيم.

پروفسور رانداس باتيستا، از مشاهير قلب جهان هم با تاكيد بر ضرورت روش‌هاي موثر در تشخيص و درمان بيماري‌هاي قلبي در جهان، عنوان كرد: اين مساله با تبادل اطلاعات و يافته‌هاي متخصصان و جراحان بزرگ دنيا محقق خواهد شد. بنابراين اميدواريم دستاورد سمپوزيوم آئورت بيمارستان رضوي، يافته‌هاي جديد علمي ‌درخصوص تشخيص و درمان بيماري‌هاي آئورتي باشد.

باتيستا كه پس از بازديد از امكانات بيمارستان رضوي شگفت زده شده بود، گفت: اگر دچار بيماري قلبي مي‌شدم، ترجيح مي‌دادم در اين بيمارستان تحت درمان قرار بگيرم. اينجا واقعا تحت تاثير قرار گرفتم. امكانات فوق‌العاده‌اي دارد. تنها مكان‌هاي معدودي در جهان هستند كه چنين امكاناتي داشته باشند.

باتيستا با ابراز خرسندي از تاسيس چنين بيمارستاني در ايران افزود: بيماران ايراني نياز به مسافرت خارجي براي درمان بيماري‌هاي قلبي و جراحي ندارند و حتي كشورهاي همسايه ايران نيز مي‌توانند از اين امكانات براي يك درمان كامل بهره گيرند.

اين جراح برجسته برزيلي تاكيد كرد: بيش از آن‌كه به فكر درمان بيماري‌هاي قلبي باشيم، بايد روش‌هاي پيشگيري از آن را آموزش دهيم. وي درخصوص آينده درمان بيماري‌هاي قلبي ابراز داشت: درمان و جراحي بيماري‌هاي قلبي يكي از مشكل‌ترين بخش‌هاي پزشكي بوده و حتي ممكن است در سال‌هاي آينده بيماري‌هاي جديد قلبي بروز كند كه نياز به تكنيك‌ها و تجهيزات جديدي داشته باشد.

سلو‌ل‌هاي بنيادي راه اصلي درمان‌هاي آينده

دكتر سوتيريوس پراپاس، رئيس انجمن جراحان قلب جهان و موسس انجمن يورواشين بريج (Euro Asian Bridge) بيماري‌هاي قلبي- عروقي را مهم‌ترين عامل مرگ و مير در جهان دانست.

پراپاس با تصريح بر اين‌كه بيماري‌هاي قلبي عروقي در تمام نقاط جهان وجود دارد، اما در كشورهاي پيشرفته بيش از كشورهاي توسعه نيافته است، گفت: با اين وجود در كشورهاي توسعه يافته سالانه در ازاي هر 1200 نفر يك عمل جراحي قلب انجام مي‌شود، در حالي كه اين ميزان در كشورهاي جهان سوم در ازاي هر 300 نفر يك عمل است، لذا عمل جراحي قلب در كشورهاي توسعه نيافته 4 برابر بيشتر از كشورهاي پيشرفته است.

دكتر پراپاس تلويزيون، استرس، آلودگي هوا و تغذيه نادرست را مهم‌ترين عوامل ابتلا به بيماري‌هاي قلبي عروقي ذكر كرد و افزود: براي پيشگيري از اين نوع بيماري‌ها بايد از غذاهاي چرب پرهيز كرد و به غذاهاي طبيعي و بهتر از آن به خود طبيعت نزديك شد.

وي آقايان را براي ابتلا به بيماري‌هاي قلبي مستعدتر از خانم‌ها دانست و اظهارداشت: وجود هورمون استروژن در خانم‌ها آنها را در برابر بيماري‌هاي قلبي - عروقي تا حد زيادي ايمن مي‌كند. لكن از سن يائسگي (60 تا 70 سالگي) اين مزيت برطرف شده و در حد ابتلا يكسان مي‌شود.

رئيس بخش قلب بيمارستان هنري دونانت آتن درمان بيماري‌هاي قلبي- عروقي از طريق درمان‌هاي ژنتيك را موثر دانست و گفت: اميد است در آينده در اين زمينه پيشرفت بيشتري داشته باشيم.

وي درمان از طريق توليد سلو‌ل‌هاي بنيادي را برنامه آينده جهان براي رسيدن به توفيقات بيشتر ذكر كرد و گفت: چنانچه بتوانيم بخش‌هايي از قلب را با استفاده از سلو‌ل‌هاي بنيادي توليد و به ديگر قسمت‌ها پيوند بزنيم، توفيق بسياري حاصل مي‌شود.

دكتر پاراپاس افزود: سلو‌ل‌هاي بنيادي از مغز استخوان گرفته مي‌شود و در محيطي مناسب پرورش مي‌يابد كه با تزريق آنها عضو آسيب ديده مي‌تواند دوباره ترميم و ساخته شود. در انجمن يورواشين بريج با استفاده از اين روش و آزمايش روي 50 نفر توفيقاتي در درمان دو نوع بيماري قلبي يعني نارسايي قلبي و سكته‌هاي قلبي حاصل شده است.

جراحي قلب در حال تپش

از مجموع مقالات ارسالي به دبيرخانه سمپوزيوم، بيش از 80 مقاله به صورت سخنراني در كنگره ارائه و از اين تعداد10 مقاله در قالب جلسات تحليلي كارگاهي OPCAB در اين جلسات كارگاهي به صورت زنده برگزار شد. حاضران در جلسه به صورت زنده ناظر عمل جراحي در اتاق عمل بودند. عمل جراحي بيمار كرونر به روش «قلب خواني» يكي از كارگاه‌هاي زنده بود كه در آن عمل جراحي يك بيمار كرونر (قلبي عروقي) به روش قلب خواني (Reading The heart) توسط دكتر احمد رجايي خراساني با موفقيت انجام شد. عمل جراحي باي پس اتصال رگ‌هاي پيوندي قلب توسط دكتر رجايي به صورت ويدئو كنفرانس براي متخصصان و جراحان بزرگ جهان در دومين روز از سمپوزيوم بين‌المللي آئورت انجام شد.

دكتر رجايي پس از انجام موفقيت‌آميز اين عمل گفت: عمل باي پس با قلب در حال تپش و بدون نياز به ماشين قلب و ريه و ايست قلبي با موفقيت انجام شد.

وي درخصوص پيشينه اين روش جراحي، آن را روشي با سابقه‌اي حدود 2 دهه عنوان كرد و افزود: اما روش جديد كه با كاهش اضطراب و افزايش ضريب امنيت و آرامش جراح در اتاق عمل همراه است، حدود 3 سال قبل توسط بنده ابداع شد.

اين جراح برجسته قلب با اشاره به مزيت‌هاي اين روش خاطرنشان كرد: ناامني جراحان از شرايط ايست قلبي بيمار، موجب نگراني متخصصان شده بود كه پيش‌بيني ايست قلبي بيمار در حين انجام عمل ممكن نبود. در واقع در اين روش با نگاه كردن به قلب يا به اصطلاح ، با ظاهر شدن علائم قبل از ايست قلبي بيمار كه قابل احيا و بازگشت به زندگي است، اقدامات پيشگيري توسط گروه جراحي انجام مي‌شود.

دكتر رجايي با اشاره به موفق بودن روش اظهار كرد: خطاي انجام عمل جراحي در اين روش كمتر از نيم درصد است.

وي در خصوص علت نامگذاري اين روش با عنوان قلب خواني به بازي گلف اشاره كرد و افزود: روش (Reading The green) در بازي گلف استفاده مي‌شود كه در آن بازيكن به اصطلاح حركت چمن‌ها را مي‌خواند تا ضربه نهايي را به توپ بزند. در اين روش هم رفتارهاي قلب به جراح آرامش از توفيق نتيجه عمل را مي‌دهد. اين عمل جراحي از طريق ويدئو كنفرانس براي متخصصان و جراحان قلب جهان برگزار مي‌شود كه با برنامه پرسش و پاسخ در حين عمل همراه بود.

اما جراحي قلب به روش باتيستا (Batista) هم از جمله اعمالي بود كه براي اولين بار در ايران و خاورميانه و توسط يكي از مشاهير قلب جهان صورت گرفت. اين عمل جراحي قلب به روش (Batista LV resection) و با قلب در حال تپش (Biting Heart) توسط خود مبدع اين روش روي بيماري كه اميدي به ادامه زندگي وي نبود، با موفقيت انجام شد و در آن پروفسور باتيستا بيماري كه به دليل بزرگ شدن بطن، دريچه‌هاي تريسكوبيت و ميترال قلب دچار نارسايي گردش خون شده بود را به روش خاص خود جراحي كرد.

دكتر احمد رجايي‌خراساني كه پروفسور باتيستا را در اين عمل 3 ساعته همراهي مي‌كرد، پس از پايان عمل با ابراز رضايتمندي از حال عمومي ‌بيمار گفت: اين عمل تا كنون در ايران انجام نشده است و اين بيمار عملا مرده بود و هر روز ايست قلبي داشت، اما با انجام عمل توسط آقاي باتيستا، وي به زندگي بازگشت.

البته اين اولين بار نبود كه روش پروفسور باتيستا بيماري را از مرگ حتمي ‌نجات مي‌داد، چرا كه او تاكنون موفق شده با روش استثنايي خود بسياري از بيماران قلبي جهان را از مرگ نجات دهد.

بيمار 59 ساله داوطلب اين عمل، نارسايي قلبي شديدي با وضعيت وخيمي ‌داشت كه عملا اميد به زندگي وي نبود.

در اين عمل، قسمتي از بطن را برداشتند تا قلبي كه به لحاظ هندسي گرد و حجيم شده، به حالت طبيعي و اوليه خود برگردد زيرا ثابت شده وقتي شكل هندسي قلب انسان تغيير نمايد، نمي‌تواند بدرستي كار كند.

مدعوين اميدوار بودند دستاوردهاي اين سمپوزيوم، نقطه پاياني براي يافتن تمام درمان‌هاي بيماري‌هاي قلبي در جهان باشد.

بهاره صفوي
دوشنبه 9 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 212]