تبلیغات
تبلیغات متنی
رسانه حرف تو - مقایسه و اشتراک تجربه خرید
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
تاثیر رنگ لباس بر تعاملات انسانی
محبوبترینها
خرید سوسیس پرکن اصل با گارانتی
تشخیص دیسک و صفحه اصلی از تقلبی (6 راه ساده)
بهترین روش های چاپ جعبه محصولات + ویژگی ها و کاربردها
بهترین روش های چاپ جعبه محصولات + ویژگی ها و کاربردها
ده راهنمایی برای نوازندگان مبتدی یوکللی
بررسی دلایل قانع کننده برای خرید صنایع دستی اصفهان
راه های جلوگیری از جریمه های قبض برق
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1806423400
آخرین استاد آواز دورهی قاجار
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: آخرین استاد آواز دورهی قاجار
ساختار موسیقی دستگاهی ایران تجزیه و تحلیل شدسیوششمین نشست پژوهش در موسیقی دستگاهی با تكیه بر آثار ، عصر روز جمعه 28 اردیبهشت در تالار رودكی برگزار شد. در این مراسم كه توسط موسسه‌ی فرهنگی هنری آوای مهربانی و با همكاری انجمن موسیقی برگزار شد، بیوگرافی و دیسكوگرافی سیداحمدخان مورد بررسی قرار گرفت كه با تجزیه و تحلیل ساختار موسیقی دستگاهی در آثار 1284 شمسی همراه بود. بهروز مبصری (پژوهشگر) بیوگرافی سیداحمدخان را ارایه كرد و گفت: میرزا سیداحمدخان ساوه‌یی سارنگی 1231 شمسی در شهرستان ساوه به دنیا آمد. پدرش حاج میرزا سیدحسین ساوه‌یی از علمای بزرگ منطقه بوده كه در نجف اشرف وفات یافت. نخستین معلم آواز سیداحمدخان پدرش بوده كه به اصطلاح قدما پامنبری خواند و از نونهالی با آوازها و مرثیه آشنا گشته و بعد به هنر تعزیه‌خوانی روی آورده و بعضی از نقش‌ها را اجرا می‌كرده است. او اضافه كرد، معین‌البكاء تفرشی، تعزیه‌گردان تكیه دولت، زمانی كه در ساوه بوده او را با خود به تهران برده و تحت تعلیم قرار می‌دهد از آن جا كه در آن موقع تكیه‌ی دولت، جای رشد هنرمندان آوازی چون اقبال آذر و نكیسای تفرشی و ... بوده او نیز در آنجا زیر نظر ملا عبدالكریم جناب قزوینی و محمد تفرشی تعلیم یافت. مبصری به اجراهای تعزیه‌ی سیداحمدخان به خصوص هنگام اجرای شبیه حضرت عباس (ع) و حربن یزید ریاحی و مورد تایید قرار گرفتن از طرف هنر شناسانی چون ادیب الملك فراهانی، ابراهیم بوذری و عبدالله دوامی اشاره كرد و گفت: تسلط او بر ردیف آوازی و اجرای تحریرهای مسلسل و مقطع، استعداد او در پرده‌شناسی و حساسیت كم نظیر گوش او از وی استادی كامل در آواز ایرانی ساخته بود، چنانچه می‌گویند وقتی در تكیه‌ی دولت به ایفای نقش می‌پرداخته از طنین صدایش چلچلراغ به لرزه درمی‌آمد. او خاطرنشان كرد: به تحقیق اهل فن سیداحمدخان خواننده‌ای ردیف‌دان در مكتب سنتی موسیقی ایرانی بوده و به رموز آن آشنایی كامل داشته است. در مقام استادی سیداحمدخان همین بس كه وقتی در سال 1284 شمسی / 1906 میلادی، كمپانی گرامافون ركودرز، برای ضبط صفحه به ایران می‌آید، میرزا حسینقلی -حسینقلی - با آواز سیداحمدخان، نخستین صفحات موسیقی دستگاهی را در چهارگاه به ضبط می‌كنند. درویش خان نیز نخستین صفحهی خود را با آواز سیداحمدخان در ماهور پر می‌كند. مبصری سیداحمدخان را آخرین استاد آواز در دورهی قاجار معرفی و به استعداد وی در اجرای گوشه‌های مختلف آوازی اشاره كرد و گفت: سیداحمدخان در تئاتر هم سرآمد بوده و در برخی صفحات آثاری ضبط شده‌ای دارد كه تنها سند موجود از زمان قاجار در موسیقی ایرانی است و پژوهشگران تئاتر می‌توانند روی آن به تحقیق بپردازند. وی افزود: اینكه یك نفر بتواند در سه دقیقه و نیم زمان صفحه، اثری هنری را بیافریند، نشان دهنده‌ی نبوغ ذاتی و استعداد آن فرد است. به گزارش ایسنا، سپس بخشی از صفحهی تئاتر سیداحمدخان با نام "فلفلی و میرآخور" در سالن پخش شد كه بداهه‌گویی‌های سیداحمدخان را به‌خوبی نشان می‌داد. مبصری ادامه داد: سیداحمدخان در نخستین سفر هنرمندان به پاریس سال 1907 همراه میرزاحسینقلی، باقرخان، میرزا اسدالله خان و محمدباقر، صفحاتی را ضبط كرده كه متاسفانه به دلیل آغاز دورهی استبداد صغیر در ایران و جنگ‌های داخلی تعداد كمی از این صفحات به ایران رسیده است؛ همین‌طور به‌خاطر اختلاف مالی و شكایت سیداحمدخان از هامبارتسوم، نماینده‌ی كمپانی، در سفر دوم هنرمندان به لندن در سال 1909 شركت نكرد. وی افزود: سیداحمدخان فرزندی به نام هوشنگ سارنگ داشته كه از سری اول هنرپیشگان تحصیل كرده در پاریس است و از هنرمندان بزرگ سینمای ایران بوده و در سال 1348 فوت می‌كند. خود سیداحمدخان نیز در آذر ماه سال 1319 در تهران وفات یافته كه آرامگاه وی در امامزاده زید واقع در بازار تهران است. در بخش دیگری از این برنامه محمدرضا شرایلی، به دیسكوگرافی سیداحمدخان پرداخت و گفت: در خرداد ماه 1286، دقیقا 100 سال پیش این گروه پنج نفره به پاریس رفتند كه لیست كامل آثار سیداحمدخان در آرشیو كمپانی وجود دارد و هم اكنون در دست است. وی به درخواست هامبارتسوم از موسیو لومر فرانسوی، مسوول امور موسیقی نظمی دربار و استاد دارالفنون، برای معرفی هنرمندانی به‌منظور ضبط صفحه اشاره كرد و گفت: صفحات هفت اینچی، شامل صفحاتی است كه از اركستر شاهی ضبط شده و بعدها از آن جا كه معلوم می‌شود و موسیو لومر هنرمندان طراز اول را معرفی نكرده از علی‌اكبرخان - شاهی - نوازنده‌ی سنتور، درخواست می‌شود تا افرادی را معرفی كند. در همان سال‌هاست كه تصمیم می‌گیرند تمامی دستگاه‌ها را در هفت صفحه ضبط كنند، به‌صورتی كه تمامی گوشه‌ها در آنها قرار داشته باشند. در این مجموعهی كامل شور، نوا و سه‌گاه توسط قلی‌خان شاهی و همایون، چهارگاه، ماهور و راست پنج‌گاه توسط سیداحمدخان ضبط شده است. او اضافه كرد: در آثار ضبط شده‌ی سال 1906 روال ضبط صفحه به این شكل است كه مثلا در یك صفحهی 10 اینچ - 25 سانتی‌میتری - كه حدود دو دقیقه و 20 ثانیه گنجایش ضبط دارد و هنرمندان مجبور بودند درآمد، آواز، مقدار كمی تصنیف و حتا رنگ را در همین فاصله‌ی زمانی اجرا كنند. سپس چند صفحه از صحبت‌های مظفرالدین شاه با درباریان و هم‌چنین آواز بیات ترك با كمانچه آقا باقرخان -سولو - پخش شد. آواز گیلكی سیداحمدخان به‌همراه باقرخان پخش شد كه به‌گفته‌ی شرایلی این اثر تا به‌حال هیچ‌جا منتشر نشده‌اند. در بخش بعدی كنسرت پژوهش، بازخوانی صفحات ماهور سیداحمدخان و آقا حسینقلی، ضبط شده در سال 1284 شمسی در تهران شامل گشایش، حصار، تصنیف، فیلی، خاوران و دلكش، توسط شهرام فراز، آواز، و امیر شریفی، تار، به اجرا درآمد. سپس، سلمان سالك، كارشناس موسیقی، به تجزیه و تحلیل ساختار موسیقی دستگاهی در آثار سال 1284 شمسی پرداخت و گفت: آشنایی با علم دیسكوگرافی باعث بسیاری كشف‌ها در موسیقی یك‌صد سال اخیر ایران شده و دیسكوگرافی و موزیكولوژی در كنار هم این قضیه را كامل می‌كنند. وی خاطرنشان كرد: خاندان فراهانی تنها وارث موسیقی دستگاهی نبوده‌اند و روایت‌های متعددی بین موسیقی‌دان‌ها و خانواده‌های مختلف، ازجمله در كنار مكتب خاندان فراهانی كه مكتب محمد صادق‌خان، و یا مكتب آوازی علی‌خان نایب السلطنه نیز وجود دارند. وی به عواملی كه باعث شد مكتب خاندان فراهانی ادامه یابد اشاره كرد و گفت: سازهای تار و سه تار ساز تخصصی این خانواده بوده و برخلاف خانواده‌های دیگر آموزش در این خانواده رواج داشته است. سالك، به شواهد دیسكوگرافی از زمان گذشته اشاره كرد و آن‌را ساختار منسجم‌تری نسبت به ردیف‌های امروزی دانست و گفت، دستگاه و آواز شامل چندین گوشه است كه یك گوشه دارای سه بخش گردش نغمه، وزن و یا هر دو است، گردش نغمه - دلكش، وزن - ایقاعی و عروضی - و تركیب هر دو با هم نماینده‌ی - نصیرخوانی - است. وی افزود: اصطلاح گوشه روی هیچ كدام از طرح روی صفحه‌ها وجود ندارد، اما كلمه‌ی (آواز) بسیار به‌كار می‌رود، همچون آواز دلكش با تار میرزا حسینقلی و اگر ما از یك نوازنده‌ی تار بپرسیم می‌گوید: "گوشه‌ی دلكش" حال آنكه درگذشته "آواز دلكش" بوده است. سالك تاكید كرد: هر دستگاه شامل تعدادی آواز است كه این آوازها همان گوشه‌های ردیف امروز است كه خود دارای گوشه هستند و در گذشته هر یك از تحریر‌ها نیز نام داشته است و شاید این سوال مطرح شود كه پس فرق این آوازها با پنج آواز مصطلح امروزی چیست؟ در آغاز فرقی نداشته اما كم‌كم دچار تفاوت‌هایی شده است. گوشه می‌تواند شامل تحریر، تكیه، پنجه - نغمه و شعر، چهار مضراب، فراز و فرود باشد و در گذشته اجرای كامل یك دستگاه چندین ساعت طول می‌كشید. وی با بیان این مطلب كه در گذشته اجرای آوازهای پیوسته را دستگاه می‌نامیدند، تصریح كرد: دستگاه مانند ساختمان است و ساختمان نیمه‌كاره رها نمی‌شود و آوازها قسمت‌های مختلف دستگاه‌اند. سپس سالك به سندی اشاره كرد كه از یك كتابخانه شخصی و نوشته میرزا شفیع نوازنده‌ی تار بود و در 1290 نوشته شده بود با این مضمون: "شور" دارای 12 آواز است و درآمد شور به صدای دو دانگ شروع می‌شود. آوازهای شور عبارتند از: آواز شور، اورپنجه، گرد، ترك، دشتی، حاجیانی، قطار، افشار، حجاز، شهناز، رضوی و شور كمر دسته. وی در پایان به "لیلی و مجنون" به‌عنوان نمونه‌ای از آواز دشتی اشاره كرد و گفت: ما باید از گذشتگان الهام بگیریم تا قادر باشیم مثل خود آنها "طرحی نو در اندازیم". در قسمت پایانی این برنامه كنسرت پژوهشی ادامه یافت كه اجرای دستگاه چهارگاه، بازخوانی صفحات چهارگاه سیداحمدخان شامل درآمد، زابل، مویه، حصار، مخالف، تصنیف مخالف، مغلوب و تصنیف چهارگاه، بود. استاد احمد ابراهیمی و حسام‌الدین سراج مهمانان ویژه‌ی این برنامه بودند. مطالب مرتبط:موسیقی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1614]
-
گوناگون
پربازدیدترینها