اهميت بهداشت رواني در خانواده

واضح آرشیو وب فارسی:خراسان: اهميت بهداشت رواني در خانواده
خانواده گروه كوچكي است كه از زن و شوهر و فرزند يا فرزندان تشكيل مي شود.عضو خانواده بودن يعني در نوعي شبكه عاطفي سهيم بودن، به يك گروه اجتماعي تعلق داشتن، تاريخ مشترك داشتن و به محيط زندگي خاصي عادت كردن و اهميت خانواده نيز به خاطر همين دستاوردها مي باشد.شخصيت كودك در خانواده شكل مي گيرد خود اين محيط در محيط بزرگ تري تحت عنوان جامعه جاي مي گيرد. پس خانواده به شدت از فرهنگ جامعه تاثير مي پذيرد و شكل مي يابد.خانواده از اين نظر اهميت دارد كه محل انتقال سنت ها، باورها و انواع مختلف شناخت ها، شيوه غذا خوردن تا افكار سياسي است، خانواده اولين هويت اجتماعي فرد را فراهم مي كند موقعيت والدين، موقعيت اجتماعي كودك را در 20 سال اول زندگي تعيين مي كند.محل سكونت خانواده به طور عيني، بافت هاي اجتماعي و فرهنگي موثر بر كودك را مشخص مي كند.بالاخره شغل والدين، كودك را در طبقه اجتماعي معيني جاي مي دهد.مطالعات نشان مي دهد كه پسرها هميشه بيشتر از دخترها تشويق مي شوند كه رقابت كنند و هيجان ها و احساسات خود را پنهان نگه دارند در حالي كه دخترها تشويق مي شوند كه خونگرم باشند، هيجان هاي خود را آشكار سازند پرخاشگري نكنند.اين نقش ها از طريق اسباب بازي هايي كه براي آن ها فراهم مي شود و انواع فعاليت هاي ديگر آموخته مي شود. اشخاصي كه در خردسالي و كودكي از محبت هاي خانوادگي محروم مي مانند، به شدت احساس رنج مي كنند.تحقيقات نشان مي دهد كه محروميت از تماس ها و نوازش هاي بدني، عامل بنيادي در رشد بيگانگي عاطفي، روان پريشي، تجاوز، پرخاشگري و حتي استفاده از مواد مخدر و الكل است.

بهداشت رواني در دوران نوجواني
نوجواني دوره انتقال از كودكي به بزرگسالي است در اين دوره نوجوانان عقايد شخصي خود را بيش ازپيش محكم تر و آشكارتر بيان مي كند او تمايل دارد با دوستان خود درد دل كند، آزادي عمل داشته باشد و براي تاييد شدن دليل بياورد.براي كسب هويت خود دائما تلاش مي كند و خود و اطرافيان را به تلاطم وامي دارد.نوجوان دوران بزرگسالي را معمولا رو به زوال مي داند او آرمان جوست و افكاري پر شور تند و تيز و نترس دارد زيرا هنوز با مشكلات زندگي تحقير نشده است و معتقد است كه مي تواند كارهاي بزرگ و خارق العاده اي بكند.شناخت هاي تازه نوجوان است كه موجب مي شود كه باورهاي والدين و حتي بزرگان را كنار گذاشته و گاهي به مبارزه با آن ها برخيزد.اگر نوجواني بدون مشكل سپري شود، نوجوان به بزرگسالي سالم تبديل خواهد شد و نقش بزرگسالي را خوب ايفا خواهد كرد.اما اگر در اين گذر، دشواري هايي به وجود آيد بهداشت رواني نوجوان، از جاده اصلي منحرف و به بيراهه كشيده خواهد شد.در خانواده هاي مستبد و اقتدارگر و خانواده هاي از هم پاشيده (در اثر طلاق يا متاركه والدين) كودك، نوجوان يا جوان مهم ترين نياز عاطفه، محبت، دوست داشتن و دوست داشته شدن را از دست مي دهد نشانه هاي افسردگي ناشي از اين كمبودها به صورت نااميدي، احساس پوچي، بدبيني عميق، احساس گناه و سرزنش شديد خود بروز مي كند.

اصول كلي بهداشت رواني
در بهداشت رواني، سالم سازي محيط فردي و اجتماعي اصل كلي است و براي رسيدن به اين منظور بايد اصول زير را به كار برد:

الف: اعتماد به نفس و احترام به شخصيت خود و ديگران ب: شناخت قدرت، شايستگي ها و محدوديت ها در خود و ديگران ج: دانستن اين كه رفتار انساني معمول عواملي است و تابع تماميت وجود اوست. د:شناسايي احتياجات و غرايز و محرك هايي كه سبب ايجاد رفتار و اعمال انسان مي شود.

توصيه هاي لازم براي داشتن رواني سالم تر
1-حفظ آرامش:

از ديدگاه علمي وقتي ما آسوده ايم، جريان و نوسان مغزي، حركت آرام تر به خود مي گيرد و در اين حال توانايي و خلاقيت بيشتري از خود نشان مي دهيم و نتايج مطلوب تري به دست مي آيد.علاوه بر آن با آرامش، متابوليسم بدن به حالت توازن در مي آيد و فشار خون پايين آمده و تنفس عميق و آسان مي شود.

2-عدم وابستگي:

شادي و بيان آزادانه خويش، زماني حاصل مي شود كه نتايج نهايي را رها كنيم و براي رسيدن به اهداف خود بكوشيم اما زنداني اين اهداف نباشيم.زندگي پوياست و همين پويايي آن را غير قابل پيش بيني كرده است.اولين عامل كه سلامت رواني را به خطر مي اندازد، غفلت و احساس پوچي كردن است. يعني انسان جايگاه خود را در اين عالم هستي نشناسد و نداند كه براي چه آمده، كجاست و به چه منظوري هست.قرآن كريم مي افزايد: عاشق شويد تا آرامش بيابيد خانواده محل آرامش است. بين شما مودت و رحمت قرار داد. استراحت شب مايه آرامش روان انسان است.يكي از بسترهاي مناسب ايجاد آرامش رواني همان ارتباط با حق است كه در قالب دعاي خير و نماز در مي آيد.

تهيه و تدوين: عاطفه افشاري كارشناس روان شناسي

محسن مروي كارشناس علوم اجتماعي
دوشنبه 2 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خراسان]

[مشاهده در: www.khorasannews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 318]