نقاشی کودک و دنیای درونی و روحی او

واضح آرشیو وب فارسی:ایران ویج: نقاشی کودک و دنیای درونی و روحی او
نقاشی به ما کمک می کند تا به دنیای درونی و روح کودک پی ببریم، بدانیم چه نیازهایی دارد، آیا کودک ناسازگار یا بیمار است؟ در بزرگسالی می خواهد چه کاره شود ؟ و…

یک آسمان بنفش با گل هایی که در آسمان پرواز می کنند. درختانی با برگ های قرمز و یک خانه با دودکش. جاده ای که توی آن یک ماشین حرکت می کند و بچه ها و مامان و بابا که دست هم را گرفته اند و موهایشان سیخ سیخی شده است. این نقاشی زیبا ست. مامان به او می گوید: چرا آسمان بنفش است؟ چرا گل ها توی آسمان هستند؟ چرا موهای ما سیخ سیخی است انگار ترسیده ایم. زیبا می گوید دلم می خواد. دوست ندارم عوضش کنم. مادر نمی داند که هر چیزی که کودک می کشد ریشه در تفکرات و دنیای تخیلی او و واقعیات پیرامونش دارد. روانشناسان کودک تحلیل های زیادی از نقاشی آنان می کنند و می توانند به زوایای پنهان روحیات کودکان و مشکلاتی که هرگز به زبان نمی آورند و گاه والدین هم به آن اشاره ای نمی کنند پی ببرند. زهره مرشدی روانشناس و مشاور مدرسه می گوید: اعضای یک خانواده هماهنگ، در نقاشی های کودکان، همیشه با هم و دست در دست هم نشان داده می شوند. اگر این اشخاص در تصویر در حالتی تعاملی و خوش و خرم بایکدیگر باشند نشان می دهد درجه صمیمیت آنها بیشتر است. کودک، در نقاشی خانواده، تصویر خود را نزدیک شخصی نقاشی می کند که بیشتر دوست دارد؛ ولی اگر کودکی فکر کند که مثلا خواهرش بیش از او مورد توجه پدر و مادر است، در نقاشی خود خواهرش را بین پدر و مادر و خود را دورتر از آنها در حاشیه کاغذ قرار می دهد. در بعضی از نقاشی ها تعدادی از افراد خانواده داخل خانه و تعدادی دیگر خارج از خانه نمایش داده می شوند. این گونه نقاشی ها یا منعکس کننده غیبت واقعی شخص یا اشخاصی است که در خارج از خانه ترسیم شده اند یا کمبود جذابیت عاطفی کودک را نسبت به آنها می نمایاند. وی می افزاید: نقاشی بزرگی که همه صفحه را بگیرد نشانه اعتماد به نفس کودک است، اما کودکی که نقاشی ریز و کوچکی در یک گوشه صفحه می کشد و بقیه را سفید می گذارد اغلب از اعتماد به نفس کمی برخوردار است. استفاده از خطوط شکسته و لرزان نیز همین حالت را نشان می دهد. سهیل یک خواهر کوچولوی تازه به دنیا آمده دارد. او وقتی نقاشی می کشد همیشه خواهر کوچولوی خود را از خود بزرگ تر می کشد و نشان می دهد همان طور که در قنداق از او بزرگ تر است ایستاده و او کوچک تر است. روانشناس مهدکودک می گوید: از وقتی خواهرش به دنیا آمده حس می کندکمتر مورد توجه واقع می شود به همین دلیل در نقاشی های خود او را بزرگ تر از خود ترسیم می کند و همیشه خودش یک گوشه دورتر از خواهر، مادر و پدر ایستاده است. او معتقد است والدین این کودک باید توجه موثرتری به او نشان دهند و او را در سرنوشت نوزاد تازه به دنیا آمده دخیل کنند و در مورد کارهایش از او کمک بخواهند تا خود را جدا از مجموعه خانواده حس نکند. در بیشتر نقاشی هایی که کودکان ترسیم می کنند، همیشه یک شخصیت اصلی وجود دارد که کودک بیشترین بار احساسی خود را چه به صورت عشق و ستایش و چه به صورت ترس و دلهره روی او مستقر می کند. این شخصیت اصلی غالبا قبل از دیگران ترسیم می شود، زیرا او اولین شخصی است که کودک به او فکر می کند. این شخصیت اصلی، همیشه در اندازه ای بزرگ تر از دیگر اشخاص و با جزئیاتی بیشتر و کامل تر ترسیم می شود. هنگامی که در نقاشی خانواده، یکی از اعضای خانواده وجود ندارد، می توان نتیجه گرفت که کودک آگاهانه یا ناخودآگاه آرزوی نبودن آن شخص را دارد. این پدیده بیشتر در نقاشی های کودکانی دیده می شود که با گذشت چند سال هنوز تولد خواهر یا برادر کوچک تر از خود را نپذیرفته اند. بنابر این با حذف این کودک مزاحم از نقاشی، خود را در دورانی طلایی که قبل از تولد نوزاد در آن زیسته اند، به تصویر می کشند. نقاشی به ما کمک می کند تا به دنیای درونی و روح کودک پی ببریم، بدانیم چه نیازهایی دارد، آیا کودک ناسازگار یا بیمار است؟ در بزرگسالی می خواهد چه کاره شود ؟ و… به دلیل علاقه بسیاری از خانواده ها و اهمیت نقاشی کودکان تصمیم دارم در این شماره و در چند شماره آینده مفاهیم نقاشی کودکان را به طور کاملا خلاصه شده، تقدیمتان کنم. مفهوم خورشید، ماه، آسمان، زمین، اتومبیل و حیوانات را در این شماره با هم بررسی می کنیم، لطفا توجه داشته باشید که شما به کودک، موضوع نقاشی نمی دهید و خودش آزادانه نقاشی می کشد. برخلاف تصور رایج، نقاشی کودکان پر از نمادهای زندگی اوست. روانشناسان معتقدند خورشید نماد والدین او است. خورشید در نقاشی کودک همچنین نشانه امنیت، خوشحالی، گرما، قدرت و به قول روانشناسان خورشید به معنی پدر است. وقتی رابطه کودک و پدر خوب است کودک خورشید را در حال درخشیدن می کشد و وقتی رابطه آن دو مطلوب نیست کودک خورشید را در پشت کوه ناپدید می کند. ترس کودک از پدر به رنگ قرمز تند یا سیاه در نقاشی دیده می شود. البته با یک نقاشی ما به قضاوت نمی پردازیم بلکه باید چند نقاشی کودک را بررسی کرد. اما برخلاف خورشید، ماه نشانه نیستی است. اغلب کودکان ماه را کنار قبر و قبرستان می کشند. کودکان در نقاشی خود ماه را با مرگ معنی می بخشند. آسمان به معنی الهام و پاکی و زمین به معنی ثبات و امنیت است. کودکان خیلی کوچک هیچ وقت خطی برای نشان دادن زمین ترسیم نمی کنند، ولی در ۵ یا ۶ سالگی که آغاز به درک دلایل منطقی می کنند به کشیدن زمین نیز می پردازند. در جامعه امروزی، ماشین نشانه قدرت است، به همین دلیل در نقاشی های کودکان مخصوصا پسربچه ها ماشین زیاد دیده می شود. اشکان هر وقت نقاشی می کند یک خانه و ماشین می کشد که خودش پشت فرمان نشسته است. آنها ماشین ندارند، اما دایی او که دارای یک خودرو شخصی است گاهی اجازه می دهد در حالت پارک اشکان پشت فرمان قرار بگیرد. به اعتقاد پژوهشگران ترجیح دادن کشیدن ماشین به جای آدم در این دوره خود به خود نشان دهنده وابسته بودن شخص به دنیای خارج و زندگی ماشینی است. البته این مسائل بستگی به سن، فرهنگ،عوامل ذهنی و… نوجوان دارد، اما کشیدن در حال راندن ماشین توسط کودک درخواست قدرت را در او نشان می دهد. اگر کودک شما در اطراف خود با حیوانات سر و کار ندارد و به باغ وحش نمی رود باید به حیواناتی که در نقاشی هایش حضور دارند توجه کرد. گاهی ممکن است کودک احساس گناه و تقصیری را که تجربه کرده و جرأت نکرده آن را ابراز کند در نقاشی و در قالب حیوان نشان دهد. کشیدن حیوانات درنده نشانه فشارهای درونی و مخفی کودک است. مثلا کودکی که نسبت به برادر کوچک تر تازه به دنیا آمده اش حسادت می کند در نقاشی اش ممکن است گرگ بکشد که این نشان دهنده ترس و دلهره کودک از تازه وارد کوچولو است. تحلیل نقاشی کودک یک کار تخصصی است که شما می توانید با کمک روانشناسان کودک اقدام به این کار کنید. برای این که نقاشی های کودکتان به شما کمک کند که به اسرار درون او واقف شوید نباید بالای سر او بنشینید و به او مداد رنگی به میل خودتان بدهید. او در نقاشی کردن باید آزادی کامل داشته باشد. در پایان نقاشی از کودک بخواهید که در مورد تصاویر کشیده شده برای شما حرف بزند. این گونه اطلاعات به شما در تجزیه و تحلیل نقاشی کودک کمک می کند.

۲۴ آذر ۱۳۹۰

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایران ویج]

[مشاهده در: www.iranvij.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 361]