واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: آرامش، گمشده ای عزیزدژى در برابر ناملایمات(1)
در عصر اضطراب،آرامش، گمشدهاى عزیز است. براى كسانى كه تشویش و نگرانى، حزن و اندوه، و بیم و هراس را تجربه كردهاند و با آن دست به گریبان بودهاند، آرامش، گوهرى گرانبهاست.براى جوامعى كه در هیاهوى صنعت و تكنولوژى(فنآورى) و شلوغى و ازدحام شهرهاى بزرگ و كوچك و هزارتوى زندگى مدرن و لابهلاى انبوه ماشینها و ابزارها خود را گم كرده و به رفاه مادى فروختهاند و سلامت روح و جسم خود را از دست دادهاند، آرامش، تنها دارویى است كه مىتواند دردهاى آنها را تسكین بخشد و روح و جسمشان را از خورهاى كه به جانشان افتاده و ذره ذره از آنها مىكاهد وآنان را بهنیستى مىكشاند، رهایىدهد.آرامش، یعنى نبود تشویش و اضطراب و دلهره؛آرامش یعنى رهایى از حزن و اندوه و بیم و هراس؛آرامش یعنى برخوردارى روح و جسم از اطمینان و ثبات و استقرار و سكون؛آرامش یعنى بودن در دژى محكم كه از بیرون، توسط دشمنانى نیرومند تهدید مىشود؛ آرامش یعنى بودن در كشتىاى كه در اقیانوسى متلاطم، اسیر گردابهاست و با موجهایى بزرگ، دست و پنجه نرم مىكند.در قرآن شریف، مقام اطمینان مقامى بس بلند است و فقط در صورتى انسان مىتواند در سلك بندگان خاص، وارد بهشت خداوند شود و از رضایتى دو طرفه بین خود و خدا برخوردار باشد كه به درجه اطمینان نفس رسیده باشد:یا أَیَّتُهَا النَّفسُ المُطمَئنَةُ ارجِعى إلى رَبِّكِ راضِیةً مَرضیَّة.(1)مقام اطمینان، از مقام باور و ایمان، بالاتر است؛ چرا كه ایمان در بعضى مراتب خود، با تزلزل جمع مىشود، ولى مقام اطمینان مقام استوارىِ محض است. هنگامى كه ابراهیم خلیل(ع) به خداوند گفت: خدایا به من نشان بده که چگونه مردگان را زنده مىكنى؟ خداوند فرمود: مگر ایمان نیاوردهاى؟! ابراهیم عرض كرد: چرا؛ ولى مىخواهم قلبم اطمینان یابد. (2)در روانشناسى، آرامش، یكى از شاخصهاى سلامتِ روانى شمرده مىشود. بر این اساس در برخى از آموزش های آرامش ، به عنوان یك فنِّ درمانگرى استفاده مىشود.ایجاد آرامش در افرادِ روانْآزرده، یكى از اهداف مرحلهاى روانْدرمانگرهاست. از آنجا كه اضطراب و افسردگى و هراس و انواع ترسهاىِ مرضى، مُخلّ سلامت روانى به شمار مىآیند و تا حدّ زیادى از كارآمدى آنان مىكاهند، لذا در شیوه ی روانْدرمانگرى، رفع اضطراب و تنیدگى و ایجاد آرامش روانى را هدف قرار مىدهند و مىكوشند با استفاده از شیوههاى مختلف، عوامل به وجود آورنده ی این نارسایىها را شناسایى و با آنها مقابله كنند و در جهت ایجاد تعادل در افراد، آرامش را بر آنان حاكم نمایند.با توجه به اهمّیت نقش آرامش در زندگى انسان، در این نوشتار، به اختصار به تعریف آرامش، بررسى عوامل ایجاد آن، عوامل برهم زننده یا از بین برنده ی آرامش، آثار و پیامدهاى آرامش و عدم آرامش مىپردازیم.آرامش، عبارت است از حالت اطمینان و سكون نفس، به طورى كه در برابر رویدادهاى مختلف زندگى و حوادث ناگوار و شرایط سخت، متزلزل نشود و بتواند با خونسردى در فضاى روانى امن و آرامى با مشكلات روبهرو شود و راه حلّ مناسب و منطقى را بیابد و با بروز رفتار انطباقى متناسب، سازگارى لازم را كسب نموده، از این طریق، كارآمدى خود را در شرایط مختلف تأمین كند.آثار و پیامدهاى آرامشآرامش، داراى آثار و پیامدهاى مثبتى است كه از جمله ی آنها مىتوان به موارد زیر اشاره كرد:- تناسب رفتارهاى شخص با شرایط مختلف1منظور از رفتارهاى انطباقى، رفتارهایى است كه حاكى از سطح سازشیافتگى فرد با هنجارهاى اجتماعى و در جهت تأمین سازگارى وى با این هنجارهاست. سازشیافتگى بهعنوان یكى از شاخصهاى بهره ی هوشى نیز به شمار مىآید و هرچه سطح سازشیافتگى بیشتر باشد و فرد، راحتتر بتواند با شرایط مختلف خود را سازگار كند، از سطح هوشى بالاترى برخوردار است.هنگامى فرد مىتواند از توانایىهاى خود به طور بهینه استفاده كند، كه به اصطلاح عامیانه دستپاچه نشود و به عبارت دیگر، آرامش به او حكمفرما باشد.برخوردارى از آرامش روانى، عامل مهمّى براى تسهیل در پیش گرفتن رفتارهاى سازگارانه است. شاید همین اصل، منشأ این توصیه باشد كه «باید در شرایط بحرانى به عنوان مهمترین نكته، آرامش و خونسردى خود را حفظ كرد»؛ چرا كه به هنگام اضطراب و نبود آرامش، سیستم تصمیمگیرى و واكنش انسان، مختل مىشود و نمىتواند در آن شرایط:1_درجه وخامت وخطرناكى شرایط را بهخوبى ارزیابى كند؛. 2_به درستى دریابد كه چه راههایى براى خروج از آن شرایط وجود دارد3- تصمیم بگیرد كه چه كار كند؛- در مرحله ی آخر، كارى را كه باید انجام دهد، به درستى انجام دهد.4- استفاده ی حداكثر از توانایىها و قابلیتهاى شخصى2هنگامى فرد مىتواند از توانایىهاى خود به طور بهینه استفاده كند، كه به اصطلاح عامیانه دستپاچه نشود و به عبارت دیگر، آرامش به او حكمفرما باشد.بسیار پیش مىآید كه ما به یك قهرمان ورزشى و قابلیتها و توانایىهاى فنّىاش كاملاً مطمئنیم، ولى گاهى در صحنه ی رقابت نمىتواند از توانایىهاى خود، به خوبى استفاده كند. به طور مثال در فوتبال، یك مهاجم در موقعیت تك به تك با دروازهبان تیم مقابل قرار مىگیرد و در لحظهاى كه تقریباً یقین داریم كار تمام است و گل خواهد زد، توپ را به سینه ی دروازهبان یا تیرِ دروازه و یا خارج از چارچوبِ دروازه مىزند و آه از نهاد همه بلند مىشود. اوّلین توضیحى كه براى این موقعیت به ذهن مىآید، این است كه او هُل و دستپاچه شده و نتوانسته در حالت خونسردى و آرامش، وظیفه ی خود را انجام دهد و كمتر ممكن است این حادثه را به عدم توانایى و عدم قابلیت فنى او نسبت دهیم. این مسئله از دید مربّیان فهیم و كارآزموده پنهان نبوده و نیست و شاید به همین خاطر باشد كه امروزه در یك تیم ورزشى، در كنار مربّیان حرفهاى و كارآزموده و مربّى بدنساز و پزشك تیم و... یك روانشناس ورزیده و متخصّص نیز قرار مىدهند تا از نظر روانى نیز روى قهرمانان كار كنند و با استفاده از فنون آرامش آموزى(3)، تمركز و... آنان را طورى آماده كنند كه در لحظات حسّاس، آرامش خود را از دست ندهند و بتوانند از توانایىها و قابلیتهاى خود، حداكثر استفاده را بكنند.. 3-تصمیمگیرى مناسب در شرایط بحرانى و سختتصمیمگیرى مناسب، گذشته از اینكه یكى از مراحل بروز رفتار انطباقى است، به خودى خود نیز مهم و قابل بررسى است.در زندگى روزمرّه ی همه ی ما لحظاتى پیش مىآید كه ناگزیریم بین گزینههاى مختلف، انتخاب كنیم و تصمیم بگیریم كه كدام را برگزینیم و كدام را كنار بگذاریم؛ از تصمیمى ساده در مورد این كه امروز با تاكسى به مدرسه بروم یا با اتوبوس یا با دوچرخه یا پیاده، تا تصمیم در مورد مسائل مهمتر زندگى، مثل: انتخاب رشته ی تحصیلى، انتخاب شغل، ازدواج و انتخاب همسر، محل سكونت و...اغلب در شرایط اضطرار و بحرانى، سیستم تصمیمگیرى انسان مختل مىشود و اگر فرد در این مورد، تمرین نكرده باشد و نتواند آرامش را بر وجود خویش حاكم كند، نمىتواند درست تصمیم بگیرد و چه بسا با دستپاچگى و عجله، راهى را انتخاب مىكند كه اگر در شرایط آرامش مىبود، هرگز چنین انتخابى نمىكرد.بنابراین یكى از آثار و پیامدهاى مثبت غلبه ی آرامش بر انسان، این است كه مىتواند در فضایى آرام، به دور از تنش و دستپاچگى، تصمیمات مناسب و درستى بگیرد و بدون هُل شدن و عجله و با در نظر گرفتن جوانب هر قضیه، بهترین انتخابها را داشته باشد.در مقاله ی بعد به« حفظ سلامت روان در حوادث ناگوار»،«رهائی از چنگال بیم و اندوه»،«عوامل از بین برنده ی آرامش»می پردازیم.ادامه دارد...نویسنده: امین ناصحپانوشت ها:- سوره فجر، آیه 271- سوره بقره، آیه 2602RELAXATION- 3 :از زندگی لذت ببرید !!!نیمرو بخور، ولی لذت ببرمهارتی به نام " خنده "مواظب باشید : استرس همیشه در کمین شماستچگونه خشم خود را مهار کنیمزندگی ، سخت تر از این حرفهاست
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 414]