توليد نخستين ناي مصنوعي،‌دستاورد دانشمندان ايراني است

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: توليد نخستين ناي مصنوعي،‌دستاورد دانشمندان ايراني است
عمومي- گروه سلامت – مريم غفاري:
طرح ساخت ناي مصنوعي كه سال گذشته توسط جلال‌الدين غنوي محقق ايراني معرفي شد و به ثبت رسيد اخيراً با تبليغات گسترده رسانه‌هاي غربي به نام يك محقق اسپانيايي آن هم با تكنيكي ناقص و ناپخته و يك سال پس از ما معرفي شد.

جلال‌الدين غنوي، مبتكر اين طرح نوين پزشكي با اعتراض نسبت به كپي اين طرح ايراني در اروپا در گفت‌وگو با همشهري گفت: اخيراً غربي‌ها اين طرح را بعد از حدود يكسال از ثبت آن در ايران، به نام يك فرد اسپانيايي معرفي كرده‌ و تبليغات رسانه‌اي گسترده‌اي را به‌خصوص از طريق تايمز، رويترز، سي ان ان و شبكه خبري بلومبرگ آغاز كرده‌اند تا اين دستاورد علمي را كه مي‌تواند مهندسي بافت‌هاي انسان را در دنيا متحول كند به نام خود كنند.

وي گفت: ساختار مهندسي بافت و ساخت ناي مصنوعي به‌طور قطع براي اولين بار در ايران انجام شده است و آنچه در كشور اسپانيا پس از ساخت تراشه اوليه ناي در ايتاليا و اتمام آن توسط يك فرد اسپانيايي معرفي شده است يك كپي ناقص از طرح ابداعي ايران است كه مهر ماه 86 مالكيت معنوي آن در ايران به نام بنده به ثبت رسيده است.

وي گفت: حتي بعد از ثبت اين دستاورد بزرگ علمي كه تئوري آن مي‌تواند مهندسي بافت دنيا را متحول كند طي صحبتي كه با دكتر واعظ‌زاده معاون علمي رياست‌جمهوري داشتيم قرار شد اين نوآوري علمي از طريق كنفرانس كشورهاي اسلامي، ثبت بين‌المللي شود اما با توجه به اعتبار مالكيت معنوي ايران، ثبت آن در مجامع غربي از جمع WIPO را ضروري نديديم تا اين دستاورد علمي به نام ايران و در ايران ثبت شده بماند.

وي افزود: در تمام دنيا نيز معرفي يك دستاورد علمي از يك رسانه عام در يك كشور به معناي اين است كه مالكيت معنوي اين دستاورد به نام فردي كه آن را معرفي كرده مي‌ماند همان طور كه براي اولين‌بار ويروس ايدز توسط يك محقق انگليسي در يك كنفرانس خبري معرفي شد و بعد از آن بدون اينكه نيازي به ثبت آن در يك مرجع خاص باشد، مالكيت معنوي شناسايي ويروس ايدز به نام وي رقم خورد.

غنوي گفت:‌ كشورهايي مانند ژاپن و آلمان نيز نظام ثبت مالكيت معنوي خاص خود را دارند و نوآوري‌هاي علمي خود را فقط در مراجع داخلي ثبت مي‌كنند و بدون اينكه نيازي به ثبت آن در مراجع بين‌المللي از جمله WIPO باشد همه جا به ثبت اين كشورها ارجاع مي‌شود.

وي تاكيد كرد: به‌علت اعتبار سيستم ثبت مالكيت معنوي ايران بود كه ما اعتبار 100ميليون توماني را كه دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي براي ثبت اين دستاورد در WIPO به بنده داد براي خريد دستگاه‌هاي جديد و پيشبرد طرح هزينه كردم.

وي افزود: از مسئولان عالي رتبه كشور مي‌خواهم براي دفاع از حقوق مالكيت معنوي اين دستاورد بزرگ علمي ايران در مجامع بين‌المللي دفاع كنند و شرايطي را فراهم كنند كه ثبت مالكيت معنوي يك نوآوري در ايران اعتباري جهاني داشته باشد و زمينه براي سرقت نوآوري‌هاي علمي محققان ايراني و كپي كردن آن در كشورهاي ديگر فراهم نشود به‌خصوص اينكه غرب با در اختيار داشتن رسانه‌هاي بزرگ، امكان تبليغات گسترده‌تري در اين زمينه دارد.

در اين روش، قالبي شبيه به ناي با عاريه گرفتن از بافت‌هاي ديگربدن بيمار و از بين بردن سلول آن ساخته مي‌شود. به اين معنا كه سلول‌هاي غضروفي، از گوش، بيني و يا ناي آسيب‌ديده شخص به قالب تزريق مي‌شود و ناي مصنوعي پس از 6 ماه شكل مي‌گيرد. سلول‌هاي غضروفي بايد از خود شخص باشد تا مشكل پس زدن ناي مصنوعي به عضو پيوندي به‌وجود نيايد.

اين قالب در كيسه‌اي كه دركنار پرده صفاق در شكم بيمار ايجاد شده براي كاشت قرار مي‌گيرد و سلول‌هاي غضروفي در اين قالب شروع به رشد و تكامل مي‌كنند و پس از 6‌ماه، ناي مصنوعي به طول 10 سانتي متر رشد مي‌يابد و پس از شكل‌گيري از بدن بيمار خارج و به همان شخص پيوند زده مي‌شود.

اين طرح براي افرادي كه دچار بيماري‌هاي مختلف تنفسي هستند، جانبازان شيميايي زمان جنگ وكساني كه مدتي در ICUبستري بوده‌اند و ضايعات وسيع ناي برايشان به واسطه لوله تراشه ايجاد شده كاربرد مناسبي دارد چرا كه در تمام موارد ياد شده، عروق اطراف ناي آسيب مي‌بينند.

محمدرضا مسجدي، دبير كل اتحاديه جهاني سل و بيماري‌هاي تنفسي نيز در اين خصوص گفت: مراجع دولتي متولي ثبت ابتكارات و اختراعات در ايران بايد از حقوق معنوي مبتكران ايراني از جمله مبتكر ناي مصنوعي در جهان دفاع كنند.

مسجدي در گفت‌و‌گو با فارس، افزود: دكتر غنوي، مبتكر ناي مصنوعي در ايران، ابتكار خود را در اداره ثبت اختراعات و اكتشافات سازمان ثبت اسناد كشور به ثبت رسانده است و اكنون كه نمونه مشابه كار وي در كشورهاي اروپايي معرفي شده است بايد اين مرجع از حقوق معنوي وي دفاع كند.

وي گفت: من نمي‌دانم كه متولي پيگيري اين امور در كشور چه مرجعي است، وزارت علوم، معاونت علمي رياست‌جمهوري يا سازمان ثبت اسناد و املاك كشور اما هر مرجعي كه در اين زمينه مسئوليت دارد بايد از حقوق مبتكران كشور در دنيا دفاع كند تا امكان كپي‌برداري و ثبت اين نوآوري‌ها توسط ديگران وجود نداشته‌ باشد.

مسجدي تاكيد كرد: البته قبل از اين كار بايد دقت شود كه كار محقق اسپانيايي آيا تفاوتي با طرح ناي مصنوعي دكتر غنوي دارد يا عيناً كپي برداري در طرح ابتكاري اوست.

وي افزود: متولي حمايت ازحقوق معنوي مبتكران ايراني بايد آگاهي لازم را به اين افراد بدهند كه براي ثبت اختراع و اكتشاف خود در مراجع معتبر جهاني به موقع اقدام كنند تا زمينه براي كپي برداري افراد ديگر فراهم نشود.

عملكرد ناي مصنوعي

دكترولايتي، رئيس بيمارستان مسيح دانشوري دراين خصوص گفت:‌ در اين مركز پيوند ناي هم انجام مي‌شود اما براي پيدا‌كردن ناي مناسب اول بايد ديد كه ناي‌دهنده با گيرنده سنخيت دارد يا نه و حتي اگر چنين باشد باز هم گيرنده ناي بايد تا آخر عمر دارو مصرف كند تا پيوند پس نزند اما اگر موفق مي‌شديم ناي مصنوعي را با استفاده از سلول‌هاي بنيادي خود فرد بسازيم در اين صورت اين مشكل برطرف مي‌شد و اين فكر اوليه دستيابي به اين نوآوري جديد علمي بود.

وي افزود:‌ ناي، مجراي تنفس است كه 12سانتي متر طول دارد و گر چه طول آن كم است اما حياتي‌ترين نقش را در انتقال هوا به ريه‌ها دارد.

در كشور ما علاوه بر افرادي كه دچار بيمارهاي مختلف تنفسي هستند، جانبازان شيميايي زمان جنگ نيز هستند كه گاهي مجبوريم براي آنها لوله تراشه به جاي ناي بگذاريم اما اين لوله‌ها نيز بعد از مدتي دچار تنگي مي‌شوند و به عروق اطراف آسيب مي‌رسانند كه اين تنگي نفس ثانويه نيز نيازمند عمل جراحي مجدد است.

رئيس بيمارستان مسيح دانشوري اظهار داشت: در زمان حاضر براي باز كردن ناي از ليزر استفاده مي‌شود اما گاهي اين درمان هم جواب نمي‌دهد و چاره‌اي جز تعويض ناي نيست.

وي تصريح كرد: نوآوري‌اي كه دكتر غنوي و همكاران او در اين مركز انجام داده‌اند اين است كه توانستند براي اولين بار در دنيا، تراشه و ساختار ناي مصنوعي را با استفاده از پليمرهاي شبيه غضروف اصلي ناي بسازند و بعد روي اين اسكلت اصلي كه فاقد سلول‌هاي مجراي ناي است، سلول‌هاي بنيادي را كشت كنند.

وي ادامه داد: پس از كشت سلول‌هاي بنيادي كه از اعضاي خود فرد گرفته مي‌شود، آن را در شكم خود فرد درون پرده صفاقي مي‌كارند تا سلول‌ها رشد كنند و پس از 6 ماه يك ناي كامل با سلول‌هاي خود فرد به دست مي‌آيد كه آن را بر مي‌دارند و به جاي ناي از بين‌رفته خود بيمار پيوند مي‌زنند.

رئيس پژوهشكده سل و بيماري‌هاي ريوي تأكيد كرد: ناي مصنوعي ساخته شده با استفاده از تكنيك مهندسي بافت براي بيماراني كه در طول جنگ تحميلي در معرض سلاح‌هاي شيميايي قرار گرفته‌اند و دچار تخريب، آسيب ديدگي و در نتيجه گرفتاري تنگي ناي شده‌اند و يا آن دسته از بيماراني كه از تنگي ناي ناشي از لوله‌هاي تنفسي رنج مي‌برند كاربردي و بسيار مفيد و حياتبخش است.

دكتر ولايتي اضافه كرد: در روش ساخت ناي مصنوعي با استفاده از تكنيك مهندسي بافت، بافت‌هاي غضروفي با استفاده از سلول‌هاي گرفته شده از خود شخص ساخته مي‌شود و ناي توليد شده همان بافت ناي طبيعي را دارد و هيچگونه سلول اضافي‌اي در آن ديده نمي‌شود.
سه شنبه 5 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 186]