واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: اندیشه - اظهار نظر برخی کارشناسان درباره تحقق عدالت در راستای الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت به گزارش خبرآنلاین به نقل از ستاد خبری دومین همایش ملی الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت این با موضوع عدالت و اقتضائات تحقق آن در 9 محور تعیین شده 19 اریبهشت ماه سال جاری در مرکز همایش های صدا و سیما برگزار خواهد شد. مفهوم شناسی، نقد نظریههای غربی عدالت، نقد نظریه مارکسیستی عدالت، عدالت در تاریخ، فرهنگ و اندیشه اسلامی، ابعاد عدالت، تحقق عدالت، شاخصههای اندازه گیری عدالت، عدالت و الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت، از جمله های محورهای مورد بررسی در این همایش است. در جدول زیر اظهار نظر برخی از کارشناسان حوزه های مختلف را درباره "الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت" ملاحظه می کنید. نام عنوان گفته ها حجت السلام و المسلمین حسن خیری عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی * عدالت خواهی امری فطری در نهاد انسانهاست. در دین مبین اسلام نیز تاکید بسیاری بر رعایت عدل شده طوری که عدل به عنوان یکی از اصول دین معرفی شده است. * اجتماعی وضعیتی است که در آن اضلاع و ارکان جامعه به شکلی در کنار هم قرار می گیرند که امکان تحقق وضع مطلوب در جامعه را فراهم میسازد. به عبارتی رویکردی کلی را در نظر میگیرد که عدالت اقتصادی، قضایی و ... زیر مجموعه آن هستند. باید جایگاه و تکلیف هر یک از نهادهای اجتماعی از جمله خانواده، آموزش و پرورش، اقتصاد و ... مشخص شود. * برای تحقق کمال انسان و جامعه باید به مسائلی از جمله دینداری مردم، آزادی افراد، اولویت دادن به مصالح جمعی اجتماعی، تفاوت انسان ها در برخورداری از امکانات با توجه به استعدادها و تواناییهایشان، تفاوت نقش های اجتماعی، نگرش افراد نسبت به دنیا و آخرت و ... توجه کرد. * عدالت اجتماعی اقتضا می کند که نسبت به وقوع ظلم در هر جای دنیا، واکنش نشان دهیم و به حمایت از مظلوم برخیزیم. چراکه ما انسان را خلیفه الله میدانیم که در اجتماع و قبیله محصور نیست. * یکی دیگر از شاخص های عدالت اجتماعی وحدت گرایی است. یعنی در تعریف عدالت اجتماعی بر اساس رویکرد اسلامی، ما موظف به ایجاد وحدت در تمام انسان ها هستیم. اگر عدالت اخلاقی خواست قلبی تمام افراد جامعه اسلامی باشد ، عدالت محوری و عدالت خواهی محقق می شود. *عدالت اجتماعی به معنای مساوات نیست، به معنای پرهیز از تبعیض است که به سعادت، اعتماد عمومی، دوری از تبعیض و فساد منجر میشود. مکتب مارکسیست به تساوی اعتقاد داشت، اما این امر تجلی بی عدالتی است که آنکه میداند با آنکه نمیداند برابر باشد یا کسی که کار میکند با کسی که کار نمیکند به یک اندازه حقوق بگیرد. * پایه و اساس امامت، داشتن عصمت است که عدالت را تضمین می کند. در زمان غیبت امام معصوم، ولی فقیه جانشین ایشان است که اساس حکومت او نیز بر دو محور عدالت و اجتهاد استوار است. از این رو پایه حکومت اسلامی حق مداری و عدالت محوری است. ناصر قربان نیا استاد حقوق دانشگاه مفید * پیشرفت بدون عدالت، حاصل نمی شود و اگر تحقق پیدا کند، مطلوب نخواهد بود. بنابراین الگویی منجر به پیشرفت می شود که در قلب آن، به عنصر عدالت توجه جدی شده باشد. در حوزه پژوهشی، ابعاد عدالت باید به درستی تبیین شود. چرا که یکی از مشکلات اساسی ما، مشخص نبودن مفهوم عدالت، الزامات، مولفه ها، شاخص ها و مصادیق آن است. تصمیمگیران و تصمیمسازان جامعه، باید تعریفی روشن و یکسان از مفهوم عدالت داشته باشند. * فلسفه عدالت به عنوان یک عنصر پیشبرنده و راهبردی باید مورد توجه قرار بگیرد و از جنبههای گوناگون تبیین و بررسی شود. عدالت شخصی و اخلاقی باید در نهادهایی که عهده دار اجرای عدالت و برنامه ریزی پیشرفت کشور هستند، پیش از بیش مورد توجه قرار بگیرد. دستورات و آموزههای اسلام نیز این نکته را مورد تاکید قرارداده است. * مسئوولان باید باور داشته باشند که بدون عدالت شخصی و اخلاقی، عدالت اجتماعی تحقق نمی یابد. بنابراین همه کارگزاران کشور موظف به تقویت عدالت شخصی در درون خود هستند. در برخی سازمانها، احترام اولیه اشخاص به طور شایسته رعایت نمی شود و این نشان از فقدان عدالت شخصی است و در این صورت، باور به اینکه چنین افرادی می توانند عدالت اجتماعی را محقق کنند، تصوری خیالی است. * عملکرد قوه مقننه یکی از پیش شرط های تحقق عدالت در جامعه است چرا که وضع قانون عادلانه و اجرای آن از سوی دادگستری، ضامن پیشرفت جامعه است. همچنین عملکرد قوه قضاییه عامل دیگری در راستای عدالتگستری در جامعه است. اگر دستگاه قضا، ناخواسته، در حفظ مولفه های عدالت که در شریعت آمده و در قانون اساسی نیز تجلی یافته است، کوتاهی کند، موجب عدم پیشرفت کشور میشود. * یکی از شرایط تحقق عدالت، داشتن قوه قضائیه عادل، کارا، مستقل و در عین حال دارای قاطعیت است. در غیر این صورت دادگستری، موجب ایجاد کینهها و نارساییهای اخلاقی در جامعه میشود. * آنهایی که عهده دار تدوین الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت هستند، نباید برداشتهای متفاوتی از عدالت داشته باشند. اگرچه از جنبه نظری اتفاق و اجماع میان اندیشمندان و صاحبنظران امکان ندارد، اما کسانی که تلاش میکنند الگویی برای پیشرفت کشور ارائه دهند، باید با یکدیگر به توافق برسند. ستار هدایتخواه سخنگوی کمیسون فرهنگی مجلس * قرار گرفتن هرچیز در جای خود به معنای عدالت است و حقوق فرهنگی افراد شامل حق حضور در فعالیت های فرهنگی و بهرهمندی از امکانات آن در همه کشور است و این بهره مندی اشخاص و مناطق جغرافیایی را شامل میشود. در عرصه جغرافیایی باید مناطق مختلف کشور از امکانات و فرصتهای فرهنگی به صورت یکسان و در حدی که استحقاقش را دارند برخوردار شوند. * معنای دیگر عدالت فرهنگی، فراهم کردن فضای فرهنگی مناسب برای رشد و تعالی مردم است. از این رو حکومت در راستای تحقق عدالت ضمن ایجاد بستر مناسب، باید شرایط و زمینه ها را برای برخورداری مردم از این امکانات فراهم کند. * دولت موظف است از تکاثر ثروت جلوگیری کند؛ این مسئله میتواند به بسترسازی مقوله عدالت کمک قابل توجهی کند. البته دولت ها میتوانند برای بسترسازی مقوله عدالت، از مالیات و دیگر ابزارها و سیاستهای اقتصادی استفاده کنند. * باید در حوزه های مختلف جامعه اعم از سیاست، اقتصاد و فرهنگ، نگاه متعادل حاکم شود، به این معنا که یکی بر دیگری غلبه پیدا نکند. باید از جایگاه والای فرهنگ در جامعه صیانت شود، اما در کشور ما به حوزه اقتصاد بیشتر از فرهنگ توجه میشود. گرچه دولت در یکی دو سال اخیر تلاشهایی در عرصه فرهنگ داشته است، اما هنوز به اهداف بلند مورد نظر نظام جمهوری اسلامی دست نیافتهایم. * ترویج و نهادینه کردن فرهنگ عدالت خواهی در جامعه از الزامات اسلام بوده و یکی از مهمترین اهداف انبیای الهی در طول تاریخ، تحقق عدالت بوده است. چنانچه در قرآن کریم آمده است: لَقَدْ أَرْسَلْنا رُسُلَنا بِالْبَیِّناتِ وَ أَنْزَلْنا مَعَهُمُ الْکِتابَ وَ الْمیزانَ لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ ما پیامبرانمان را با دلایل روشن فرستادیم و همراه آنها کتاب و میزان نازل کردیم تا مردم برای اقامه عدل قیام کنند. * برای عدالت گستری، ابتدا باید فرد در سرزمین وجود خود، عدالت را حکم فرما کند. از این رو تربیت نیروی انسانی عدالت خواه و عدالت گستر، یکی از راهکارهای گسترش عدالت در جامعه است. نظام برنامه ریزی عدالت محور نیز یکی دیگر از شروط تحقق آن است. لطف الله فروزنده معاون توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیسجمهور * عملکرد مدلهای توسعه غربی نشان داد که اینگونه مدلها قابل اعتماد نبوده و احتیاجات بشر امروز را نمیتواند تامین کند. بر خلاف الگوهای توسعه غربی، در مدیریت اسلامی هدف اصلی رشد معنوی، انسانی و مادی جامعه بشری است در حالی که در الگوهای غربی تنها به حیات مادی بشر توجه میشود و این مسئله کاملاً با مقوله عدالت در تضاد است. * معنای عدالت این است که هر کس متناسب با شرایط و منابع خود به آن چه استحقاق دارد برسد. در این میان نظام اسلامی موظف است تا ظرفیتها و بسترهای لازم را برای تحقق این امر آماده سازد. توزیع امکانات باید به گونهای باشد که تمام منابع و امکانات درنقاط کشور به طور مساوی بین افراد طبقات مختلف جامعه توزیع شود، روستا و شهر در کنار یکدیگر دیده شوند و هیچ کس احساس نکند پائین تر از دیگری است تا شکاف طبقاتی رفع شود. * دولت موظف است از تکاثر ثروت جلوگیری کند؛ این مسئله میتواند به بسترسازی مقوله عدالت کمک قابل توجهی کند. البته دولت ها میتوانند برای بسترسازی مقوله عدالت، از مالیات و دیگر ابزارها و سیاستهای اقتصادی استفاده کنند. * تدوین برخی قوانین و مقررات مانند قانون سیاستهای اصل 44 قانون اساسی یکی از راههای رسیدن به مقوله عدالت نامید است. با این قوانین میتوانیم فاصله غنی و فقیر را کاهش دهیم. مهمترین وظیفه دولت در یک نظام اسلامی ایجاد شاخص عدالت است و این وظیفه جز با داشتن برنامههای بلندمدت، میانمدت و کوتاهمدت اجرایی نخواهد شد. /62
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 355]