سياست - اميد به حل اختلافات مذهبي شيعه و سني

واضح آرشیو وب فارسی:واحد مرکزي خبر: سياست - اميد به حل اختلافات مذهبي شيعه و سني
سياست - اميد به حل اختلافات مذهبي شيعه و سني

شيرين افشار: سيدمحمد حسيني، سفير ايران در عربستان سعودي از نشست علماي ايراني و سعودي در جده خبر داده و گفته كه اين نشست در دي ماه سال جاري برگزار خواهد شد. بنا به گفته‌هاي حسيني در گفت‌وگو با خبرگزاري مهر، نشست علماي ايران و سعودي كه ملك عبدالله، پادشاه عربستان نيز با آن موافقت كرده، اوايل دي ماه امسال در جده برگزار خواهد شد و سرپرستي هيات ايراني را آيت‌الله هاشمي شاهرودي، رئيس قوه قضائيه بر عهده خواهد داشت. وي اين اجلاس مشترك را «يك تحول عظيم در روابط ايران و عربستان» خوانده و توضيح داده كه اين نشست هم جنبه حكومتي دارد و هم جنبه علمي و فقهي كه ثمره آن براي كل جهان اسلام است. اهميت برگزاري اين اجلاس را در جنبه‌هاي متعددي مي‌توان يافت كه شايد بااهميت‌ترين آن، برقراري گفت‌وگويي مبتني بر تفاهم و پذيرش متقابل علماي شيعه و سني است كه دو كشور ايران و عربستان، اصلي‌ترين نمايندگان آن در منطقه خاورميانه و البته جهان اسلام شناخته مي‌شوند. اين امر از آنجا اهميت فزون‌تري مي‌يابد كه در سال‌هاي گذشته روند تقابل‌جويي‌ها‌ ميان افراطي‌هاي مسلمان به درگيري‌هاي خونيني در كشورهاي منطقه خاورميانه منجر شده است.

در افغانستان و بيش از آن در عراق كه فضايي ناآرام و امنيتي متزلزل را تجربه مي‌كنند، ستيزه‌جويان افراطي در به بن‌بست كشاندن همه تلاش‌هاي انجام‌شده براي وحدت ملي و برقراري نظم و امنيتي واحد موفق بوده‌اند. چنين خشونت‌هاي سازمان‌يافته و كنترل‌ناشدني ‌بيش از آنكه در منافع گروه‌هاي شيعي و سني و سهم‌بري آنان از قدرت رسمي ريشه داشته باشد از تفكر‌هاي جزم‌انديش و يكسويه‌اي برمي‌خيزد كه تنها نداي نفي ديگري را سر مي‌دهند. نمونه اخير برخوردهاي مذهبي با نمايندگان گروه‌هاي مختلف مذهبي را مي‌توان در خبر روز گذشته خبرگزاري فارس نيز شاهد بود، آنجا كه اين خبرگزاري نيمه‌رسمي گزارش داده كه «تندروهاي كويتي با سوء‌استفاده از ورود يك روحاني ايراني به اين كشور، قصد دارند با طرح استيضاح نخست‌وزير در مجلس كويت، اوضاع جاري اين كشور را متشنج كنند.» بنا به اين گزارش «‌به دنبال ممانعت از ورود سيدباقر فالي، روحاني ايراني كه هفته گذشته از سوي سازمان امنيت كويت صورت گرفت، اين روحاني پس از وساطت يك نماينده شيعه مجلس كويت وارد اين كشور شد اما پس از اطلاع گروه‌هاي تندرو سلفي، آنها از طريق نمايندگان خود در پارلمان كويت تلاش براي متشنج كردن اوضاع اين كشور را از سر گرفتند. اين تلاش‌ها در حالي است كه از سال 2005 تاكنون تنش‌آفريني‌هاي اين گروه باعث شده تا دولت سه بار و مجلس اين كشور نيز دو بار منحل و مجددا تشكيل شود. گروه‌هاي تندرو كويتي به رهبري «وليد الطبطبايي»، نماينده سلفي مجلس كويت مدعي شده‌اند كه اين روحاني ايراني متهم به اهانت به صحابي پيامبر اكرم است.

«سيدباقر راغب‌زاده» معروف به «سيدباقر فالي» روحاني ايراني است كه از 20 سال پيش در كويت اقامت داشته و به دليل سخنراني‌هاي خود در حسينيه‌هاي كويت از اقبال شيعيان مقيم اين كشور برخوردار است و به همين دليل نيز مورد هجوم گروه‌هاي سلفي و سني‌هاي تندرو اين كشور قرار دارد. همين گروه‌هاي سلفي پرونده‌اي عليه اين روحاني ايراني‌تبار به جريان انداختند و او را متهم به اهانت به يكي از صحابه‌هاي رسول اكرم (ص) در يكي از سخنراني‌هاي وي در كويت كردند. در يك سال گذشته، شمار زيادي از روحانيون شيعه و نزديك به حوزه‌هاي علميه ايراني از جمله «شيخ‌حبيب كاظمي»، مدرس حوزه علميه امام حسن مجتبى در كويت و «شيخ‌علي‌اكبر برهان» امام جماعت مسجد امام حسن در كويت و تعدادي ديگر از فعالان فرهنگي و اجتماعي ايراني به بهانه‌هاي مشابه از كويت اخراج شده‌اند اما چنين حوادثي تنها محدود به كشور كويت نيست. در ديگر كشورهاي عربي و به‌ويژه كشورهاي منطقه خليج فارس حساسيت‌هاي بسياري نسبت به فعاليت گروه‌هاي شيعه وجود دارد.

نه تنها در مناطق بحران‌زده‌اي چون عراق و افغانستان بلكه در كشورهاي آرامي چون كويت، بحرين، قطر، امارات متحده عربي، و حتي عربستان سعودي حضور و نفوذ اقليت شيعي موجبات نگراني و ناخرسندي تلقي مي‌شود. و در چنين فضاي آلوده و پر ابهامي در روابط ميان گروه‌هاي مذهبي مختلف مسلمان، صدور فتاوا و موضع‌گيري‌هاي تند و تيز در جهت عمق بخشيدن به شكاف‌هاي مذهبي و پررنگ‌كردن اختلاف‌ها در باورهاي مذهبي متفاوت آن هم از سوي علماي سني و شيعه مزيد علت است و تقابل‌ها را جدي‌تر مي‌سازد. چنانكه در برخي محافل شيعي تندرو توهين به باورهاي اهل سنت رواجي سوال‌برانگيز دارد و در ميان علماي اهل تسنن نيز گاه فتاوايي صادر مي‌شود كه نه تنها بهت‌آور كه به راستي موجب تشديد تقابل‌هاي مذهبي است. چنانكه چندي پيش 190 وهابي تندروي عربستاني بيانيه‌اي صادر كرده بودند كه اختلاف ميان اهل‌ تسنن با شيعيان اثني عشري را نه تنها شامل برخي مسائل فرعي، كه در اصول دين نيز عنوان مي‌كرد. اينان هشدار داده بودند كه هرگونه سهل‌گيري مذهبي در حق شهروندان شيعه در عربستان و كشورهاي حاشيه خليج فارس موجب نفوذ تشيع در ميان اهل‌تسنن خواهد بود.

پيش‌تر نيز «يوسف قرضاوي»، رئيس اتحاديه علماي مسلمان جهان شيعيان را متهم به ترويج عقايد خويش در كشورها و مناطق سني‌نشين كرده و از آنچه «تبشير مذهبي» شيعيان خوانده بود به شدت انتقاد كرد. گرچه برخورد مقامات ايراني با اين چهره سرشناس علمي اهل سنت در هفته‌هاي پس از بيان مواضع ضدشيعي‌اش، برخوردي از سر مهر و چشم‌پوشي از آن سخنان آنچناني‌اش بود به‌گونه‌اي كه علي‌اكبر ولايتي، مشاور مقام معظم رهبري در سفر اخير خود به دوحه به ديدار قرضاوي رفت و ساعتي را به گفت‌و شنود با او گذراند، اما ماجراي تقابل‌جويي‌ها قصه‌اي است كه سري دراز دارد. هر قدر هم كه مقامات سياسي بسياري از كشورها از سر چشم‌پوشي با سخنان و فتاوايي اينچنيني برخورد مي‌كنند و مي‌كوشند كه مواجهه‌اي نرم و كم‌شدت با چنين ابراز عقيده‌هايي داشته ‌باشند و به‌جاي شاخ و برگ دادن به چنين سخناني، بيشتر بر گسترش روابط سياسي و اقتصادي و اجتماعي تكيه داشته باشند، تكرار بروز مواضعي تند و تيز كه موج‌هاي تقابل‌‌گرانه ميان پيروان اين عالمان ديني را موجب مي‌شود به يكي از مهم‌ترين دشواري‌ها در روابط كشورهاي مسلمان منطقه تبديل شده‌است. در چنين شرايطي فهم اهميت برگزاري اجلاس مشترك ميان علماي شيعه ايراني و علماي سني عربستاني زماني دوچندان مي‌شود كه در سطح منطقه‌اي و جهاني، ايران و عربستان، پايگاه دو تفكر بنيادي شيعه و سني تلقي مي‌شوند. اگر روابط ايران و عربستان و در سطحي مدني‌تري و اجتماعي‌تر و علمي‌تر، روابط علماي شيعه و سني اين دو كشور مرجع با آرامش و پذيرش متقابل توأم باشد، مي‌توان اميدوار بود كه به جهان اسلام هم سرايت كند. نحوه تعامل توأم با احترام علماي ايراني و سعودي مي‌‌تواند تاثير غيرقابل‌انكاري در مسائل جهان اسلام داشته باشد و از شدت تخاصم موجود بين افراطيون شيعه و سني در همه كشورهاي اسلامي بكاهد.
سه شنبه 28 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: واحد مرکزي خبر]

[مشاهده در: www.iribnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 167]