غم و شادي از منظر اسلام

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: غم و شادي از منظر اسلام
گروه خبرنگاران افتخاري / احسان احمدي ناييني: غم و غصه از گرفتاري و مصيبت و بلا به وجود مي‌آيد و در قرآن كريم و احاديث پيامبر و ائمه معصومين(ع) به كرات راه‌هاي مقابله با آنها ذكر شده و بر خلاف عقيده عده‌اي مغرض كه دين اسلام را دين غم و غصه مي‌دانند، اسلام شادي حقيقي و شعف واقعي و پايدار را براي مؤمنين مي‌خواهد.
در دنياي ماشيني و پيشرفته امروزي واژه‌هاي استرس، اضطراب، پوچي، نااميدي و به تبع آنها غم و غصه ديگر واژه‌هاي نامانوسي نيستند. روزانه هزاران نفر در سراسر جهان به دليل مشكلات رواني راهي تيمارستان‌ها مي‌شوند و به همين تعداد نيز خودكشي مي‌كنند و تعداد بسيار زيادي از مردم جوامع مختلف داراي بيماري‌هاي روحي خفيف و افسردگي هستند كه هرگز به پزشك مراجعه نكرده‌اند و در آمارهاي رسمي به حساب نمي‌آيند.

در كشور ايران نيز هر از چندگاهي در روزنامه‌ها مي‌خوانيم كه چند درصد از جوانان به بيماري افسردگي دچارند يا در زندگي اميد و هدفي ندارند البته اين آمار در ايران نسبت به جوامع غربي كمتر است.

خوشبختانه اسلام ديني است كه در هيچ‌يك از امور زندگي، مردم را از راهنمايي خود محروم نكرده است و دليل عمده استرس‌ها، ياس‌ها و غم‌ها در زمان كنوني رعايت نكردن دستورات اسلام و شيوه مسلماني ماست.

غم و غصه از گرفتاري و مصيبت و بلا به وجود مي‌آيد و در قرآن كريم و احاديث پيامبر و ائمه معصومين(ع) به كرات راه‌هاي مقابله با آنها ذكر شده و بر خلاف عقيده عده‌اي مغرض كه دين اسلام را دين غم و غصه مي‌دانند، اسلام شادي حقيقي و شعف واقعي و پايدار را براي مؤمنين مي‌خواهد.

قرآن براي رهايي از اندوه راهكارهايي را بيان مي‌كند كه انسان با عمل به آنها مي‌تواند از اندوه دنيا و آخرت رهايي يابد از مهم‌ترين اين راه‌ها مي‌توان به توجه به خدا، ايمان به قضا و قدر الهي، توجه به عزت خدا و توانايي مطلق او، توجه به علم و دانش او، توجه به معاد و آخرت، توجه به برتري مؤمنان بر كافران و امداد غيبي او، دوستي خدا، سنت‌هاي الهي و مانند آن كه در حوزه بينشي جاي دارند اشاره كرد.

خداوند در آيه 23 سوره حديد مي‌فرمايد: «لكيلا تاسوا علي مافاتكم و لا تفرحوا بما اتئكم» (تا هرگز از آنچه از دستتان مي‌رود غمگين نشويد و به آنچه به شما مي‌رسد خوشحالي نكنيد)

از امام صادق(ع) سؤال شد حد زهد در دنيا چيست؟ فرمودند حد زهد را خداوند در آيه 23 سوره حديد در كتابش بيان كرده است.

آيت‌الله طباطبائي در تفسير اين قسمت از آيه 23 سوره حديد فرموده‌اند: انسان اگر يقين كند كه آنچه از او فوت شده بايد مي‌شد و ممكن نبود فوت نشود و آنچه عايدش گشته بايد مي‌شد و ممكن نبود كه نشود، چنين كسي نه در هنگام فوت نعمت خيلي غصه مي‌خورد و نه در هنگام آمدن نعمت خوشحال و مغرور مي‌شود.

آيا واقعا ما به عنوان يك مسلمان اين نكته را در زندگي رعايت مي‌كنيم؟ تا به حال بسيار شنيده‌ايم كه فلان تاجر به دليل ورـشكسته شدن سكته كرده يا رواني شده است يا خودمان به دليل ضررهاي مالي اندك ساعت‌ها غصه و اندوه مي‌خوريم و روزهاي نيك حيات را كه از بزرگ‌ترين نعمات خداوند است هدر مي‌دهيم.

در نهج‌البلاغه در روايتي آمده است كه امام علي (ع) به اشعث بن قيس در مصيبت مرگ فرزندش اينگونه تسليت گفت: «ياچون مردان بزرگوار شكيبا و يا چون چهارپايان بي‌تفاوت باش»

از اين كلام مولا علي(ع) كاملا واضح است كه ايشان غم و غصه خوردن در هنگام مصايب را توصيه نكردند و دعوت به صبر و شكيبايي در حد توان و دعوت به بي‌تفاوتي در صورتي كه توانايي صبر را نداشتيم كرده‌اند.

البته ذكر اين نكته ضروري است كه صبر بر بلاها و مصيبت‌هاي دنيوي پاداش اخروي فراواني دارد و چه بسا وجود بلا و مصيبت در زندگي مؤمنين جهت تكفير و شستن آلودگي‌ها باشد، اميرالمؤمنين علي(ع)در بياني ديگر فرموده‌اند: هرگز نعمتي تغيير نمي‌كند و نه زندگي خوشي به ناخوشي تبديل مي‌شود مگر به واسطه گناهاني كه مردم مرتكب مي‌شوند.

خداوند به بندگان خود ستم روا نمي‌دارد و اگر آنها قبل از نزول بلا به دعا بپردازند بلا نازل نخواهد شد و اگر بلا نازل شود و نعمت‌ها از بين بروند در صورتيكه پناه به خدا برند و با نيت پاك او را بخوانند و سستي نورزند و اسراف نكنند، خداوند هر نعمت از دست رفته را به آنها برمي‌گرداند.

مؤمن در سختي‌ها آرام در ناگواري‌ها بردبار و در خوشي‌ها سپاس‌گزار است.

علاوه بر مطالب ذكر شده از قرآن و نهج‌البلاغه در اشعار بسياري از شاعران ايراني دعوت به شادي و دوري از غم و غصه ديده مي‌شود كه از اين دست مي‌توان به اشعار خيام، سعدي و شيخ بهايي اشاره كرد.

پس با وجود خداوندي روزي‌رسان، پيامبر و اماماني بزرگوار كه در هنگام نياز با توسل به آنها تسلي خاطر پيدا مي‌كنيم، آيا منطقي خواهد بود كه مسلمان غمگين شود؟

خداوندان كام و نيكبختي

چرا سختي خورند (كشند) از بيم سختي

برو شادي كن اي يار دل افروز

غم فردا نشايد خورد امروز

*******************

منابع: قرآن كريم

تفسير الميزان

نهج‌البلاغه

تهيه و تنظيم: احسان احمدي‌نائيني
شنبه 25 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 268]