واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: نماشگاه تذهیب در فرانسه برگزار شد
نمایشگاه تذهیب ، بعنوان یک هنر مذهبی - ایرانی در فرانسه افتتاح شد .در این نمایشگاه 35 اثر از آثار هنرمندان ایرانی مقیم فرانسه ، به نمایش گذاشته شده است .این نمایشگاه در گالری شهرداری شهر مورا برگزار شده و تا 18 مرداد ماه ( 9 آگوست) پذیرای علاقمندان است .برای نخستین بار نمایشگاهی از هنر تذهیب ایرانی به همراه خوشنویسی در این شهر برگزار شده و با استقبال بسیار شهروندان مواجه است .تذهیب ، بکارگیری نقوش زیبا است که به قرآن کریم اختصاص دارد و برای آرایش ، در حاشیه این کتاب آسمانی بکارگرفته می شود .تاریخ آرایش و تذهیب قرآن را می توان همزمان با نوشتن آن دانست ، به این معنی که نخست بمنظور تعیین سر سوره ها، آیه ها، جزوه ها و سجده ها آنرا به نوعی تزئین می کردند. رفته رفته علاقه مفرط مسلمانان به قرآن و همچنین عشق به زیبایی ، هنرمندان را بر آن داشت تا در تذهیب قرآن کریم دقت بیشتری بکار برند و نتیجه آن تکامل فن تذهیب بود.
هنر تذهیب از دوران ساسانیان بصورت گچبری های دیواری و حتی پیش از آن ، بصورت نقوش ، روی سفالینه وجود داشته است. که بعد از اسلام این نقوش و حجاری ها وارد کتابها می شود و نمود بیشتری می یابد . قدیمی ترین قرآنهای به جای مانده از قرون اولیه اسلام ، همگی به خط کوفی است، نقش و تزئین آنها تقریبا یکنواخت بوده و فقط در صفحه اول و گاهی دو صفحه آخر با نقوش هندسی آرایش می شدند. سر سوره ها نیز اغلب دارای نقوش تزئینی بوده و در سمت راست آنها یک یا چند گل درشت وترنج طرح می زدند. شروع سوره و اسم آنرا هم به قلم زر می نوشتند و نقطه های حروف را با رنگ قرمز ، سبز یا زعفران و آب طلا مشخص می کردند. محل حزب و سایر علامات هم به همین شیوه مزین می شد. مبداء این هنر دینی - مذهبی بطور دقیق مشخص نیست ، اما کارشناسان اعتقاد دارند که هنر تذهیب در ایران تکامل یافته و نظم هندسی خاصی به خود گرفته است . چرا که تنها در ایران است که تذهیب به این شکل ، با این نظم و با این هندسه دیده شده است. کار های مشابهی که عربها یا چینی ها انجام داده اند در مقابل آثار ایرانی بسیار ضعیف جلوه می کند. پراکندگی رنگها و نقوش هندسی اقوام دیگر ، هنوز به پختگی کامل نرسیده است. در قرون اولیه دوران اسلامی به همان اندازه که به خوشنویسی توجه می شد ، فن آرایش و تذهیب نیز مورد علاقه بزرگان و امیران بود تا جائی که در نقاط مختلف ایران ، بویژه خراسان، مراکزی جهت تعلیم و پرورش علاقمندان در این فن بوجود آمد و رفته رفته فن تذهیب راه کمال را طی کرد. درقرون اولیه دوران اسلامی، خطاطان کار تذهیب را به عهده داشتند ولی بتدریج تقسیم کار بین هنرمندان متداول و مرسوم شد. به احتمال قوی اول خطاط و خوشنویس کار خود را انجام می داد، یعنی نسخه کتاب و یا قرآن را می نوشته و ضمن کتابت آن ، مقداری فضا برای کشیدن صور و یا مذهب کاری در صفحات خالی می گذاشتند .دوره تیموری از دوره های بسیار مهم و پررونق و اعتلای هنر مذهب کاری است. سلاطین تیموری همگی مشوق هنر کتاب نویسی بوده اند که بزرگترین و مهمترین آنها "بای سنقر میرزا" پسر شاهرخ بوده است. این شاهزاده علاوه بر اینکه خود به شخصه مردی هنرمند و بهره مند از فنون کتابت و خط و تذهیب و نقاشی بود، عده بسیاری را به این کار تشویق و در این زمیه فعال کرد .در این زمان هنرمندان توجه زیادی به ترسیم اشکال، نباتات، گلها، مناظر طبیعی و گاهی اشکال پرندگان کرده اند. قرآنهای این دوره بویژه آنها که برای شاهرخ و بایسنقر میرزا فراهم شده ، در زمره زیباترین تذهیب کاری هاست .
طلا و لاجورد یکی از عوامل اصلی کار آنها بوده و در همه حال برای آرایش و تذهیب کتاب و قرآن از آنها استفاده می شده است. صنعت تذهیب که در دوره تیموری راه کمال پیمود ، در زمان صفویه نیز ادامه پیدا کرد. در این زمان زمینه ها بطور معمول آبی رنگ است و تقسیمها کوچکتر و به رنگ طلایی و سیاه دیده می شود. طرحهای تزئینی نیز به رنگ سفید، زرد، سرخ، آبی و سبز است.تذهیب کاری و نقاشی با طلا در دوره صفویه ترقی کرد. بسیاری از نسخ باقی مانده از این زمان حاشیه بزرگی دارد که مناظر طبیعی، اشکال انسان و حیوان بر آن نقاشی شده و رنگ طلایی، سبز و زرد در آنها به کار رفته است. در دوران معاصر با دو نوع تذهیب روبرو هستیم ، اول تذهیبهایی که هنرمندان آن ، پایبند به اصول سنتی این هنر هستند. آثار این گروه از نظر فرم و شکل متنوع تر از گذشته شده است اما ساختار شکنی صورت نگرفته است. در واقع المان ها، نقوش پرندگان، گلها و گیاهان به شکل قبل است ، اما طرحها و تا حد زیادی رنگها عوض شده اند. اما در دسته دوم نگاه متفاوتی وجود دارد که می تواند نوید بخش تحولاتی در آینده باشد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 560]