محبوبترینها
از کجا بفهمیم قاشق چنگال اصل است | قاشق چنگال تقلبی نخرید!
با چاپ روی وسایل یک کسب و کار پرسود بسازید
قیمت دیگ بخار و تولیدکننده اصلی دیگ بخار
معروف‌ترین هدیه و سوغاتی یزد مشخص شد!
آشنایی با انواع دوربین مداربسته ضد آب
پرداخت اینترنتی قبوض ساختمان (پرداخت قبض گاز، برق و آب)
بهترین دوره آموزش سئو محتوا در سال 1403 با نام طوفان ۱۴۰۳ در فروردین ماه شروع می شود
یک صرافی ارز دیجیتال چه امکاناتی باید داشته باشد؟
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
جراحی و درمان ریشه دندان عفونی با خانم دکتر صفوراامامی
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1799406709
هوش مصنوعي و روبوتيك
واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: هوش مصنوعي و روبوتيكبشر هم.واره مجذوب چگونگي عمل.كرد مغز خود بوده و تمايل داشته است ماشيني خلق كند كه كاركردي همانند مغز داشته و هوش.مند باشد. با وجود اين، چنين آرزويي تا سال 1941 كه كامپيوتر ظهور كرد و به دنبال آن فن.آوري لازم براي عملي كردن آن پديد آمد، به حيطه انديشه.هاي قابل تحقق وارد نشد.
به طور ابتدايي مي.توان هوش مصنوعي را به اين ترتيب تعريف كرد: هوش مصنوعي تلاشي است كه انجام آن باعث مي.شود عمل.كرد ماشين.هاي دنياي واقعي، مشابه عمل.كرد ماشين.هاي هوش.مند نمايش يافته در فيلم.ها شود. اين تعريف، اشاره.اي مختصر به وسعتي است كه تحقيقات هوش مصنوعي به آن مي.پردازد؛ امّا به جنبه.هاي مهمّ هوش مصنوعي، به خصوص در موارد علمي اشاره.اي نمي.كند. حال سعي مي.كنيم هوش مصنوعي را به صورت علمي.تر بررسي كنيم.
در روان.شناسي، هوش انسان چنين تعريف مي.شود: قابليت عمومي درك و استدلال يا به بيان ديگر كلّ قابليت يك فرد براي فعاليّت هدف.مند، تفكّر منطقي و برخورد كارآمد با محيط.
اصطلاح هوش مصنوعي در سال 1956 توسّط جان مك كارتي ابداع شد. او هوش مصنوعي را چنين تعريف كرد: توانايي است كه به ماشين، هوش.مندي نوع انسان يا حيوان را مي.دهد، به نحوي كه ماشين به اهدافش برسد؛ يا به صورت دقيق.تر مي.توان آن را چنين بيان كرد: هوش مصنوعي شاخه.اي از علم كامپيوتر است كه ملزومات محاسباتي مورد نياز را براي اعمالي مانند ادراك، مشاهده، استدلال و يادگيري مورد بررسي قرار داده و سيستم.هايي را پياده.سازي مي.كند كه در اين زمينه.ها مورد بهره.برداري قرار مي.گيرند.
هوش مصنوعي گاهي مشابه.سازي هوش انسان است، امّا هميشه چنين نيست، چرا كه محققان هوش مصنوعي مي.توانند هم از روش.هايي استفاده كنند كه در انسان ديده شده و هم روش.هايي را به كار برند كه جزء كاركردهاي انسان نبوده و يا انسان قادر به انجام آن نيست.
در دهه 40، رياضي.دان انگليسي، آلن تورينگ آزمايشي را با اين استدلال مطرح نمود: اگر ماشيني بتواند خود را براي يك ناظر كار آزموده انسان جلوه دهد، در اين صورت با اطمينان مي.توان آن را هوش.مند تلقّي كرد. در اين آزمون بين ماشين و يك فرد گفت.وگويي در يك مورد و در يك فاصله زماني انجام مي.شود. اگر در انتهاي اين دوره زماني، براساس گفت.وگوي انجام شده، ماشين از انسان تشخيص داده نشود، اين تست ادّعا مي.كند كه مي.توان اين ماشين را هوش.مند ناميد.
در اين مقاله كليّه اطلاعات مقدماتي هوش مصنوعي و روبوتيك به طور مختصر گردآوردي شده است. اميد است كه توانسته باشيم گامي هر چند كوچك در پيش.برد توان علمي كشور برداشته باشيم.
هوش مصنوعي
هوش مصنوعي به طور خلاصه تركيبي است از علوم كامپيوتر، فيزيولوژي و فلسفه. اين شاخه از علوم بسيار گسترده و متنوّع است و از موضوعات و رشته.هاي مختلف علوم و فن.آوري مانند مكانيزم.هاي ساده در ماشين.ها شروع شده و به سيستم.هاي خبره ختم مي.شود. هدف هوش مصنوعي به طور كلّي ساخت ماشيني است كه توانايي فكر كردن داشته باشد؛ امّا براي دسته.بندي و تعريف ماشين.هاي متفكّر، مي.بايست به تعريف هوش پرداخت. هم.چنين به تعاريفي براي آگاهي و درك نيز نيازمنديم و در نهايت به معياري براي سنجش هوش يك ماشين نياز داريم.
به مدد تحقيقات وسيع دانش.مندان علوم مرتبط، هوش مصنوعي از بدو پيدايش تاكنون راه بسياري پيموده است. در اين راستا، تحقيقاتي كه بر روي توانايي آموختن زبان.ها انجام گرفت و هم.چنين درك عميق از احساسات، دانش.مندان را در پيش.برد اين علم، ياري نموده است. يكي از اهداف متخصّصين، توليد ماشين.هايي است كه داراي احساسات بوده و حدّاقل نسبت به وجود خود و احساسات خود واقف باشند. اين ماشين بايد توانايي تعميم تجربيات قديمي خود در شرايط مشابهِ جديد را داشته و به اين ترتيب، اقدام به گسترش دامنه دانش و تجربيات خود نمايد.
براي مثال به روبوتي هوش.مند بيانديشيد كه بتواند اعضاي بدن خود را به حركت درآورد؛ او نسبت به اين حركت خود آگاه بوده و با سعي و خطا، دامنه حركت خود را گسترش مي.دهد و با هر حركت موفقيت.آميز يا اشتباه خود، دامنه تجربيات خود را وسعت بخشيده و سرانجام راه رفته و يا حتي مي.دود و يا به روشي براي جابه.جا شدن، دست مي.يابد كه سازندگانش براي او متصور نبوده.اند.
هر چند مثال ما در توليد ماشين.هاي هوش.مند كمي آرماني است، ولي به هيچ عنوان دور از دسترس نيست. دانش.مندان، عموماً براي توليد چنين ماشين.هايي، از تنها مدلي كه در طبيعت وجود دارد، يعني توانايي يادگيري در موجودات زنده به خصوص انسان بهره مي.برند.
آن.ها به دنبال ساخت ماشيني مقلد هستند كه بتواند با شبيه.سازي رفتارهاي ميليون.ها سلول مغز انسان، هم.چون يك موجود متفكّر به انديشيدن بپردازد.
مباحث هوش مصنوعي قبل از به وجود آمدن علوم الكترونيك، توسّط فلاسفه و رياضي.داناني نظير بول كه اقدام به ارائه قوانين و تئوري.هايي در باب منطق نمودند، مطرح گرديده بود. در سال 1943، با اختراع كامپيوترهاي الكترونيكي، هوش مصنوعي، دانش.مندان را به چالشي بزرگ فراخواند. به نظر مي.رسيد، تكنولوژي در نهايت قادر به شبيه.سازي رفتارهاي هوش.مندانه خواهد بود.
با وجود مخالفت گروهي از متفكّرين با هوش مصنوعي، كه با ديده ترديد به كارآمدي آن مي.نگريستند تنها پس از چهار دهه، شاهد تولّد ماشين.هاي شطرنج.باز و ديگر سيستم.هاي هوش.مند در صنايع گوناگون هستيم.
هوش مصنوعي كه هم.واره هدف نهايي علوم كامپيوتر بوده است، اكنون در خدمت توسعه علوم كامپيوتر نيز مي.باشد. زبان.هاي برنامه.نويسي پيشرفته كه توسعه ابزارهاي هوش.مند را ممكن مي.سازند، پايگاه داده.هاي پيشرفته، موتورهاي جست.وجو و بسياري نرم افزارها و ماشين.ها از نتايج تحقيقات هوش مصنوعي بهره.مند مي.شوند.
حال هوش مصنوعي را به گونه.اي ديگر با بيان تعريفي مختصر از آن مورد بررسي قرار مي.دهيم: هوش مصنوعي، دانش ساختن ماشين...ها يا برنامه.هاي هوش.مند است.
همان.گونه كه از تعريف فوق بر مي.آيد، حداقل به دو سؤال بايد پاسخ داد:
1. هوش.مندي چيست؟
2. برنامه.هاي هوش.مند، چه نوعي از برنامه.ها مي.باشند؟
تعريف ديگري كه از هوش مصنوعي مي.توان ارائه داد به قرار زير است:
هوش مصنوعي، شاخه.اي از علم كامپيوتر مي.باشد كه ملزومات محاسباتي اعمالي هم.چون ادراك ، استدلال و يادگيري را بررسي نموده و سيستمي جهت انجام چنين اعمالي ارائه مي.نمايد.
و در نهايت تعريف سوم هوش مصنوعي از قرار زير است:
هوش مصنوعي، مطالعه روش.هايي است براي تبديل كامپيوتر به ماشيني كه بتواند اعمال انجام شده توسّط انسان را انجام دهد.
به اين ترتيب مي.توان ديد كه دو تعريف آخر كاملاً دو چيز را در تعريف نخست واضح كرده.اند:
1. منظور از موجود يا ماشين هوش.مند، چيزي شبيه انسان است.
2. ابزار يا ماشيني كه قرار است محمل هوش.مندي باشد يا به انسان شبيه شود، كامپيوتر است.
هر دوي اين نكات كماكان مبهم و قابل پرسش هستند. آيا تنها اين نكته كه هوش.مندترين موجودي كه مي.شناسيم، انسان است كافي است تا هوش.مندي را به تمامي اعمال انسان نسبت دهيم؟ حدّاقل اين نكته كاملاً واضح است كه بعضي جنبه.هاي ادراك انسان هم.چون ديدن و شنيدن كاملاً ضعيف.تر از موجودات ديگر است.
علاوه بر اين، كامپيوترهاي امروزي با روش.هايي كاملاً مكانيكي يا منطقي توانسته.اند در برخي جنبه.هاي استدلال، فراتر از توانايي.هاي انسان عمل نمايند.
بدين ترتيب، آيا مي.توان در همين نقطه ادّعا كرد كه هوش مصنوعي تنها نوعي دغدغه علمي يا كنجكاوي دانش.مندانه است و قابليت تعمق مهندسي ندارد؟ به اين نكته نيز باز خواهيم گشت.
امّا همين سؤال را مي.توان از سويي ديگر نيز مطرح ساخت كه چگونه مي.توان يقين حاصل كرد كه كامپيوترهاي امروزين، بهترين ابزارهاي پياده.سازي هوش.مندي مي.باشند؟
رؤياي طرّاحان اوّليه كامپيوتر از بابيج تا تورينگ، ساختن ماشيني بود كه قادر به حلّ تمامي مسائل باشد؛ البته ماشيني كه در نهايت ساخته شد ؛ به جز دسته.اي خاص از مسائل قادر به حلّ تمامي مسائل بود. امّا نكته در اينجا است كه اين تمامي مسائل چيست؟ طبيعتاً چون طرّاحان اوّليه كامپيوتر، منطق.دانان و رياضي.دانان بودند، منظورشان تمامي مسائل منطقي يا محاسباتي بود. بدين ترتيب عجيب نيست، هنگامي كه فون.نيومان سازنده اوّلين كامپيوتر، در حال طرّاحي اين ماشين بود، كماكان اعتقاد داشت براي داشتن هوش.مندي شبيه به انسان، كليد اصلي منطق نيست، بلكه احتمالاً چيزي خواهد بود شبيه ترموديناميك!
به هرحال، كامپيوتر تا به حال به چنان درجه.اي از پيشرفت رسيده و چنان سرمايه.گذاري عظيمي بر روي اين ماشين انجام شده است كه به فرض اين كه بهترين انتخاب هم نباشد، حدّاقل سهل.الوصول.ترين و ارزان.ترين و عمومي.ترين انتخاب براي پياده.سازي هوش.مندي مي.باشد.
بنابراين ظاهراً به نظر مي.رسد به جاي سرمايه.گذاري براي ساخت ماشين.هاي ديگر هوش.مند، مي.توان از كامپيوترهاي موجود براي پياده.سازي برنامه.هاي هوش.مند استفاده كرد و اگر چنين شود، لازم است بگوييم كه طبيعت هوش.مندي ايجاد شده حدّاقل از لحاظ پياده.سازي، كاملاً با طبيعت هوش.مندي انساني متناسب خواهد بود، زيرا هوش.مندي انساني، نوعي هوش.مندي بيولوژيك است كه با استفاده از مكانيزم.هاي طبيعي ايجاد شده و نه با استفاده از عناصر و مدارهاي منطقي.
در برابر تمامي استدلالات فوق مي.توان اين نكته را مورد تأمّل و پرسش قرار داد كه هوش.مندي طبيعي تا بدانجايي كه ما سراغ داريم، تنها بر محمل طبيعي و با استفاده از روش.هاي طبيعت ايجاد شده است. طرف.داران اين ديدگاه تا بدانجا پيش رفته.اند كه حتي مادّه ايجاد كننده هوش.مندي را مورد پرسش قرار داده.اند؛ كامپيوتر از سيليكون استفاده مي.كند، در حالي كه طبيعت همه جا از كربن سود برده است.
مهم.تر از همه، اين نكته است كه در كامپيوتر يك واحد كاملاً پيچيده مسئوليت انجام كليّه اعمال هوش.مندانه را به عهده دارد، در حالي كه طبيعت در سمت و سويي كاملاً مخالف حركت كرده است. تعداد بسيار زيادي از واحدهاي كاملاً ساده با عمل.كرد هم.زمان خود رفتار هوش.مند را سبب مي.شوند. بنابراين تقابل هوش.مندي مصنوعي و هوش.مندي طبيعي حدّاقل در حال حاضر تقابل پيچيدگي فوق.العاده و سادگي فوق.العاده است. اين مسأله هم اكنون كاملاً به صورت يك جنجال علمي در جريان است.
مدل.سازي نحوه تفكّر انسان، تنها راه توليد ماشين.هاي هوش.مند نيست. هم اكنون دو هدف براي توليد ماشين.هاي هوش.مند، متصور است كه تنها يكي از آن دو از الگوي انساني جهت فكر كردن بهره مي.برد:
1. سيستمي كه مانند انسان فكر كند. اين سيستم با مدل كردن مغز انسان و نحوه انديشيدن انسان توليد خواهد شد و لذا از آزمون تورينگ سر بلند بيرون مي.آيد. از اين سيستم ممكن است اعمال انساني سر بزند.
2. سيستمي كه عاقلانه فكر كند. سيستمي عاقل است كه بتواند كارها را درست انجام دهد. در توليد اين سيستم.ها نحوه انديشيدن انسان مدّ نظر نيست. اين سيستم.ها متّكي به قوانين و منطقي هستند كه پايه تفكّر آن.ها را تشكيل داده و آن.ها را قادر به استنتاج و تصميم.گيري مي.نمايد. آن.ها با وجودي كه مانند انسان نمي.انديشند، تصميماتي عاقلانه گرفته و اشتباه نمي.كنند. اين ماشين.ها لزوماً دركي از احساسات ندارند. هم اكنون از اين سيستم.ها در توليدAgent ها در نرم.افزارهاي كامپيوتري، بهره.گيري مي.شود Agent .تنها مشاهده كرده و سپس عمل مي كند.
Agent قادر به شناسايي الگوها و تصميم.گيري بر اساس قوانين فكر كردن خود است. قوانين و چگونگي فكر كردن هر Agent در راستاي دست.يابي به هدفش، تعريف مي.شود. اين سيستم.ها بر اساس قوانين خاصّ خود فكر كرده و كار خود را به درستي انجام مي.دهند؛ پس عاقلانه رفتار مي.كنند، هر چند الزاماً مانند انسان فكر نمي.كنند.
با وجودي كه برآورده.سازي نيازهاي صنايع نظامي، مهم.ترين عامل توسعه و رشد هوش مصنوعي بوده است، هم اكنون از محصولات اين شاخه از علوم در صنايع پزشكي، روبوتيك، پيش.بيني وضع هوا، نقشه.برداري و شناسايي عوارض، تشخيص صدا و دست.خط و بازي.ها و نرم افزارهاي كامپيوتري استفاده مي.شود.
نظر محققان پيرامون هوش مصنوعي
سرعت و حافظه كامپيوتر نسبت به انسان خيلي بيش.تر است، امّا ميزان توانايي.هاي آن بستگي به كارآيي مكانيزم.هاي هوش.مندي دارد كه طراحان برنامه در طراحي به كار گرفته.اند. اگر طراحان مكانيزم.هاي مورد نظرشان را كاملاً دريافته باشند و به خوبي بتوانند آن.ها را در برنامه.هايي به زبان ماشين بيان كنند، ميزان توانايي ماشين مطلوب خواهد بود و اگر چنين نباشد، ماشين كارايي خوبي نخواهد داشت. بنابراين هوش.مندي ماشين.ها نيز مانند انسان، انواع و درجات مختلفي دارد.
بعضي از مردم فكر مي.كنند با نوشتن تعداد زيادي برنامه و با استفاده از زبان.هايي كه هم اكنون براي بيان اطلاعات به كامپيوتر استفاده مي.شوند، كامپيوترها مي.توانند به هوش.مندي نوع انسان برسند. امّا محققان هوش مصنوعي معتقدند براي اين منظور، ايده.هاي اساسي جديدي لازم است و بنابراين نمي.توان پيش.بيني كرد كه چه زماني كامپيوترها به اين هدف مي.رسند.
گروهي از محققان در پي اين انديشه بوده.اند كه ماشيني غير از كامپيوتر را براي هوش.مند شدن به وجود آورده و به كار گيرند. اين گروه ماشين.هايي ساختند و اميدوار بودند كه بتوانند اين ماشين.ها را به همان صورتي كه برنامه.هاي كامپيوتري را هوش.مند مي.سازند، هوش.مند كنند. با وجود اين، آن.ها معمولاً ماشين.هاي اختراعي خود را روي كامپيوتر مدل.سازي مي.كردند. آن.ها به اين گمان مي.رسيدند كه ساخت ماشين.هاي جديد بسيار گران تمام مي.شود، چون براي افزايش سرعت كامپيوترها هزينه بسيار زيادي صرف مي.شود و بنابراين نوع ديگر ماشين بايد خيلي سريع باشد كه در مدل.سازي، بهتر از كامپيوتر عمل كند.
گاهي اين سؤال پيش مي.آيد كه آيا هدف از هوش مصنوعي، گذاردن انديشه انسان در كامپيوتر است. بعضي از محققان همين هدف را دنبال مي.كنند؛ امّا انديشه انسان مشخصّه.هاي بسيار زيادي دارد و تاكنون كسي به طور جدّي از تقليد همه آن.ها در كامپيوتر صحبتي نكرده است.
محققان معتقدند زماني كه انسان در انجام بعضي از امور بهتر از ماشين عمل كند و يا آن.گاه كه كامپيوترها براي داشتن كاركردي مشابه انسان، ناچار به استفاده از تعداد بسيار زيادي محاسبه باشند، در آن صورت طراحان برنامه.هاي هوش.مندي ماشين در درك مكانيزم.هاي هوش.مندي و بيان آن.ها به زبان ماشين موفّق نبوده.اند، بنابراين لازم است برنامه.هايي با كارآيي بيش.تر طراحي شود.
بعضي از مردم فكر مي.كنند براي هوش.مند شدن كامپيوترها، سرعت بيش.تري لازم است؛ امّا از نظر محققان اگر تسلط كاملي بر طراحي برنامه.هاي هوش.مندي وجود داشت، كامپيوترهاي سي سال قبل نيز براي هوش.مند شدن سرعت كافي داشتند!
نحوه شكل.گيري هوش مصنوعي
بعد از جنگ جهاني دوم، افرادي بدون ارتباط با يك.ديگر شروع به كار در زمينه ماشين.هاي هوش.مند كردند. در سال 1947، تورينگ يك سخن.راني در همين زمينه ارائه كرد، او احتمالاً اوّلين كسي است كه ادّعا كرد بهترين تحقيقات در اين زمينه بر اساس برنامه.نويسي كامپيوتر انجام مي.شود و نه ساخت ماشين.
پس از شكل.گيري هوش مصنوعي، مك كارتي يك كارگاه دو ماهه در كالج Dart Mouth تشكيل داد. اين كارگاه هيچ چيز تازه.اي به دنبال نداشت؛ امّا همه بنيان.گذاران هوش مصنوعي را گرد هم آورد و باعث شد پايه.اي براي تحقيقات بعدي گذارده شود. به دنبال آن موج شديدي از تحقيقات در اين زمينه پديد آمد و مراكز تحقيقات هوش مصنوعي در دانشگاه.هايي مثل MIT و Carnegie Mellon شكل گرفت.
مك كارتي فعاليت.هاي زيادي در اين زمينه انجام داد. او در سال 1958 يك زبان برنامه.نويسي سطح بالا به نام ليسپ را نوشت كه هنوز يكي از برجسته.ترين زبان.هاي برنامه.نويسي هوش مصنوعي است.
در آن زمان محققان MIT نشان دادند كه اگر كار به يك موضوع اصلي محدود و منحصر شود، برنامه.هاي كامپيوتري مي.توانند مسائل فضايي و هم.چنين مسائل منطقي را نيز حل كنند.
در دهه 70 ميلادي، حوزه.هاي كاري هوش مصنوعي تخصّصي.تر شد. حوزه.هايي مثل سيستم.هاي هوش.مند، بررسي تكلّم و بينايي كامپيوتر و ... به وجود آمد كه اين امر باعث تحكيم بيش.تر تئوري.هاي مربوطه شد.
در دهه 80 ميلادي، هوش مصنوعي با گام.هاي سريع.تري به پيش رفت. هم.چنان كه كامپيوترهاي شخصي جاي بيش.تري بين مردم پيدا كردند و فروش سخت.افزار در اين زمينه افزايش يافت، مردم با علم و تكنيك مأنوس.تر شدند.
در ابتداي دهه 90 ميلادي، در جنگ خليج فارس هوش مصنوعي مورد آزمايش قرار گرفت. اين آزمايش هم در كارهاي ساده.اي مثل تجهيز هواپيماهاي باربري و هم در كارهاي پيچيده.تر مثل زمان.بندي و هماهنگي عمليات طوفان صحرا انجام گرفت. هم.چنين سلاح.هاي پيشرفته.تر مثل موشك كروز به فن.آوري.هايي در زمينه هوش مصنوعي مثل روبوتيك يا بينايي ماشين، مجهز شدند.
اكنون در قرن 21 شاهد ورود تدريجي هوش مصنوعي به زندگي مردم هستيم؛ به خصوص كه علاقه به كامپيوتر و بازي.هاي كامپيوتري روز به .روز بيش.تر مي.شود. پيشرفت.هاي نوين در اين زمينه به طور روز افزون در دسترس مردم قرار مي.گيرد و چه كسي مي.داند آينده به همراه خود چه به ارمغان خواهد آورد.
هوش مصنوعي به خودي خود علمي است كاملاً جوان. در واقع بسياري شروع هوش مصنوعي را 1950 مي..دانند زماني كه آلن تورينگ مقاله دوران.ساز خود را در باب چگونگي ساخت ماشين هوش.مند نوشت. تورينگ در آن مقاله يك روش را براي تشخيص هوش.مندي پيشنهاد مي.كرد كه اين روش بيش.تر به يك بازي شبيه بود.
فرض كنيد شما در يك سمت يك ديوار هستيد و به صورت تله تايپ با آن سوي ديوار ارتباط داريد و شخصي از آن سوي ديوار از اين طريق با شما در تماس است. طبيعتاً يك مكالمه بين شما و شخص آن سوي ديوار مي.تواند صورت پذيرد. حال اگر پس از پايان اين مكالمه، به شما گفته شود كه آن سوي ديوار نه يك شخص بلكه يك ماشين بوده كه پاسخ شما را مي.داده است، آن ماشين يك ماشين هوش.مند خواهد بود؛ در غير اين صورت ماشين آن سوي ديوار هوش.مند نيست و موفّق به گذراندن تست تورينگ نشده است. بايد دقت كرد كه تورينگ به دو دليل كاملاً مهم اين نوع از ارتباط را انتخاب كرد. اوّل اين كه موضوع ادراكي صوت را كاملاً از صورت مسأله حذف كند و اين تست هوش.مندي را درگير مباحث مربوط به دريافت و پردازش صوت نكند و دوم اين كه بر جهت ديگري هوش مصنوعي به سمت نوعي از پردازش زبان طبيعي تأكيد كند.
در هر حال هر چند تاكنون تلاش.هاي متعددي در جهت پياده.سازي تست تورينگ صورت گرفته مانند برنامه Eliza ياAIML امّا هنوز هيچ ماشيني موفق به گذر از چنين تستي نشده است.
همان.گونه كه مشخص است، اين تست نيز كماكان دو پيش فرض اساسي را در بردارد:
1. نمونه كامل هوش.مندي انسان است.
2. مهم.ترين مشخّصه هوش.مندي توانايي پردازش و درك زبان طبيعي است. درباره نكته اوّل به تفصيل تا بدين.جا سخن گفته.ايم؛ امّا نكته دوم نيز به خودي خود بايد مورد بررسي قرار گيرد. اين كه توانايي درك زبان نشانه هوش.مندي است، تاريخي به قدمت تاريخ فلسفه دارد. از نخستين روزهايي كه به فلسفه پرداخته شده زبان هميشه در جاي.گاه نخست فعاليت.هاي شناختي قرار داشته است. از يونانيان باستان كه لوگوس را به عنوان زبان و حقيقت يك.جا به كار مي.بردند تا فيلسوفان امروزين كه يا زبان را خانه وجود مي.دانند، يا آن را ريشه مسائل فلسفي مي.خوانند؛ زبان هم.واره شأن خود را به عنوان ممتازترين تواناييِ هوش.مندترين موجودات حفظ كرده است. با اين ملاحظات مي.توان درك كرد كه چرا آلن تورينگ تنها گذر از اين تست متظاهرانه زباني را شرط دست.يابي به هوش.مندي مي.داند. تست تورينگ اندكي كمتر از نيم قرن هوش مصنوعي را تحت تأثير قرار داد؛ امّا شايد تنها در اواخر قرن گذشته بود كه اين مسأله بيش از هر زمان ديگري آشكار شد كه متخصّصين هوش مصنوعي به جاي حلّ اين مسأله با شكوه ابتدا بايد مسائل كم.اهميّت.تري هم.چون درك تصوير ، درك صوت و ... را حل كنند. به اين ترتيب با به محاق رفتن آن هدف اوّليه، اينك گرايش.هاي جديدتري در هوش مصنوعي ايجاد شده.اند. در سال.هاي آغازين .A.I تمركز، كاملاً بر روي توسعه سيستم.هايي بود كه بتوانند فعاليت.هاي هوش.مندانه انسان را مدل كنند و چون چنين فعاليت.هايي را در زمينه.هاي كاملاً خاصّي مانند بازي.هاي فكري، درك زبان طبيعي و... مي.دانستند طبيعتاً به چنين زمينه.هايي بيش.تر پرداخته شد.
در زمينه توسعه بازي.ها، تا حدّي به بازي شطرنج پرداخته شد كه غالباً عدّه.اي هوش مصنوعي را با شطرنج هم.زمان به خاطر مي.آورند. مك.كارتي كه پيش.تر اشاره شد، از بنيان.گذاران هوش مصنوعي است اين روند را آن قدر اغراق.آميز مي.داند كه مي.گويد:
محدود كردن هوش مصنوعي به شطرنج مانند اين است كه علم ژنتيك را از زمان داروين تاكنون تنها محدود به پرورش لوبيا كنيم. به هر حال دست.آورد تلاش مهندسين و دانش.مندان در طي دهه.هاي نخست را مي.توان توسعه تعداد بسيار زيادي سيستم.هاي خبره در زمينه.هاي مختلف مانند پزشكي عمومي، اورژانس، دندان.پزشكي، تعميرات ماشين و ...، توسعه بازي.هاي هوش.مند، ايجاد مدل.هاي شناختي ذهن انسان، توسعه سيستم.هاي يادگيري و ... دانست. دست.آوردي كه به نظر مي.رسد براي علمي با كم.تر از نيم قرن سابقه قابل قبول به نظر مي.رسد.
افق.هاي هوش مصنوعي در 1943،McClutch و Pitts طي مقاله.اي، ديده.هاي آن روزگار درباره محاسبات، منطق و روان.شناسي عصبي را تركيب كردند. ايده اصلي آن مقاله چگونگي انجام اعمال منطقي به وسيله اجزاي ساده شبكه عصبي بود. اجزاي بسيار ساده اين شبكه فقط از اين طريق سيگنال.هاي تحريك و توقيف با هم درتماس بودند. اين همان چيزي بود كه بعدها دانش.مندان كامپيوتر آن را مدارهاي And و OR ناميدند و طراحي اوّلين كامپيوتر در 1947 توسط فون نيومان عميقاً از آن الهام مي.گرفت. امروز پس از گذشته نيم قرن از كار McClutch و Pitts شايد بتوان گفت كه اين كار الهام.بخش گرايشي كاملاً پويا و نوين در هوش مصنوعي است. پيوندگرايي هوش.مندي را تنها حاصل كار موازي و هم.زمان و در عين حال تعامل تعداد بسيار زيادي اجزاي كاملاً ساده به هم مرتبط مي.داند. شبكه.هاي عصبي كه از مدل كار بر روي توسعه سيستم.هاي هوش.مند با الهام از طبيعت اكنون از زمينه.هاي كاملاً پرطرف.دار در هوش مصنوعي است. الگوريتم ژنيتك كه با استفاده از ايده تكامل دارويني و انتخاب طبيعي پيشنهاد شده روش بسيار خوبي براي يافتن پاسخ به مسائل بهينه.سازي مي.باشد. به همين ترتيب روش.هاي ديگري نيز مانند استراتژي.هاي تكاملي نيز در اين زمينه پيشنهاد شده.اند. دراين زمينه هر گوشه.اي از سازوكار طبيعت كه پاسخ بهينه.اي را براي مسائل يافته است مورد پژوهش قرار مي.گيرد. زمينه.هايي چون سيستم امنيتي بدن انسان كه در آن بي.شمار الگوي ويروس.هاي مهاجم به صورتي هوش.مندانه ذخيره مي.شوند و يا روش پيدا كردن كوتاه.ترين راه به منابع غذا توسط مورچگان همگي بيان.گر گوشه.هايي از هوش.مندي بيولوژيك هستند. گرايش ديگر هوش مصنوعي بيش.تر بر مدل.سازي اعمال شناختي تأكيد دارد؛ اين گرايش چندان خود را به قابليت تعمق بيولوژيك سيستم.هاي ارائه شده مقيد نمي.كند. CASE-BASED REASONING يكي از گرايش.هاي فعّال در اين شاخه مي.باشد. به عنوان مثال روند استدلال توسط يك پزشك هنگام تشخيص يك بيماري كاملاً شبيه به CBR است به اين ترتيب كه پزشك در ذهن خود تعداد بسيار زيادي از شواهد بيماري.هاي شناخته شده را دارد و تنها بايد مشاهدات خود را با نمونه.هاي موجود در ذهن خويش تطبيق داده، شبيه.ترين نمونه را به عنوان بيماري بيابد. به اين ترتيب مشخصات، نيازمندي.ها و توانايي.هاي CBR به عنوان يك چارچوب كلّي پژوهش در هوش مصنوعي مورد توجه قرار گرفته است.
البته هنگامي كه از گرايش.هاي آينده سخن مي.گوييم، هرگز نبايد از گرايش.هاي تركيبي غفلت كنيم. گرايش.هايي كه خود را به حركت در چارچوب شناختي يا بيولوژيك يا منطقي محدود نكرده و به تركيبي از آن.ها مي.انديشند. شايد بتوان پيش.بيني كرد كه چنين گرايش.هايي فراساختارهاي رواني را براساس عناصر ساده بيولوژيك بنا خواهند كرد.
هوش مصنوعي قوي و هوش مصنوعي ضعيف
اغلب هوش مصنوعي به دو طبقه تقسيم مي.شود: هوش مصنوعي قوي و هوش مصنوعي ضعيف .
هوش مصنوعي قوي ادّعا مي.كند كه كامپيوترها مي.توانند به نحوي كارگذاري شوند كه حدّاقل تا سطح انسان فكر كنند و توانايي.هاي او را داشته باشند.
هوش مصنوعي ضعيف به سادگي چنين اظهار مي.كند كه تعدادي از ويژگي.هاي انسان مانند فكركردن، مي.توانند به كامپيوترها اضافه شوند، به نحوي كه آن.ها بتوانند به عنوان مثال تشخيص انسان را مشابه.سازي كنند. به عبارت ديگر به نحوي كار كنند كه بتوان به آن.ها سيستم.هاي هوش.مند اطلاق كرد. اين نوع هوش مصنوعي مدّتي است كه عملي شده و مثال آن نرم.افزاري است كه گفتار را تشخيص مي.دهد.
شاخه.هاي هوش مصنوعي
شبكه عصبي : در اين.جا هوش.مندي به وسيله مشابه.سازي انواع اتّصالات فيزيكي كه در مغز حيوانات اتفاق مي.افتد، عملي مي.شود.
فرآيند تكلّم طبيعي : در اين شاخه، كامپيوترها براي فهم زبان انسان برنامه.ريزي مي.شوند.
روبوتيك : در اين حوزه سعي مي.شود، روبوت.ها به طور هوش.مند عمل كنند. به عنوان مثال توانايي.هاي هوش.مندانه.اي مانند ديدن، شنيدن و عكس.العمل نشان دادن به محرّك..هاي طبيعي.
انجام مسابقه : در اين.جا كامپيوترها براي شركت در مسابقاتي مثل شطرنج برنامه.ريزي مي.شوند.
سيستم.هاي خبره : در اين شاخه، كامپيوترها براي تصميم.گيري در شرايط واقعي زندگي برنامه.ريزي مي.شوند. به عنوان مثال سيستم هوش.مندي را در نظر بگيريد كه توانايي تشخيص مشكلات اعصاب و روان بيماران را دارد. براي اين منظور به صورت زير عمل مي.شود: اطلاعات يك يا چند متخصّص همراه اطلاعات گرفته شده از خود مراجعان، به كامپيوتر داده مي.شود. حال هر مراجعه كننده به سؤالاتي كه كامپيوتر مطرح مي.كند پاسخ داده، سپس كامپيوتر نوع بيماري مراجعه كننده را با استفاده از اطلاعات تخصّصي كه در اختيار دارد و اطلاعاتي كه از مراجعه كننده گرفته، مشخص مي.كند.
چنين كامپيوتري، يك سيستم خبره است. امّا اين سيستم، علاوه بر آن.چه به آن داده شده، اطلاعاتي به دست نمي.آورد. در شاخه بعد، از قابليتي سخن خواهيم گفت كه به هوش.مندي انسان نزديك.تر است.
يادگيري ماشين : هدف اصلي در يادگيري ماشين، اصلاح كاركردي از ماشين است كه توانايي انجام آن در ماشين ايجاد شده است. به اين نحوه اصلاح، كه بر اساس آزمون و هم.چنين بر اساس ميزان درست انجام دادن آن كار مثلاً تعداد بردها در بازي شطرنج انجام مي.گيرد، يادگيري ماشين گفته مي.شود.
يادگيري وقتي رخ مي.دهد كه ماشين بتواند برنامه، ساختار يا داده.هايش را براساس ورودي.ها يا در پاسخ به اطلاعات خارجي به نحوي تغيير دهد كه رفتارش به آن.چه از او انتظار مي.رود، نزديك.تر شود.
روبوكاپ
پروفسور كيتانو از ژاپن در سال 1995 اين سؤال اساسي را مطرح نمود: آيا تا سال 2050 مي.توان تيم فوتبالي متشكل از روبوت.ها ساخت كه در برابر تيمي از قهرمانان فوتبال جهان به مسابقه بپردازند؟ و همين شد كه مسابقات روبوكاپ در سال 1997 برگزار شد. از آن پس مسابقات جهاني روبوكاپ هر سال در يك كشور برگزار مي.شود.
روبوت كلمه.اي است كه از روبوتا مشتق گرديده است. اين كلمه برگرفته از نمايش.نامه.اي است كه توسّط كارل چاپك در سال 1920 در پراگ اجرا گرديد.
انواع مسابقات روبوكاپ
رده.هاي مختلف مسابقات روبوكاپ به صورت زير مي.باشد:
1. ليگ جونيور: اين ليگ براي آشنايي با روبوت و مكانيزم.هاي آن طراحي شده است و شامل دو رده سني اوّليه و نهايي مي.باشد كه به نام Primary و Secondary شناخته مي.شود. در رشته.هاي Rescue، Soccer و Dance دانش.آموزان با هم به رقابت مي.پردازند. در رشته.هاي Soccer نيز گروه.ها و تيم.ها به دو گروه 1×1 و 2×2 تقسيم مي.شوند. يعني تيم.هاي فوتبالي كه با يك روبوت به زمين مسابقه مي.روند و تيم.هاي فوتبالي كه با دو روبوت به روي زمين مي.روند.
2. ليگ small size: در اين ليگ هر تيم با چهار يا پنج روبوت به مبارزه با تيم.هاي ديگر مي.پردازد. يكي از مهم.ترين مزاياي اين ليگ، داشتن تصوير بازي، مختصات بازي، مختصات و سرعت.هاي بازيكنان در هر لحظه در زمين مي.باشد. اين ليگ يكي از پيچيده.ترين ليگ.هاي موجود در مسابقات روبوكاپ است، زيرا يك هماهنگي بسيار دقيقي بايد بين گروه مكانيك و گروه برنامه.نويسي و گروه الكترونيك يك تيم برقرار باشد. در هر لحظه تصوير بازي توسّط يك پردازش.گر تصويري، به طور كامل پردازش مي.شود و توسّط الگوريتم موجود و موقعيت.هاي بازيكنان حريف، بهترين محل براي زدن شوت پيدا مي.شود و اين دستور توسط يك دست.گاه مخابراتي به هر كدام از روبوت.هايي كه از لحاظ نزديك بودن به توپ يا نزديك بودن به دروازه حريف موقعيت بهتري دارند، فرستاده مي.شود؛ سپس هر كدام از روبوت.ها توسط گيرنده، پيغام را دريافت مي.كنند و اين پيغام توسط موتورها و چرخ.هاي هر روبوت به مرحله اجرا در مي.آيد. سرعت انتقال اطلاعات و پردازش آن در اين رده بسيار حايز اهميّت است. معمولاً تيم.هاي شركت.كننده در اين رده از معتبرترين تيم.هاي دانشگاه.هاي جهان هستند. كدنويسي براي اين رده از مسابقات بسيار كار پيچيده و مهمّي است، تا حدّي كه كدنويسان مسابقات شبيه.سازي فوتبال به كمك تيم.هاي اين رده مي.آيند.
3. ليگ middle size: فرق اين ليگ با ليگ small size اندازه روبوت.ها و نيز نوع پردازش تصوير و پردازش.گر مركزي است. اين رده داراي روبوت.هاي بزرگ.تري مي.باشند كه بر روي هر كدام يك عدد كامپيوتر كتابي قرار گرفته كه خود وظيفه پردازش تصوير روبوت خود را بر عهده دارد. در اين رده از مسابقات، تصوير زمين و روبوت.ها، ديگر از طريق يك دوربين مركزي به پردازش.گر اصلي فرستاده نمي.شود؛ بلكه هر روبوت با داشتن يك سيستم تصوير مجزا كه ممكن است دوربين و يا Omni Vision باشد، به جمع.آوري اطلاعات مربوط به محل روبوت.ها بپردازد. پس از پردازش تصوير توسّط هر روبوت، اين اطلاعات توسّط پيغام.هاي راديويي بين روبوت.ها مبادله مي.شود و مكان.هاي مورد نظر براي قرارگيري هر روبوت، معيّن مي.گردد. تعيين مختصات نيز در اين روبوت.ها هم توسّط تصوير و هم توسّط encoderهاي مربوط به هر روبوت، معيّن مي.شود. توپ مورد استفاده براي اين بازي به اندازه توپ واليبال است و هر تيم براي نگه.داري و حفظ توپ از شيوه.هاي خاصّ خود استفاده مي.كند. از جمله روش Spin Back كه براي حفظ توپ توسّط يك غلطك اصطكاكي مي.باشد؛ يا هر تيم با ايجاد يك محفظه قابل قبول در جلوي خود، به حفظ توپ مي.پردازد. نحوه تشخيص دروازه و روبوت حريف، بستگي به رنگ.هاي دروازه و بالاي سر روبوت.ها دارد كه رنگ.هاي دروازه متشكل از دو رنگ زرد و آبي است. و رنگ مقواي موجود در بالاي روبوت.ها عبارتند از زرد و آبي و صورتي كه هر تيم آن را انتخاب مي.كند.
4. ليگ شبيه.سازي كامپيوتر: همان.طور كه از نام اين ليگ برمي.آيد، شركت.كنندگان در اين ليگ با استفاده از نرم.افزار و شبيه.سازي كامپيوتري به برگزاري يك مسابقه فوتبال مي.پردازند. اين ليگ از آن جهت حايز اهميّت است كه بسياري از متخصّصان نرم.افزاري، توانايي.هاي خود و دانشگاه خود را در اين زمينه به نمايش مي.گذارند. اين ليگ متشكل از سه رده مختلف مسابقات است كه عبارتند از: شبيه.سازي فوتبال، مربي.گري و ارائه. در شبيه.سازي فوتبال شركت.كنندگان با نوشتن برنامه مورد نظر، يازده بازيكن را به زمين مي.فرستند و مانند يك مسابقه فوتبال واقعي شروع به مبارزه با تيم حريف مي.كنند. در قسمت مربي.گري نيز، شركت.كنندگان با دريافت يك تيم كاملاً خام با قابليت اجراي دستورات، به مسابقه مي.پردازند و اين تيم را در برابر يك تيم كامپيوتري كاملاً فعال، به ميدان مي.برند. در قسمت ارائه، شركت.كنندگان آمار و اطلاعات و نتايج به.دست آمده توسّط تيم خود از يك بازي ارائه شده را به نمايش مي.گذارند.
5. ليگ امدادرساني: انتقال يك بازيكن مصدوم به خارج از زمين مسابقات، به صورت شبيه.سازي هم برگزار مي.گردد. اوّل تشخيص مي.دهد كجاست بعد از كسب مجوّز داور او را حمل مي.كند.
6. ليگ روبوت.هاي انسان.نما: در حال حاضر فقط طيّ مسيرهاي مشخّص مثل پله، شيب و ... آزمايش و مورد مسابقه مي.باشد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فان پاتوق]
[مشاهده در: www.funpatogh.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 415]
-
گوناگون
پربازدیدترینها