جشنواره امام رضا(ع ) اردبيل پيشگام درهنرمداحي و مرثيه سرايي اهل بيت

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: جشنواره امام رضا(ع ) اردبيل پيشگام درهنرمداحي و مرثيه سرايي اهل بيت
اردبيل- شاعران مرثيه سراي و مداحان اردبيلي قرنهاست كه با سروده ها و نواي توحيدي خود خاطره عاشورا را زنده نگهداشته اند و صحنه هايي ازاين حماسه وديگر مناقب ومصايب ائمه اطهار (ع) را دراذهان به تصوير كشيده اند.

به نوشته مورخان معتبر، مردم اردبيل به عنوان يكي از پيشگامان پذيرش دين اسلام، به خاندان عصمت و طهارت (ع) عشق ورزيده و اديبان خوش قريحه منطقه ازآن زمان مصايب چهارده معصوم (ع) را به نظم و نثر كشيده اند.
به دليل ازبين رفتن اسناد و مدارك، اولين شاعر مرثيه سراي اردبيلي رانمي توان شناسايي كرد، اما به نوشته برخي تذكره نامه ها درعصر صفويه شاعران مرثيه پرداز فراواني ازاين ديار بر ادبيات عاشورا گام نهاده اند.
شهراردبيل نزديك به 200 سال مركز تجمع و حضور عارفان و شاعران پرآوازه بوده و به همين دليل دارالارشاد و زماني هم دارالامان لقب گرفته است.
زبان تركي داراي ويژگي خاصي براي سرودن حماسه هاي عاشورايي است كه سايرزبانها فاقد اين قابليت مي باشند.
گذر زمان و نفوذ فرهنگهاي بيگانه نيز نتوانسته است قلمهاي مرثيه پردازان اردبيلي رااز نوشتن بازداشته و يا نواي روحبخش عندليبان را درحنجره هاي آنان حبس كند.
اشعار مرثيه سرايان به نام اردبيلي كه با هنرنمايي مداحان اهل بيت به شكلي دلپذير و تاثيرگذار ارايه مي گردد نقش به سزايي دررونق عزاداريهاي محرم درمناطق آذري نشين و ساير نقاط كشور دارد.
در مرثيه هاي شاعران اردبيلي به واقعه بزرگ كربلا از زاويه هاي گوناگون پرداخت شده و درآنها حماسه بزرگ پديدآورندگان عاشورا، مظلوميت اهل بيت و قساوت يزيد و يزيديان به زيبايي هرچه تمام عرضه شده است.
به گزارش خبرنگار ايرنا، صاحبنظران مي گويند: مركزيت اردبيل به عنوان خاستگاه مذهب تشيع دردوران حكومت صفويه باعت گرايش شاعران و عندليبان به اهل بيت (ع) شده است.
مرثيه سرايان فراواني ازجمله بيضا، دلخون، ثابت، ناصر، عاصم، مطلع، ناطق، انور، غمگين، سيدحكاك، بختياري، جليلي -وند، صدرالممالي، يحيوي و منزوي دراين شهر مي زيسته اند كه اكنون فقط آثار ارزشمندي ازآنان به يادگار مانده است.
شاعران مرثيه سراي اردبيل معتقدند كه شاعران غيرمرثيه پرداز نيز دست كم بايد درسروده هاي خود نيم نگاهي به شوروحال سالار شهيدان داشته باشند.
شاعران نوحه پرداز متوفي اردبيلي از شنيده هاي خود درمنابرعلما و نيزمطالعه كتابهايي چون مقاتل، تاريخ اسلام و وقايع كربلا در سرودن اشعارحماسي استفاده مي كردند.
رييس انجمن شعر و ادب استان اردبيل مي گويد: انجمن شعر و ادب اردبيل درتمام اعياد ملي، مذهبي شبهاي شعر برگزار مي -كند.
سيدعلي عابديان درگفت و گو با خبرنگار ايرنا افزود: علاوه برانجمن شعر و ادب استان انجمنهاي ادبي آل محمد، دارالارشاد حسيني و حافظ نيز دراين منطقه به صورت مستقل فعاليت دارند.
او كه متخلص به شاهد و 29 سال است درزمينه هاي اجتماعي و عرفاني شعرمي سرايد، گفت: بيش از 100 عنوان كتاب شعر شاعران استان با مضامين گوناگون و به ويژه حماسه كربلا طي سالهاي اخير به چاپ رسيده است.
يك شاعر اردبيلي مي گويد: در42 سال شاعري توانسته است كتاب "دولت بيدار" و "شرح بي نهايت " را دررثاي معارف و مصايب كربلا به چاپ برساند.
اصغر شاهي زاده كه از 12 سالگي شعر مي سرايد، گفت: از آثارش يك جلد ازشرح چهارجلدي عرفاني و فلسفي اشعار حافظ چاپ شده است و بقيه به همراه شرح اشعار فضولي نيز درحال چاپ هستند.
از شاعران پرآوازه اردبيلي مرحوم عباسقلي يحيوي است كه قلم توانايش 65سال در باره حماسه عاشورا نوشته است.
ازاين شاعر ملقب به تاج الشعرا ده ها اثر ارزشمند ازجمله بساط كربلا، اسرار عاشورا، پرچم عزا و آخرين آثار به يادگار مانده است.
اديبان صاحب نظر ازوي به عنوان استاد مسلم تجسم دربه تصوير كشيدن وقايع كربلا و مصائب ائمه اطهار (ع) ياد مي كنند .
اغلب منظومه هاي تاج الشعرا داراي آهنگي حماسي هستند بطوريكه خوانندگان و يا شنوندگان خود را درقلب واقعه احساس مي كنند.
اصغر شاهي، منعم، محمد تقايي، هادي، غفاري، معزي، شفيع تفاخري، صبا، صنعا ، حسين بختياري، عاصم كفاش اردبيلي، ميرعلي عابديان، يوسف معماري، شفيع خليل زاده، آذراوغلي، مجرد، راثي، ناصر آزاد، ايلچي و سيد تقي سيفي دراين زمينه قلم فرسايي مي كنند.
سروده هاي مرثيه سرايان اردبيلي همواره با صوت دلپذير وخاطره انگيزمداحان اهل بيت (ع) زينت بخش مجالس و آيينهاي عزاداري و يا مولودي خواني است.
نواي توحيدي مداحان و موذنان اردبيلي پس ازگذشت قرنها هنوز ازحنجره آنان برخاسته و دل ميليونها مسلمان را با نور الهي و هاله ائمه اطهار(ع) تابناك مي كند.
صدها نفر درمنطقه اردبيل به حرفه مداحي و نوحه خواني اشتغال دارند و هرمحله يك و يا دو نوحه خوان براي استفاده در ايام عزاداري ائمه اطهار (ع) وآيينهاي ترحيم ساكنان محله دارند.
يكي ازخادمان پير آستان مقدس سرور آزادگان مي گويد: پرداختن به مرثيه و نوحه سنتي و ترغيب نوجوانان دراين زمينه به پيشگيري ازنفوذ فرهنگ مسموم بيگانه كه روزبه روز در جامعه درحال گسترش است كمك خواهد كرد.
وي افزود: درعصري كه به علت تبادل سريع اطلاعات ديوارهاي فرهنگي بين كشورها و جوامع از ميان برداشته شده و آيين هاي مذهبي سنتي به تدريج درحال فراموشي هستند، هنوز درديار شيعه پروراردبيل طنين سوزناك اذان و نوحه انسانها را به سوي معنويت هدايت مي كند.
او مي گويند: مرحوم شيخ فرج، پدر مرحوم شيخ عبدالكريم موذن زاده اردبيلي قديمي ترين اذان گويي است كه اطلاعات مختصري از وي موجود مي باشد.
به گفته سال خوردگان اردبيلي، صداي اذان او را ساكنان روستاهاي واقع درحاشيه سه فرسنگي اردبيل سحرگاهان از بام مسجد زينال اين شهر مي شنيده اند.
به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي صداي گيرا در خانواده مرحوم شيخ فرج اردبيلي موروثي بوده و فرزندان و نوادگان او نيز اين موهبت بزرك الهي رابه يادگار برده اند.
شيخ عبدالكريم فرزند شيخ فرج نخستين موذن درايران است كه نواي اذان دلنشين او شهرت جهاني دارد.
شيخ عبدالكريم موذن زاده اردبيلي درسال 1273 شمسي در محله تازه شهراردبيل چشم به جهان گشود و تا سال 1321 شمسي نواي توحيدي او از مناره مسجد ميرزا علي اكبر اردبيل به گوش مي رسيد.
ازديگر مداحان مشهور اهل بيت (ع) در شهرستان اردبيل مي توان به سليم موذن زاده اردبيلي، محمدباقر تمدني، اكبر ساجدي، سيد محمد عاملي، حاجي غلام ترابي مشهور به غلام قنبر، حاجي حسينقلي، شهروز حبيبي، محمدپناهنده و منصوري اشاره كرد.
سليم موذن زاده اردبيلي با سابقه ترين و مشهورترين مداح اين خطه است كه نواي توحيدي و روحبخش او پس از گذشت بيش ازنيم قرن هنوز ازحنجره جادويي اش گوش و دل عاشقان ائمه اطهار (ع) را نوازش مي دهد.
اعجاب و توانايي بي وصف او دراجراي برنامه هاي متنوع مداحي، نوحه خواني و مولودخواني از دوران نوجواني وي را در رديف يكي از مطرح ترين مداحان جهان قرار داده است.
بطور مسلم صداي گيرا درخانواده موذن زاده اردبيلي موروثي بوده و همه فرزندان و نوادگان مرحوم شيخ فرج اين موهبت الهي را از او به يادگاربرده اند.
ازآنجايي كه شيخ عبدالكريم فرزند شادروان شيخ فرج عشق موذني داشته است، سحرگاه به پشت بام منزل واقع در خيابان عين الدوله رفته و نداي توحيدي اذان را سر مي دهد.
امام جماعت وقت مسجد سلطاني (امام فعلي) صداي اذان او را از دور شنيده و قبل از ظهر سراغ او را از تمام خانه هاي اطراف مي گيرد.
به او مي گويند كه شيخي ازاردبيل آمده و ميهمان خانه مطلب بلوري است وبا درخواست امام جماعت، ظهر همان روز شيخ عبدالكريم درپشت بلندگوي مسجد قرارگرفته و نواي ملكوتي اشهدان لااله الاالله را به گوش مردم مي رساند.
او پس ازبازگشت اززيارت مشهد درتهران ماندگار شده و موذن مسجد سلطاني مي شود، بطوريكه تا سال 1329 خورشيدي كه دارفاني را وداع گفت، صداي اذان وي روزي سه بار از راديو واقع در ميدان ارك تهران پخش مي شده است.
مراسم اختتاميه سومين جشنواره سراسري مديحه سرايي، شعر و چاوشي خواني امام رضا (ع) عصر فردا جمعه با معرفي آثار برگزيده در زمينه شعر رضوي، مداحي و مقاله پژوهشي درمجتمع فرهنگي و هنري فدك اردبيل برگزارمي شود.
618/592
پنجشنبه 16 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 278]