لامپ هاي كم مصرف وزارت نيرو تشويق مي كند، وزارت بهداشت هشدار مي دهد

واضح آرشیو وب فارسی:خراسان: لامپ هاي كم مصرف وزارت نيرو تشويق مي كند، وزارت بهداشت هشدار مي دهد
كارشناس مسئول بهداشت پرتوهاي وزارت بهداشت با تأكيد بر اين كه لامپ هاي كم مصرف جزو زباله هاي خطرناك خانگي رده بندي مي شوند، گفت: اين لامپ ها حاوي مقاديري جيوه هستند كه با شكسته شدن آن ها بخارات جيوه آزاد مي شود كه اين موضوع مي تواند سلامتي افراد را به خطر اندازد ضمن آن كه از لامپ هاي كم مصرف فشرده در حين استفاده مقاديري اشعه ماوراء بنفش (از نوع A و B) ساطع مي شود بنابراين رعايت برخي نكات ايمني و بهداشتي در استفاده از اين نوع لامپ ها مانند رعايت فاصله، جلوگيري از شكسته شدن اين لامپ ها و زمان قرار گرفتن در معرض تشعشعات آن ها از نكات بسيار مهم و ضروري محسوب مي شود. مهندس گوراني در گفت وگو با خراسان همچنين خاطرنشان كرد: در آينده اي نه چندان دور لامپ هاي كم مصرف فشرده جايگزين لامپ هاي رشته اي خواهد شد بنابراين توصيه ما به افراد اين است كه هم زمان با ورود فناوري با فرهنگ و نحوه استفاده از آن نيز آشنا شوند.

وي افزود: در لامپ هاي رشته اي مكانيزم توليد نور حركت الكترون در داخل يك سيستم يا تنگستن است و در حباب اطراف آن نيز صرفا خلاء وجود دارد. اين نوع لامپ ها طبق بررسي هاي به عمل آمده ٨٠ درصد توليد انرژي مي كنند و صرفا ٢٠ درصد توليد نور دارند. بنابراين استفاده از اين نوع لامپ ها بسيار غيراقتصادي است ضمن آن كه باتوجه به اين كه عمده نيروگاه هاي دنيا نيز در گذشته با استفاده از زغال سنگ فعاليت مي كردند اين موضوع در عين حال آلودگي هاي بسيار زيادي در بر داشت بنابراين از مدت ها قبل مجامع بين المللي به اين نتيجه رسيدند كه اگر بتوانند لامپ هاي رشته اي را از مدار خارج كنند حدود ٢٨ نيروگاه فسيلي دنيا بلافاصله تعطيل خواهد شد و اين موضوع حجم عظيمي از آلودگي هاي محيط زيستي را كاهش خواهد داد.

وي اضافه كرد: جهان به تدريج به دنبال جايگزيني اين نوع لامپ برآمد كه در نهايت استفاده از روش تحريك بخارات فلز سنگين جيوه به عنوان موفق ترين و اقتصادي ترين روش معرفي شد. به اين شكل كه چنان چه ما فلز سنگين جيوه را به صورت گاز يا بخار در يك حباب قرار دهيم و آن را با الكترون تحريك كنيم اين كار باعث توليد نور مي شود و البته در كنار آن تشعشعات ديگري مانند اشعه ماوراء بنفش را نيز توليد خواهد كرد. وي اضافه كرد: جيوه يك فلز سنگين است كه با ورود به بدن حالت تجمعي پيدا مي كند و در بدن جمع مي شود و عارضه هاي مختلفي كه شامل طيف وسيعي از مشكلات مي شود، ايجاد خواهد كرد. وي افزود: فلز جيوه براي همه افراد خطرناك است اما اين عنصر در مادران باردار، جنين و كودكان اثرات به مراتب خطرناك تري ايجاد مي كند و باتوجه به اين كه ما در نظر داريم اين نوع لامپ هاي كم مصرف را در سطح گسترده به منازل ببريم بنابراين ٢ گروه هدف ما يعني مادران باردار و كودكان بايد كانون توجهات قرار گيرند.

وي همچنين خاطرنشان كرد: در حال حاضر حركت دنيا از لامپ هاي رشته اي به لامپ هاي فلورسنت فشرده يك الزام است و ما نيز ناگزير بايد به اين سمت برويم و باتوجه به تعهدات بين المللي از اين برنامه تبعيت كنيم ضمن آن كه تبعات اقتصادي كاربرد اين لامپ ها بسيار گسترده است. وي با تأكيد بر لزوم ارائه آموزش هاي لازم در استفاده از اين نوع لامپ ها خاطرنشان كرد: ما بايد به مردم آموزش بدهيم كه هر فناوري فرهنگ به كارگيري خاصي دارد.

وي افزود: مشكلي كه ما در بحث به كارگيري لامپ داريم اين است كه ذهنيت و يا عادتي كه در برخورد با لامپ هاي كم مصرف فشرده وجود خواهد داشت طبيعتا همان ذهنيت و عادتي است كه در حال حاضر مردم با لامپ هاي رشته اي دارند. به طوري كه پس از سوختن اين نوع لامپ ها مطابق همان رفتاري كه با لامپ هاي رشته اي داشته اند آن را به زمين مي زنند يا مي شكنند يا به راحتي در محيط رها مي كنند درحالي كه ما بايد به مردم اين اطلاعات را ارائه كنيم كه چنان چه پس از مدتي اين نوع لامپ هاي كم مصرف به هر دليلي مستعمل شد به هيچ وجه نبايد شكسته شود چرا كه اين نوع لامپ همان گونه كه عنوان شد حاوي بخارات جيوه است كه با شكستن اين نوع لامپ بخارات جيوه در محيط آزاد مي شود و سلامت افراد و كودكان را به خطر مي اندازد. وي با تأكيد بر اين كه لامپ هاي كم مصرف فشرده در زمره زباله هاي خطرناك خانگي طبقه بندي مي شود، گفت: اين درحالي است كه متأسفانه ما تاكنون تعريف روشني از زباله هاي خطرناك خانگي ارائه نكرده ايم. گرچه مقدار جيوه اي كه در لامپ هاي كم مصرف فشرده وجود دارد، از جيوه موجود در برخي لوازم و وسايل منازل ما كمتر است اما اين به آن مفهوم نيست كه خطر لامپ هاي كم مصرف را در نظر نگيريم.

وي درعين حال خاطرنشان كرد: نكته حائز اهميت ديگر در مورد اين لامپ ها آن است كه لامپ هاي فلورسنت فشرده مولد اشعه نيز هستند. به طوري كه در گذشته نيز هرگاه نوزادان دچار زردي بودند معمولا آنان را زير نور لامپ هاي فلورسنت قرار مي دادند تا اشعه به بدنشان بتابد و پس از مدتي مي ديديم كه پوست بدن نوزاد تا حدودي برنزه مي شد و اين موضوع نشان مي دهد كه از اين لامپ ها اشعه ساطع مي شود. بنابراين طبيعي است كه اگر شرايط به گونه اي باشد كه ما در محيطي قرار بگيريم كه از اين نوع لامپ به تعداد زياد در محيط استفاده شده باشد، اين لامپ ها به ما بسيار نزديك باشند و ما مدت زمان زيادي در معرض آن ها قرار داشته باشيم طبيعتا از عوارض اشعه آن ها مصون نخواهيم بود. بنابراين دانستن اين نكته بسيار ضروري است كه حتي الامكان در استفاده از اين نوع لامپ فاصله استاندارد رعايت شود، چرا كه در امواج الكترومغناطيس به نسبت عكس و مجذور فاصله، انرژي ها كمتر مي شود. به طور مثال اگر در فاصله يك متري ٢ واحد انرژي به ما مي رسد در فاصله ٢ متري اين مقدار به يك چهارم كاهش پيدا مي كند.

وي اضافه كرد: به طور كلي در بحث حفاظت در برابر اشعه ٣ اصل در دنيا مطرح است: ١- فاصله گرفتن از منابع مولد اشعه، ٢- كاهش زمان قرار گرفتن در معرض اشعه، ٣- ايجاد shild يا حفاظ در برابر منابع مولد اشعهوي گفت: اين ٣ اصل در مورد كل منابع مولد اشعه در زمان پرتودهي، راديولوژي و حتي استفاده از يك لامپ كم مصرف صدق مي كند. وي اضافه كرد: متأسفانه در برخي راهروها لامپ ها به قدري پايين نصب شده است كه هنگام راه رفتن با سر افراد برخورد مي كند درحالي كه اين نكات در هنگام استفاده بايد مد نظر قرار گيرد.

كارشناس مسئول بهداشت پرتوهاي وزارت بهداشت همچنين خاطرنشان كرد: ما بايد به اين سمت برويم كه بحث سنجش پرتوهاي لوازم و اشياء مولد اشعه نيز متداول شود به اين مفهوم كه اگر فر مايكروويو در منزل داريم اين احتمال را بدهيم كه اين وسيله هر زمان ممكن است دچار خرابي و نشتي شود، بنابراين بايد هرچند ماه يك بار از شركت هاي عرضه كننده اين لوازم بخواهيم چگالي اين وسايل را بسنجند و به ما بگويند كه دستگاه ما دچار نشتي شده است يا خير؟ متاسفانه بحث چگالي سنجي نيز در كشور ما به طور كامل ناديده گرفته شده است و مانند بسياري از موارد كه فناوري وارد كشور مي شود اما نكات مهم مربوط به آن ناديده گرفته مي شود. وي با بيان اين كه اداره كل استاندارد بايد نظارت جدي تري بر فرآيند و كيفيت توليد لامپ هاي كم مصرف اعمال كند، مي گويد: نظارت بر روند توليد اين لامپ ها از وظايف وزارت بهداشت نيست اما در بحث مصرف ما هشدارهاي لازم را ارائه خواهيم كرد و درحال حاضر موسسه استاندارد بايد در اين قضيه پررنگ تر عمل كند. در همين رابطه يك مسئول در وزارت نيرو در گفت وگو با خراسان درخصوص معضلات استفاده از لامپ هاي كم مصرف گفت: در بحث اشعه كه گفته مي شود اين لامپ ها مولد اشعه هستند توجه خوانندگان را به اين موضوع جلب مي كنم كه اشعه اي كه از لامپ كم مصرف ساطع مي شود كمتر از اشعه نورخورشيد است به اين نحو كه چنان چه كسي مدت ٨ ساعت در معرض اشعه لامپ كم مصرف قرار گيرد به منزله آن است كه يك دقيقه در مقابل نورخورشيد قرار گرفته باشد. در بحث جيوه نيز مقدار جيو ه اي كه در يك لامپ كم مصرف استفاده مي شود يك چهارم جيوه اي است كه فرد براي پركردن يك واحد از دندان هايش در دندان پزشكي به كار مي برد. شايان ذكر است كه مديرعامل شركت مديريت شبكه برق ايران به تازگي از ممنوعيت توليد لامپ رشته اي در كشور در آينده اي نزديك همگام با ديگر كشورهاي جهان و جايگزين شدن لامپ هاي كم مصرف خبر داده است، اما مسئله مهم در اين ميان ضرورت رعايت استانداردهاي لازم در زمينه نحوه توليد لامپ هاي فلورسنت فشرده يا كم مصرف و توجه به ميزان جيوه به كار رفته در هر لامپ است. در اينجا بخش هايي از قوانين ديگر كشورها از جمله اتحاديه اروپا را در اين مورد به نقل از سايت OSRAM- معتبرترين كمپاني توليدكننده لامپ در اروپا- باهم مرور مي كنيم. اكثر لامپ هاي فلورسنت معمولي و لامپ هاي فلورسنت فشرده حاوي جيوه هستند چرا كه بدون جيوه، اين لامپ ها كارآيي لازم را ندارند. اما به دليل اين كه جيوه ماده اي سمي است، اكثر كشورهاي پيشرفته در حال حركت به سمت حذف جيوه در روند توليد اين لامپ ها هستند. از جولاي سال ٢٠٠٦ اتحاديه اروپا قانون محدوديت به كارگيري مواد خطرناك را وضع كرده است و از آن زمان تمام توليدكنندگان لامپ هاي كم مصرف در اروپا ملزم به رعايت مفاد آن شده اند، هدف اين قانون به حداقل رساندن و كنترل ميزان موادخطرناك در لامپ هاست. طبق قانون حفاظت از محيط زيست اروپا در رابطه با صنعت الكترونيك، ميزان جيوه موجود در لامپ هاي فلورسنت فشرده نبايد از ٥ ميلي گرم در هر لامپ بيشتر شود. اين محدوديت ها توسط سازمان بهداشت جهاني و آژانس بين المللي حفاظت در برابر اشعه تعيين شده است. علاوه بر رعايت اين محدوديت ها، توليدكنندگان لامپ در اروپا از نوعي فناوري فيلتر پرتوهاي ماوراءبنفش بهره مي برند كه جلوي عبور پرتوهاي مضر A و B ماوراءبنفش را مي گيرد. اين پرتوهاي پرانرژي مي توانند ايجاد سوختگي و ورم ملتحمه كنند. همچنين در توليد لامپ هاي كم مصرف از فناوري جديد آمالگام جيوه استفاده مي شود كه ميزان جيوه رها و آزاد درون لامپ را به حداقل مي رساند. براساس اين گزارش، متخصصان بين المللي اعلام كرده اند كه در صورت شكسته شدن لامپ كم مصرف بايد موارد زير را حتما رعايت كنيد: با دقت هواي اتاق را به مدت ٢٠ تا ٣٠ دقيقه تعويض كنيد. تمامي تكه هاي شكسته لامپ را جمع آوري كنيد و درون يك پلاستيك سياه رنگ قرار دهيد. تكه هاي شكسته را حتما با دستكش يك بار مصرف جمع آوري كنيد و حتي پارچه اي را كه براي تميزكردن محل استفاده مي كنيد، دور بيندازيد. در صورت شكستن لامپ، جيوه درون آن به سرعت آزاد مي شود و استنشاق جيوه و تركيبات آن به شكل پودر يا بخار مي تواند مشكلاتي براي سلامتي فرد ايجاد كند. جيوه حتي از طريق پوست نيز قابل جذب است. با توجه به تمامي اين نكات و احتياط هايي كه طبق توصيه كارشناسان، رعايت آن ها ضروري است از مسئولان مربوطه انتظار مي رود كه بيش از پيش استانداردهاي لازم را در فرآيند توليد لامپ هاي كم مصرف كه قرار است به زودي در سطح گسترده در منازل به كار گرفته شود، رعايت كنند.
پنجشنبه 16 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خراسان]

[مشاهده در: www.khorasannews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 157]