نقش خانواده در بهداشت رواني

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق:

برخي از والدين به خاطر داشتن كودكان و نوجوانان شرور،ناآرام و ناموفق و مشكلاتي كه آنها در خانواده و جامعه به وجود مي.آورند مورد سرزنش قرار مي.گيرند.

متخصصان تعليم و تربيت و بهداشت رواني نيز پس از مطالعه و بررسي آمار مربوط به اين گونه كودكان معمولا علت را متوجه خانواده.ها مي.دانند ولي بايد پرسيد كه چه كسي به والدين در امر پرورش كودكان كمك مي.كند؟ و چه كوشش.ها و تدابيري براي آموزش آنها در نظر گرفته شده است تا بتوانند از چنين مسائلي جلوگيري و تعادل رواني خانواده و به تبع آن جامعه را حفظ كنند ؟

نقش خانواده در سلامت روان فرزندان چيست ؟
خانواده از مهمترين عوامل موثر در رشد همه جانبه كودك است. تاثير خانواده بر كودك بدون مقدمه با قدرت فراگيري خاصي آغاز و در سراسر زندگي فرد آشكار مي.شود. تاثير روابط صحيح بين والدين و فرزندان و اهميت آن بر هيچ كس پوشيده نيست زيرا كودكان داراي خصوصيت “اخلاق ديگر پيرو”هستند .يعني با چشم بسته رفتار والدين خود را تقليد مي.كنند و به همين علت علماي تعليم وتربيت همگي بر اين باورند كه نقش والدين در شكل گيري شخصيت كودكان غيرقابل انكار و از مهمترين عوامل در تامين بهداشت روان كودكان است. نظريات روانكاوي نيز بر اهميت اثرگذاري تجارب اوليه و روابط كودك و والدين بر رفتارها و نگرش كودك تاكيد دارد و نظريه پردازان در يادگيري اجتماعي نيز به تطول يادگيري درخانواده اهميت مي.دهند و از اين دريچه به مفهوم خانواده مي.نگرند و بر ميزان اثرگذاري پدر و مادر بر كودك ونقش آنها در تامين سلامت روان تاكيد مي.كنند.

ويژگي.هاي يك خانواده خوب
-1 فرزندان در خانواده مورد پذيرش و كانون عشق و توجه بوده خود نيز از آن آگاه باشند.
-2 فرزندان از آزادي متناسب با سن و نيازهاي خود در چارچوب ضوابط اخلاقي و تربيتي متعادل برخوردار باشند.
-3 به آ.نان متناسب با سن و توانايي.هايشان مسئوليت داده شود.
-4 آنچه را كه احساس مي.كنند بدون ترس و واهمه براي پدر و مادر خود بيان كنند.
-5 بتوانند افكار خود را با والدين در ميان گذاشته، از تجربه،.تبادل نظر و فكر آنها بهره.مند شوند.
-6 اشتباه.ها و خطاهاي آنان، بدون تنبيه بدني، تمسخر و ايجاد سرافكندگي اصلاح و بهبود يابد.
-7 حس تعامل،همدلي و تعاون در محيط گرم و صميمي خانواده به آنها منتقل شود.
-8 بيشتر به موفقيت.ها و پيشرفت.هاي فرزندان تكيه شود تا به شكست.ها و خطاها.
در صورتي كه والدين حداقل دو نكته را در برقراري ارتباط با فرزندان خود مورد توجه قرار دهند به تامين بهداشت رواني آنان كمك كرده.اند كه يكي وجود “احترام” در روابط است و منظور از آن رفتاري است كه احساس ارزشمندي رضايت و خشنودي را در طرف مقابل ايجاد كند وديگري وجود احساس “ تفاهم وهمدلي” مي.باشد. نخست بايد اين احساس درك و تفاهم بين والدين و فرزندان ايجاد شود تا پس از آن راهنمايي،آموزش، پند و اندرزو... اثربخش باشد.
به طور كلي بايد گفت احساسات بخشي از خصوصيات وجودي ما را تشكيل مي.دهند. ما مي.توانيم زمان و نحوه بروز آنها را خودمان تعيين كنيم به شرط آنكه از وجودشان آگاه باشيم و براي كودكان مهم است كه بدانند چه احساسي دارند تا از تجمع احساسات ناشناخته و بهم ريخته در درونشان كاسته شود. والدين با انعكاس عواطف و احساسات فرزندان همان گونه كه هستند ونه آن گونه كه خودشان تفسير مي.كنند باعث مي.شوند تا خود آنها به صورتي مبتكرانه در صدد تغيير،.اصلاح و بهبود خويش برآيند.

نوع نگرش والدين چه تاثيري در سلامت روان فرزندان دارد ؟
چگونگي رابطه والدين با كودكان به نگرش آنها بستگي دارد. بسياري از نگرش.هاي والدين حتي پيش از تولد كودك شكل گرفته است و برخي ديگر نيز بر اساس خواسته.هايي كه از فرزندان خود دارند شكل مي.گيرند. ولي در كل نگرش والدين بر اثر ارزش.هاي فرهنگي،.الگوهاي شخصيتي والدين و استنباط آنان از مفهوم نقش پدر و مادر ايجاد مي.شود. بر اين اساس نوع روابط آنها با فرزندانشان و تعليم وتربيتشان به صورت.هاي “ محدوديت بيش از حد”، “آسان گيري بيش از حد” و “ تسليم كامل در برابر آنها “، “ مستبد و خودراي بودن “، “ تبعيض قائل شدن “ و يا در والدين پذيرنده و محبت كننده ظاهر مي.شود و اين واكنش.ها همگي متاثر از نوع نگرش آنهاست.

در تامين سلامت روان از چه روش.هايي مي.توان استفاده كرد ؟
با درك و شناخت معناي رفتار فرزندان مي.توان به بهداشت روان آنها كمك كرد زيرا بسياري از ناسازگاري.هاي كودكان و نوجوانان معلول فقدان شناخت والدين از آنهاست و حتي بسياري از مربيان و معلمان نيز شناخت لازم را از كودكان و نوجوانان ندارند و نسبت به مسائل و مشكلات آنها بي.توجه و بي.علاقه.اند.
براي رفع اين نقيصه اوليا بايد بتوانند تعبير و تفسير مناسبي از تظاهرات رفتاري فرزندان خود داشته باشند تا به رفع مشكلات آنها نائل شوند. آنان مي.توانند با ايجاد فرصت.هاي مناسب به فرزندان مهارت.هاي برقراري روابط با ديگران را آموزش داده اجازه بازگو كردن نظرات را به آنها بدهند.
بدون ترديد در سايه روابط صحيح و سالم خانوادگي واجتماعي است كه سلامت روان نيز محقق خواهد شد.

نويسنده : منصوره قدرتي - منبع : روزنامه رسالت

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 428]