شناخت درماني ديني

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: فراواني مشكلات رفتاري جوانان در دوره هاي مختلف تحصيلي از معضلاتي است كه نه فقط جامعه ايراني بلكه تمام جوامع جهاني را در بر گرفته است.
اطلاعات ناقص تربيتي از سوي والدين نداشتن تعريف مناسب براي پر كردن اوقات فراغت جوانان، غفلت مسئولان در فرهنگ سازي بر گرفته از فرهنگ ديني در دسترس بودن تبليغات سوء رسانه هاي غربي، ماهواره، اينترنت و... زمينه هاي ايجاد فاصله هر چه بيشتر نسل نوجوان و جوان را از خانواده و فرهنگ سنتي و ديني موجب شده است. روحيه كمال گراي جوان كه از فطرت پاك الهي وي نشات گرفته و در تمامي مقاطع سني هر انسان وجود دارد و در جوان در حد اعلاي خود بروز مي يابد، ايجاب مي كند تا از بهترين روش ها و كار آمدترين شيوه ها براي جلب نظر و توجه وي از مسائل ابتدايي انساني به سوي انعطاف به كاملترين قوانين استفاده شود. آنچه كه حركت جوان و نوجوان را در مسير رشد و ارتقاي انساني با اصطكاك و كندي و گاه انحراف مواجه مي سازد، به علل عديده اي باز مي گردد كه عمده آنها ضعفنامه ريزي صحيح و اصولي از سوي دست اندركاران امر تعليم و تربيت مي باشد.
نگاه تك بعدي در رفع معضلات دانش آموزان از سوي متوليان امر باعث رسيدن به راه حل هايي گرديده كه فقط به طور مقطعي جوابگوي مسائل جوانان باشد.
اجماع افكار صاحب نظران امر تعليم و تربيت، نگاه فراگير به اين امر را موجب خواهد شد و احتمال تغييرات اثر گذار را باعث خواهد گرديد. با توجه به آنچه ذكر گرديد، پرداختن به مسائل جوان و نوجوان در حوزه تعليم و تربيت از ضرورياتي است كه نياز به رويكردي جديد و همه جانبه از سوي مسئولين فرهنگي و تربيتي در سطح جامعه دارد. نياز به نوآوري و تغيير ساختار تربيتي به شكلي كه به خواسته.هاي حقيقي و حقوقي نوجوان پاسخ دهد و با فطرت الهي وي سازگار باشد، به همت افرادي وابسته است كه از كم و كيف تغييرات رفتاري، خواسته.ها و نيازهاي اين قشر از جامعه مطلع بوده و امكانات اجرايي كردن اين تغييرات را در ارتباط با ايشان داشته باشند. رويكرد جديد بعضي از موسسات كه مدتي است در سطح كشور به فعاليت.هايي در زمينه تعليم و تربيت و به بهانه ايجاد آرامش رواني و توسعه فضاي فكري دست زده.اند، مثل تقويت حافظه، چگونه شاد باشيم، ايجاد انگيزش و هيجان، آموزش يوگا، از مقولاتي است كه نه تنها ضروري است تا با دقت نظر و نگاهي كارشناسانه و نقاد مورد بحث و بررسي قرار گيرند، بلكه اين نكته را به ذهن متبادر مي.آورد كه آيا؛ 1- نقص و ضعف در مباحث تعليم و تربيت ديني و سنتي عامل گرايش و ايجاد اين رويكرد گرديده است و يا 2- ضعف و ناتواني ما در ارائه صحيح و برداشت مناسب و به روز از موضوعات ديني باعث اين گرايش شده ؟ كه قطعا چنين است.
منبع فكري اين موسسات كه با هدف تغيير تفكر و شيوه.هاي فكري افراد تاسيس گرديده.اند يكي از نظريات به روز روانشناسي به نام (ان. ال. پي) است.
باندلر و گريندر مبدع اين نظريه يعني برنامه.ريزي عصبي- زباني هستند، آنها عناصر اصلي اين نظريه را شناخت شيوه.هاي مختلفي مي.دانند كه هر فرد در زندگي تجربه كرده و مورد استفاده قرار مي.دهد. اين نظريه فقط زماني قابل اجرا به نظر مي.رسد كه در حوزه مسائل شناختي و رفتاري فرد قرار گيرد، ولي نفوذ اين نظريه در حوزه مسائل اعتقادي افراد خواه ناخواه و به شكلي آرام و تدريجي باعث پذيرش ناخودآگاه اصولي مي.شود كه بهتر است به نهضتي براي ايجاد تغيير ساختار مباني اعتقادي افراد تعبير شود.
كلاس.ها و جلسات آموزشي چون مهارت.هاي ارتباط، موفقيت، شاد زيستي و... كه بعضا نگاهي به آيات و احاديث و روايات اسلامي مي.كند البته با همان نگاهي كه به گفته.هاي افرادي چون بودا، گاندي و چارلي چاپلين دارد، مناسبتي با شئون و معيارهاي ديني و فرهنگي ما نداشته و با طرح راهكارهاي ارتباطي خارج از سنت و فرهنگ (به نظر مي.رسد) سعي در تغيير اين ساختار داشته باشد.
صاحب نظران تربيتي و دست اندركاران فرهنگي موظفند در هر مسئوليت ضمن نقد و بررسي شيوه.ها و نحله.هاي فكري كه در جامعه شيوع پيدا مي.كنند، در صدد يافتن زباني باشند كه به وسيله آن آرامش و آسودگي و نجات انسان.ها از فضاي تنگ و اضطراب زايي كه به آن دچارند فراهم آورده، و به اين خود باوري دست يابند كه فرهنگ غني و پر بار ديني قادر خواهد بود به انواع چراها و سئوالات بشر پاسخ گويد اگر با كمي توجه، خلاقيت و دقت نظر قادر به يافتن زبان قابل فهم براي آن باشيم.
سال.ها دل طلب جام جم از ما مي.كرد
آنچه خود داشت ز بيگانه تمنا مي.كرد
گوهري كز صدف كون مكان بيرون است
طلب از گمشدگان لب دريا مي.كرد
شيوه.هاي دين، آميزه.اي از شيوه.هاي شناختي، عاطفي، رفتاري است. هم به نيازهاي مادي توجه دارد و هم به نيازهاي معنوي، هم بعد شناخت و عقلانيت را در بر مي.گيرد، هم بعد عاطفه و هم بعد رفتار را. به همين دليل نظريه ديني يك نظريه واقع.گراست زيرا به همه جنبه.هاي انساني توجه دارد و راه پاسخگويي به همه آنها را مي.داند. در آموزه.هاي بشري يا همه نيازها به رسميت شناخته نمي.شود و يا براي پاسخگويي به آنها آدرس.هاي غلطي داده مي.شود. ويژگي آموزه.هاي ديني، هم جامع نگري آن است و هم دقيق بودن و مطابق بودن پاسخ.هاي آن با واقعيت.ها.
در مثلث "شناخت، هيجان و رفتار" شناخت در راس قرار دارد. انسان آن گونه كه مي.انديشد، هيجاني مي.شود و دست به رفتار مي.زند. بر همين اساس بعد شناخت از اهميت ويژه.اي برخوردار است. امروز روش.هاي درمان براي بيماران رواني مبتني بر شناخت درماني است. دانشمندان معتقدند اگر انديشه و فكر افراد تصحيح شود احساسات و رفتارهايشان نيز اصلاح مي.گردد. تمايز روش شناختي ديني آن است كه واقع گراست، نه مبتني بر تخيل، توهم و بعضي تجربيات شخصي. شناخت واقع گرا موجب واقعي شدن انتظارات مي.گردد و در نتيجه احساسات انسان و رفتارهاي او نيز واقعي مي.شوند. متاسفانه به اين بخش از آموزه.هاي دين كه بر گردان مفاهيم دين به زبان روز و بهره.وري از شيوه.هاي نو جهت تاثيرپذيري جوانان و نوجوانان مي.باشد، بهاي اندكي داده شده و يا اصلا مورد توجه قرار نگرفته است. اگر متون ديني و آموزه.هاي معصومين(ع) در جايگاه خود قرار نگيرد، به درستي فهم نمي.شوند و كاربرد آنها در زندگي شناخته نمي.شود. از سوي ديگر كتاب.هايي كه در دهه.هاي اخير از سوي روانشناسان غربي نگاشته شده و به ترجمه درآمده، سرشار از مطالبي است كه صدها سال قبل از سوي معصومين(ع) نقل گرديده، البته برخي از آموزه.هاي اين كتاب.ها نيز متناسب با فرهنگ ما نيست. ضروري است اين بخش از آموزه.هاي ديني با نگرش جديد مورد پژوهش قرار گيرند و تعاليم آن به آموزه.هاي كاربردي تبديل شوند هم تاثير بيشتري در مردم خواهد داشت و هم بيشتر مي.توان به آن اعتماد كرد.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 182]