واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: اقتصاد > بازار مالی - عباس شاکری برخی صاحبنظران معتقدند که اگر نظام ارزی کشور شناور باشد نرخ ارز متناسب با مقتضیات تراز تجاری و رقابت پذیری اقتصاد در مواجهه با اقتصاد بین الملل تغییر می کند و این امر می تواند به صادرات کشور کمک کند. از طرفی مداخلات ارزی توسط دولت و مقامات پولی چه بسا با کارایی تخصیصی سازگار نباشد و تثبیت نرخ ارز براساس یک نرخ معین چه بسا براساس ملاحظات غیراقتصادی و غیر فنی انجام شود. مانع اصلی تحقق این امر و استقرار نظام ارزی شناور، نبود نظام ارزی و بازار عمیق و رقابتی است. بنابراین باید زمینه ای فراهم کرد تا نهاد بازار در حوزة ارزهای خارجی شکل گیرد، عمق پیدا کند و از ویژگی ثبات برخوردار شود تا بتوان تعیین نرخ ارز را به آن سپرد. در شرایط کنونی اگر در وضعیت وفور ارزی باشیم شناور کردن ارز چه بسا قیمت آن را کاهش دهد و صادرات غیر نفتی را که هزینه های تولید آن متناسب با تورم رشد کرده اما دریافت ریالی صادرکنندگان به خاطر ثابت بودن نرخ ارز یا کاهش آن در مورد آزاد سازی (در شرایط وفور) افزایش نیافته، شدیداً تحت تأثیر قرار می دهد. از همه مهمتر اینکه این امر شاید درآمدهای دولت را از ناحیه درآمد ارزی (که از حاصل ضرب مقدار ارز و نرخ ارز بودجه بدست می آید) محدود کند. در مواقع کمبود ارز هم آزادسازی نرخ ارز موجب بی ثباتی آن شده و فعال شدن عوامل تأثیرگذار روانی و غیر اقتصادی در کنار عوامل اقتصادی، انتظارات تورمی را شعله ور می کند، نهاده های تولید را گران می کند و اقتصاد را بی ثبات می کند. ناسازگاری بخش های کلان اقتصادی و عدم توازن موجود میان آنها نیز مانع شناورسازی نرخ ارز است. در شرایط کنونی مقتضیات صادرات غیرنفتی با افزایش نرخ ارز سازگار است اما مازاد ارزی در حساب های بانک مرکزی و بانک ها مقتضی کاهش نرخ ارز است. البته وضعیت صادرات غیرنفتی ما به لحاظ منحنی رقابت پذیری، کیفیت و نوع باید ارتقاء پیدا کند و تنها پس از آن، افزایش نرخ ارز می تواند موجب تسریع و ارتقاء صادرات مذکور شود. مسلماً علامت دهی قیمت ها در بازارهای عمیق و رقابتی برای اقتصاد یک امتیاز محسوب می شود. اگر بتوان یک نظام ارزی باثبات ایجاد کرد که در آن قیمت ارز در عمق بازار ارز تعیین می شود، در آن صورت حتماً صادرات را ارتقاء داده ایم، تنوع آن را زیاد کرده ایم و رقابت پذیری اقتصاد در سطح بین الملل را تأمین کرده ایم. در آن صورت با شناور کردن نرخ ارز، نرخ مذکور حالت تثبیت کننده و تصحیح کننده خودکار به خود می گیرد و به موقع در مقابل اختلال ها و عدم تعادل ها عکس العمل نشان می دهد و به عنوان علامت دهنده کارا به تخصیص صحیح منابع کمک می کند. ما اگر موفق شویم نظام ارزی عمیق و باثبات ایجاد کنیم می توانیم از مزایای نظام ارز شناور هم استفاده کنیم. مسلماً در چنین وضعیتی نرخ ارز در عکس العمل به شرایط صادرات عکس العمل نشان می دهد و همچنین به صادرات علامت صحیح می دهد. بنابراین شناورسازی ارز در سند چشم انداز منوط و مشروط به ایجاد نظام ارزی مناسب و ایجاد نظام ارزی مناسب خود به شرایط فنی، اجتماعی، نهادی و اقتصادی فوق الذکر بستگی دارد. اما با روند فعلی به نظر می رسد که چنین مهمی به تحقق و عینیت یافتن نزدیک نباشد. باید توجه داشت که رها کردن قیمت در هر شرایطی به نظام قیمتی علامت دهنده کارا منجر نمی شود. علامت دهی قیمت مشروط و منوط است به فراهم بودن شرایط فنی و اقتصادی تولید و وجود تعامل صحیح و منطقی میان قیمت و شرایط حقیقی تولید. در مورد نرخ ارز وضعیت همین طور است، یعنی باید شرایط فنی تولید صادراتی را بهبود بخشید، کالاهای صادراتی را متنوع کرد، کیفیت آن را ارتقاء داد و با ایجاد نظام ارزی، زمینه تعامل منطقی میان علامت دهی نرخ ارز و رقابت پذیری اقتصاد کشور یا تعامل میان علامت دهی نرخ ارز و رشد و شتاب صادرات غیر نفتی را فراهم نمود. وضعیتی که در آن نرخ ارز و کیفیت و کمیت صادرات با هم تعامل می کنند یک وضعیت مطلوب است و اثر و نشان تحقق شرایط مادی، فنی، نهادی و اقتصادی تولید و صادرات در اقتصاد است. *استاد کرسی اقتصادکلان دانشگاه علامه طباطبایی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 391]