واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: موسیقی در سیما: صدای نارسا، تصویر ناپیدا
در رسانه ملی كمتر خبری از موسیقی ملی است و این بیش از آنكه جای ناراحتی داشته باشد، جای تعجب دارد.چرا كه رسانهای كه چشمها و گوشهای بسیاری به دنبالش است و انتظارات زیادی از آن میرود، خواسته و ناخواسته شده است بلندگوی تعدادی جوان جویای نام كه اطلاعاتشان از موسیقی شاید حتی كمتر از مارك كت و شلوار چندصدهزار تومانیشان باشد كه با آن شق و رق ایستاده و آوازی میخوانند كه بیشتر شبیه ناله و نفرینهای عاشقی شكسته دل است بر معشوقی بیوفا.!رسانهای كه تا چندی قبل مجریانش حتی جرأت گفتن «ترانه» را بهجای «سرود» نداشتند، حالا شده است جولانگاه انواع موسیقیهای پاپ و رپی كه به هیچ روی هویت ایرانی ندارند و ملغمهای از صداهای گوناگون است.و در این میان اگر فرصتی شد قطعهای از فلان و بهمان خواننده سنتی هم میان تصاویری از گل و بلبل و حیات وحش! گذاشته میشود كه انگار دیگر حالا نوشداروی بعد از مرگ سهراب است كه مردم را نه دیگر آشنایی با آن است و نه حتی دیگر علاقهای كه گوش مردم سراسر پر شده است از «گروپ گروپ» و «ایتسایتس»هایی كه با ناهنجاری از افكتهای الكترونیكی شنیده میشود.این در حالی است كه «هوشنگ ظریف» آهنگساز و نوازنده برجسته تار، صدا و سیما را مهمترین حامی موسیقی ایران میداند و اعتقاد دارد كه تنها این رسانه است كه میتواند با پخش آثار فنی و درست در عرصه موسیقی ردیفی و دستگاهی گامهای موثری بردارد.او همچنین تاكید میكند كه ساخت آثار قدرتمند در زمینه موسیقی دستگاهی و سنتی نیازمند حمایت دستگاههای دولتی و فرهنگی چون صدا و سیما و همچنین برنامهریزیهای دقیق و گسترده است.«مصطفی كمال پورتراب» اما با خوشبینی بیشتری نسبت به موسیقی صدا و سیما اظهارنظر میكند و از افزایش چشمگیر كیفیت آثار تولید شده در مركز موسیقی صدا و سیما در ماههای اخیر خبر میدهد؛ اگرچه او نیز تاكید میكند كه هنوز تا رسیدن به نقطه ایدهآل فاصله بسیاری است.نمایش ساز از صدا و سیمایكی از مشكلات اهالی موسیقی عدم نمایش ساز از سیما است كه همین مسأله باعث شده كه برخی آن را بیاحترامی بزرگ به جامعه موسیقی بدانند.حمیدرضا نوربخش، مدیرعامل جوان خانه موسیقی، چندی قبلاعلام كرد كه هیچ دلیل موجه برای نشانندادن تصویر ساز و یا تصویر یك نوازنده به همراه نواختن سازش وجود ندارد.او حتی اعلام كرد كه اگر حكمی فقهی در این خصوص وجود داشته باشد برای نشان دادن تصویر یك ساز كاملاً ایرانی نیست.«جوانان كشور سالها از دیدن سازها و نوازندگان پرتلاش كشور خود محروم شدند كه ثمره آن رواج موسیقیهای بیهویت و گسترش سازهای غربی در بازار موسیقی داخل كشور بوده است». در این خصوص هنرمندان بسیاری بارها با مسئولان سازمان صدا و سیما مكاتبه كردهاند كه تاكنون بینتیجه مانده است.كیوان ساكت، آهنگساز و نوازنده سهتار، نیز در این خصوص چنین اظهارنظر میكند: «مسئولان صدا و سیما هیچگونه دلیل منطقیای برای این موضوع ندارند و این سیاست آنها تنها منجر به گرایش بیشتر جوانان به سازهای غربی شده است. چرا كه رسانه ملی آنان را از نشان دادن سازهای سنتیشان محروم میكند و هجوم شبكههای خارجی از صبح تا شب این سازها را به آنان نشان میدهد».مدیران موسیقیاگرچه «عبدالحسین مختاباد» به عنوان مدیر موسیقی مراكز استانها تلاشهایی در جهت پررنگتر كردن موسیقی نواحی در صداوسیما و همچنین تولید این آثار ارایه كرده است؛ اما این تلاشها تاكنون نتوانسته عینیت چندانی بیابد.در این میان دیگر مدیران صدا و سیما نتوانسته اند گامی در جهت احقاق حقوق صاحبان اثر بردارند، ضمن آنكه همچنان و با شدت بازار ارایه موسیقیهای بدون مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در آن باز است.«علی معلم» در دوران ریاست خود بر مركز موسیقی صدا و سیما بابی را در این سازمان فتح كرد كه اگرچه با مذاق بسیاری از جمله اهالی و علاقهمندان موسیقی سنتی خوش نیامد، اما موجب آشتی تعدادی دیگر با موسیقی شد.«محمدحسین صوفی» نیز در ابتدای ریاست خود بر این حوزه، با برگزاری جلسات پیدرپی با بزرگان موسیقی وعدههایی داد كه هرگز محقق نشد، اما حالا «كرم رضا پیریایی» كه قبلاً مسئولیت واحد موسیقی استان كردستان را برعهده داشته به عنوان رییس جدید این واحد انتخاب شد.مدیران مركز موسیقی صداوسیما در حالی میآیند و میروند كه سیاستهای كلیای در رابطه با موسیقی در این سازمان جریان دارد كه هیچ مدیری را اجازه ورود به آن نیست، اما «پیریایی» در اولین اقدامات خود برنامهای با 1500 نفر از هنرمندان شعر و موسیقی برگزار كرد و از آنان خواست تا هركدام 10 اثر برگزیده موسیقی را به این مركز معرفی كنند.«پیریایی» اعتقاد دارد «دستیافتن به شناخت جمعی و علایق عمومی در باب آثار موسیقی یكی از بهترین راه كارها در پیشبرد اهداف والای نهادهای فرهنگی و هنری است».این در حالی است كه «امیر بكان» نیز كه هماكنون مسئولیت واحد آموزش مركز موسیقی صدا وسیما را برعهده گرفته است، میگوید: «با ایجاد دورههای آموزش و استفاده از استادان برجسته شاخههای مختلف موسیقی، وضعیت موسیقی در این سازمان ارتقا پیدا میكند.او برای رشتههای آهنگسازی، تلفیق شعر و موسیقی، ترانهسرایی و آواز نیز كلاسهایی را برگزار كرده و همچنین خبر از مذاكره با بزرگان ساز و آواز برای برگزاری كلاسهای آموزشی در این رسانه میدهد.اما در این خصوص استاد «حسین دهلوی» با رنجیدگی میگوید:«باید یك موزیسین در رأس واحد موسیقی صدا و سیما قرار گیرد، چون یك كار یك تخصص و مهارت میخواهد، ضمن آنكه فقط یك موسیقیدان است كه درد اهالی موسیقی را میفهمد؛ اصلاً مگر میتوان از یك نفر غیرپزشك برای ریاست یك بیمارستان استفاده كرد كه همیشه از افراد غیرمتخصص در واحدهای موسیقایی استفاده میشود.؟خانه موسیقی و صدا و سیماتقریباً یك سال قبل و در زمان ریاست «محمد حسین صوفی» بر مركز موسیقی صدا و سیما بود كه تفاهمنامهای بین خانه موسیقی و مركز موسیقی صدا و سیما برای استفاده مناسب از توانایی و ظرفیتهای موجود در جامعه جهت تولید آثار كیفی و مناسب موسیقایی امضا شد.براساس این تفاهمنامه، «خانه» موظف شد كه آثاری را به صدا و سیما تحویل دهد؛ اگرچه این تفاهمنامه هیچگاه عملی نشد؛ اما هیأت مدیره جدید نیز جلسات مشتركی را با رئیس جدید، مهندس پیریایی، برگزار كردند.خانه موسیقی اگرچه در اولین تلاش خود بینتیجه مانده بود، اما دوباره توافقنامهای را با این سازمان برای ساخت و ارائه آهنگ به امضا رسانید. براساس این توافقنامه، خانه موسیقی موظف شد آهنگهایی را با نظارت مستقیم شورایی از آهنگسازان این خانه به سازمان ارائه دهد.«حسن ناهید»، آهنگساز و نوازنده نی، نگاه مثبتی به همكاریهای خانه موسیقی و صدا و سیما دارد. او میگوید: «این همكاری میتواند برای آینده بسیار مناسب باشد، چرا كه خانه موسیقی میتواند آثاری را در صدا و سیما تولید كند كه موجب آشنایی و آشتی بیشتر مردم با موسیقی سنتی شود.»او ادامه میدهد كه تاكنون نیز در این زمینه سهلانگاریهایی صورت گرفته است كه باید با تلاش مضاعف جبران شود.»خانه موسیقی همچنین آمادگی خود را برای همكاری با مركز حفظ و پژوهش سازمان صدا و سیما اعلام كرده است.«حمیدرضا نوربخش»، در این زمینه میگوید: «هماكنون خانه موسیقی ارتباطاتی با سازمان صدا و سیما دارد. ما در نظر داریم و تمام تلاش خود را میكنیم كه این روابط تقویت شوند.»چهرههای ماندگار و اهالی موسیقیناگفته نباید گذاشت كه صدا و سیما اخیراً نسبت به اساتید موسیقی در انتخاب چهره های ماندگار توجه نشان داده است گرچه عده ای براین باورند كه انگار صدا و سیما سرعناد با موسیقی ملی دارد؛ اما در این برنامه از بسیاری از چهرههای موسیقی نیز تجلیل شد.«صدا و سیما» البته به این مسأله اكتفا نكرده و به تازگی نشستهایی را همراه با بزرگان موسیقی آغاز كرده است.در آخرین نشست كه با حضور استادان برتر شعر و موسیقی برگزار شد، قائم مقام سازمان صدا و سیما ضرورت استفاده از تمام وسایل سختافزاری و نرمافزاری را برای ایجاد یك تحول در موسیقی صدا و سیما مؤثر دانست.اما در این میان مدیریتهای مختلف سازمان صدا و سیما فراموش كردهاند كه باید جوابگوی حقوق موسیقیدانانی شوند كه آثارشان به طور مرتب از رسانه ملی پخش میشود.رادیو در این میان اما فعالیتهای قابل توجهتری را انجام میدهد.از شبكه «پیام» كه بگذریم كه گاه و بیگاه در كنار انواع موسیقیهای دیگر به موسیقی سنتی و ملی ایران نیز میپردازد،شبكه فرهنگ نیز در ساعاتی پیش از ظهر به پخش موسیقی سنتی ایران میپردازد و این جای شكر دارد، اگر چه مسئولان رادیو هم تنها وجه خرید یك نوار را میدهند و به كلی خود را از ارائه حق و حقوق به صاحبان اثر راحت كرده و فغان آنان را درآوردهاند.«سامان احتشامی»، نوازنده پیانو و آهنگساز، در اینباره میگوید: «من از صبح كه پیچ رادیو را باز میكنم تا شب مدام صدای پیانویم را میشنوم؛ بدون آن كه هیچ حقی و حقوقی به من تعلق گیرد، در صورتی كه باید فكری به حال قانون كپی رایت در ایران شود، مثل آنچه سالهاست در دنیا رایج است و حتی سالهای بعد از مرگ یك هنرمند، تنها در صورت پرداخت حق و حقوق قانونی او به خانوادهاش میتوانند آثار او را پخش كنند.»با این حال باز جای شكر دارد كه مخاطبان اندك رادیو از یادشان نمیرود كه در اوج تسلط گیتار و ویولون، هنوز كمانچهای است كه با صدای محزونش میشود ساعتها آرام گرفت و یا «تار»ی كه میگویند عاشقترین ساز دنیاست.شاید به همین خاطر بود كه «محمدرضا لطفی» اندكی بعد از آمدنش به ایران حاضر به بازدید از رادیو شد و به جامعهشناسی موسیقی در دنیای امروز اشاره كرد و لزوم پرداختن به این موضوع علمی در زمینه موسیقی ایران.در این میان رادیو «گفتوگو» نیز با گفتوگو با صاحبنظران و استادان موسیقی كشور، مسائل و مشكلات این هنر را مورد تحلیل و كنكاش قرار میدهند.گروه نوازی، بررسی نقش ترانه در موسیقی معاصر ایرانی، سرود تیم ملی فوتبال و آسیبشناسی موسیقی معاصر از جمله مباحثی است كه در رادیو «گفتوگو» و با حضور چهرههای نامی موسیقی برگزار شده است.سما بابایی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 480]