موازنه منفي جهانگردي خطرناك است

واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: موازنه منفي جهانگردي خطرناك است
سرمايه: قائم مقام سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري در گفت وگو با ايرنا اعلام كرده است: از نيمه دوم سال 84 تا پايان سال 86 بيش از پنج ميليون و 500 هزار گردشگر خارجي از ايران ديدن كردند وهمچنين طي سه سال گذشته هفت ميليون ايراني به خارج از كشور سفر كرده اند. حال با توجه به اين مطلب اگر در خوش بينانه ترين حالت ممكن، اين آمار را بپذيريم بايد گفت همچنان تراز گردشگري كشورمنفي است.

اين در حالي است كه پيش بيني مي شود تعداد جهانگردان جهان تا سال 2010 به يك ميليارد نفر برسد كه درآمدي بالغ بر 1550 ميليارد دلار عايد كشورهاي جهان مي كند. از سوي ديگر ميزان اشتغال زايي در بخش جهانگردي 11/2 برابر سريع تر از ساير بخش ها عنوان شده است چرا كه اين صنعت بيش از 100 ميليون شغل در سراسر جهان ايجاد مي كند. براساس همين مزاياي اقتصادي است كه كارشناسان بر ضرورت نگاه كلان اقتصادي به گردشگري تاكيد دارند.
پروفسور صحرائيان از جمله كساني است كه معتقد است: «تاثيرات شگرف گردشگري در كاهش نرخ بيكاري، افزايش سطح درآمد ملي و تامين منابع انرژي و رونق بازار صنايع دستي كه طبق آمار موجود 10 ميليون نفر از آن ارتزاق مي كنند، تنها بخشي از مزاياي ويژه پرداختن به اين صنعت است.» وي مي گويد: «گردشگري از دهه 60 توسط اقتصاددانان توسعه در رديف صنعت قرار گرفت و به عنوان صنعت توريسم در سطح جهان مطرح شد و آنگونه در ميان كشورهاي جهان مورد توجه قرار دارد كه در كشور ما نفت مورد توجه قرار گرفت.»
به گفته صحرائيان به ازاي هر گردشگر ورودي چهار تا 10 شغل ايجاد مي شود كه در محاسبات اقتصاددانان توسعه اين روند با احتساب مشاغلي در بخش هاي توليدي و خدماتي براي هر گردشگر، ايجاد شغل براي 15 تا 18 نفر به طور مستقيم و غيرمستقيم مي رسد اگر هزينه ايجاد هر شغل ايجاد شده را به دقت محاسبه كنيم، مي بينيم كه براي هر فرصت شغلي در بخش خدمات و صنعت بين 12 تا 25 هزار دلار سرمايه گذاري نياز است، حال آنكه براي صنعتي چنين درآمدزا، حجم سرمايه گذاري بسيار اندك است.
وي با اشاره به سياستگذاري كشورهاي موفق در گردشگري افزود: «در چنين كشورهايي دولت تمام توان خود را صرف ايجاد زيرساخت ها و سرمايه گذاري در جهت تامين امكانات مي كند و اجازه مي دهد تا سرمايه گذاري ديگر بخش ها در جريان مبادلات گردشگري و براي ايجاد خدمات و محصولات جديد توريستي هزينه شود. به همين دليل است كه سطح بهره وري سرمايه گذاري در اين كشورها به شدت افزايش مي يابد.»
صحرائيان تاكيد كرد: «در آمار گردشگري خاورميانه بين سال هاي 46 تا 56 ايران اولين جايگاه گردشگري را دارا بود در حالي كه كشوري مانند مصر با وجود آثار تاريخي فراوان و يكي از عجايب هفتگانه جهان در رديف چهاردهم قرار گرفته بود.»
اين اقتصاددان ادامه داد: «در حال حاضر بيش از 49 درصد منابع انرژي كشور مصر و 37 درصد منابع تركيه از محل گردشگري تامين مي شود در حالي كه ما در كشورمان در همين حدود منابع نفتي را استخراج و صادر مي كنيم.»
اين اقتصاددان اضافه كرد: «گردشگري امروز به انواع مختلفي از جمله گردشگري تجاري، زيارتي، علمي، پژوهشي، فرهنگي،طبيعت گردي و... تقسيم مي شود كه هر كدام تسهيلات و امكانات خاصي را مي طلبد كه متاسفانه ما در اطراف تخت جمشيد كه يك جاذبه بين المللي در كشورمان است، حداقل اين امكانات و تسهيلات را نداريم.»
وي با اشاره به آمار بالاي بيكاري دركشور تاكيد كرد: «با همه كمبودهايي كه در صنعت گردشگري داريم، دولت موظف است جهت بهبود وضع معيشتي و درآمدزايي مردم از اين منبع سرشار كه تاكنون بلااستفاده مانده است، بهره برداري كند و اتكاي اقتصاد ايران به درآمدهاي نفتي را با جايگزين كردن درآمدهاي گردشگري كاهش دهد.»

ضرورت اولويت دهي به گردشگري

محمد شيري كارشناس ميراث فرهنگي و گردشگري معتقد است: «سالانه 500 هزار گردشگر خارجي وارد كشورمان مي شوند كه جزء كشورهاي حوزه خاورميانه هستند وعموماً در زمينه توليد جهانگردي فعال نيستند.»
به عقيده اين كارشناس: «در كشورهاي توسعه يافته 10 درصد از نيروي كار در بخش جهانگردي فعالند در حالي كه در ايران تنها 50 هزار نفر در اين بخش مشغول به كارهستند.»
وي با اشاره به اينكه تا سال 2010، يك ميليارد نفر در سطح بين المللي به جهانگردي خواهند پرداخت، گفت: «دولت بايد با ايجاد راهكارهاي مناسب، قريب 1/5 ميليون نفر را در بخش جهانگردي وارد بازار كار كند.»

گردشگري دو برابر نفت سود دارد

استفاده صحيح از پتانسيل ها و ظرفيت هاي گردشگري ايران مي تواند سودي معادل دو برابر ذخاير نفتي را به كشور سرازير كند. آمارها نشان مي دهد بين 400 تا 600 ميليارد دلار از درآمد كشورها از صنعت گردشگري تامين مي شود كه متاسفانه به رغم جايگاه تاريخي و ويژگي هاي طبيعي ايران، كشورمان در اين كسب درآمد جايگاهي ندارد.
عليرضا رازي دراين خصوص مي گويد: «اگر با توجه به مزاياي صنعت گردشگري و تاثير اقتصادي توسعه اين صنعت در درآمدزايي و اشتغال زايي بتوانيم تنها به
30 درصد از درآمد صنعت گردشگري جهان دست پيدا كنيم، مي توانيم سالانه سودي دو برابر ذخاير نفتي را به كشور وارد كنيم. نگاه اقتصادي به صنعت گردشگري مي تواند تمامي جوانب فرهنگي، اجتماعي، سياسي و... آن را نيز دربرگيرد چرا كه لازمه توسعه اين صنعت و چرخه اقتصادي آن در درجه اول مهيا كردن بسترها در ابعاد ديگر آن است.»
رازي يادآور شد: «قراردادن گردشگري در اولويت هاي اقتصادي كشور تمامي ابعاد علمي، سياسي، اجتماعي و فرهنگي را پوشش مي دهد و حتي برگزاري انواع تورهاي علمي، ادبي و هنري را با مزيت هاي خاص خود و به ويژه منافع اقتصادي در كشور بهينه مي كند.»
ابراهيمي رزاقي عضو هيات علمي دانشكده اقتصاد دانشگاه تهران نيزمعتقد است: «صنعت گردشگري در جهان امروز يكي از دغدغه هاي اصلي مسوولان دولتي كشورهاي مختلف جهان است چرا كه كسب درآمد از اين صنعت جامع تمام منفعت هاي اقتصادي، فرهنگي، اجتماعي و... براي اين كشورهاست. در كشور ما كه داراي زيارتگاه هاي بزرگ جهان و بزرگ ترين تاريخ تمدني منطقه است، كليه امكانات استفاده از اين صنعت منفعل و بلااستفاده باقي مانده است. در حالي كه كشورهاي ديگر به خصوص همسايگان خودمان از اين امكانات به نفع خودشان استفاده مي كنند.»
وي يادآور شد: «بسياري از برنامه هاي اقتصاد گردشگري كشورهايي مثل امارات، عربستان و تركيه بدون سرمايه گذاري ايرانيان به شكست منتهي مي شود در حالي كه اگر زمينه بهره گيري از توان سرمايه گذاري و حتي اگر زمينه بهره گيري از توان سرمايه گذاري و حتي خدماتي اين افراد در كشور فراهم شود، ايران از نظر جايگاه و تعداد جذب گردشگر يكي از برترين ها مي شود. حجم سرمايه گذاري سالانه در صنعت نفت كشور بين يك تا دو ميليارد دلار است كه بايد زمينه همين ميزان سرمايه گذاري در حوزه گردشگري توسط مسوولان دولتي و مشاركت بخش خصوصي فراهم شود.»

نگاه سطحي به گردشگري راه به جايي نمي برد

رشيدي عضوهيات علمي دانشكده اقتصاد دانشگاه تهران خاطرنشان مي كند: «با نگاه سطحي و ظاهري به صنعت گردشگري تا 20 سال آينده هيچ تحولي در اين صنعت و اقتصاد گردشگري رخ نمي دهد.»
وي با اشاره به مهم بودن احياي ميراث فرهنگي و حفاظت از جاذبه هاي طبيعي در كشورهاي مختلف تصريح كرد: «در يك كشور خارجي اگر يك ميخ متعلق به نصب چادرهاي اقوام پيشين پيدا شود، حفاظت و نگهداري از اين ميخ يكي از وظايف اصلي هر يك از مسوولان و حتي مردم آن كشور به حساب مي آيد. در حالي كه در كشور ما هر روز خبر از نابودي و ويراني يك اثر تاريخي يا به خطر افتادن يك محيطي طبيعي داده مي شود.»
اين تحليلگر مسائل اقتصادي گفت: «براي توسعه گردشگري كشورمان و قرار گرفتن در رديف يكي از قطب هاي گردشگري منطقه و جهان در مرحله نخست بايد نگاه دولت و مردم را به اين صنعت تغيير داد و سپس براي تامين امكانات و زيرساخت ها و همچنين پياده سازي يك الگوي موفق گردشگري در كشور گام برداشت. در صنعت توريسم دنيا هر روز تحولات جديدي رخ مي دهد كه با وجود روند ضعيف اين صنعت در كشور ما، ميزان عقب ماندگي در اين سوژه افزايش مي يابد.»
وي همچنين معتقد است: «با قراردادن گردشگري در رديف كالاهاي صادراتي غيرنفتي و توجه به اين صنعت در برنامه ريزي و سياستگذاري هاي كلان اقتصادي مي توانيم به كسب درآمد اقتصادي از گردشگري اميدوار باشيم.»
سه شنبه 30 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]

[مشاهده در: www.donya-e-eqtesad.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 144]