مشكلات مالي دانشجويان دكتري را بي‌رمق مي‌كند... اجراي آيين‌نامه«حمايت مالي دانشجويان دكتري» درانتظار ايجاد ضمانت اجرايي و اعتباري براي دانشگاهها

واضح آرشیو وب فارسی:ايسنا: مشكلات مالي دانشجويان دكتري را بي‌رمق مي‌كند... اجراي آيين‌نامه«حمايت مالي دانشجويان دكتري» درانتظار ايجاد ضمانت اجرايي و اعتباري براي دانشگاهها

خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: آموزشي

در برنامه چهارم توسعه افزايش جمعيت دانشجويان دوره‌هاي تحصيلات تكميلي دانشگاهها كه از آنها به عنوان زيربناي توسعه علمي كشور ياد مي شود، مورد توجه جدي قرار گرفته است و در اين بين پرورش دانشجويان دكتري به عنوان سرمايه‌هاي علمي، كشور از اهميت به سزايي برخوردارست.

در اين بين عليرغم اينكه دانشجويان كارشناسي ارشد و دكتري برخي دانشگاههاي كشور با مشكلاتي ابتدايي همانند خوابگاه و عدم دسترسي به اينترنت مواجه هستند، دانشگاه‌هاي خارجي، امكاناتي همچون رايانه، چاپگر، تلفن همراه و ساير امكانات رفاهي را به صورت نظام يافته در اختيار اين دانشجويان قرار مي‌دهند.

در اين بين مشكلات مالي و عدم حمايت مالي از دانشجويان مقطع دكتري مشكلات جدي براي اين دانشجويان ايجاد مي‌كند و اين مساله باعث مي‌شود كه انتظار حضور تمام وقت يك دانشجوي دكتري در راستاي صرف تمام انرژي و توانايي وي براي توليد علم در دانشگاه، برآورده نشود.

به گزارش خبرنگار صنفي آموزشي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، در اين راستا تدوين طرحي تحت عنوان «طرح حمايت مالي از دانشجويان دكترا» با عنوان دستيار پژوهشي يا آموزشي در وزارت علوم به تصويب رسيد و ظاهرا به دانشگاهها نيز ابلاغ شده است ولي بررسيها حاكي از آنست كه ضرورت اجرايي شدن اين طرح هنوز براي متصديان آموزش عالي روشن نشده و اجرايي شدن اين طرح حالت اختياري به خود گرفته است، چراكه تامين اعتبار مورد نياز براي اجرايي شدن طرح، در كنار مشكلات مالي دانشگاهها، ظاهرا امكانپذير نيست.

در واقع عليرغم اينكه اجرايي شدن طرح دستيار آموزش و پژوهشي دانشجويان دكتري بسيار ديرتر از ساير كشورها در ايران مطرح شده ولي با اين وجود اهرمهاي اجرايي آن هنوز هم تعريف نشده‌اند، طرحي كه در صورت اجرا شدن در تمام دانشگاهها مي تواند با حمايت از دانشجوي دكتري به عنوان يك سرمايه علمي، توسعه فضاي علمي كشور را تضمين كرده و مهم‌تر از آن يكي از دلايل اصلي مقوله‌اي به نام فرار مغزها را نيز برطرف كند.

دانشجويان دكتري به دليل افزايش رده سني به شدت نيازمند حمايت مالي هستند

طرح دستياري از لحاظ تربيتي نيز براي دانشجويان دكتري مفيد است

تعدادي از دانشجويان دكتري دانشگاههاي كشور در گفت‌و‌گو با ايسنا خواستار تدوين آيين‌نامه اجرايي طرح و تعريف منابع مالي مورد نياز از سوي وزارت علوم و دانشگاههاي متبوعشان شدند.

يكي از اين دانشجويان با تاكيد بر اينكه دانشجويان دكتري به شدت نيازمند حمايت مالي هستند، گفت: امكان تامين مالي دانشجويان در مقطع كارشناسي ارشد و دكتري دشوار است و دانشجويان دكتري به دليل افزايش رده سني به شدت نيازمند حمايت مالي هستند.

دانشجوي ديگري نيز عنوان كرد: اينكه به يك دانشجو دكتري30 ساله گفته مي‌شود بيرون از دانشگاه كار نداشته باشد،‌ اصلا امكان‌پذير نيست، در واقع دانشگاه در قبال اين خواسته خود بايد دانشجوي دكتري خود را از طريق بورس، حمايت مالي، صنعتي و غيره تامين كند.

همچنين بر اين مساله نيز تاكيد شد كه علاوه بر جنبه حمايتي اجرايي شدن طرح دستياري دانشجويان دكتري، اين طرح از لحاظ تربيتي براي دانشجويان دكتري نيز مفيد است و تدريس دانشجوي دكتري به دانشجويان مقاطع پايين‌تر تمرين مفيدي براي اين دانشجويان محسوب مي شود چراكه از نظر علمي ثابت شده است كه بهترين روش آموزش تدريس است.

وزير علوم:

طرح بورس و حمايت مالي از دانشجويان دكتري در دانشگاهها اجباري نيست

حمايت از دانشجويان دكتري نيازمند تعامل مثلثي است

دكتر محمد مهدي زاهدي وزيرعلوم در پاسخ به سوال خبرنگار ايسنا در اين باره با اشاره به تصويب «طرح حمايت مالي از دانشجويان دكترا» با عنوان دستيار پژوهشي يا آموزشي، گفت: اجراي طرح حمايت مالي از دانشجويان دكتري در دانشگاهها اختياري است.

وي افزود: از آنجا كه ممكن است دانشگاهي به حد كافي توان و يا درآمد اختصاصي نداشته باشد، بنابراين طرح بورس و حمايت مالي دانشجويان دكتري در دانشگاه‌ها اجباري نيست و وزارت علوم نيز نمي‌تواند آن را به دانشگاه‌ها تحميل كند.

وي با بيان اينكه براي عملياتي شدن اين طرح بايد يك تعامل مثلثي بين حوزه ستادي وزارت علوم، معاونت علم و فناوري رياست جمهوري و دانشگاه مربوطه برقرار شود، گفت: ميزان كمك هر يك از اين سه ضلع و ارتباط آنها در عملياتي شدن اين طرح اهميت زيادي دارد، چراكه اگر يكي از اين دو ضلع به هم وصل نشوند طرح مربوطه اجرايي نمي‌شود.

وزير علوم تصريح كرد: طرح حمايت مالي از دانشجويان دكتري به دو صورت دستيار آموزشي و پژوهشي اجرا مي‌شود كه در اين زمينه براي بيان شرح وظايف هر يك از حوزه‌هاي ياد شده و نحوه كمك به اجراي هر يك از اين طرح‌ها آيين‌نامه و يا دستورالعملي تدوين شده است.

به گزارش ايسنا گرچه در حال حاضر بورسيه دانشجويان از سوي وزارت علوم و دانشگاهها به عنوان راه حلي فراگير مدنظر قرار مي گيرد، ولي اين راه حل خود داراي مشكلاتي است، ضمن آنكه امكان بورس شدن نيز به علت حجم بالاي متقاضيان و ظرفيت محدود دانشگاه‌ها و سازمان‌ها، بسيار محدود است و همه متقضيان ادامه تحصيل را شامل نمي شود.

نكته قابل توجه ديگر اين است كه متاسفانه در برخي محافل علمي و صنعتي، باوري كاذب به برتري علمي فارغ‌التحصيلان ايراني دانشگاه‌هاي خارجي به دانش‌آموختگان دكتري دانشگاه‌هاي كشورمان كه با تمام كمبودها و كاستي‌ها موفق به اخذ درجه دكتري مي‌شوند، وجود دارد كه شايد يكي از دلايل اعتقاد به چنين برتري، دوره‌هاي دستياري باشد كه اين دانش‌آموختگان در دانشگاههاي خارج از كشور مي گذرانند و در كنار اساتيد به نام دنيا، به تدريس و پژوهش مي پردازند و تجربه كسب مي كنند تا پس از بازگشت به كشور به عنوان بهترين گزينه‌ها براي جذب در دانشگاهها شناخته شوند، فرصتي كه دانشجويان دكتري دانشگاههاي داخل هنوز از آن محرومند.

استاد دانشگاه صنعتي شريف:

عدم حمايت مالي از دانشجويان دكتري، باعث رغبت آنها به ادامه تحصيل در خارج مي‌شود

دكتر احسان، استاد دانشگاه صنعتي شريف نيز در اين باره با بيان اينكه عدم حمايت مالي از دانشجويان دكتري دانشگاه‌هاي كشور باعث رغبت دانشجويان به ادامه تحصيل در خارج از كشور شده است، گفت: دانشجويان دكتري در حال حاضر مظلوم واقع شده‌اند و عليرغم الزام به ارائه خدمات دستياري، حقوق و حق الزحمه‌اي دريافت نمي‌كنند.

وي افزود: دانشجوياني كه براي ادامه تحصيل در مقطع دكتري به دانشگاه‌هاي خارجي مي‌روند، علاوه بر شهريه،‌ حق دستياري آموزشي يا پژوهشي و حقوق هم مي‌گيرند، اين در حاليست كه ما فقط توقع خود را از دانشجوي دكتري بالا مي‌بريم و امكاناتي به آنها نمي‌دهيم.

بايد از دانشجويي كه بين رفتن و ماندن، دانشگاه‌ها داخل را انتخاب كرده حمايت شود

دكتر احسان با بيان اينكه بايد از دانشجويي كه بين رفتن و ماندن، دانشگاه‌هاي داخل را انتخاب كرده حمايت شود، ‌اظهار كرد: توقع اجتماعي ما از يك دانشجوي 28-27 ساله مقطع دكتري اين است كه ازدواج كرده باشد و حال اين سوال مطرح است كه آيا اين دانشجوي دكتري باز هم بايد از طريق خانواده‌اش هزينه‌هاي زندگي اش را تامين كند.

عضو هيات علمي دانشگاه صنعتي شريف با بيان اينكه ارائه هر نوع كمكي به دانشجوي دكتري مورد تاييد است، گفت: دانشجويي كه از هيچ حمايتي برخوردار نيست مجبور است براي امرار و معاش كار كند كه در اين صورت كارايي علمي او كاهش مي‌يابد.

استاد دانشگاه صنعتي شريف با بيان اينكه دانشجوي دكتري براي زندگي كردن نيازمند تامين مالي است، گفت:‌ دانشگاه‌هاي خارجي علاوه بر ارائه تعهد RA و TA (دستيار آموزشي و پژوهشي شدن)، كل شهريه حدود 40 هزار دلاري و سالي 20 هزار دلار هم به عنوان مخارج سالانه را پرداخت و در مجموع 60 هزار دلار براي يك دانشجوي دكتري هزينه مي‌كند.

وي افزود: با اين اوصاف نمي‌توان توقع داشت كه دانشجو براي ادامه تحصيل در داخل كشور بماند و دانشجويان در چنين شرايطي ترجيح مي دهند مهاجرت كرده و در دانشگاههاي اروپايي و امريكايي ادامه تحصيل دهند.

دكتر احسان با بيان اينكه در دانشگاههاي خارج از كشور، دانشجويان دكتري نه تنها در دوران تحصيل بلكه در دوران بعد از آن هم حمايت مالي مي‌شوند، توضيح داد: دوره‌هاي پست دكتري در اين دانشگاهها فعال شده است و از اين طريق دانشجويان دكتري بعد از فارغ التحصيل شدن بدون اينكه استخدام شوند در راستاي انجام فعاليت‌هاي پژوهشي، حقوقي معادل استاديار دريافت مي‌كنند.

به گزارش ايسنا بايد به اين نكته توجه شود كه اشتغال دانشجويان دكتري براي امرار معاش در دوران تحصيل، كيفيت تحصيل آنها را كاهش مي‌دهد و شايد يكي از دلايل اصلي موفقيت دانشجويان دكتري تخصصي دانشگاه‌هاي خارج از كشور نداشتن دغدغه‌هاي مالي است.

رييس دانشگاه صنعتي اصفهان:

مشكلات مالي، تحصيل دانشجويان دكتري را طولاني‌ مي‌كند

دكتر قرباني رييس دانشگاه صنعتي اصفهان با بيان اينكه متاسفانه دوران تحصيل دانشجويان دكتري دانشگاه‌هاي كشور به دليل مشكلات مالي بسيار طولاني تر از حدمعمول مي‌شود، گفت: دانشجويان دكتري به دليل مشكلات معيشتي و اشتغال در خارج از دانشگاه جهت رفع اين مشكلات و كسب درآمد، 6 تا 7 ساله فارغ‌التحصيل مي شوند.

وي با اشاره به اهميت حضور دانشجويان دكتري به عنوان دستيار آموزشي و پژوهشي در كنار اساتيد راهنما، اظهار كرد: از اين طريق، حداقل يك سوم زمان تحصيل دانشجويان در مقطع دكتري كوتاهتر مي شود و در عين حال اين مساله باعث حضور مثمرثمرتر دانشجويان در كنار اساتيد و كمك به آنها در انجام فعاليتهاي پژوهشي و آزمايشگاهي خواهد شد.

وي افزود: فعاليت دانشجوي دكتري به عنوان دستيار آموزشي و پژوهشي موجب بهره‌مندي بيشتر دانشجويان از تكنيكهاي پژوهشي و به ويژه آشنايي آنها با تكنيكهاي تدريس نيز خواهد شد كه اين مساله به نفع دانشگاه‌ها و دانشجويان مقطع دكتري تخصصي است.

دكتر قرباني با بيان اينكه تمامي دانشجويان دكتري دانشگاه‌هاي ساير كشورها به انتخاب خود به عنوان دستيار پژوهشي و يا دستيار آموزشي در كنار اساتيد راهنما فعاليت مي كنند، گفت: كمتر دانشجوي دكتري را مي توان در دانشگاه‌هاي ساير كشورها يافت كه دستيار پژوهشي و يا آموزشي نباشد.

موفقيت دانشجويان دكتري تخصصي دانشگاه‌هاي خارج ازكشور به دليل نداشتن دغدغه‌هاي مالي است

رييس دانشگاه صنعتي اصفهان، خاطر نشان كرد: موفقيت دانشجويان دكتري تخصصي دانشگاه‌هاي خارج از كشور به دليل تامين مالي آنها از طريق طرح دستياري و نداشتن دغدغه‌هاي مالي است.

دكتر قرباني ايده پرداخت حقوق به دانشجويان دكتري و انتصاب آنها به عنوان دستيار آموزشي و پژوهشي را به نفع دانشجويان، وزارت علوم و دولت بيان كرد وگفت: اين فعاليت در دانشگاههاي صنعتي اصفهان، شريف و اميركبير در مقياس كوچكتري آغاز شده است، در اين دانشگاه به برخي از دانشجويان داراي معدل بالاي 16كه به صورت تمام وقت در دانشگاه حضور دارند و دانشگاه مي تواند در انجام فعاليتهاي آزمايشگاهي از آنها كمك بگيرد، ماهانه 100 هزار تومان پرداخت مي‌شود.

وي پرداخت كمك هزينه به دانشجويان دكتري به عنوان دستيار آموزشي و پژوهشي را مثبت ارزيابي كرد و گفت: اميد است تحقق اين مساله باعث توسعه ارتباطات دانشگاه‌ها با صنعت شود و شرايطي ايجاد شود كه به مرور زمان، بار اين مساله از دوش دولت برداشته شود.

كارشناسان و متخصصان حوزه آموزش عالي كشورمان بر اين باورند كه عدم حمايت مالي از دانشجويان دكتري، باعث رغبت آنها به ادامه تحصيل در خارج مي‌شود و در عين حال اين مساله طول دوران تحصيل دانشجويان دكتري را طولاني‌ مي‌كند كه اين مساله خود بار مالي بيشتري بر دانشگاه‌ها وارد مي‌سازد.

رييس سابق دانشگاه تربيت مدرس:

اشتغال به كار دانشجوي دكتري كيفيت تحصيل را كاهش مي‌دهد

پرورش دانشجوي دكتري رها، خسران بزرگي براي نظام آموزش عالي است

دكتر سمنانيان رييس سابق دانشگاه تربيت مدرس با بيان اينكه پرورش دانشجويان دكتري رها كه نه حقوق و بورسيه به آنها تعلق مي گيرد و نه دستيار اساتيد خود مي شوند، خسران بزرگي براي نظام آموزش عالي كشورمان محسوب مي‌شود، گفت: شرايط فعلي و عدم پرداخت حقوق به دانشجوي دكتري موجب مي‌شود كه وي 10-12 ساعتي را كه بايد صرف تحصيل كند را براي تامين مالي به اشتغال در بازار كار بپردازد.

با اشاره به جمعيت محدود 10 تا 20 هزار نفري دانشجويان دكتري دانشگاه‌هاي كشور نسبت به جمعيت 5/3 ميليون نفري كل دانشجويان، اظهار كرد: اين جمعيت محدود، بالاترين و كيفي‌ترين مرحله تحصيل در آموزش عالي را تشكيل مي دهد و دانشجويان اين مقطع آينده ساز محسوب مي‌شوند و سرمايه گذاري براي افزايش كيفيت تحصيل آنها معادل با سرمايه گذاري براي توسعه كشور است.

وي افزود: عدد و رقم مالي مورد نياز براي حمايت از دانشجويان دكتري دانشگاه‌هاي كشور با توجه به جمعيت آنها رقم بالايي نخواهد بود.

عضو هيات علمي دانشگاه تربيت مدرس با بيان اينكه بايد با تامين حداقل حقوق و شرايط براي دانشجويان مقطع دكتري شرايطي ايجاد شود كه براي گذران زندگي خود مجبور به كار نباشند، عنوان كرد: اشتغال دانشجويان دكتري براي امرار معاش در دوران تحصيل سبب خواهد شد كه نه درس خواندن و تحصيل و نه كسب‌وكار آنها كيفي باشد و در هر دو وجه به اصطلاح دچار كم فروشي شوند.

دكتر سمنانيان با تاكيد بر اهميت برنامه ريزي به نحو احسن براي دانشجويان مقطع دكتري، گفت: شرايط به گونه‌اي تعريف شود كه دانشجوي دكتري در 4-5 سال دوران تحصيل خود مجبور به كار كردن نشود.

تدريس دانشجوي دكتري به دانشجويان مقاطع پايين‌تر تمرين مفيدي براي دانشجويان است

بهترين روش آموزش تدريس است

رييس سابق دانشگاه تربيت مدرس با بيان اينكه تدريس دانشجوي دكتري به دانشجويان كارداني و كارشناسي زير نظر استاد مربوطه تمرين مفيدي براي اين دانشجويان است، گفت: مطالعات علمي ثابت كرده‌اند كه بهترين روش آموزش تدريس است وعلاوه بر اين در اين روش دانشجو پول هم دريافت مي‌كند و اساتيد هم مجبور نيستند تمام واحدهاي كارداني و كارشناسي را خودشان تدريس كنند در نتيجه وقت آزاد بيشتري خواهند داشت و كارايي و راندمان آنها افزايش مي‌يابد.

آيين نامه مشخصي براي دوره‌هاي دستياري تدوين شود

اضافه شدن دوره‌هاي دستياري به مقطع دكتري، دستاورد بزرگي براي آموزش عالي است

دكتر سمنانيان با اشاره به اهميت تدوين آيين‌نامه مشخصي براي دوره‌هاي دستياري، اظهار كرد: اگر اين دوره‌ها بتواند به دوره‌هاي PHD اضافه شود و حتي شكل الزامي بودن هم به خود بگيرند قطعا دستاورد بزرگي براي آموزش عالي كشورمان محسوب مي‌شود.

رييس دانشگاه شيراز:

فرصت اشتغال دانشجويان دكتري در دانشگاه افزايش يابد

دوره‌هاي دستياري براي دانشجويان دكتري طراحي شود

دكتر صادقي رييس دانشگاه شيراز هم با اشاره به تعهد دانشجويان مقطع دكتري براي اشتغال تمام وقت به امر تحصيل در دانشگاه، گفت: با توجه به اين مساله بايد راه‌هاي تامين نيازهاي مالي اين دانشجويان در دوران تحصيل در مقطع دكتري فراهم شود.

وي عنوان كرد: متاسفانه در ارتباط با دانشجويان دكتري با نوعي تناقض غير قابل توجيه مواجه هستيم، از طرفي در دوران تحصيل هيچ پرداختي به اين دانشجويان صورت نمي‌گيرد و از طرف ديگر محل درآمدي هم براي امرار معاش آنها در نظر گرفته نمي شود.

وي افزود: اين مشكل مي‌تواند در شرايطي و در قبال انجام وظايفي از سوي دانشجويان مقاطع دكتري در حوزه آموزش و پژوهش و پرداخت مبالغي به آنها مرتفع شود.

طراحي دوره‌هاي دستياري از لحاظ تربيتي براي دانشجويان دكتري مفيد است

رييس دانشگاه شيراز با اشاره به اهميت برنامه ريزي براي طراحي وظايف دوره‌هاي دستياري، گفت: طراحي دوره‌هاي دستياري از لحاظ تربيتي براي دانشجويان دكتري بسيار مفيد است و شرايط فعلي و هزينه‌هايي كه به دانشجوي مقطع دكتري تحميل شده است، قابل دفاع نيست.

به گزارش ايسنا با اين اوصاف توجه به اين نكته ضروريست كه با توجه به شرايط و جاذبه‌هاي تحصيل در دانشگاههاي خارجي، بايد از دانشجويي كه بين رفتن و ماندن، دانشگاه‌هاي داخل را انتخاب كرده، حمايت شود. حمايتي كه مي‌تواند با طراحي و اجرايي كردن دوره‌هاي دستياري مي توان جامه عمل بپوشد و قطعا در صورت پياده‌سازي، دستاورد بزرگي براي آموزش عالي كشورمان محسوب مي شود.

انتهاي پيام
شنبه 27 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايسنا]

[مشاهده در: www.isna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 187]