سلامت طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی، داشتن رفاه جسمی، روانی و اجتماعی و نه فقط نبود بیماری می باشد. موارد واضح و آشنای از دست رفتن سلامت را در بیمارانی که در بیمارستان بستری هستند، همه می شناسند. اما آیا فردی که در محل کار و یا منزل در زمان روبرو شدن با دیگران ایجاد تنش و ناراجتی در آنان می کند، یا فردی که در ظاهر سالم است اما از شرایط کاری، اجتماعی خود راضی نیست و از احساس رضایت درونی برخوردار نمی باشد، سالم است؟
- تحرک و ورزش: به مقدار 5 روز در هفته، هر بار حداقل 30 دقیقه؛
- مصرف فیبر: مصرف میوه و سبزیجات تازه به میزان 2 واحد و 5 واحد به ترتیب از هرکدام؛
- خرید سالم: در مراکز خرید مواد غذایی، با خواندن برچسب های روی مواد غذایی و بررسی کم بودن چربی، عدم بکار رفتن موارد افزودنی و قندهای مصنوعی و صدالبته توجه به تاریخ تولید و انقضا انتخاب های بهتری داشته باشیم؛
- دوری از آلاینده های محیطی: آلاینده های زیادی مانند دود خودروها، امواج ماهواره ای و غیره در محیط اطراف ما، وجود دارد که روش های متعددی برای دوری از هرکدام می توان اتخاذ نمود، مانند بستن پنجره خودرو در مجاورت خودروهای دودزا، عدم استفاده از تلفن همراه در داخل خودرو و یا عدم استفاده از دستگاه هایی مانند مایکروویو برای پخت و پز؛
- توجه به ایمنی: بستن کمربند در خودرو، استفاده از کلاه ایمنی بر روی موتور سیکلت و حرکت از پیاده رو و مسیرهای امن در هنگام پیاده روی و دوچرخه سواری، از یک سو و حفظ نکات ایمنی در امور شغلی و ابزارهای لازم در این خصوص برخی نمونه های این مورد هستند.
- مدیریت استرس: زندگی امروز ماهیت پرتنش و پر از اضطرابی دارد که اگر مراقب نباشیم این استرس ها نه تنها سلامت روان بلکه به آسانی سلامت جسمی را نیز از بین می برد. پس هر فردی باید بیاموزد که چگونه استرس های خود را مدیریت کند و با آنها کنار بیاید. در این خصوص این مقاله را بخوانید
سطح دوم، سلامت اجتماعی: در این سطح افراد نه فقط به سلامت فردی خود توجه دارند بلکه به سلامت اجتماعی نیز اهمیت می دهند که شامل اصول زیر است:
- احساس مسوولیت پذیری: افراد نسبت به اقدامات ناسالم دیگران مثلا مصرف دخانیات، ضرر و زیان آن را گوشزد می کنند و یا به موتورسواری که کلاه ایمنی ندارد تذکز می دهند.
- کمک به سلامت دیگران: افراد در این مورد موجب ایجاد بیماری در دیگران نمی شوند یعنی مثلا در صورت ابتلا به آنفولانزا با مصرف ماسک و یا در صورت دفع زباله از روش های بهداشتی برای دفع آن استفاده می کنند و یا خودرو خود را تعمیر می کنند که هوا را بیش از حد آلوده نکند.
- آموزش اصول سلامت: به دوستان، همکاران و خویشاوندان خود درباره اصول سلامت آموزش می دهند و راههای بهداشتی و سالم زیستن را به آنان توضیح می دهند.
- هشیار بودن درباره آلایندها و مسائل مضر عمومی برای سلامت که مثلا در صورت مشاهده یک سگ ولگرد و یا یک ماشین حمل گوشت به طور غیربهداشتی مساله را پیگیری می کنند.
- روحیه مثبت و شاد: شما می توانید شیشه کثیف قطار را ببینید یا مناظر زیبای پشت آن، می توانید به دوستان خود انرژی و امید و نشاط هدیه کنید و یا با حرفهای امیدبخش، شوخی شادی و نشاط را در دل آنها ایجاد کنید.خنده و شادی از بسیاری از بیماری ها جلوگیری می کند و روحیه مثبت و شاد به شما و دیگرا انگیزه و امید می بخشد. پس لبخند بزنید، به دیگران با صدای بلند سلام کنید و فراموش نکنید مشکلات و کمبودهایی که وجود دارند، با غم خوردن و چهره دژم و بداخلاقی نه تنها کمتر نمی شوند بلکه با ایجاد حالت افسرده و پژمرده در شما، بیشتر بر روی دوش شما فشار وارد می کنند. پس شاد باشید و به دیگران هم شادی ببخشید.
سطح سوم، سلامت طبیعی: در این سطح شما باید به سلامت محیط زیست و طبیعت بیاندیشید، و توجه داشته باشید که انسان و همه موجودات در طبیعت زندگی میکنند و باید به آن احترام بگذارند"
عدم تولید زباله های مضر: اغلب مواد پلاستیکی که امروزه به شدت رایج شده اند چیزی در حدود 200 سال طول می کشد که در طبیعت تجزیه شوند و به محیط بازگردند. پس یک فرد سالم در این سطح می کوشد کمتر چنین موادی را تولید کند. مثلا با همراه داشتن ساک شخصی در هنگام خرید می توان از دریافت کیسه های پلاستیک خودداری کرد و یا با جدا کردن زباله های قابل بازیافت و تحویل آنها به مراکز مربوطه از دفن آنها در طبیعت خودداری نمود.
عدم آلوده کردن طبیعت: عدم آلوده کردن طبیعت،مثلا در هنگام رفتن به پیک نیک با همراه بردن چراغ مخصوص و یا حمل سینی های پایه دار مخصوص روشن کردن آتش می توانید از روشن کردن آتش در پای درخت ها و سوزاندن ریشه آنها و یا خطر آتش گرفتن جنگل پرهیز کنید. فراموش نکنید کسانی بعد از شما به جنگل خواهند آمد و آنها توقع دیدن زیبایی های جنگل را دارند نه آشغال هایی که شما ریخته اید.
هشدار به آلوده شدن طبیعت: نه تنها خود باید به طبیعت احترام گذاشت بلکه باید به شکارچیان غیرقانونی و افرادی که طبیعت را آلوده می کنند و یا آشغال ها را در جوی آب می ریزند و یا حیوانات خانگی خود را به طور بهداشتی نگهداری نمی کنند، تذکر داد و یا به مراجع قانونی اعلام کرد.
احترام به سایر موجودات: یک پروانه که وارد خانه شما شده است را می توان کشت و می توان هم با کمی صبر و حوصله از پنجره به بیرون هدایت کرد، حیوانات هم حق حیات دارند و اصلا صحیح نیست که در صورت عدم لزوم، جان آن را بگیریم.
سطح چهارم سلامت الهی یا خدایی: در این سطح افراد به بخش غیر حسمانی خود توجه دارند و تلاش برای حفظ صفات انسانی خود دارند. در این سطح اخلاقیات به عنوان اصول سلامت قلمداد می شوند. در این سطح سلامت توجه به حقوق دیگران, عدم ظلم و تعدی به دیگران، پرهیز از افکار بد و بداندیشی درباره خود و دیگران از اصول اولیه هستند. همچنین در این سطح افراد به وجود قدرت فرا زمینی خداوند اعتقاد قلبی دارند و در نتیجه در این شرایط به حمایت و پشتیبانی خدا برای خودشان باور دارند و نتیجه آن ایجاد درجه ای از آرامش درون است که هیچ مساله و مشکلی نمی تواند آرامش این گروه از افراد را برهم بزند و افراد سالم در این سطح از بخش شهودی روان خود نیز کمک می گیرند.
