ناباروری در زنان

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: دستگاه تناسلي از دو قسمت اصلي ، يكي دستگاه تناسلي خارجي و ديگري تناسلي داخلي تشكيل شده است .
دستگاه تناسلي خارجي ، شامل فرج و مهبل است .
دستگاه تناسلي داخلي ، شامل رحم ، لوله هاي رحمي و تخمدانها است .
كار دستگاه تناسلي ، توليد مثل و فراهم آوردن موجبات قاعدگي است . اين اعمال تحت تأثير ترشح موادي از بعضي غدد ، از جمله هيپوفيز و تيروئيد و هم چنين تخمدانها انجام مي شود .
* نكات زير در بررسي ناباروري زنان اهميت دارند .
سن
مدت ازدواج
مدت نازائي
سابقه ازدواج هاي قبلي
سابقه بيماريها در خود و خانواده ، ابتلا به بيماريهاي غدد داخلي مانند تيروئيد و يا ديابت
سابقه سقط
وضعيت قاعدگي ( كيفيت و كميت خون قاعدگي ، درد در موقع قاعدگي )
تعداد مقاربت در هفته
نحوه مقاربت
وجود نازائي در بستگان .
عوامل ياد شده در بالا مي توانند در ناباروري زن نقش داشته باشند .
« قاعدگي مرتب » نشان دهنده وضعيت سلامت هورمونهاي داخلي و بخصوص انجام تخمك گذاري است . اين علامت از هر آزمايش گران قيمت ديگري بهتر است .
بالا بودن سن بيمار و طول مدت نازائي ، احتمال درمان موفقيت آميز را كمتر مي كند . زيرا پير شدن دستگاه توليد مثل ، بخصوص تخمدانها ، نقش عمده اي در ناباروري دارد . به علاوه افزايش سن خطر سقط را هم افزايش مي دهد . اكثريت سقط هاي اوليه خودبخودي ، پس از ۳۵ سالگي و به علت اختلال ژنتيكي اتفاق مي افتند . بطوري كه خطر سقط هاي خودبخودي در سنين كمتر از ۳۰ ، كمتر از ۱۰ درصد است ، ولي اين رقم در سنين بالاي ۴۰ ، به ۳۴ درصد مي رسد . مطالعات نشان داده است كه تخمك هاي زنان مسن قدرت باروري كمتري دارند و با افزايش سن ، احتمال افزايش بعضي از بيماريها كه سبب ناباروري مي شوند هم بيشتر است . همچنين احتمال ابتلا دستگاه تناسلي به عفونت هاي تناسلي و احتمال صدمه خوردن تخمدانها و ولوله هاي رحمي در زناني كه در محيط شغلي با مواد سمي سروكار دارند ، بيشتر است .
سيگار كشيدن روي حاملگي تأثير سوء دارد و قدرت باروري را هم در زن و هم در مرد كاهش مي دهد . خطرات مصرف دخانيات با افزايش سن بيشتر مي شود . بين تعداد سيگار مصرفي و نازائي رابطه مستقيم وجود دارد .
حشيش سبب مهار هورمونهاي توليد مثل مي شود و توليد مثل را هم در زن و هم در مرد كاهش مي دهد . كافئين - كه در قهوه و چاي وجود دارد - اثرات سوء روي باروري دارد و مصرف زياد آن حاملگي را به تعويق مي اندازد .
زوجها بايد بدانند كه وقوع حاملگي نياز به زمان دارد و در هر دوره تخمك گذاري ۳۰ درصد شانس حاملگي وجود دارد .
رابطه « مدت زمان مقاربت مكرر » و « شانس وقوع حاملگي » در زوج ها به شرح زير است :
اگر زمان تماس ۳ ماه باشد ، شانس حاملگي ۵۷ درصد است .
اگر زمان تماس ۵ ماه باشد ، شانس حاملگي ۷۲ درصد است .
اگر زمان تماس ۱ سال باشد ، شانس حاملگي ۸۵ درصد است .
اگر زمان تماس ۲ سال باشد ، شانس حاملگي ۹۳ درصد است .
همانطور كه گفته شد دستگاه تناسلي داخلي زن چهار قسمت اصلي به شرح زير دارد كه نازائي در زنها عمدتاً ممكن است مربوط به اختلال كار يك يا چند تا از آنها باشد .
تخمدانها
لوله هاي رحمي
جسم رحم
دهانه رحم
* تخمدانها :
نيمي از موارد نازائي به علت اختلال در كار تخمك گذاري تخمدانها است . اگر زن به طور منظم قاعده شود ، دليل بر تخمك گذاري مناسب است و اگر قاعدگي او نامرتب باشد ، تخمك گذاري مناسبي وجود ندارد كه بايد علت آن بررسي شود . فقط حاملگي نشان قطعيت تخمك گذاري است ، اما علائم ديگر به شرح زير است :
بالا رفتن درجه حرارت بدن : بعد از تخمك گذاري درجه حرارت بدن حدود نيم درجه بالا مي رود . براي اندازه گيري ، بيمار هر روز صبح از روز اول قاعدگي تا شروع قاعدگي بعدي ، بعد از بيدار شدن از خواب و قبل از هر گونه فعاليت بدني ، درجه حرارت بدن خود را از راه دهان مي گيرد و ثبت مي كند . بالا رفتن درجه حرارت از روز پانزدهم قاعدگي به مقدار نيم درجه و بالا ماندن آن تا موقع قاعدگي بعدي ، علامت تخمك گذاري است .
بررسي ترشحات گردن رحم : ترشحات گردن رحم در موقع تخمك گذاري فوق العاده زياد است ، ولي پس از تخمك گذاري كاهش مي يابد .
نمونه برداري : نمونه برداري از لايه داخلي رحم و بعضي آزمايشهاي تخصصي هم به تشخيص تخمك گذاري كمك مي كنند .
در مواردي كه نازائي مربوط به توقف تخمك گذاري است ، از داروهاي تحريك كننده تخمك گذاري از جمله هورمونهاي زنانه ( استروژن و پروژسترون بصورت تنها و يا تركيبي ) استفاده مي شود . تحريك تخمك گذاري با اين روش حداقل به مدت ۶-۴ ماه طول مي كشد .
از بعضي داروها و آمپولها هم براي تحريك تخمك گذاري استفاده مي شود . با مصرف آمپولها ممكن است چند قلوزائي پيش بيايد .
* لوله هاي رحمي
اختلال در كار و شكل لوله هاي رحمي هم سبب ناباروري مي شود . بايد بدانيم كه باز بودن لوله شرط لازم براي حاملگي است ولي شرط كافي نيست . زيرا لوله هاي رحمي داراي چندين عمل به شرح زير هستند :
باعث انتقال اسپرم از رحم به سمت تخمك آزاد شده از تخمدان ، ( در ظرف چند ثانيه ) مي شوند .
تخم بارور شده را به داخل رحم منتقل مي كنند .
بسته بودن لوله ها در هر نقطه از طول لوله و خوب عمل نكردن آن در هر يك از موارد ياد شده در بالا سبب نازائي مي شود كه بايد درمان شود .
* حفره و جسم رحم
با آزمايشات تخصصي حفره و جسم رحم مورد بررسي قرار مي گيرد و موانع موجود براي بارداري مشخص مي شوند . از جمله اين موانع فيبروم ( نوعي تومور خوش خيم ) رحم و يا زائده هاي داخل رحم است .
شكلهاي غيرعادي رحم اصولاً باعث نازائي نمي شوند ، ولي باعث سقط هاي مكرر مي شوند كه اين مطلب هم جزء ناباروري محسوب مي شود ، به هر حال اين موارد بايد توسط پزشك تشخيص داده شده ، درمان شوند .
* دهانه رحم
دهانه رحم علاوه بر اينكه محل عبور اسپرم است ، مانند لوله هاي رحمي داراي چند فعاليت ديگر هم هست . با اين تفاوت كه كارش چندين برابر لوله هاي رحمي است .
وقتي سلولهاي متحرك اسپرم از محيط خود ، يعني مايع مني ، وارد محيط مهبل - كه حالت اسيدي دارد - مي شوند ، ترشحات دهانه رحم همچون مادري از آنها موظبت كرده ، سپس آنها را راهي رحم و لوله هاي رحمي مي كند .
بنابراين دهانه رحم يك عامل مهم در باروري است و مشكلات ساختماني و تغييرات فيزيكي و شيميايي محيط آن در نازائي نقش بسيار عمده دارند . دهانه رحم از طريق معاينه ارزيابي مي شود . در معاينه پزشك ، وجود عفونت و ترشحات غيرعادي و وجود كيست هاي چركي معلوم مي شود . وجود مواد ضد اسپرم در ترشحات دهانه يكي از علل نازائي است كه باعث بي حركت شدن اسپرم ها و جلوگيري از انتقال آنها به قسمت بالايي رحم مي شود . به هر حال در هر مورد با نظر پزشك متخصص ، تشخيص ودرمان لازم انجام مي گيرد .
علاوه بر عواملي كه در بالا در مورد علل نازائي زنان بيان شد ، ابتلا به بيماريهاي زير نيز در ناباروري زنان نقش مهم و اساسي دارد :
بيماريهاي التهابي لگن و بيماريهاي مقاربتي
اندومتريوز ( وجود نسج ديواره داخلي رحم در خارج از رحم )
تخمدان پلي كيستيك ( وجود كيست هاي ريز فراوان در تخمدانها ) .
تشخيص ودرمان همه اين موارد بر عهده پزشك است

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 453]