واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: بین الملل > اروپا - خبر آنلاین در گفتگو با صدیقه ببران مدیر گروه مطالعات توسعه پایدار و محیط زیست مرکز تحقیقات مجمع تشخیص مصلحت نظام ،تحولات مرتبط با اجلاس کپنهاک را مورد بررسی قرار داده است. بدون تردید گردهمایی روسای کشورهای جهان در کپنهاگ مهمترین رویداد هفته بود که در صدر اخبار جهان قرار گرفت . رهبران جهان در پایتخت دانمارک گردهم آمدند تا بار دیگر درباره گرمایش زمین به تبادل نظر بپردازند. اهمیت این اجلاس از آن رو بود که در آن نه تنها تبادل دیدگاهها مطرح می شد بلکه مقدمات تدوین پروتکل جدید زیست محیطی در جریان بود . پروتکلی که بناست جایگزین پروتکل معروف کیوتو شود . از سوی دیگر پر بیراهه نیست اگر گفته شود پس از مساله مبارزه با تروریسم حساس ترین موضوعی که در عرصه بین المللی مورد مناقشه قرار گرفته است مباحث زیست محیطی است .خبر آنلاین در گفتگو با صدیقه ببران مدیر گروه مطالعات توسعه پایدار و محیط زیست مرکز تحقیقات مجمع تشخیص مصلحت نظام ،تحولات مرتبط با اجلاس کپنهاک را مورد بررسی قرار داده است. گفته می شود مصوبات بر آمده از اجلاس کپنهاک قرار است جایگزین پروتکل کیوتو شود. پروتکل کیوتو در چه بستری به تصویب رسید ؟ و چه شاخصه هایی داشت؟ پروتکل کیوتو و همچنین اجلاس کپنهاک در راستای بالا بردن ضمانت های اجرایی کنوانسیون تغییرات آب و هوایی انجام می گیرد . در دهه 80 جامعه ملل به این سمت حرکت می کنند که تعهدات کشورها در قبال تغییرات آب و هوایی را بالا ببرد از این رو مجمع عمومی سازمان ملل متحد کمیته مذاکرات میان دولتی INC را تشکیل داد تا اقدام به تدوین کنوانسیون تغییرات آب و هوایی NNFCCC نماید. کمیته مذاکرات پیش نویس این کنوانسیون را در 9 می 1992 در مقر سازمان ملل مطرح می کند و سرانجام در 1994 این کنوانسیون لازم الاجرا می شود. پس از تصویب این کنوانسیون هر ساله اعضای ملل متحد جلسه ای درباره تغییرات آب و هوایی برگزار می کنند. در دومین جلسه در راستای افزایش ضمانت های اجرایی کنوانسیون تغییرات آب و هوایی پروتکل کیوتو به تصویب رسید و از ْنجا که این پروتکل تا سال 2012 اعتبار دارد ، اجلاس کپنهاک که پانزدهمین نشست سران پس از تصویب کنوانسیون تغییرات آب و هوایی است بدنبال تصویب پروتکلی جدید است. اجرای پروتکل کیوتو تا بحال موفقیت آمیز بوده است ؟ پس از لازم الاجرا شدن کنوانسیون در سال 1994 ، کشورهای عضو احساس کردند این مصوبه از ضمانت های اجرایی لازم برخوردار نیست لذا در اجلاس کیوتو یه سال 1997پروتکلی را به تصویب رساندند که کشورهای توسعه یافته ( تولید کنندگان گازهای گلخانه ای ) را ملزم می کرد ضمن کاهش میزان تولید گازهای گلخانه ای خود به کشورهای در حال توسعه نیز کمک های مالی نمایند تا از تولید گازهای گلخانه ای ممانعت بعمل آید . از مشخصه های این پروتکل این بود که زمان و میزان کاهش را تعریف می کرد. مثلا بر اساس پروتکل کیوتو کشورهای تولید کننده گازهای گلخانه ای ملزم می شدند نسبت به سال پایه ( 1990) تا سال 2012 میزان 2/5 درصد از تولید گازهای گلخانه ای خود بکاهند . البته این پروتکل در اجرا با مشکلاتی روبرو بوده است . مثلا در سال 1997 به هنگام تصویب، اجرای آن به امضای حداقل 55 درصد از کشورهای تولید کننده گازهای گلخانه ای مشروط شد و از آنجا که تنها تولید کنندگان 42 درصد از گازهای گلخانه ای پروتکل را امضا کرده بودند ، لازم الاجرا نبود تا اینکه پس از یکسال مذاکره سرانجام روسیه که در آن زمان 4/17 درصد گازهای گلخانه جهان را تولید می کرد امضا پروتکل را پذیرفت و بدین ترتیب پروتکل رسمیت یافت. از دیگر مشکلاتی که تا کنون نیز بر سر راه اجرای موفقیت آمیز پروتکل کیوتو بوده است عدم عضویت آمریکا دراین پروتکل است . آمریکا بعد از چین دومین تولید کننده گازهای گلخانه ای است و تا کنون نه تنها حاضر به کنترل تولید این گازها بر اساس پروتکل کیوتو نشده بلکه کمک های مالی موردنظر را نیز به کشورهای در حال توسعه نپرداخته است. شما به برخی موانع پیش روی پروتکا کیوتو اشاره کردید ، اجرای این پروتکل در چه مواردی با همکاری مواجه بوده است؟ کشورهای عضو اتحادیه اروپا بیشترین مساعدت و همکاری را در جهت کنترل گازهای گلخانه ای داشته اند . بعبارتی این کشورها را متعهد ترین کشورها با پروتکل کیوتو می توان نامید . اصولا در کنوانسیون تغییرات آب و هوایی چند بلوک از کشورها را می توان بر شمرد . یک ، بلوک کشورهای عضو اتحادیه اروپا . دو ، کشورهای در حال توسعه که به گروه 77 معروف هستند که البته الان تعداد این کشورها بیش از 130 کشور است ، سه . کشورهای توسعه یافته خارج از بلوک اتحادیه اروپا مانند کانادا ، آمریکا ، سوئیس و موارد مشابه . یکی از مزایای پروتکل کیوتو این است که در بند یک یک ماده 2 یکسری سیاست ها و اقدامات راهبردی تعریف می کند و بعد از آن از کشورها میخواهد بر اساس وضعیت بومی خود نظام ملی زیست محیطی تدوین کنند . از سوی دیگر کشورهای صنعتی یا توسعه یافته ملزم شدند که برای کنترل گازهای گلخانه ای به کشورهای در حال توسعه کمک مالی کنند . کشورهایی مانند چین ، هند و برزیل از این بخش از پروتکل کیوتو بهره های بسیاری بردند اما متاسفانه ایران هیچ بهره ای نبرده است . این در حالی است که ایران از نخستین کشورهایی است که به این پروتکل پیوسته است و از لحاظ آلودگی نیز طبق آمار سال 2008 در رتبه 13 جهان قرار دارد و پیش بینی می شود بزودی به رتبه ششم نیز برسد . طبیعی است ما برای بهینه سازی صنعت خود به کمک های مالی بسیاری نیاز داریم ولی متاسفانه تا کنون از این کمک ها استفاده نکرده ایم. ایالات متحده آمریکا هنوز به پروتکل کیوتو نپیوسته است ؛ بدین ترتیب این پرسش پیش می آید که اقدامات آقای اوباما نسبت به گذشته چه تغییری داشته است؟ بعلت اینکه صنعت آمریکا متکی به ذغال سنگ است هیچگاه به سمت عضویت به پروتکل کیوتو نرفتند . البته اصولا در آمریکا جمهوری خواهان کمتر به مسائل زیست محیطی توجه دارند تا دموکرات ها. به همین دلیل در زمان آقای کلینتون ، الگور تلاش های زیادی در حوزه مسائل زیست محیطی انجام داد ولی نهایتا به عضویت آمریکا به پروتکل کیوتو نیانجامید. آقای اوباما تا کنون رویکرد نرم تری نسبت به مسائل زیست محیطی داشته است. تا جایی که در جلسه دریافت جایزه نوبل می گوید تغییرات آب و هوایی آنقدر مهم است که ما باید آنرا یک موضوع امنیتی بدانیم. در حال حاضر آمریکا یک تعهد 3/0 درصدی را پذیرفته است و امید می رود در پروتکل آتی کپنهاک همکاری بیشتری را از سوی آمریکا شاهد باشیم . مهمترین معضل زیست محیطی که در این روزها کمتر به آن پرداخته شده را چه موردی می دانید؟ در دنیا یکسری جزایر کوچک مانند مالدیو هستند که با گرم شدن زمین و آب شدن بیشتر یخ ها احتمال به زیر آب رفتن ابن جزایر بیشتر می شود. به اعتقاد بنده یکی از معضلات قرن حاضر مساله پناهجویان زیست محیطی است . جمعیت این کشورها حدود 200 میلیون نفر است و چنانچه اوضاع به همین منوال پیش برود ، جامعه جهانی باید تدابیر لازم را برای پذیرش این گروه از پناهجویان بیندیشد. ظاهرا اختلاف نظر بین کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه در اجلاس کپنهاک در جریان است ، شما نتیجه این اجلاس را چطور می بینید؟ پیش نویس مصوبه کپنهاک را کشورهای در حال توسعه هند ، چین ، برزیل و آفریقای جنوبی تهیه کرده اند و از ْنجا که این کشورها کمک های مالی از کشورهای توسعه یافته در یافت می کنند مشکل زیادی با مصوبه نهایی نخواهند داشت ولی اختلاف نظرها در مجموع زیاد است و برای رسید به یک توافق جامع بهه وقت بیشتری نیاز است . لذا بنظر می رسد توافق نهایی و جامع در اجلاس بهار حاصل شود.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 292]