گزارشی از اعتياد در سينمای ايران

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: گزارشی از اعتياد در سينمای ايران

فيلم‌هاي «تاراج»، «دبيرستان»، «تيغ و ابريشم»،‌ «خون بازي»، «سنتوري»، «مرهم» و «قصه پريا» از جمله آثار سينماي ايران هستند كه موضوع آنها بر اساس اعتياد به مواد مخدر ساخته شده‌اند.به مناسبت روز جهاني مبارزه با مواد مخدر، آثار سينماي ايران را در بعد از انقلاب اسلامي، در اين حوزه مرور مي‌كنیم.«از فرياد تا ترور»‌به كارگرداني منصور تهراني در سال 59 از اولين فيلم‌هاي بعد از انقلاب اسلامي است كه يكي از شخصيت‌هاي اصلي آن در قالب فردي معتاد ظاهر مي‌شود. اين فيلم داستان سه يار دبستاني بنام‌هاي حسين، داوود و رضا است كه پس از پانزده سال يكديگر را مي‌جويند كه حسين به لحاظ اعتياد از دست رفته و در نهايت در جوي بدون آب خيابان مي‌ميرد.«زخمه» به كارگرداني خسور ملكان در سال 62 ديگر فيلم اين حوزه است كه داستان آن هم درباره فردي به نام حسن سنتوري است كه در چنگ اعتياد،‌ همسر و فرزندش را نيز مبتلا مي‌سازد. او بعد از انقلاب ديگر امكان بهره‌گيري از اركستر روحوضي را كه در اختيار داشت را ندارد و چون بايد هزينه اعتيادش را تامين كند دست به كار قاچاق مي‌زند و حتي فرزند محصلش را وارد اين كار مي‌كند. در نهايت حسن بر اساس درگيري به قتل‌ مي‌رسد.«تاراج» به كارگرداني ايرج قادري كه در سال 64 ساخته شد، يكي از پرمخاطب ترين و موفق ترين فيلم‌هاي مرتبط با مواد مخدر است.اين فيلم درباره شخصيتي به نام زينال با بازي جمشيد هاشم‌پور است كه به عنوان يكي از قاچاقچيان مواد مخدر پس از دستگيري با پليس براي گرفتار كردن قاچاقچيان ترياك همكاري مي‌كند و احمد افسر پليس اداره مبارزه با مواد مخدر خشنود از موقعيت پيش آمده،‌ نهايت بهره برداري را در ريشه كن كردن قاچاقچيان مي‌كند. اما خبرنگاري در جستجوهايش به حقيقي تلخ مي‌رسد، نه تنها اعتياد ريشه كن نشده بلكه در سطح گسترده‌تري ترياك جايش را به هروئين داده است.در نهايت زينال در حاليكه با مسئولين مملكتي براي گرفتن امتياز توزيع مواد مخدر در كشور همكاري مي‌كند متوجه مي‌شود پسرش نيز معتاد شده و به عمق فاجعه پي مي‌برد و براي جبران اشتباهاتش با كمك احمد به سراغ مقامات مسئول در ارتباط با مواد مخدر مي‌رود.ايرج قادري سالها بعد در فيلم «آكواريوم» نيز يكي از شخصيت‌هاي اصلي فيلمش را با بازي امين حياتي در دام اعتياد گرفتار كرد و به گونه‌اي ديگر به اثرات مخرب اين ماده خانمان سوز پرداخت.«دبيرستان» به كارگرداني اكبر صادقي در سال 65 درباره علي ناصري با بازي بيژن امكانيان است كه به دنبال ترك اعتياد پس از سه سال به زادگاهش بر مي‌گردد و به لحاظ سوابق پدرش مجددا در دبيرستان به عنوان دبير زيست شناسي مشغول به كار مي‌شود. در كلاس طي برخورد با محصلي بنام مسعود حسن پور از جيب او بسته هروئين بيرون مي‌آورد، مسعود مي‌گريزد اما بسته هروئين نزد ناصر مي‌ماند و او را وسوسه مي‌كند.اما ناصر موفق مي‌شود خود را از وسوسه و خطر اعتياد برهاند و پس از آن در پي مسعود سرانجام موفق مي‌شود او را از دام قاچاقچيان و اعتياد نجات دهد.مسعود كيميايي كه فيلم موفق «گوزن ها» را در قبل از انقلاب با موضوع مواد مخدر ساخته است در «تيغ و ابريشم» هم به سراغ اين موضوع مي رود.در خلاصه داستان اين فيلم آمده است: در جلسه‌اي در بانكوك تصميم گرفته مي‌شود كه بيست تن هرويين خالص براي توزيع در دانشگاه، مدارس، كارخانه ها و جبهه هاي جنگ به ايران حمل شود. زن و مرد جواني پس از دستگيري در بازجويي ارتباط خود را با شبكه بين المللي قاچاق و پخش مواد مخدر فاش مي‌كنند.زن با بازي فريماه فرجامي در زندان خودكشي مي‌كند و مرد با بازي محمد صالح اعلاء اطلاعات خود را درباره ارتباط پدرش با شبكه قاچاق در اختيار بازجو مي گذارد. در نهايت شاهد انفجار تريلي حامل مواد مخدر و از بين رفتن آنها هستيم.«با دو شقايق» ساخته سيد ضياالدين دري ديگر فيلمي است كه شخصيت اصلي‌اش را در قالب فردي معتاد نشان مي‌دهد. اين فيلم درباره امين پرتوي فيلمساز و بازيگر سرشناس با بازي ابولفضل پورعرب است كه بر اثر اعتياد و گذراندن محكوميت در زندان كارش را در صدا و سيما از دست داده و در هشتمين سال بيكاري تصميم به خودسوزي مي‌گيرد اما با توصيه و تلاش عزت الله انتظامي قرار مي‌شود تا او بار ديگر فيلمي را كارگرداني كند. رامين تصميم مي‌گيرد فيلمي را درباره اعتياد و حكايت خودش بسازد اما دوباره به دام اعتياد افتاده و در نهايت با ابتلا به بيماري ايدز در تنهايي مي‌ميرد.پوران درخشنده هم در فيلم «شمعي در باد» به اين مقوله پرداخته است. بهرام رادان در اين فيلم در قالب كاركتري بنام فرزين دانشجوي اخراجي گرفتار اعتياد مواد مخدر شده كه اين تا قرص‌هاي توهم زا پيش مي‌رود و در نهايت پس از آسيب‌هاي فراواني كه مي‌بيند به خود آمده و به زندگي‌اش باز مي‌گردد.بهرام رادان بعدها در «ساقي» نقشي مرتبط با مواد مخدر داشت و نيز در فيلم «سنتوري» به كارگرداني داريوش مهرجويي نيز بار ديگر بازي در قالب شخصيت معتاد را تجربه كرد.اين فيلم داستان علي است كه در اوج موفقيت به دام اعتياد گرفتار شده و سپس بدبياري‌هايش آغاز مي‌شود. در نهايت همسرش او را رها مي‌كند و او آواره شده و به كارتن خواب‌ها مي‌پيوندد، اما سرانجام خانواده به ياريش شتافته و او را به آسايشگاه ترك اعتياد برده و از اين پس علي بدون دغدغه بارديگر سنتور مي‌نوازد.«خون بازي» به كارگرداني رخشان بني اعتماد و محسن عبدالوهاب داستان سارا با بازي باران كوثري است كه معتاد به مواد مخدر بوده و كوشش خانواده براي خارج كردن او از اين موقعيت موثر نمي‌شود. بعد از اينكه خبر مي‌رسد آرش نامزد سارا كه مشغول تحصيل در تورنتو كانادا است براي برگزاري مراسم ازدواج تا يك ماه ديگر به تهران مي‌آيد سارا تصميم مي‌گيرد اعتيادش را ترك كند كه مادرش او را در اجراي اين تصميم سخت ياري مي‌كند.عليرضا داوود نژاد هم در آخرين ساخته سينمايي‌اش «مرهم» كه چندي پيش اكران شد به موضوع اعتياد پرداخت. در اين فيلم دختر جواني با بازي طناز طباطبايي در دام اعتياد گرفتار است و با فرار از خانه اتفاقاتي برايش بوجود مي‌آيد، اما مادربزرگش همچون سايه به دنبالش است.«قصه پريا» ساخته فريدون جيراني كه اين روزها در حال اكران است نيز موضوعش برپايه اعتياد به مواد مخدر بنا شده و در اين فيلم با بازي مصطفي زماني و مهناز افشار شاهد اعتياد اين دو و تبعات و مشكلات زيادي كه به همراه دارد، هستيم.فيلم‌هايي هم در دهه 60 و 70 در سينماي ايران ساخته شد كه موضوع آنها بر اساس قاچاق مواد مخدر شكل گرفت كه در اكثر آنها جمشيد هاشم پور ايفاگر نقش اصلي بود كه از ميان آنها مي‌توان به «چشم عقاب» و «نيش» اشاره كرد.آثاري نيز در سينماي ايران ساخته شد كه فيلمساز يكي از شخصيت‌هاي فرعي را در قالب فردي معتاد نشان داده است. محمد حاتمي در «آژانس شيشه‌اي»، لعيا زنگنه در «رئيس»، ارژنگ اميرفضلي در «اخراجي‌هاي 1 و 2 »، حامد بهداد در «جرم» و مهران احمدي در «سيزده 59» از جمله افرادي هستند كه اين نقش‌ها را بازي كردند.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 302]