بررسي بي هويتي معماري شهري در گفتگو با صاحب نظران؛ اين جا مشهد نيست!

واضح آرشیو وب فارسی:قدس: بررسي بي هويتي معماري شهري در گفتگو با صاحب نظران؛ اين جا مشهد نيست!
* زهره كهندل

خيابان شيرازي (بالا خيابان) تابلويي از ناهماهنگي معماري شهري مشهد است كه تا خيابان نواب صفوي (پايين خيابان) ادامه دارد.
كهنگي ديوارهاي مخروبه ساختمانهاي قديمي موجي از گذشته را در نگاه مي ريزد، اما هنوز تصويري جامع از اين كهنگي در ذهن نريخته، نور از شيشه هاي رنگي ساختمانهاي بلند چشم را مي زند و تصوير قبل را مي سوزاند.
تصويرهاي آشفته در نگاه مي ريزد و جرياني ناهمگون را به سلولهاي خاكستري مغز تزريق مي كند.
يك استاد معماري كه سالها تجربه را با خود يدك مي كشيد، مي گفت: اين جا مشهد نيست ... اين جا هيچ تابلويي از مشهد بودن ندارد... اگر تابلوي مسير شهري را از جاده هاي منتهي به اين شهر بردارند، به جز بارگاه منور امام رضا (ع) هيچ شناسنامه اي براي معرفي ندارد... اين جا مشهد نيست.... ادعاي هويت معماري شهري، شناسنامه مي خواهد. گسستگي معماري قديمي و جديد مشهد آن چنان بارز است كه گاهي در برخي مناطق شهري ناملايمات بصري را به همراه دارد. هر چند مدتي است كه طرح بهسازي و نوسازي بافت پيرامون حرم مطهر رضوي آغاز شده است و بايد ديد كه اين طرح به پيوند بافتهاي گسسته مشهد خواهد انجاميد.
از سوي ديگر، اين مسأله چنان اهميت پيدا مي كند كه آية ا... واعظ طبسي، نماينده ولي فقيه در خراسان رضوي و توليت آستان قدس رضوي نيز در ديدار با شهردار و مشاوران عالي شهرداري مشهد بارها و بارها تاكيد كرده كه شهر مقدس مشهد نبايد با معماري اصيل اسلامي بيگانه باشد، زيرا اين جا ايران است و اخلاق، فرهنگ و تمدن خود را دارد، بنابراين بايد تلاش كنيم تا بناهاي اطراف حرم مطهر و شهر مقدس مشهد با معماري اصيل اسلامي هماهنگ باشد.
اما به راستي تا چه حد معماري شهري چون مشهد هويت دارد؟
* مشهد شهر بهشت؟!
آيدين آغداشلو در پاسخ به اين سؤال كه مي دانيد نام ديگر مشهد چيست؟ به علامت رد سر تكان مي دهد و در واكنش به نام «شهر بهشت» مي خندد و مي گويد: شبيه شهر بهشت نيست.
او در خصوص الزامات و بايد و نبايدهاي رهايي مشهد از بي هويتي معماري مي گويد: معماري كنوني شهري مشهد بسيار نامناسب و رنج آور است.
اين استاد مطرح كشور در حوزه نقاشي و گرافيك مي افزايد: اگر بناي بارگاه ملكوتي ثامن الحجج( ع) را از اين شهر بگيرند، با شهري بي هويت روبه رو مي شويم كه شايد هيچ فرقي با ديگر شهرهاي كشورنداشته باشد، باور كنيد كه حتي شهر كرمان و يزد هويت معماري دارد و بناهاي آن شهر كاملاً نمايان است كه در منطقه كويري و خشك قرار دارند و مشهد حتي به پاي يزد و كرمان هم نمي رسد.
وي با اشاره به معماري منحصر به فرد حرم مطهر رضوي خاطرنشان مي كند: زيبايي هنري كه درحرم مطهر موج مي زند، نمادي از عشق و علاقه كامل هنرمندان ايراني به خلق هنر است.
وي رسيدن به مشهد، شهر بهشت را يك آرزوي شريف مي داند و خاطرنشان مي كند: حتي اگر اين آرمان به طور كامل اجرا نشود، باز هم ايده متعالي است .
اين استاد نقاشي و گرافيك در پاسخ به اين سؤال كه براي اجراي اين ايده، نيازمند مشاركت هنرمندان در خلق فضاي شهري متناسب با هويت مشهد هستيم، هنرمندان امثال شما چه قدر در اين راه كمك مي كنند؟ مي گويد: در حال حاضر خيلي به هنرمندان كمك مي شود كه آنان بخواهند با عشق كمك كنند و هر زماني كه به هنرمندان نياز داشتند، سراغ آنان آمدند، البته جفايي كه در حال حاضر به هنرمندان تراز اول كشور مي شود، در طول تاريخ ايران بي سابقه است.
* خلاء هويت
معاون فرهنگي اجتماعي شهردار مشهد نيز با بيان اينكه مشهد به لحاظ معماري داراي هويت مشخصي نيست، بر ضرورت زيباسازي فضاي شهري مشهد تأكيد مي كند و مي گويد: وجود بارگاه منور امام رضا(ع) بهترين منبع و منشأ هنري براي توسعه با معنا در نمادهاي شهري است.
محمد صادق مركبي مي افزايد: متأسفانه چهره كنوني شهر، نشان دهنده قدمت تاريخي، مذهبي چند هزارساله اين سرزمين نيست.
وي با تأكيد بر بهره گيري از ظرفيتهاي بارگاه منور امام رضا(ع) در زيباسازي چهره شهر مشهد، از پياده سازي طرحهاي هنري و فرهنگي متنوع در اين راستا خبر داده و آن را ضروري مي داند.
وي با بيان اينكه طرحهاي زيباسازي چهره شهر با همفكري هنرمندان خلاق مشهد در خيابان و ميادين شهري از ابتداي سال جاري آغاز شده است، اظهار مي دارد: بايد هماهنگي وسيعي ميان مراكز فرهنگي و هنري شهر ايجاد شود تا مشهد از حالت كنوني خارج شود.وي مي افزايد: در حال حاضر بستر بسيار خوبي براي نزديكي فضاي مديريت شهري مشهد با بهره گيري از طرحهاي خلاقانه هنرمندان و مردم مشهد فراهم شده است.
وي با بيان اينكه تلاش در جهت زيباسازي فضاي شهري مشهد ضروري است، مي گويد: البته اين امر به زمان و برنامه ريزي طولاني مدت نياز دارد.
يك مدرس خوشنويسي و نقاشي در اين رابطه ابراز عقيده مي كند: معماري شهري مشهد براي احياي معماري ايراني اسلامي اصيل خود به نوآوري نياز دارد.
* آفت شهر
استاد محمود ماهر النقش با بيان اينكه معماري شهري مشهد براي احياي معماري ايراني اسلامي اصيل خود به نوآوري نياز دارد، اظهار مي كند: با وجود مصالح جديد و مدرن در ساخت بناهاي شهري، غفلت از نماي ساختمانها به آفت بزرگي تبديل شده كه اين امر در شهر مذهبي مشهد هشدار دهنده است.
وي با اشاره به اينكه نماي مشهد از بي هويتي معماري رنج مي برد، خاطر نشان مي كند: متأسفانه با بلند شدن ساختمانهاي اطراف حرم رضوي، اين بناهاي شكوهمند اسلامي تحت تأثير قرار گرفته است.
اين صاحب نظر معماري ايراني اسلامي با تأكيد بر ضرورت توجه به تزئين نماي ساختمانهاي شهري بيان مي دارد: اين امر به تدريج فرهنگ سازي مي شود، بنابراين بايد به صورت درمان مقطعي اين بيماري شهري را مداوا كرد.
ماهر النقش با ارائه پيشنهاد براي ايجاد جرياني از رجعت به معماري اصيل گذشتگان، اظهار مي كند: اگر هر يك از شهروندان ايراني در اتاق خود و يا نماي خانه خود از نمادهاي معماري ايراني اسلامي بهره بگيرند، موجي از هويت بخشي به معماري اصيل ايراني در كشور جريان پيدا مي كند.
معاون هنري معاونت فرهنگي اجتماعي شهرداري مشهد نيز با اشاره به اجراي ساخت تنديس و نماد شهري در 23 ميدان و پارك شهري مشهد مي گويد: در راستاي زيباسازي نماي شهري مشهد 6 تقاطع غير همسطح براي نقاشي ديواري و نقش برجسته شناسايي شده است.
هادي مظفري در خصوص اجرايي شدن طرح زيباسازي نماي شهري مشهد در سال جاري خاطرنشان مي كند: براي شروع طرح مناطقي با مطالعات قبلي شناسايي شده است كه از هنرمندان مجسمه ساز، نقاش و نورپرداز جهت همكاري دعوت شده است.
وي با بيان اينكه طرح زيباسازي نماي شهري مشهد نياز به زمان و كار طولاني دارد، عنوان مي كند: براي اجراي كارهايي ماندگار و نمادهايي اصيل، پنجه هاي هنرمندان برجسته كشور براي هنرنمايي نياز به زمان دارد.
مظفري با اشاره به تناسب نماد شهري هر منطقه با بافت آن قسمت خاطرنشان مي كند: مطالعات مردم شناسي و شناسايي بافت آن منطقه شهري از پيش زمينه هاي كار هنرمندان در اجراي اين طرحهاست.
وي در خصوص بي هويتي معماري شهري مشهد مي گويد: گسستگي مشهودي در بافت پيرامون حرم مطهر با ديگر مناطق شهر وجود دارد، بافت اطراف حرم بافتي قديمي است كه نياز به بازسازي و بهسازي دارد.
شنبه 13 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: قدس]

[مشاهده در: www.qudsdaily.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 334]