ديدگاه هاي دانشجويان و مسئولان در باره «استاد پروازي»

واضح آرشیو وب فارسی:خراسان: ديدگاه هاي دانشجويان و مسئولان در باره «استاد پروازي»
گسترش آموزش عالي و ارتقاي آن يكي از زيرساخت هاي توسعه پايدار هر استان است. خراسان شمالي نيز از جمله استان هاي دانشجوپذير كشور است كه دانشگاه هاي آن سالانه پذيراي 12 هزار دانشجويند.

اين دانشجويان در رشته هاي مختلف دانشگاهي و در دانشگاه هاي مختلفي مانند آزاد، پيام نور ودولتي به تحصيل مشغولند و در اين ميان استاداني نيز كه يا ساكن استان هستند و يا از شهرهاي ديگر استان ها به اين خطه مي آيند همپاي دانشجويان در چرخه تلاشي شركت مي كنند كه اگر هماهنگ و مطلوب باشد به ارتقاي سطح علمي آموزش عالي در استان منجر مي شود.

اما آيا مقوله استادان پروازي مي تواند به مباحث آموزشي لطمه بزند سوالي است كه به آن پرداخته شده است؟

يك دانشجو مي گويد: اهل فاروج هستم اما در يكي از دانشگاه هاي بجنورد، به تحصيل اشتغال دارم و به دلايلي نمي توانم در بجنورد سكونت كنم و مجبورم براي شركت در كلاس هاي درس، به بجنورد بيايم و سپس برگردم. يكي از استاداني كه براي تدريس رشته من در دانشگاه حضور پيدا مي كند از تهران مي آيد و در طول سال بارها كلاس درس اين استاد برپا نشده و علت آن هم لغو پروازهاي فرودگاه بجنورد بوده است.

در اين موارد هم سطح علمي دانشجويان كاهش مي يابد و هم درسي كه پايه تلقي مي شوند بي اهميت جلوه مي كند.

دانشجوي ديگري مي گويد: بدترين زمان ممكن براي دانشجويان هنگامي است كه براي رسيدن به كلاس درس استادي تمام تلاش خود را به كار گيرد ولي آن كلاس تعطيل شود.

مظفري تاكيد مي كند: به دليل اين كه از استاد مدعو براي تدريس در يكي از دروس دانشگاه استفاده مي شد گاه به گاه كلاس درس اين استاد تشكيل نمي شد و به جاي آن كلاس فوق العاده مي گذاشتند كه يا با ساعت كلاس هاي ديگر تداخل مي كرد و يا عده اي نمي توانستند بيايند ولي مجبور بودند به هر صورت ممكن در كلاس شركت كنند كه اين امر باعث نارضايتي و اعتراض دانشجويان مي شود.

دانشجوي ديگري نيز مي گويد: در صورتي كه مي توان ازاستادان بومي و يا استاداني كه در استان هاي هم جوار و نزديك به ما سكونت دارند استفاده كرد، استفاده از استادان پروازي، ضروري به نظر نمي آيد.

استفاده از استادان تراز اول رده بالا، بيشتر از اين كه به نفع دانشجو باشد به نفع دانشگاه است زيرا بيشتر از نام اين استادان، افزايش كلاس كار و يا تبليغات استفاده مي شد.

به گفته وي تا دانشجويي بخواهد به اين موضوع اعتراض كند مي گويند فلان استاد درجه يك كه در دانشگاه مركز كشور تدريس مي كند اين جا آمده است آن وقت شما به كلاس هاي او اعتراض داريد.

وي نيز از لغو گاه و بي گاه كلاس درس استادان پروازي گلايه مند است و مي گويد: تعطيلي بعضي از كلاس ها مهم نيستند و كلاس هاي پايه اي كه اساتيد تراز اول در آن تدريس مي كنند اگر تعطيل شود دانشجو بيش از همه ضرر مي كند.

دانشجوي ديگري برخلاف عقيده ديگران مي گويد: دانشگاه ها بايد به جذب اساتيد مجربي كه در دانشگاه هاي مختلف تهران، شيراز، اصفهان تدريس مي كنند، بپردازند و از كنار آن ها بي تفاوت نگذرد.

وي مي افزايد: حضور اين گونه استادان حتي اگر گاهي كلاس هاي آنان به دليل لغو پرواز تشكيل نشود بسيار باارزش است و سطح علمي دانشجويان را ارتقا مي دهد.

كلاس اين اساتيد حتي اگر چند مرتبه تعطيل شود باز هم كارايي بالا دارند و به دليل وسعت معلومات و تجربه به راحتي مي توانند آن چه در چنته دارند به دانشجو منتقل كنند و دانشجو نيز بهره لازم را از آن ببرد.

وي مي گويد: بديهي است كه هيچ گاه اساتيد پروازي كه در سطح بالا تدريس مي كنند حاضر به سكونت در استاني مانند خراسان شمالي نيستند كه نه امكان پژوهش در آن وجود دارد و نه امكانات رفاهي لازم مگر آن كه مسئولان جاذبه هايي براي حضور اين اساتيد در استان ايجاد كنند كه آن ها را وادار به سكونت در اين استان كند.

در اين ميان نماينده مردم بجنورد، جاجرم و مانه و سملقان در مجلس شوراي اسلامي در اين رابطه مي گويد: استفاده از اساتيد پروازي در همه دانشگاه ها امري بديهي است و اگر پروازها مرتب و 2 بار در روز و فرودگاه استاندارد باشد، استفاده از اساتيد پروازي مشكل ساز نخواهد بود.

موسي الرضا ثروتي تاكيد مي كند: هنگامي كه همه اساتيد مورد نياز در استان وجود نداشته باشند و تا زماني كه لازم است اعضاي هيئت هاي علمي را جذب كنيم نمي توانيم از اساتيد پروازي استفاده نكنيم.

استفاده از نيروهاي بومي به شرطي كه مشخصه هاي لازم را براي تدريس داشته باشند خوب است.وي با اشاره به كمبود دانشجويان دوره دكترا در استان مي گويد: با اين كه آموزش عالي، آگهي استخدام چنين افرادي را داده است، هنگامي كه آمار را بررسي كرديم متوجه شديم بيشتر متقاضيان دارندگان مدارك فوق ليسانس هستند و دكتريا دانشجوي دوره دكترا در رشته هاي موردنظر و همه رشته ها، بسيار كم است.جذب اساتيد پروازي و تشويق آن ها به ماندن در استان هنگامي موثر است كه جاذبه هايي براي عرضه به آن ها آماده شود مانند زمين و يا منازل مسكوني رايگان كه در اختيار آن ها قرار گيرد و آن ها را به سكونت در استان تشويق كند.

مسئول روابط عمومي دانشگاه آزاد اسلامي واحد بجنورد نيز مي گويد: اساتيد تمام وقت و نيمه وقت پروازي نيستند.

مجازي تصريح مي كند: 162 استاد حق التدريس در دانشگاه تدريس مي كنند كه 60 نفر از آن ها از شهرستان هاي ديگر در دانشگاه حضور پيدا مي كنند. با برنامه ريزي مدون و جامعي كه دانشگاه آزاد داشته است اساتيد مدعو تاكنون مشكل ساز نبوده اند.

وي با اشاره به سال هاي اول تشكيل دانشگاه آزاد اسلامي مي گويد: در سال هاي گذشته اساتيد حق التدريس و مدعو بر دانشگاه مسلط بودند و براساس زمان حضور آنان كلاس هاي درس تشكيل مي شد اما اكنون دانشگاه به آن ها شرايط خود را اعلام كرده و اگر خود را با شرايط و ساعات دانشگاه تطبيق دهند مي توانند در كلاس ها حضور پيدا كنند و در غير اين صورت دانشگاه آن ها را نمي پذيرد. 114 استاد تمام وقت در دانشگاه هستند و يك سوم از اساتيد حق التدريس نيز به صورت دائمي در دانشگاه حضور دارند. در رابطه با به كارگيري اعضاي هيئت علمي و اساتيد مجرب وضعيت دانشگاه روز به روز بهتر مي شود و با به كارگيري ابزار مناسب براي جذب و نگهداري اساتيد پروازي و ايجاد جاذبه هاي مناسب مي توان از حضور اين اساتيد بيشتر بهره مند شد.از سوي ديگر، رئيس دانشگاه جامع پيام نور نيز مي گويد: به علت نوپا بودن و كثرت رشته ها، هيئت هاي علمي دانشگاه ها پاسخ گو نيستند و مجبور به استفاده از اساتيد مدعو هستيم.دكتر جعفري مي افزايد: 97 درصد اساتيد دانشگاه پيام نور از اساتيد بومي استان هستند و اين دانشگاه كمتر با مشكلاتي كه به تبع استفاده از اساتيد پروازي به وجود مي آيد روبه رو است. تنها چند استاد در دانشگاه حضور دارند كه از مشهد مي آيند و با آن ها نيز تاكنون مشكلي به وجود نيامده است.وي علت حضور اساتيد پروازي را علاقه مندي برخي از دانشگاه ها به استفاده از بهترين اساتيد فن مي داند و مي گويد: ممكن است استادان مشابهي نيز باشند ولي استفاده از برخي اساتيد غيربومي كلاس كار را افزايش مي دهد.وي اظهار مي كند: يكي ديگر از علل به كارگيري اساتيد مدعو، اعتقاد نداشتن به كار اساتيد جوان و بومي استان است در حالي كه تجربه نشان داده در بسياري مواقع كار اين استادان نيز دست كمي از ديگر اساتيد موردنظر ندارد.

جعفري تاكيد مي كند: با وجود اين در برخي موارد به حضور اساتيدي نياز است كه از تهران و ديگر شهرها مي آيند بنابراين به كارگيري اساتيد غيربومي اجتناب ناپذير مي شود. در بعضي از رشته ها نيز كمبود نيرو وجود دارد و همان گونه كه در كشورهاي جهان سوم فرار مغزها را شاهديم، در استان نوپايي مانند خراسان شمالي نيز فرار نخبگان و افراد تحصيل كرده و زبده وجود دارد.

به گفته وي جذب هيئت علمي و ايجاد انگيزه و جذابيت ها به حضور نخبگان و اساتيد در استان كمك مي كند. اگر مسئولان استان در زمينه هايي مانند واگذاري زمين رايگان به دانشگاه ها كمك كنند براي جذب هيئت علمي و نخبگان تحصيل كرده كمتر با مشكل روبه رو مي شويم و با اخذ تعهد كاري از آن ها مي توان در نگهداري و جذب نيروهاي مورد نياز موفق بود.يكي از اعضاي كميته گزينش علمي اساتيد منطقه 9 دانشگاه آزاد اسلامي هم مي گويد: يكي از شيوه هاي متداول و مرسوم در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالي دعوت از اساتيد مدعو يا به اصطلاح اساتيد پروازي است.دكتر مصيب سامانيان مي افزايد: فلسفه به كارگيري اين اساتيد به دليل وجود دروسي است كه اعضاي هيئت علمي دانشگاه توان تدريس در آن درس را ندارند و براي همين از اساتيدي دعوت مي شود كه يا بومي استان و يا غيربومي هستند يا اين كه بومي هستند ولي در خارج از منطقه استقرار دانشگاه زندگي مي كنند.وي اظهار مي كند: آن چه بيشتر در موسسات آموزش عالي اتفاق مي افتد، به كارگيري نيروهاي حق التدريس است تا اساتيد مدعو و اين امر به اين دليل اتفاق مي افتد كه به دليل برخي از مصلحت سنجي ها و يا اعمال نظر معاونت آموزشي و يا مدير گروه، اين افراد به گروه آموزشي ملحق مي شوند.به گفته وي متاسفانه به علت اجرا نكردن دقيق بخش نامه هاي موجود در خصوص نحوه به كارگيري اساتيد حق التدريس باعث افت سطح آموزش مي شود. اساتيد حق التدريس و اساتيد مدعو هزينه هاي خاصي را به دانشگاه تحميل مي كنند كه اگر به نرخ حق التدريس محاسبه شود از نرخ حق التدريس اساتيد تمام وقت بيشتر خواهد بود كه در كاهش انگيزه كاري بي تاثير نيست. سامانيان اضافه مي كند: همچنين دانشجويان نيز بيشتر با تلاش فردي خود به مقاطع بالاتر ارتقا پيدا مي كنند نه كادر آموزشي، چرا كه بهترين فاكتور براي قضاوت درخصوص كادر آموزشي اين است كه خروجي كار آن ها با قبولي در مقاطع بالاتر خود را نشان دهد.به گفته وي، علاوه بر موارد فوق اقتصاد شهر نيز تحت شعاع قرار مي گيرد زيرا درآمد حاصل از حضور دانشجويان به اساتيدي تعلق مي گيرد كه آن را در استان هاي ديگر هزينه مي كنند. به منظور كاهش آسيب هاي ناشي از اين فرآيند لازم است تا تعريف دقيق اساتيد مدعو از اساتيد حق التدريس جدا شود و دانشگاه ها با ايجاد مكانيزم هاي مناسب اقدام به جذب هيئت هاي علمي كنند يعني براساس قوانين وزارت علوم و تحقيقات دانشگاه آزاد اسلامي به ازاي هر 30 يا 37 نفر دانشجو، يك عضو هيئت علمي با مدرك دكترا به كار گرفته شود و ديگر حضور حق التدريس ها و مدعو معني ندارد. به كارگيري نيروهاي حق التدريس با مدارك كارشناسي ارشد از استان از نظر هزينه به نفع دانشگاه هاست چرا كه بعضي از افراد به خاطر اين كه تمايل به تدريس دارند با نرخ حق التدريس بسيار پايين اين كار را انجام مي دهند كه البته اين امر هم خلاف ضوابط و مقررات است. براساس ضوابط و مقررات همه اين افراد بايد از بعد علمي ابتدا گزينش و سپس به كار گرفته شوند كه به عنوان يكي از اعضاي كميته گزينش علمي اساتيد منطقه 9 دانشگاه آزاد اسلامي تا به حال يك پرونده در اين خصوص نديده ام.وي با بيان اين كه جذب هيئت علمي علاوه بر كمك به ارتقاي آموزش باعث تقويت بستر پژوهش نيز مي شود اظهار مي دارد: بودجه پژوهش از طريق اين افراد جذب مي شود و يافته هاي پژوهشي نيز باعث تحول در زمينه هاي اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي خواهد شد ولي اگر چنين اتفاقي نيفتد شاهد ورود خرده فرهنگ به فرهنگ خود خواهيم بود.
سه شنبه 2 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خراسان]

[مشاهده در: www.khorasannews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 254]