قطار پنجر شهر شلوغ ما !

واضح آرشیو وب فارسی:قدس: قطار پنجر شهر شلوغ ما !
* امير روحپرور

در حالي كه پس از سالها انتظار بهره برداري از پروژه قطار شهري همچنان در پرده اي از ابهام قرار دارد، اجراي طرح «مونوريل» در مشهد، بسياري از شهروندان را با ترديد مواجه كرده است.
چند ماه قبل شوراي شهر در مصوبه اي، مطالعات اين پروژه را تصويب نمود و به دنبال آن استاندار خراسان رضوي از آغاز طرح مونوريل در سال جاري خبر داد.
هر چند كه دور انديشي و برخورداري از ناوگان مدرن حمل و نقل درون شهري آن هم براي شهري با ويژگيهاي دومين كلان شهر مذهبي جهان چندان دور از انتظار نيست، اما بيش از يك دهه از آغاز اجراي قطار شهري در مشهد مي گذرد و مردم با تحمل سختيها و مشكلات ناشي از اجراي پروژه، همچنان چشم انتظار بهره برداري از قطار شهري كه حالا نزد محافل عمومي به «قطار دودي» معروف شده است، هستند.
اين در حالي است كه در بسياري از شهرهاي پيشرفته دنيا سالهاست كه به اين نتيجه رسيده اند كه ديگر خودروي شخصي نمي تواند يك وسيله مناسب براي انجام سفرهاي درون شهري باشد و به دنبال جايگزين بهتر براي آن بوده اند، لذا در اين زمينه تقويت زيرساخت هاي حمل و نقل همگاني و گسترش آن مورد توجه واقع شده است و تسهيلات گسترده اي نيز در اختيار شهروندان قرار گرفته، به طوري كه خود افراد به اين نتيجه رسيده اند كه هم از نظر اقتصادي و هم از نظر اجتماعي استفاده از حمل و نقل همگاني به صرفه است.
از اينرو در حال حاضر 400 شهر مهم در 40 كشور جهان از قطار شهري استفاده مي كنند.
شهر مشهد با برخورداري از حدود 2/5 ميليون نفر جمعيت ثابت و بيش از 30 ميليون مسافر و زائر كه همه ساله به اين شهر سفر مي كنند، در حال حاضر با تنگناهايي در زمينه حمل و نقل درون شهري مواجه است كه همين مسأله از سالها پيش ضرورت استفاده از ساماندهي حمل و نقل مدرن را مورد تأكيد قرار داده است.
در اين راستا در سال 1370 مسؤولان وقت شهرداري، مقدمات تهيه طرح مطالعات جامع حمل و نقل مشهد را فراهم كرده كه منجر به تهيه شرح خدمات آن در اوايل سال 1373 توسط مركز مطالعات و تحقيقات حمل و نقل دانشگاه صنعتي شريف گرديد.
پس از بررسي گزينه هاي مختلف و مطالعات و تحقيقات، بهترين گزينه - قطار شهري - در اولويت قرار گرفت، بر مبناي برآوردهاي انجام شده براي سال 1395 تقاضاي سفر با وسايل نقليه عمومي در اين مسير به قدري زياد است كه در ساعات اوج تعداد مسافر در هر جهت بيش از هزار و 17 نفر بوده و براي پاسخگويي به اين تقاضا يك سيستم ريلي از نوع قطار سبك شهري با مشخصات فني مناسب كه ظرفيت كافي را تأمين كند، نياز است.
در اين راستا مطالعات جامع حمل و نقل شهر مشهد بين سالهاي 73 تا 78 و مطالعات توسعه شبكه حمل و نقل ريلي بين سالهاي 81 و 83 توسط پژوهشكده حمل و نقل دانشگاه صنعتي شريف صورت پذيرفت.
براساس مطالعات، مشهد نيازمند چهار خط مترويي مي باشد كه اين مطالعات در شوراي ترافيك استان تصويب و در شوراي عالي ترافيك شهرهاي كشور مطرح گرديده است.
با فراهم شدن مقدمات، عمليات اجرايي اين پروژه با سرعت آغاز و پس از گذشت چند سال و با صرف اعتبارات سنگين پروژه از پيشرفت مناسبي برخوردار شد، به طوري كه در حال حاضر خط يك اين پروژه آماده بهره برداري است. با اين حال مدتي است كه مسأله تأمين واگنها دردسرساز و چالش آفرين شده و تاكنون به رغم وعده هاي مختلف، زمان بهره برداري از آن مشخص نشده است.
از اين رو برخي از صاحب نظران به همراه شهروندان عقيده دارند قبل از اجراي هر طرحي بايد بهره برداري از اين پروژه مد نظر مسؤولان قرار گيرد.
در اين راستا با توجه به مطالبات مردمي به نظر مي رسد توان مديريتي استان بيش از هر چيز ديگري معطوف به سرانجام رسيدن قطار شهري مشهد باشد؛ زيرا اجراي يك پروژه جديد در حوزه حمل و نقل در حالي كه پروژه قبلي نيمه تمام باقي مانده و تجهيزات آن بتدريج در حال «زنگ زدن» است، چندان منطقي نيست.
بايد خاطرنشان كرد، هر چند كه اجراي طرحهاي مكملي نظير مونوريل و مدرن سازي ناوگان حمل و نقل با توجه به آمار ميليوني سفرهاي درون شهري ضروري است، اما مسؤولان ذي ربط قبل از اجراي هر طرح جديدي تجربه «تلخ» قطار شهري را مد نظر داشته و دور نما، چشم انداز و افق آينده آن را مورد بررسي دقيق قرار داده و از تأمين اعتبارات، پشتيباني مسؤولان، امكان خريد تجهيزات و... مطمئن شوند.
از سوي ديگر، پرسشي كه اين روزها در محافل مختلف مطرح مي شود، اين است كه چنانچه قرار باشد در مرحله هاي بعدي قطار شهري، ريل اين اسب آهنين به نقاط ديگر شهر هم كشيده شود، آيا اجراي طرح مونوريل همچنان توجيه دارد؟
به هر حال در شرايطي كه شهر مشهد در حال حاضر در زمينه حمل و نقل درون شهري خود بويژه «اتوبوسراني» با معضلات و مشكلات ريز و درشت فراواني مواجه است، مسؤولان بايستي با اتخاذ تمهيدات مناسب ضمن پايان رساندن انتظار چندين ساله شهروندان براي بهره برداري از خط يك اين پروژه، برنامه ريزي مناسبي را براي اجراي خطوط بعدي بعمل آورند.
در اين راستا به نظر مي رسد قبل از آغاز عمليات اجرايي خطوط جديد بايستي بهره برداري به موقع از آنها، پيش بيني اعتبارات، امكانات و تجهيزات مورد نياز به عنوان يك راهبرد تلقي شود.
همچنين ذكر اين نكته ضروري است كه مسأله قطار شهري با توجه به وضعيت نابسامان حمل و نقل درون شهري، امروزه به يكي از مطالبات مردم مشهد تبديل شده و شهروندان از مسؤولان شهر و استان خود انتظار دارند كه با توجه به آماده بودن زيرساختها ضمن جلوگيري از معطل ماندن پروژه، از خواب بيشتر اين سرمايه ملي جلوگيري نمايند.
شنبه 30 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: قدس]

[مشاهده در: www.qudsdaily.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 126]