تبلیغات
تبلیغات متنی
رسانه حرف تو - مقایسه و اشتراک تجربه خرید
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
تاثیر رنگ لباس بر تعاملات انسانی
محبوبترینها
خرید سوسیس پرکن اصل با گارانتی
تشخیص دیسک و صفحه اصلی از تقلبی (6 راه ساده)
بهترین روش های چاپ جعبه محصولات + ویژگی ها و کاربردها
بهترین روش های چاپ جعبه محصولات + ویژگی ها و کاربردها
ده راهنمایی برای نوازندگان مبتدی یوکللی
بررسی دلایل قانع کننده برای خرید صنایع دستی اصفهان
راه های جلوگیری از جریمه های قبض برق
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1806608097
هدفمندسازی یارانه ها خطرناک تر از اصلاحات ارضی
واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: اقتصاد > اقتصاد سیاسی - محسن رنانی طرح هدفمندسازی یارانهها یکی از حساسترین طرحهای تاریخ اقتصاد ایران است. شاید حساسیت این جراحی از اصلاحات ارضی رژیم گذشته بیشتر است و طرح هدفمندسازی یارانهها اگر پیروز شود گامی بسیار بسیار بزرگی برداشته است و اگر شکست بخورد باعث ایجاد خسارتی می شود که جبرانش روزگار می‌برد. تا کنون طرح تحول اقتصادی در مرحله شناخت بیماری به خوبی پیش رفته است اما مهم مراحل پس از شناخت بیماری است که اگر آنها را نبینیم نمی‌توانیم به نتیجه مطلوب برسیم. یکی از مشکلات عمده طرح نگاه حسابداری مسئولان به این طرح است. در سخنان اکثر مسئولان در سال‌های اخیر در خصوص طرح می بینیم نگاهی حسابداری به طرح دارند و می‌گویند این حجم پول که تاکنون به این بخش تزریق می‌شده اکنون به جایی دیگر تزریق می‌کنیم و مفاهیمی از این دست از چنین سخنانی برداشت می‌شود، گویی اقتصاد را موجودی مرده فرض کرده‌اند. در حالی که اقتصاد زنده است و نمی‌توانیم به این راحتی نسبت به حصول برخی ارقامی که عنوان می‌شود و خرج کردن آن در بخشی دیگر مطمئن باشیم چون اقتصاد به این تغییر، واکنش نشان می‌دهد و شرایط را برهم می‌زند. اقتصاد موجود زنده است و به همان حساسیت باید به آن پرداخته شود و یک جامعه با حضور میلیون‌ها موجود زنده تشکیل شده و دو ویزگی مهم موجود زنده حافظه داشتن و واکنش نشان دادن است. این اقتصاد بعد از زدن تیغ جراحی واکنش خود را آغاز می‌کند و ما را در ادامه راه با مشکل مواجه می‌کند و نگرانی بزرگ ما این است که این طرح پس از اجرا وقتی واکنش موجود زنده اقتصاد آغاز شد، متوقف شود. لازم به یادآوری است که طرح تحول اقتصادی دنباله و مکمل طرح تعدیل اقتصادی که در دولت هشت ساله ریاست جمهوری آیت اله هاشمی رفسنجانی آغاز شده و در میانه راه متوقف شد. طرح تعدیل اقتصادی دولت سازندگی در باثبات‌ترین وضعیت اقتصادی ایران پس از انقلاب اسلامی اجرا شده و با این حال پس از چند سال متوقف شد و اکنون این طرح قرار است در بی ثبات‌ترین وضعیت اقتصادی ایران پس از انقلاب اجرا شود. در سال‌های اخیر طرحهای زیادی مانند طرح بنگاه‌های زودبازده و مالیات بر ارزش افزوده و غیره را دیده‌ایم که آغاز شده‌اند و پس از مدتی به آرامی و پنهانی رها شده‌اند و امروز مساله ما این است که اگر چنین جراحی بزرگی آغاز شود و در میانه راه متوقف شود چه خواهد شد. زمانی که طرح ضربتی اشتغال در مجلس ششم مطرح بود و از من در این زمینه مشاوره خواسته شد پیش بینی من از آن طرح این بود این بود که پس مدتی متوقف می‌شود که اینگونه نیز شد و امروز هم معتقدم وقتی پیامدهای طرح تحول اقتصادی آشکار شد مسئولین از اجرای آن عقب نشینی کرده و طرح متوقف می شود. این تجربه نیز نیاز به یادآوری دارد که سیاست‌های تعدیلی بعد از فروپاشی شوروی در روسیه اجرا شد و اقتصاد این کشور را به اقتصادی ورشکسته و پر از فساد و نا امنی تبدیل کرد و اگر امروز روسیه دوام آورده است به دلیل زیرساخت‌های مناسب دوران شوروی، منابع و درآمدهای نفت و گاز و حمایت غرب برای تثبیت روسیه است چون اقتصاد کشوری مانند روسیه بر اقتصاد کل دنیا تاثیرگذار است. باید توجه داشت که قیمت‌ها و پول استانداردترین استاندارد است. وقتی تورم ایجاد می‌شود ارزش پول به هم می‌خورد و همه روابط از جمله روابط اخلاقی بازتعریف می‌شوند و تجربه کشورها نشان می‌دهد جوامعی که تورم بالارا تجربه کرده‌اند از نظر اخلاقی و اجتماعی به جوامعی ورشکسته تبدیل شده‌اند. تورم‌های پی‌درپی جامعه را از نظر اخلاقی دچار فروپاشی می‌کند و ایران حدود20 سال است که با تورم‌های پی‌درپی مواجه بوده است. با تحت نظر گرفتن یک بیمار که با بیماری‌های متعدد و حادی مواجه است در می‌یابیم درمان نیازمند طی کردن پنج مرحله شناخت بیماری، ارایه راه حل مناسب درمان، پزشک حاذق و مطمئن، وجود اعتماد و همکاری متقابل بین پزشک و بیمار و در آخر با ثبات بودن و نرمال بودن بیمار است. بنابراین طرح تحول اقتصادی در مرحله اول یعنی شناخت بیماری به خوبی عمل کرده است و هیچ اقتصاددانی در این زمینه مخالفتی ندارد. اما در دومین زمینه یعنی در مرحله شناخت راه درمان باید گفت اقتصاد کشور اکنون با بیماری‌های متعددی مواجه است و اگر در این درمان موفق نباشیم این اقتصاد بیمار را می‌کشیم و حال سوال اینجاست با چه استدلالی می‌خواهیم از حساسترین بخش یعنی انرژی که مانند خون در رگ‌های اقتصاد است آغاز کنیم که اگر ناموفق باشیم منجر به نتایج فاجعه بار شود. داگلاس نورث، برنده جایزه نوبل اقتصاد با مطالعه 40 سال تاریخ اقتصاد کشورها به این نتیجه رسید که اقتصاد را با پول نمی‌توان هدایت کرد و کنترل قیمت‌ها رشد اقتصادی نمی‌آورد و اگر یک سری ویژگی‌های زیرساختی مهیا نباشد پول جوابگو نیست. ما تا مرحله آموزش می‌توانیم از ابزارهای ساده استفاده کنیم ولی در مرحله سیاست گذاری باید جدی‌تر باشیم زیرا تئوری‌های اقتصادی بیان ساده شده حقیقت است فقط برای آموزش و نه سیاست‌گذاری و برای این کار باید تئوری‌ها را با ویژگی‌های روانی آن جامعه ترکیب کنیم که به نظر نمی‌رسد این کار صورت گرفته باشد. رییس جمهور در گفت‌وگوی خود در خصوص این طرح مطرح کردند ایران مصرف کننده بزرگ انرژی در دنیاست که کاملاً درست است ولی ما حدود 20 مقام اولی دیگر مانند فرار مغزها، فضای کسب و کار، تصادفات سالیانه، مرگ و میر جاده‌ای و... داریم که باید به فکر اصلاح آنان هم باشیم و چرا باید از نفت آغاز کنیم که حساسترین جراحی است؟ طبق آمار صندوق بین المللی پول کشور به طور سالیانه 50 میلیارد دلار به دلیل فرار مغزها آسیب می‌بیند که برخی آمارها رقم بالاتری را بیان می‌کنند و آیا به راستی انسان‌های ما از انرژی برای ما مهم‌تر نیستند؟ شرط دیگر یک درمان موفق وجود اعتماد متقابل بین پزشک و بیمار است. در ایران دولت به مردم اعتماد ندارد و در زمان کارتی شدن بنزین دیدیم دولت 4 ساعت قبل آغاز طرح، زمان آغاز را را به اطلاع مردم رساند و از سوی دیگر مردم نیز به دولت اعتماد ندارند و در زمینه پر کردن فرم اطلاعات خانوار دیدیم که تاکنون مشخص شده 30 درصد آمار اشتباه است. تیم جراحی قوی نیز از دیگر الزامات یک جراحی موفق است. آیا در این تیم فعلی از اقتصاددانان بزرگ کشور که دارای کرسی دانشگاهی، تجربه و مقالات کافی باشد به جز دکتر پژویان فردی هست؟ با نگاهی به تیم فعلی در می‌یابیم اکثر آنان به تازگی مدرک دکترا گرفته‌اند. در وب سایت کارگروه تحول اقتصادی در مورد طرح تحول دو گزارش حدود 60 صفحه‌ای موجود است که نسبت به سال قبل تغییری نکرده و در مورد هدفمندسازی یارانهها نیز دو گزارش حدود 30 صفحه ای وجود دارد و آیا به راستی با این پشتوانه قرار است یک جراحی بزرگ اقتصادی انجام دهیم؟ در حالی که اگر مثلاً به طرح توجیهی کارخانه فولاد کرمان نگاه کنیم می‌بینیم 500 صفحه طرح توجیهی دارد و بر روی آن کار شده است. بر روی چنین جراحی عظیمی اگر کار شده چرا در اختیار مردم و کارشناسان قرار نمی گیرد؟ اگر کار نشده چنین جراحی بزرگی با کدام کار جدی می‌خواهد صورت گیرد؟ ماتریس قیمت‌های تهیه شده برای این طرح کجاست که ما بتوانیم با این قیمت بالا رفته بر روی تک تک صنایع تاثیر آن را بررسی کنیم و از طریق جدول داده-ستاده پیامدهای کلان را بررسی کنیم. یک لایحه خوب باید با شش گزارش پشتوانه شامل گزارش اجرایی، مالی، فنی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی همراه ان به مجلس برود و به راستی کدام یک از این گزارش‌ها برای طرح هدفمندسازی یارانهها طراحی شده است؟ دولتی که می‌خواهد چنین جراحی عظیمی انجام دهد باید چند جراحی موفق کوچک‌تر داشته باشد در حالی که کارنامه دولت در مبارزه با فساد، طرح بنگاه‌های زودبازده، مسکن مهر، مالیات بر ارزش افزوده را می‌بینیم و به راستی چگونه به یک تیم اقتصادی که دوست و دشمن آن را در طرحهای کوچک‌تر موفق نمی‌دانند یا حداقل در میانه راه است و در برخی دیگر متوقف شده است، اعتماد کنیم و به دست جراحی بدهیم که تجربه موفق جراحی ندارد. پنجمین ویژگی یک جراحی موفق اقتصادی پایدار بودن بدن بیمار است. اقتصاد ایران نشان می‌دهد در اغما فرو رفته است و به نرخ بهره و تورم واکنش نشان نمی‌دهد و امروز بنا به گفته رییس کمسیون صنایع مجلس صنایع ما با 40 درصد ظرفیت فعالیت می‌کنند و صنعت ما نیز در رکود است و اقتصاد ایران در شرایط هوشیاری نیست. اکنون علائم حیاتی اقتصاد مانند نرخ تورم، نرخ بیکاری و غیره آشکار نیست و نرخ‌های مختلفی ارایه می‌شود و این برنامه‌ها ممکن است بر علائم حیاتی غلط استوار شود. از سوی دیگر فضای داخلی و خارجی باثباتی را نمی‌گذرانیم و فضای کسب و کار در ایران نا امن است و مجموعه این عوامل نشان می‌دهد اقتصاد ایران در شرایط باثبات برای این جراحی که همه ما معتقدیم باید انجام شود نیست. در اقتصاد‌های به سامان معیار مردم نرخ تورم است ولی وقتی اعتماد از شاخص‌های عمومی رخت می‌بندد مردم برای خود شاخص می‌سازند و در حال حاضر در ذهن مردم قیمت بنزین کالای معیار شده و در ایران قیمت بنزین جایگزین اطلاعات مفقوده مردم شده است و دست زدن به این کالای معیار خیلی روابط را تغییر می‌دهد. بررسی از سال 68 تا 84 نشان می‌دهد نرخ تورم در ایران دقیقاً برابر نرخ افزایش قیمت انرژی است و این نشانگر یک رفتار روانی در جامعه ایران است البته سال 84 تاکنون قیمت بنزین ثابت مانده و به همین دلیل در این بررسی گنجانده نشده است. در حال حاضر اقتصاد ایران در وضعیت تورم رکودی است و یک سیاست جدید رکودی را هیچ وقت در شرایط رکودی اجرا نمی‌کنند پس باید اول اقتصاد را به شرایط رونق ببریم و سپس به فکر اجرای چنین طرحی باشیم. امروز اقتصاد ما در بن بست گرفتار شده است. اقتصاد ما امروز در بن بست است یعنی هم در رکود و هم تیرگی روابط با نظام جهانی است و باید ابتدا تحرکی در این دو عامل ایجاد کنیم. امروز برای خروج از رکود به سرمایه، تثبیت فضای کسب و کار کاهش هزینه مبادله نیازمندیم. هزینه مبادله هزینه‌ای است که نباید وجود داشته مثلاً مسئولی حرفی می‌زند و به یکباره ارزش بورس سقوط می‌کند که متاسفانه این هزینه در کشور ما بسیار بالاست. ایجاد شرایط لازم نکته‌ای اساسی برای برگشت سرمایه‌های فکری و انسانی است. پس از سی سال انقلاب هنوز فرمانی مبنی بر عفو عمومی صادر نشده است و به نظر من برای برگشت سرمایه‌ها باید افرادی که شاکی خصوصی ندارند ولی دچار محرومیت اجتماعی و محدودیت شده‌اند بتوانند برای سرمایه‌گذاری به کشور برگردند. اقتصاد ما اکنون راه حل سیاسی و اجتماعی دارد و دچار گره‌ای شده که تنها به دست مقام معظم رهبری گشودنی است. عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان/ متن سخنرانی در دانشگاه اصفهان
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 306]
-
گوناگون
پربازدیدترینها