غار « كان گوهر »بزرگترين غار سنگ آهن در فارس

واضح آرشیو وب فارسی:ایسکانیوز: غار « كان گوهر »بزرگترين غار سنگ آهن در فارس

تهران - خبرگزاري ايسكانيوز: غار كان گوهر بعنوان بزرگترين و مهم ترين معدن تاريخي سنگ آهن و از آثار تاريخي مهم شهرستان بوانات فارس به فهرست آثار ملي ايران پيوسته است.

به گزارش روز سه شنبه خبرنگار ميراث باشگاه خبرنگاران دانشجويي ايران "ايسكانيوز"، غار كان گوهر بعنوان بزرگترين و مهم ترين معدن تاريخي سنگ آهن و از آثار تاريخي مهم شهرستان بوانات فارس و مربوط به ادوار پيش از تاريخ و دوره تاريخي ( احتمالا ساساني ) كه به دليل داشتن كاني هاي قوي و با ارزش معدني چون آهن و منگنز به نام كان گوهر شهرت يافته است به فهرست آثار ملي ايران پيوست .
بنابراين گزارش غار كان گوهر در مسير جاده آسفالته بوانات به سيرجان ، يك كيلومتر بعد از روستاي منج سمت راست جاده و در كوه سفيد ( توتك ) كه قسمتي از كوه زاگرس مي باشد در داخل تنگه معروف به بند نو واقع شده است.
عنايت الله راه پيما عضو نظام مهندسي معدن فارس در گزارشي تحت عنوان : غار كان گوهر از آثار با ارزش زمين شناسي و ميراث گذشته عهد مفرغ در ويژه نامه دلگشا درخصوص اين غار مي گويد: طول آن حدود 2 ك.م مي باشد كه از كاني هاي آهن و منگنز قوي بوده و به صورت رگه اي قرار داشته و در گذشته تخليه شده است . جمجمه اي نيز در آنجا پيدا شد كه در دبيرستان شهيد مطهري سوريان نگهداري مي گردد. اما تعيين سن نشده است . هنوز در اطراف آن رگه هاي با ارزش معدني قرار دارد كه دست نخورده و مكشوف نگرديده است. از جمله كربنات منيزيم ، مس، سرب، گروتا، آزبست ( پنبه كوهي ) كه مربوط به تزريق بخار ماگما دردرون آن مي باشد و نام انتخابي بر آن ( كان گوهر ) كه از گذشته بوده براين موضوع حكايت دارد كه معدن كاران گذشته با وسايل ابتدايي آن را استخراج مي نموده اند و به مصارف صنعتي مي رسيده است و در اطراف محل مذكور ( شعاع 20 تا 5 ك.م ) سرباره هاي فراوان يافت مي شود .( ذوب ناقص مواد معدني در اطراف جيان فخرآبادسوريان مزايجان ) كه نشانه تلاش صنعت كاران عهد مفرغ در بوانات بوده است كه اين مواد معدني را از معادن مشابه غار كان گوهر استخراج مي نموده و ذوب مي كرده اند وسرباره هاي آنها به صورت وسيع بر جاي مانده است .دراطراف منطقه دگرگون شده توتك ( كوه سفيد) وجود سنگها و كاني هاي ماگمايي و آذرين و دگرگون شده فراواني وجود دارد كه محققان علاقمند و دانشجويان را به سوي خود دعوت مي كند . قابل ذكر است سالن هاي مرتفع غار كه ارتفاع سقف بعضي از قسمتها ي آن تا 30 متر ميرسد و تونلهاي طويل آن از ديد بسياري از مردم پنهان مانده و در حال ناپديد شدن مي باشد و ارتباط تونل انتهايي آن بر اثر رسوبات جديد در حال قطع شدن با بيرون است ».
غار داراي يك دهانه اصلي درارتفاع حدود 80 متري از كف دره و يك دهانه فرعي در پايين درارتفاع 15 متري از كف دره مي باشد . اين غار به دليل ساختار خاص زمين شناسي كه از سنگهاي معدني تشكيل شده از نوع سنگهاي سست و قابل ريزش مي باشد و اين امر باعث گرديده جلوي دهانه غار بر اثر ريزش سنگهاي بزرگ و كوچك كاملا مضطرب شود . لذا ريزش سنگها و شيب نسبتا تند كوه دسترسي آسان به دهانه اصلي و داخل غار را كمي با مشكل مواجه مي سازد . جلوي دهانه غار سنگهاي زيادي مي باشد ومتاسفانه به دليل ريزش بي رويه سنگ امكان دستيابي به آثار و لايه هاي باستاني احتمالي را غير ممكن ساخته است . اما آنچه مسلم است اين محل گذشته از داشتن كاني هاي غني معدني كه در دوران باستان استخراج مي شده است . به لحاظ موقعيت استقراري نيز مي توانسته محل سكونت انسان پيش از تاريخ واقع شده باشد.
يكي از ويژگيهاي منحصر به فرد غار كان گوهر اين است كه در دوران باستان محلي جهت استخراج سنگ و كاني هاي معدني(جهت مصارف صنعتي) بوده است و اين غار به دليل داشتن منابع غني معدني مي تواند مكان مناسبي جهت جذب محققين ، گردشگران و زمين شناسان از نقاط مختلف جهان باشد .
نوع بهر ه برداري از اين مكان در گذشته توليدي – صنعتي بوده ولي درحال حاضر متروكه مي باشد.
دخل و تصرفات صورت گرفته در غار توسط عوامل انساني نبوده بلكه بر اثر عوامل طبيعي و ريزش مستمر كوه در طول زمان بوده است .
سازمان ميراث فرهنگي،صنايع دستي و گردشگري فارس در راستاي حفاظت و صيانت از آثار ارزشمند استان در سال جاري اقدام به ثبت اين اثر تاريخي به شماره 23146 و در تاريخ 9/6/87 در فهرست آثار ملي ايران نمود اين يادمان تاريخي در بخش سرچهان شهرستان بوانات واقع شده است.
شهرستان بوانات به مركزيت شهر سوريان درشمال شرقي استان فارس قرار داردكه از دو بخش مركزي و سرچهان تشكيل شده است . اين شهرستان بين 52 درجه و 41 دقيقه طول شرقي و 40 درجه و 52 دقيقه عرض شمالي واقع شده و ارتفاع آن از سطح دريا 1505 متراست . بوانات از شمال با شهرستان ابركوه و بخش مروست از استان يزد و از جنوب غرب با شهرستان مهريز و از غرب با شهرستان خرم بيد مجاورت دارد .
بوانات كه از آن در كتابهاي تاريخي به عنوان يكي از جنات اربعه ياد شده است داراي باغهاي گردو ومركبات فراوان
مي باشد و به همين لحاظ مورد توجه اكثر اهالي استان فارس و استانهاي مجاور قرار گرفته است و چشمه هاي جوشان ، قناتهاي پرآب ، مزارع سرسبز و كوههاي سر به فلك كشيده تعادل خاصي به آب و هواي اين شهر داده است و زمينه ساز جاذبه هاي طبيعي و فرهنگي فراواني شده است . از مهمترين جاذبه هاي طبيعي اين شهرستان مي توان به تفرجگاه محمد حنفيه و چشمه پيركدوئيه اشاره نمود . همچنين وجودآثار مهم تاريخي همچون مسجد جامع سوريان، پل سوريان،كاروانسراي بردشيراز و چهار طاقي ساساني و بسياري آثار ديگر مربوط به ادوار مختلف پيش از تاريخ تا قرون متاخراسلامي نشان دهنده بستر مناسب طبيعي و فرهنگي منطقه مي باشد ./120
سه شنبه 26 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایسکانیوز]

[مشاهده در: www.iscanews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 1370]