واضح آرشیو وب فارسی:سایت ریسک: حضور جدي پژوهشگران جوان جام جم آنلاين: از 3 سال پيش كنگرهاي در تهران برگزار ميشود كه به نام عبدالقادر بيدل دهلوي شاعر پارسي گوي هند است. اين كنگره يكي از جديترين رويدادهاي ادبي سال در كشور است كه براي بازشناسي ويژگيهاي شعري و هنري شاعري كمتر شناخته شده در ميان ايرانيان برپا ميشود. هفته گذشته سومين دوره اين كنگره كه به نام سومين كنگره بزرگداشت ابوالمعاني ميرزا عبدالقادر بيدل، شاعر بزرگ زبان فارسي، در روزهاي چهارشنبه و پنج شنبه 15 و 16 آبان در تهران برگزار شد. اما عرس چيست؟ اين كلمه از هم خانوادههاي كلمه عروسي است و به معني مهماني و جشن. در حوزه شرقي زبان فارسي يعني شبه قاره و افغانستان كاربرد عرس براي برنامههايي كه غالبا در سالگرد رحلت عرفا برگزار ميشود رايج است، به اين مناسبت كه براي اين بزرگان، رحلت از غمكده دنيا و رسيدن به خدا، به منزله شادي يك عروسي است. عرس بيدل مراسمياست سنتي كه در نقاط گوناگون قلمرو زبان فارسي همچون هندوستان و افغانستان و تاجيكستان براي تجليل از اين شاعر برگزار ميشود و با شعرخواني و سخنراني و اجراي موسيقي همراه است. اما آنچه در سالهاي اخير با اين عنوان در تهران برگزار شده، به واقع تركيبي است از يك عرس سنتي و يك همايش علميو به همين جهت كاركردي دوگانه دارد. هم شعرخواني و هم اجراي موسيقي در خود دارد و هم ارائه مقالات پژوهشي درباره بيدل و شعر او. آنچه به تنوع و جامعيت اين برنامه افزوده است، حضور بيدل شناساني از تمام گستره زبان فارسي در داخل و خارج ايران است، بويژه از كشورهاي افغانستان، تاجيكستان، ازبكستان، هندوستان و پاكستان. سومين عرس و وعده رئيس جمهور در يك چشم انداز كلي ميتوان برنامههاي اين همايش را چنين دسته بندي كرد: 1. سخنرانيهاي بانيان و حاميان كنگره همچون هادي سعيدي كياسري مسوول كانون ادبيات ايران و دبير همايش، مهندس اسفنديار رحيم مشايي معاون رئيس جمهور و رئيس سازمان ميراث فرهنگي و دكتر حسن خجسته معاون صداي جمهوري اسلامي ايران. 2. سخنرانيهاي بيدل پژوهان و استادان برجسته قلمرو زبان فارسي همچون دكتر جلال الدين كزازي و دكتر ابراهيم خدايار از ايران؛ استاد افتخار حسين عارف از پاكستان، استاد عبدالعزيز مهجور از افغانستان، دكتر عسكر حكيم از تاجيكستان؛ دكتر محمداقبال و پروفسور انوار احمد از هند. البته به اينها بايد افزود بعضي از شاعران و پژوهشگران افغانستان مقيم كشورهاي غربي را كه متاسفانه در جدول برنامههاي كنگره به جاي انتساب به كشور همزبان افغانستان ، به آن كشورهاي غربي انتساب يافته بودند و اين هيچ خوب نبود، هرچند جنبه بينالمللي بودن عرس بيدل را پررنگ تر نشان ميداد. براي مثال سيد رضا محمدي به جاي اين كه به عنوان شاعر افغانستان مطرح شود شاعري از انگلستان مطرح شد و رفيع جنيد از آمريكا و خانم نكهت دستگيرزاده از هلند. 3. شعرخواني شاعراني از اين قلمرو وسيع زباني همچون علي موسوي گرمارودي از ايران، حميرا نكهت دستگيرزاده از افغانستان (البته وانمود شده از هلند به سبب اقامت در آن كشور، چنان كه پيشتر يادآور شديم) و خالد نجار از تونس. 4. اجراي موسيقي سنتي افغانستان به سبك غزلخواني و آن هم با غزلهاي بيدل كه از بخشهاي اصلي جلسات سنتي عرس بيدل در افغانستان بوده است. در اين برنامه استاد الطاف حسين (فرزند استاد محمدحسين سرآهنگ) و استاد شريف غزل با بيدل خواني خويش تنوع و جذابيتي خاص به برنامهها بخشيدند. و بالاخره يكي از برنامههاي مهم و تاثيرگذار اين همايش، ديدار مهمانان آن با دكتر محمود احمدي نژاد رياست محترم جمهوري اسلاميايران بود كه براستي از حاميان و مشوقان دائمي اين كنگره بوده است. در اين جلسه از سوي انديشمندان كشورهاي مختلف، بر ضرورت تاسيس بنياد بينالمللي بيدل پــژوهي در ايران تاكيد شد و اين تقاضا، با وعده قطعي ايشان مبني بر تشكيل اين بنياد و حمايت دولت از آن، پاسخي اميدواركننده و دلگرم كننده يافت. بيدل شناسان جوان در مجموع اين سومين برنامه عرس بيدل در ايران به نسبت عرس قبلي كه نگارنده اين سطور در آن نيز حضور داشت، داراي تنوع و جامعيتي خاص بود. يكي از جلوههاي اميدوار كننده آن حضور جدي يك نسل از پژوهشگران جوان ايراني بود كه بعضي از آنان همچون دكتر سيد عبدالحميد ضيايي و شروين وكيلي مقالاتي براستي عالمانه و بديع ارائه كردند و اين، نفوذ قابل توجه بيدل به جامعه دانشگاهي ايران را نويد ميدهد. اين مساله نشان ميدهد كه كم اطلاعي نسبت به شعر بيدل دهلوي اندكاندك در فضاي فرهنگي ايران درحال رنگ باختن است و نسلي از پژوهشگران جدي و جوان در مسير شناخت و معرفي اين شاعر بزرگ پارسي گوي درحال بروز و ظهور هستند كه اين موضوع جاي خوشنودي دارد. همچنان پوشش رسانهاي برنامه بسيار خوب بود و ايران صدا و راديو فرهنگ با حضور دائم عوامل خويش در محل برگزاري كنگره به ارائه مستقيم برنامههاي آن پرداختند. البته ضروري مينمايد كه ضمن قدرداني از همه دست اندركاران كانون ادبيات و اعـضــاي سـتــاد بــرگــزاري هـمــايــش بـه خـاطـر تـلاشهـاي شبانهروزيشان در برپايي اين برنامه باشكوه، به بعضي كاستيهاي همايش امسال نيز اشاره كنيم و اميدوار باشيم در برنامههاي آينده آنها را رو به كاهش ببينيم. كنگره شخص محور همانند غالب همايشهاي ديگر، اين برنامه نيز تا حدودي شخصيت محور به نظر ميآمد و گاهي (نه هميشه) اولويت بنديها در سخنرانيها و ديگر برنامهها، بيشتر بر اساس نام اشخاص بود تا سخناني كه بر زبان ميآوردند يا مقالهاي كه ارائه ميكردند البته چنان كه گفته شد بايد پذيرفت اين از خاصيتهاي نهادينه شده در همايشهاي ماست. اكنون با تقاضاهايي كه مطرح شده و وعدههايي كه از سوي مسوولان داده شده است، تشكيل بنياد بينالمللي بيدل پژوهي آنقدرها دور از دسترس به نظر نميرسد و ما اميدواريم اين وعدهها به زودي تحقق يابد. حقيقت اين است كه با وجود شهرت بسيار بيدل در حوزه زبان فارسي و خارج از آن، هنوز نسخهاي منقح و قابل اعتماد از آثار او وجود ندارد و انتظار ميرود اكنون اهل تحقيق، اين غفلت تاريخي را با جديت تمام جبران كنند ولي فراهم آوري و تصحيح چنين نسخهاي با توجه تعدد بسيار و پراكندگي نسخ خطي ديوان بيدل در كتابخانههاي كشورهاي اين منطقه، كاري است كه هيچ گاه با همت فردي يك پژوهشگر ميسر نيست. اگر بنياد بيدل پژوهي تشكيل شود و حداقل بتواند همين مهم را به انجام رساند، كاري بزرگ انجام شده است. حقيقت اين است كه بسياري از غلط فهميها و ابهامهايي كه براي خوانندگان شعر بيدل روي ميدهد، بر اثر نادرستي نسخههاي چاپي موجود از آثار اوست.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سایت ریسک]
[مشاهده در: www.ri3k.eu]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 518]