امام موسي صدر از هجرت تا ربايش

واضح آرشیو وب فارسی:واحد مرکزي خبر: امام موسي صدر از هجرت تا ربايش
بيروت / واحد مركزي خبر / سياسي تصوير دارد 1387/6/6
امام موسي صدر در روز 14 خرداد سال 1307 هجري شمسي در شهر مقدس قم ديده به جهان گشود.
پدر ايشان مرحوم آيت الله سيد صدرالدين صدر ، جانشين مرحوم آيت الله شيخ عبدالكريم حائري مؤسس حوزه علميه قم و از مراجع بزرگ زمان خود بود جد پدري ايشان مرحوم آيت الله سيد اسماعيل صدر، جانشين مرحوم آيت الله ميرزا حسن شيرازي و مرجع مطلق زمان خود و جد مادري ايشان مرحوم آيت الله حاج آقا حسين قمي، جانشين مرحوم آيت الله سيد ابوالحسن اصفهاني و رهبر قيام مردم مشهد عليه رضاخان بود.
تحصيلات
امام موسي صدر پس از اتمام سيكل اول و بخش مقدمات علوم حوزوي در خرداد سال 1322 به طور رسمي به حوزه علميه قم پيوست و در مدتي كوتاه، ضمن بهره گيري از محضر حضرات آيات سيد محمد باقر سلطاني طباطبايي ، شيخ عبدالجواد جبل عاملي ، امام خميني و سيد محمد محقق داماد دروس دوره سطح را به پايان رساندند.
وي از ابتداي بهار سال1326وارد مرحله درس خارج شد و تا اواخر پاييز سال 1338، يعني قريب سيزده سال تمام از مدرسين بزرگ حوزه هاي علميه قم و نجف كسب فيض كرد.اساتيد اصلي دروس خارج ايشان در قم ، حضرات آيات سيد حسين طباطبايي بروجردي ، محقق داماد ، صدر و سيد محمد حجت و در نجف حضرات آيات سيد محسن حكيم ، سيد ابوالقاسم خويي ، شيخ حسين حلي و شيخ مرتضي آل ياسين بودند.
امام موسي صدر دروس فلسفي را نزد حضرات آيات سيد رضا صدر و علامه سيد محمد حسين طباطبايي در قم و نزد آيت الله شيخ صدرا بادكوبه اي در نجف فرا گرفت.
دوستان اصلي هم بحث امام موسي صدر را در قم ، حضرات آيات سيد موسي شبيري زنجاني ، شهيد دكتر بهشتي ، سيد عبدالكريم موسوي اردبيلي و شيخ ناصر مكارم شيرازي و در نجف آيت الله شهيد سيد محمدباقر صدر تشكيل مي دادند.
امام موسي صدر در طول زندگي حوزوي خود شاگردان برجسته اي را تربيت كرد كه مي توان از شهيد عباس موسوي دبيركل سابق حزب الله لبنان نام برد.
امام موسي صدر در كنار تحصيلات حوزوي ، دروس دبيرستان خود را به اتمام رساند و در سال1329به عنوان اولين دانشجوي روحاني در رشته «حقوق در اقتصاد» به دانشگاه تهران وارد و در سال1332 از آن فارغ التحصيل شد.
امام موسي صدر قبل از عزيمت به نجف اشرف از سوي علامه طباطبايي مسئوليت نظارت بر نشريه «انجمن تعليمات ديني» را بر عهده گرفت.
وي همزمان با تحصيل در حوزه علميه نجف ، به عضويت هيئت امناء جمعيت «منتدي النشر» در آمد و پس از بازگشت به قم ضمن اداره يكي از مدارس ملي اين شهر ، مسئوليت سردبيري مجله تازه تاسيس «مكتب اسلام» را برعهده گرفت.
از مهمترين اقدامات امام موسي صدر در آخرين سال اقامت در شهر قم ، تدوين طرحي گسترده براي اصلاح نظام آموزشي حوزه هاي علميه بود كه با همفكري حضرات آيات دكتر بهشتي و مكارم شيرازي صورت گرفت.
هجرت به لبنان
امام موسي صدر در اواخر سال 1338 و به دنبال توصيه هاي حضرات آيات بروجردي ، حكيم و شيخ مرتضي آل ياسين ، وصيت مرحوم آيت الله سيد عبدالحسين شرف الدين رهبر متوفي شيعيان لبنان را لبيك گفت و به عنوان جانشين آن مرحوم ، سرزمين مادري خود ايران را به سوي لبنان ترك كرد.
اصلاح امور فرهنگي ، اجتماعي ، اقتصادي و سياسي جامعه شيعيان لبنان از يكسو و استفاده از ظرفيت هاي منحصر به فرد لبنان براي نماياندن چهره عاقل ، عادل ، انساندوست و با زمان مكتب اهل بيت به جهانيان از سوي ديگر ، اهداف اصلي اين هجرت را تشكيل مي داد.امام موسي صدر براي نيل به اين اهداف و با توجه به جغرافياي اجتماعي و سياسي لبنان در منطقه و جهان ، از همان بدو ورود فعاليت هاي خود را در سه حوزه موازي سازماندهي كرد:
بازسازي هويت ، انسجام و عزت تاريخي شيعيان لبنان
امام موسي صدر از زمستان سال1338 و همزمان با آغاز فعاليت هاي گسترده ديني و فرهنگي خود در مناطق شيعه نشين لبنان ، مطالعات عميقي را به منظور ريشه يابي عوامل عقب ماندگي اجتماعي ، اقتصادي و فرهنگي شيعيان لبنان به اجرا گذارد.
حاصل اين مطالعات ، برنامه هاي كوتاه مدت ، ميان مدت و درازمدتي بود كه از اواسط سال 1339 و در راستاي سياست محروميت زدايي ، طراحي و اجرا شد.
امام موسي صدر در زمستان سال1339 و پس از تجديد سازمان جمعيت خيريه «البر و الاحسان»، با تنظيم برنامه اي ضربتي براي تامين نيازهاي مالي خانواده هاي بي بضاعت ، ناهنجاري تكدي گري را به كلي از سطح شهر صور و اطراف آن برانداخت.وي در فاصله سال هاي1340 تا 1348 و درچارچوب برنامه اي ميان مدت ، در اقصي نقاط لبنان ، دهها جمعيت خيريه و مؤسسات فرهنگي و آموزش حرفه اي راه اندازي كرد.
حاصل اين فعاليت ها كسب اشتغال و خودكفايي اقتصادي هزاران خانواده بي بضاعت ، كاهش درصد بيسوادي ، رشد فرهنگ عمومي و به اجرا در آمدن صدها پروژه كوچك و بزرگ عمراني در مناطق محروم آن كشور بود.
امام موسي صدر در تابستان سال1345و پس از اجتماعات عظيم و چند روزه شيعيان لبنان در بيعت با ايشان ، به طور رسمي از حكومت وقت درخواست كرد تا همانند ديگر طوائف آن كشور ، مجلسي براي سازماندهي طايفه شيعه و پيگيري مسائل آن تاسيس گردد.
مجلس اعلاي اسلامي شيعيان كه اولين بخش از برنامه درازمدت امام صدر به شمار مي رفت ، در اول خرداد سال 1348 تاسيس و خود آن بزرگوار با اجماع آراء به رياست آن انتخاب شد.
امام موسي صدر از بهار سال 1348 تا اواسط زمستان سال 1352 با دولت وقت لبنان به گفتگو نشست تا دولت را براي اجراي پروژه هاي زيربنايي و وظايف قانوني خود در قبال مناطق شيعه نشين و محروم آن كشور ترغيب كند.
درپي امتناع دولت لبنان از پذيرش اين مطالبات و نيز اتمام حجت با آن ، جنبش محرومان لبنان در اوايل سال1353به رهبري امام موسي صدر شكل گرفت و راهپيمايي هاي مردمي عظيمي در شهرهاي بعلبك ، صور و صيدا عليه دولت به وقوع پيوست.
اوجگيري بحران خاورميانه ، صف آرايي احزاب افراطي مسيحي در برابر مقاومت فلسطيني و به لبنان كشيده شدن برخي اختلافات جهان عرب ، امام موسي صدر را بر آن داشت تا براي حفظ ثبات كشور و ممانعت از سركوبي فلسطيني ها ، توده هاي مردم را به طور موقت از رويارويي با دولت بر حذر دارد و پيگيري مطالبات بر حق شيعيان را تا آمدن رئيس جمهور بعد به تاخير اندازد.
امام موسي صدر در سال1354با وجودكارشكني هاي شديد دولت ، مجدداً با اجماع آراء به رياست مجلس اعلاي اسلامي شيعيان برگزيده شد.
با آغاز جنگ داخلي لبنان در فروردين سال 1354، امام موسي صدر همه تلاش هاي خود را براي پايان دادن به اين بحران صورت داد.
وي در خرداد آن سال در مسجد عامليه بيروت به اعتصاب نشست و به پشتوانه مشروعيت مردمي و مقبوليت وسيع و شخصيت كاريزماتيك خود در ميان همه مذاهب ، آرامش را به تابستان لبنان بازگردانيد.
با شعله ور شدن مجدد آتش جنگ و پديدار شدن ابرهاي شكست بر آسمان جبهه مسلمانان ، امام صدر در ارديبهشت1355حافظ اسد را وادار كرد تا با اعزام نيروهاي سوري به لبنان ، موازنه قوا و آرامش را به اين كشور بازگرداند.
حل اختلافات مصر با سوريه و متعاقب آن برپايي كنفرانس رياض در مهر1355، آب سردي بود كه امام موسي صدر بر آتش جنگ داخلي لبنان فرو ريخت.
اين ارامش تا زمانيكه امام صدر در لبنان حضور داشت ، ادامه پيدا كرد.
پرچمداري حركت گفتگوي اديان و تقريب مذاهب در لبنان
هدف استراتژيك امام موسي صدر آن بود تا طايفه شيعه لبنان را همسان ديگر طوائف و نه مقدم بر آنان ، در همه عرصه هاي حيات سياسي ، اجتماعي، فرهنگي و اقتصادي آن كشور مشاركت دهد.
وي از اولين روزهاي هجرت به لبنان در زمستان سال 1338، با طرح شعار «گفتگو، تفاهم و همزيستي»، پايه هاي روابط دوستانه و همكاري صميمانه اي را با مطران يوسف الخوري ، مطران جرج حداد ، شيخ محي الدين حسن و ديگر رهبران ديني مسيحي و اهل سنت آن كشور بنا نهاد.
در طول حضور دو دهه امام صدر در لبنان ، هيچ مراسم سرور يا اندوهي از شيعيان نبود كه امام صدر در آن شركت جويد و تني چند از فرهيختگان مسيحي و اهل سنت در معيت وي در اين مراسم حضور نداشته باشند.
حمايت جوانمردانه امام صدر از بستني فروشي مسيحي در اوايل تابستان سال1341 در شهر صور كه به فتواي صريح ايشان مبني بر طهارت اهل كتاب منجر شد ، توجه همه محافل مسيحي لبنان را به سمت خود جلب كرد.
در اواخر تابستان 1341 مطران گريگوار حداد به شهر صور آمد و از امام صدر براي عضويت در هيئت امناء «جنبش حركت اجتماعي» دعوت به عمل آورد.
از اواخر سال1341 حضور گسترده امام موسي صدر در كليساها ، ديرها و مجامع ديني و فرهنگي مسيحيان آغاز شد.
سخنراني هاي تاريخي امام صدر در ديرالمخلص واقع در جنوب و كليساي مارمارون در شمال لبنان در سال هاي1341 و 1342، تاثيرات معنوي عميقي بر مسيحيان آن كشور بر جاي نهاد.
امام صدر در تابستان سال1342 و در سفري دو ماهه به كشورهاي شمال آفريقا ، طرحي نو براي همفكري مراكز اسلامي مصر ، الجزاير و مغرب با حوزه هاي علميه شيعه لبنان ارائه كرد.
وي در بهار سال 1344، اولين دور سلسله گفتگوهاي اسلام و مسيحيت را با حضور بزرگان اين دو دين الهي ، در مؤسسه فرهنگي «الندوه اللبنانيه» به راه انداخت.
وي پس از جنگ شش روزه اعراب و اسرائيل در سال 1346 با پاپ ملاقات كرد و نشستي كه در ابتدا نيم ساعت پيش بيني شده بود ، به تقاضاي پاپ بيش از دو ساعت به درازا كشيد.امام موسي صدر از سال 1347 به عضويت مركز اسلام شناسي استراسبورگ درآمد و از رهگذر همفكري و ارائه سمينارهاي متعددي در آن ، انتشار آثاري ذي قيمت چون «مغز متفكر جهان شيعه» را زمينه سازي كرد.
امام موسي صدر در بهار سال 1348 و بلافاصله پس از افتتاح مجلس اعلاي اسلامي شيعيان از شيخ حسن خالد مفتي اهل سنت لبنان دعوت كرد تا با همفكري يكديگر براي توحيد شعائر ، اعياد و فعاليت هاي اجتماعي طوائف اسلامي، تدبيري بينديشند.
وي در همين زمينه طرح مدوني را به اجلاس سال1349 «مجمع بحوث اسلامي » در قاهره ارائه كرد و متعاقب آن به عضويت دائم اين مجمع درآمد.
امام موسي صدر در سال 1349 رهبران مذهبي مسلمانان و مسيحيان جنوب لبنان را در چارچوب «كميته دفاع از جنوب» گرد هم آورد تا براي مقاومت در برابر تجاوزت رژيم صهيونيستي چاره انديشي كنند.
وي در زمستان سال1353 و در اقدامي بي سابقه ، خطبه هاي عيدموعظه را در حضور شخصيت هاي بلندپايه مسيحي لبنان در كليساي كبوشيين بيروت ايراد كرد و اگر آتش جنگ داخلي شعله ور نمي شد ، درپي آن بود تا كاردينال ماروني لبنان را براي ايراد خطبه هاي يكي از نمازهاي جمعه شهر بيروت دعوت كند.
امام موسي صدر در زمستان سال 1355 و در جمع سردبيران جرائد بيروت با پيش بيني صريح حذف فاصله ها و روند جهاني شدن در اواخر قرن بيستم ، قرن بيست و يكم را قرن همزيستي پيروان اديان و مذاهب ، فرهنگ ها و تمدن هاي گوناگون ناميد و بر رسالت تاريخي لبنان براي ارائه الگويي موفق در اين زمينه اصرار داشت.
امام موسي صدر در اواسط سال 1357 موفق شد رهبران مسلمان و مسيحي لبنان را براي برپايي يك جبهه فراگير ملي متقاعد كند و در اين مسير تا آنجا پيش رفت كه حتي موعد تاسيس و اولين گردهمايي آنان را براي پس از بازگشت خود از سفر ليبي مشخص كرد.
تاسيس جامعه مقاوم و مقاومت لبناني در برابر تجاوزات اسرائيل
امام موسي صدر از سال 1343 و يك سال پيش از تأسيس جنبش فلسطيني فتح ، درپي انديشه تبديل جامعه مصرفي لبنان به جامعه اي مقاوم در برابر تجاوزات آينده رژيم صهيونيستي برآمد.وي در بهار سال 1344 گروهي از جوانان مؤمن شيعه را به مصر اعزام كرد تا در دوره اي شش ماهه فنون نظامي را فرا گيرند.
با بازگشت اين جوانان كه اولين كادرهاي مقاومت لبنان بودند ، عمليات ايذايي مشترك رزمندگان فلسطيني لبناني در شمال فلسطين اشغالي آغاز شد.بخش اعظم نيروهاي رزمنده از جوانان شيعه لبنان و فرماندهي عمليات بر عهده رزمندگان فلسطيني بود و اين نوع عمليات مشترك تا اوايل سال 1972 ادامه يافت.
اولين شهيد شيعه در عمليات ايذايي عليه رژيم صهيونيستي از جوانان شهر مرزي «ناقوره» بود كه در سال 1347 به شهادت رسيد.
در مهر 1348 مؤسسه صنعتي جبل عامل يا مركز پرورش نيروي انساني امام صدر به طور رسمي آغاز به كار كرد.
درپي بمباران شديد جنوب لبنان از سوي رژيم صهيونيستي در سال 1349 و نداشتن واكنش مناسب دولت وقت ، اعتصابي بي سابقه به دعوت امام موسي صدر لبنان را فرا گرفت ، به گونه اي كه دولت وقت را بر آن داشت براي بازسازي مناطق جنگي و برپايي پناهگاه هاي مناسب در آن، مجالس جنوب را تاسيس كند.
از اوايل سال 1341 عمليات ايذايي جوانان شيعه در داخل فلسطين اشغالي شكلي مستقل به خود گرفت، هر چند تا سالها پس از آن نيز به صلاحديد امام صدر، افتخار آن به نام «نيروهاي مخصوص جنبش فلسطيني فتح» ثبت مي شد.
در شهريور سال 1351 و كمتر از 24 ساعت پس از اشغال 48 ساعته دو روستاي «قاناي جلي» و ((جويا)) به دست سربازان رژيم صهيونيستي ، نشست فوق العاده مجلس اعلاي اسلامي شيعيان با حضور همه اعضاء در روستاي جويا برگذار شد و از همان روز اولين بذرهاي «مقاومت لبناني» از سوي امام موسي صدر پاشيده شد.
يك ماه پس از اين حادثه و به هنگام تجاوز نيروهاي صهيونيستي به روستاي «فاووق» در جنوب لبنان، اولين عمليات غيررسمي مقاومت لبنان به اجرا در آمد كه در اين عمليات چند صهيونيست كشته و زخمي شدند.
از پاييز سال 1351 آموزش نظامي جوانان شيعه شتاب بيشتري گرفت.اولين شهيد مقاومت لبنان «فلاح شرف الدين» مؤذن چهارده ساله مؤسسه صنعتي جبل عامل بود كه در زمستان 1352 و پس از به هلاكت رساندن چند تن از سربازان رژيم صهيونيستي در روستاي مرزي «بنت جبيل» به شهادت رسيد.
در خرداد سال 1354 و به دنبال وقوع انفجاري در اردوگاه نظامي عين البنيه در كوه هاي بقاع كه به شهادت27 تن از جوانان شيعه انجاميد ، امام موسي صدر به طور رسمي ولادت «گروه هاي مقاومت لبنان» را اعلان كرد.
با پايان يافتن جنگ داخلي لبنان و انتقال دامنه ناآرامي ها به جنوب ، واحدهاي مقاومت لبنان به طور رسمي در نقاط حساس و راهبردي در مناطق مرزي مستقر شدند.
اولين عمليات بزرگ مقاومت لبنان عليه تجاوزات اسرائيل در اواخر سال 1355 صورت گرفت كه پس از چند روز درگيري، به آزادسازي شهركهاي «طيبه» و «بنت جبيل» منجر شد.
امام موسي صدر اولين شخصيتي بود كه در زمستان سال 1356، طرح سازشكارانه اسكان پناهندگان فلسطيني در جنوب لبنان را افشا، و با مواضع شجاعانه خود از تحقق آن جلوگيري كرد.
در حمله گسترده سال 1357 اسرائيل به جنوب لبنان و با وجود عقب نشيني احزاب چپ و گروه هاي فلسطيني ، جوانان مقاومت لبنان و دانش آموزان مؤسسه صنعتي جبل عامل در منطقه اشغالي باقي ماندند، و با وجود امكانات اندك تا به آخر عليه اشغالگران صهيونيست ايستادگي كردند.
انقلاب اسلامي ايران
امام موسي صدر اگرچه لبنان را محل اصلي فعاليت هاي خود قرار داده بود اما هيچگاه از ديگر مسائل جهان اسلام غافل نبود.
انقلاب اسلامي ايران ، امنيت حوزه هاي علميه ، اتحادي عربي اسلامي براي مبارزه با اسرائيل و گسترش تشيع در آفريقاي سياه ، مهمترين دغدغه هاي خارج از لبنان ايشان را تشكيل مي دادند.
درپي بازداشت امام خميني در سال 1342، امام موسي صدر راهي اروپا و شمال آفريقا شد تا از طريق واتيكان و الازهر ، شاه ايران را براي آزادسازي امام تحت فشار قرار دهد.با آزادي امام در پايان اين سفر ، آيت الله خويي تصريح كرد اين آزادي ، بيش از هر چيز مرهون سفر آقاي صدر بوده است.
درپي تبعيد امام به تركيه در پاييز سال 1343، امام موسي صدر اقدامات مشابهي را به انجام رساند تا ضمن تامين امنيت آن بزرگوار ، ترتيبات انتقال ايشان به عتبات عاليات را فراهم كند.
در نيمه دوم دهه چهل و پس از آماده شدن اولين كادرهاي نظامي مقاومت لبنان ، دهها تن از جوانان مبارز ايراني به لبنان آمدند و زير نظر آنان فنون نظامي را فرا گرفتند.
در اواخر دهه چهل و مقارن با تاسيس مجلس اعلاي اسلامي شيعيان، امام خميني در پاسخ برخي فضلاي ايراني مقيم نجف ، امام صدر را اميد خود براي اداره حكومت پس از شاه ناميد.
در زمستان1350 و براساس تقاضاي مراجع وقت ، امام موسي صدر درباره برخي زندانيان سياسي با شاه گفتگو كرد كه بعضي از آنان از جمله حجت الاسلام و المسلمين هاشمي رفسنجاني ، اندكي بعد از زندان آزاد شدند.
با به قدرت رسيدن حافظ اسد در سال1350 و آغاز همكاري هاي تنگاتنگ وي با امام صدر ، سوريه به امن ترين كشور خاورميانه براي مبارزان ايراني تبديل شد.
امام موسي صدر در تابستان 1356 جوانمردانه سينه سپر كرد و با اقامه نماز ، تدفين و برپايي مراسم چهلمين روز شهادت دكتر شريعتي در بيروت از سست شدن پيوند جوانان تحصيلكرده با روحانيت ، جلوگيري به عمل آورد.
به دنبال درگذشت مرحوم حاج آقا مصطفي خميني در پاييز سال 1356، وي پسر عموي خود شهيد آيت الله سيد محمد باقر صدر را بر آن داشت تا بيش از پيش به حمايت از امام خميني برخيزد.
امام موسي صدر در بهار سال 1357 لوسين ژرژ نماينده روزنامه لوموند در بيروت را به نجف فرستاد تا با انجام اولين مصاحبه بين المللي با امام خميني ، افكار عمومي جهانيان را با انقلاب اسلامي ايران آشنا كند.
امام موسي صدر در ديدارهاي مكرر سال 1357 خود با رهبران سوريه ، عربستان سعودي و برخي ديگر از كشورهاي جهان عرب ، اهميت انقلاب اسلامي ايران ، پيروزي قريب الوقوع آن و ضرورت هم پيماني آنان با اين انقلاب را به آنها گوشزد كرد.
وي در شهريور 1357 و يك هفته پيش از ربودن شدن خود با انتشار مقاله «نداي پيامبران» در روزنامه لوموند ، امام خميني را به عنوان تنها رهبر انقلاب اسلامي ايران معرفي كرد.
بدون ترديد بزرگترين خدمت امام موسي صدر به انقلاب اسلامي ايران آن بود كه در سالهاي 1356 تا 1357 و پس از قريب دو دهه ترويج ارزشهاي زيباي اسلام راستين در لبنان ، عموم مردم ، به ويژه شيعيان و بالاخص كادرهاي مقاومت آن كشور را با اين انقلاب آشنا و مرتبط كرد.
سفر بي بازگشت
امام موسي صدر در 3 شهريور سال 1357 و در آخرين مرحله از سفر دوره اي خود به كشورهاي عربي، بنابر دعوت رسمي معمر قذافي وارد ليبي و در روز 9 شهريور ربوده شد.
دستگاه هاي قضايي دولت هاي لبنان و ايتاليا و همچنين تحقيقات صورت گرفته از سوي واتيكان ، ادعاي رژيم ليبي مبني بر خروج امام از آن كشور و ورود ايشان به رم را به طور رسمي تكذيب كرد.
مجموعه اطلاعات آشكار و پنهاني كه در دو دهه پيش بدست آمدند ، همگي دال بر آن هستند كه امام موسي صدر هرگز خاك ليبي را ترك نكرده است.
در اين ميان قرائن متعددي حكايت از آن دارند كه امام موسي صدر همچنان در قيد حيات بوده و چون برخي ديگر از علماي اسلامي ، شرايط زندان حبس ابد را مي گذراند.
آخرين خبري كه در 13 ارديبهشت 1380 از سوي سايت «جبهه نجات ملي ليبي» بر روي شبكه جهاني اينترنت منعكس شد، حاكي است كه امام موسي صدر در اواخر سال 1376 توسط برخي زندانيان زندان ابوسليم شهر طرابلس مشاهده شده است و اندكي پيش از ماه رمضان گذشته به مكاني ديگر انتقال يافته است.
پيگيري پرونده ايشان در اين سالها ادامه داشته و حتي دولت لبنان نيز در بيانيه كاري اش بندي را تنها به پيگيري سرنوشت ايشان اختصاص داده است و در همين حال چندي پيش دادگاه تجديد نظر لبنان خواستار صدور حكم بازداشت قذافي و11 تن از مقامات ليبيايي به اتهام ربودن امام موسي صدر شد.
127
254
چهارشنبه 6 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: واحد مرکزي خبر]

[مشاهده در: www.iribnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 218]