بررسى مهمترين اثرات اقتصادى و اجتماعى سيل و خشكسالى و روش هاى كمك دولت در كاهش اين اثرات

واضح آرشیو وب فارسی:ابرار: بررسى مهمترين اثرات اقتصادى و اجتماعى سيل و خشكسالى و روش هاى كمك دولت در كاهش اين اثرات
همچنين كاهش توليد فرآورده هاى لبنى و ساير توليدات دامى و كاهش مقاومت دام ها در برابر گرما و صدمه ديدن پوست آنها از عوارض ديگر بلاياى ذكر شده است.
الف: ۵- اثرات سيل و خشكسالى در تأسيسات زيربنايى و رفاهى و تلفات جانى
تأثيرات سيل و خشكسالى در تأسيسات زيربنايى و رفاهى در بسيارى موارد قابل توجه است كه به نمونه هايى از آن اشاره مى شود.
خسارات وارده به امكانات زيربنايى كشاورزى
۱- تخريب انهار، شبكه هاى آبيارى و زهكشى، قنوات و سردهنه هاى آبگيرى از رودخانه ها
۲- خسارات وارده به چشمه ها و ايستگاه هاى پمپاژ
۳- پر شدن سريع مخازن و سدها از رسوبات و كاهش حجم مفيد آنها
۴- تأخير در آبيارى اراضى و كاهش توليد و يا از بين رفتن محصول به دليل نياز به زمان لازم براى احياء و تعميرات انهار و قنوات و چاه ها دارد.
خسارات وارده به بخش صنعت: به غير از خسارات مستقيم به كارخانجات و مواد اوليه آنها خسارات غيرمستقيم به صورت كارگران، كاهش توليد و عدم دسترسى به مواد اوليه آشكارمى شود.
در بخش زيربنايى و رفاهى: شامل تخريب و يا صدمه شبكه راه هاى كشور و راه هاى روستايى و تخريب خطوط انتقال نيرو از ديگر صدمات وارده به اين بخش است.
تلفات جانى: مهمترين خسارات سيل و خشكسالى در يك منطقه را تلفات انسانى آن تشكيل مى دهد. تغيير در ويژگى هاى فيزيكى و شيميايى و بيولوژيكى آبها، آلودگى آبها، تغيير در دستگاه هاى آب ساحلى،رستنى ها، حيات وحش و ماهيان و از بين رفتن تالاب ها و ايجاد آلودگى هاى زيست محيطى نيز از عوارض ديگر اين بلاهاست.
ب: روش هاى كمك دولت در كاهش تأثيرات سوءسيل و خشكسالى
به دنبال تصويب قطعنامه شماره ۳۳۳۷ مجمع سازمان ملل متحد در سال ۱۹۷۴و عضويت ايران در كنوانسيون بيابان زدايى و تعديل اثرات خشكسالى، يكى از تعهدات كشورهاى عضو تهيه برنامه اقدامات ملى است كه توسط برنامه هاى اقدام منطقه اى و جهانى حمايت مى شوند، اجرا خواهد شد. اين برنامه ها بايد سازگار و متناسب با شرايط و وضعيت محلى باشد. اين برنامه محور اين معاهده است. در همين راستا دولت لايحه اى با عنوان جبران و پيشگيرى عوارض ناشى از خشكسالى با دو فوريت به مجلس داد كه فوريت آن در همان جلسه به تصويب رسيد. در اين لايحه بطور خلاصه بازپرداخت وام هاى كشاورزى به تعويق مى افتد، اعتبارات و تسهيلات جديدى هم در اختيار كشاورزان قرار مى گيرد و ضمناً خسارات وارده به آنان نيز جبران مى شود. علاوه بر آن در استان هاى شمالى براى مواجهه با خشكسالى و نجات محصول برنج دو كار مهم و ضربتى صورت گرفته، با اين توضيح كه در گيلان مجوز حفر ۶۴ هزار چاه عميق و نيمه عميق صادر شده و در استان مازندران به دستور رئيس جمهور ۱۵ ميليارد مترمكعب از آب سد لار به بخش كشاورزى استان كمك شده است. براى عشاير كشور و نجات احشام آنان نيز وزارت جهاد كشاورزى از طريق دو برنامه كوتاه مدت و بلندمدت عهده دار كمك به آنان شده است. در برنامه كوتاه مدت علاوه بر ۰۰۰/۳۰۰ تن جويى كه قرار بود در اختيار عشاير قرار گيرد ۰۰۰/۵۰۰ تن ديگر نيز به آنان تحويل خواهد شد همچنين ۰۰۰/۰۰۰/۵۰۰ تومان براى داروهاى دامى و ۲۰۰ ميليون تومان نيز جهت تأمين آب عشاير در اختيار آنان قرار خواهد گرفت. در طرح بلندمدت نيز اقدامات آبخيزدارى و احداث سدهاى خاكى و تهيه طرح هاى مرتعدارى پيش بينى شده است. دولت حتى در اسناد امضا شده براى همكارى با باكو نيز اجراى يك طرح پژوهشى و علمى براى مبارزه با بحران خشكسالى را جاى داده است. گذشته از اين برنامه ها كه جنبه فورى و ضربتى دارند. اصولاً در برخورد با خشكسالى دولت برنامه اى را نيز در دست اجرا دارد و ضرورت دارد كه مقامات مسئول در جهت اجراى قطعى اين برنامه ها تسهيلات لازم را فراهم آورند و مشكلات را از پيش پاى مسئولان اجرايى بردارند. اين برنامه ها كه اجراى آن را ۳ وزارتخانه به عهده گرفته اند طرح تأمين آب و مهار آبهاى سطحى از طريق سدسازى توسط وزارت نيرو، طرح آبخواندارى و ذخيره و تغذيه آبهاى زيرزمينى توسط وزارت جهادكشاورزى و طرح هاى استفاده از شيوه هاى آبيارى تحت فشار و نيز پوشش انهار به وسيله وزارت جهاد كشاورزى است كه در واقع مصرف آب را تقليل مى دهد. البته دولت با توجه به اوضاع و احوال فعلى ضرورت دارد كه در جهت اجراى هرچه سريع تر آنها هرگونه مساعدت و كمك لازم را معمول دارد.
بطور كلى برنامه هاى دولت ها براى پاسخ به اين بلايا متفاوت است ولى مى توان آنها را به سه گروه تقسيم نمود:
۱- برنامه ريزى بر روى اثرات قبلى براى كاهش اثرات آتى
۲- مداخله دولت در اثرات بعدى
۳- ارائه طرح هاى آماده سازى و تهيه برنامه هاى مقدماتى براى احتمال وقوع
در مورد اول مى توان مثال هاى ذيل را مطرح نمود:
- توسعه سيستم هشدار اوليه
- افزايش منابع آب
-كاهش تقاضا
- بيمه محصولات كشاورزى
در مورد دوم مى توان اين مثال ها را ذكر نمود:
- اعطاى وام هايى با بهره پايين
- حفر چاه ها براى آبيارى و تأمين آب عمومى
در مورد سوم مى توان به تهيه مقدمات احتمال وقوع خشكسالى اشاره نمود كه اين طرح ها به كاهش خسارات ناشى از سيل و خشكسالى به عنوان بلاياى طبيعى منجر مى شود كه نهايتاً مديريت ريسك جايگزين مديريت بحران مى شود. به نظر نويسنده اين مقاله تلفيق دو برنامه اقدامات اساسى (مديريت ريسك) و يا اقدامات انفعالى (مديريت بحران) هر دو در قالب يك طرح اقدام ملى مطابق قوانين مصوب شده جهانى و ملى به اجرا درآيند مى توانند در كاهش تأثيرات سوء اين بلايا مؤثر و مفيد واقع شوند.
شنبه 26 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ابرار]

[مشاهده در: www.abrarnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 248]