اطلاعات عمومي براي بيماران در رابطه با سرطان تخمدان

واضح آرشیو وب فارسی:سایت رسیک:

تخمدان ها قسمتي از دستگاه توليد مثل زنان را تشكيل مي دهند. تخمدان ها در فاصله زماني بين لوغ تا يائسگي به طور منظم هر ۲۸ روز يك بار تخمك آزاد مي كنند . تخمك ها از طريق لوله فالوپ به رحم منتقل مي شوند. اگر حاملگي رخ ندهد، تخمك به همراه ترشحات زمان عادات ماهيانه خارج م يشود.

تخمدان ها همچنين با توليد هورمون هاي استروژن و پروژسترون باعث ايجاد و تداوم صفات ثانويه جنسي و سيكل هاي ماهيانه مي شوند. در ما ههاي قبل از يائسگي (ضد پ وز)، كاركرد تخمدان به تدريج متوقف مي شود و سطح استروژن افت مي كند. شكايات و علايمي كه بعضي از زنان در اين زمان بروز م يدهند ناشي از افت سطح خوني هورمون استروژن است.

علل ايجاد سرطان تخمدان

علت سرطان تخمدان هنوز شناخته نشده است وليكن گروهي از فاكتورها عنوان عوامل خطرزا و گروهي به عنوان عوامل محافظتي در برابر ابتلا به سرطان تخمدان شناخته شده اند، اين عوامل، سابقه خانوادگي ابتلا به سرطان، مصرف قرص هاي ضد بارداري قبلي، شيردهي، درمان نازايي و استفاده از پودر تالك در نواحي تناسلي را شامل مي شوند. اين فاكتورها تاثيرات خود را از طريق تداخل در عملكرد تخمدا نها اعمال يكنند.

سرطان تخمدان يك بيماري عفوني نيست و احتمال انتقال آن ميان افراد جامعه وجود ندارد، همچنين شواهدي مبني به ارتباط آن با فعاليت هاي جنسي به دست نيامده است . به دليل مصرف رژيم غذايي پرچربي – به ويژه چربي حيواني – در كشورهاي غربي (به جز ژاپن) شيوع بيشتري از سرطان تخمدان در اين مناطق جغرافيايي ديده مي شود. سرطان تخمدان چهارمين سرطان شايع زنان است.

سابقه خانوادگي سرطان؛ زماني كه دو نفر يا بيشتر از اعضاي فاميل نزديك آنها سابقه ابتلا به سرطان تخمدان را داشته باشند، در معرض خطر بيشتري براي ابتلا به اين سرطان هستند . فاميل نزديك شامل مادر، خواهر يا دختر فرد هستند. در حدود ۵ تا ۱۰ درصد تمامي سرطان هاي تخمدان دو ژن شناخته شده در افزايش ريسك ابتلا به BRCA و ۲ BRCA به نظر ارثي هستند .

سرطان هاي تخمداني و پستان هستند. در خانواده هايي كه يكي از اين دو ژن ها تظاهر مي كنند، معمولا چند مورد سرطان پستان يا تخمدان گزارش مي شود. وجود موارد متعدد ابتلا به سرطان هاي روده بزرگ در سنين جواني در يك خانواده وجود ژن معيوب ديگري را مطح مي كند كه باعث افزايش ريسك ابتلا به سرطان روده بزرگ و تخمدان شود.

به طور كلي شيوع اين ژن ها بسيار كم است وليكن مي توانند از والدين به نسل هاي بعد انتقال يابند . در صورت ترديد به وجود اين موارد، ضرورت مشاوره ژنتيكي احساس م يشود.

قرص هاي ضد بارداري:

مصرف قرص هاي ضد بارداري تركيبي (شامل استروژن و پروژست رون) به نظر مي رسد كه باعث كاهش ريسك سرطان تخمدان مي شود. هرچه زمان مصرف اين داروها طولاني تر باشد، اين كاهش بيشتر خواهد بود. در طول زمان مصرف قرص هاي ضد بارداري تركيبي، هي چگونه تخم كگذاري نخواهيم داشت.

سابقه باردار يهاي قبلي:

احتمالا سابقه زايمان قبلي، سبب كاهش خطر سرطان تخمدان و نازايي باعث افزايش خطر آن مي شود. در هنگام تخمك گذاري، لايه سطحي تخمدان پاره مي شود و براي ترميم اين پارگي، سلول هاي پوششي سطح تخمدان شروع به تقسيم و تزايد مي كنند . هرچه ميزان تخمك گذاري بيشتر باشد، سلول هاي بيشتري بايد تقسيم شوند تا سطح تخمدان در محل پارگي ترميم شود . اين افزايش و تزايد سلولي، احتمال ايجاد اختلال و اشكال در مسير رشد سلول ها را بيشتر مي كند. طي حامگي، توليد تخمك و تخمك گذاري كاملا متوقف شده و در نتيجه آسيبي به سطح تخمدان نخواهد رسيد. مشابه اين مساله در زمان شيردهي نيز رخ مي دهد كه طي آن فعاليت تخمدان ها كاهش يافته و تخمك گذاري ماهيانه متوقف مي شود. بنابراين با كاهش آسيب به سطح تخمدان، خطر سرطان تخمدان كمتر مي شود. تاكنون به هيچ نوعي از شواهد عيني مبني بر آنكه درمان نازايي خطر سرطان تخمدان را افزايش مي دهد نرسيده ايم. هرچند تحريك و القاي دارويي تخمدان باعث افزايش فعاليت آن شده و به تبع آن احتمال آسيب به تخمدان بالا م يرود.

كلات مصرف پودر ينلاوط درباره مصرف مدت پودر تالك، نگراني هايي وجود دارد. مطالعات نشان مي دهد كه تماس طولاني مدت اين پودر در نواحي دستگاه تناسلي احتمالا خطر ابتلا به سرطان تخمدان را اندكي افزايش مي دهد. هرچند شواهد فعلي قطعي نيست و مطالعاتي در مقياس هاي وسيع تر براي پاس خدهي قطعي به اين مساله لازم است.

بيماريابي
همانرب هدف هاي بيماريابي، تشخيص موارد سرطان در مراحل اوليه آن و قبل از ايجاد علايم و شكايات باليني است. هنوز آزمون بيماريابي قابل اعتمادي براي تشخيص زودرس سرطان تخمدان در جمعيت زنان جامعه وجود ندارد. بررسي هاي تحقيقي گسترده اي در حال حاضر براي بيماريابي در زنان با خطر بالاي سرطان تخمدان و كل جمعيت زنان در جريان است. دو آزمون اصلي مورد ۲) سونوگرافي از CA ارزيابي عبارتند از: ۱) آزمايش خون جهت اندازه گيري سطح سرمي ۱۲۵ طريق واژن
بيماريابي در شرايط فعلي براي زنان با خطر بالاي سرطان تخمدان (ب ه طور مثال سابقه قوي خانوادگي) انجام م يشود.

ميلاع هناشن بجوم تومور تخمدان اغلب هاي مبهمي م يشود كه اين مسال ه تشخيص آن را به تعويق مي اندازد. شايع ترين علايم و شكايات عبارتند از: ناراحتي شكمي، تورم شكمي، احساس پري يا نفخ در شكم، اختلال در عادات اجابت مزاج و تكرار ادرار. بيمار مبتلا ممكن است يك يا تعدادي از اين علائم را داشته باشد.
لمع گاهي سرطان تخمدان تا زمان جراحي براي يافتن علت شكمي بيمار آشكار نمي شود و يا حتي ممكن است به صورت كاملا اتفاقي در آزماي شهاي دوره اي يا بررسي ساير علل ناهنجار يهاي داخلي كشف شود.

تاييد تشخيص سرطان تخمدان

پس از شك باليني به سرطان تخمدان، جهت تاييد يا رد آن آزماي شهايي انجام م يشود: ( يك ماده شيميايي است كه به وسيله سلو ل هاي CA۱۲۵ :CA اندازه گيري سطح سرمي ۱۲۵ سرطان تخمدان توليد و به جريان خون آزاد مي شوند و سطح آن در زنان مبتلا به سرطان تخمدان ممكن است بالاتر از حد نرمال باشد. شايان ذكر است ك در مراحل اوليه سرطان بالا نرود.

همچنين در زناني كه دچار ساير CA تخمدان، ممكن است سطح خوني ۱۲۵ بيماري هاي غير مرتبط با تخمدان هستند، ممكن است سطح خوني آن بالا برود. انجام اين آزمون به طور منظم در مراحل تشخيص و درمان و پيگيري هاي بعدي بيمار تكرار خواهد شد. ( يلولس بررسي (سيتولوژي): تورم شكم به دليل تجمع مايع در آن (آسي ب) در برخي از موارد ابتلا به سرطان تخمدان ديده مي شود . اين مساله باعث ناراحتي شكمي و نفخ مي شود. تخليه اين مايع علائم و مشكلات بيمار را تخفيف مي دهد . پزشك با قراردادن مجرايي در داخل فضاي صفاقي براي تخليه مايع طي ۴۸ تا ۲۴ ساعت اقدام مي كند . معمولا نمون هاي از اين مايع براي بررسي سلولي به آزمايشگاه ارسال مي شود. ( يليمكت يصيخشت كه بسته به (MRI) اقدامات : سونوگرافي شكم، سي تي اسكن و ام اراي صلاحديد پزشك معالج صورت م يگيرد.

مرحله بعدي بيماري:

اطلاعات حاصل از آزمون هاي فوق براي تعيين اندازه و ميزان گسترش سرطان در بدن بيمار به كار مي گويند. پزشك براي تعيين مناسب ترين روش (staging) مي رود، كه به آن مرحله بندي سرطان درماني احتياج مبرم به تعيين مرحله بيماري دارد. يافت ههاي ب هدست آمده در حين عمل جراحي اين مرحل هبندي را كامل م يكند.

درمان

سرطان تخمدان معمولا با تركيب روش هاي جراحي و شيمي درماني درمان مي شود. گاه پرتودرماني نيز براي كاهش علائم ايجاد شده در بيمار ب هكار م يرود كه به آن پرتودرماني تسكيني گفته م يشود. تيم پزشكي، شيوه درمان بيمار را براساس سن، وضعيت سلامت عمومي و نوع و مرحله تومور تعيين مي كند. اين به آن معناست كه بيماران با يك نوع سرطان ممكن است درمان هاي متفاوتي را پذيرا شوند. به طور معمول اولين مرحله درمان سرطان تخمدان جراحي است . هدف از جراحي، برداشتن تومور تا حد امكان و تعيين ميزان و وسعت بيماري است. البته مق داري از تومور كه در حين عمل جراحي برداشته م يشود، بستگي كامل به نتايج اقدامات تشخيصي قبل از جراحي دارد .

معمولا تخمدان درگير و تخمدان مقابل به همراه رحم لوله هاي فالوپ و تمام يا قسمتي از انتوم (پرده چادرينه) كه به صورت يك پرده چربي ارگان هاي داخل شكمي را پوشانده، برداشته مي شود .

همچنين تعدادي از غدد لنفاوي داخل شكم – به ويژه در اطراف شريان ائورت – براي احتمال درگيري آنها ب هوسيله سرطان تخمدان، برداشته و بررسي مي شود. يميش درماني اغلب به درمان جراحي اضافه شده و هدف آن نابودكردن سلول هاي سرطاني باقي مانده پس از جراحي است. اين درمان احتمال عود كردن بعدي بيماري را كم مي كند . حتي گاهي شيم يدرماين براي كوچ ككردن تومور و قابل عمل كردن آن قبل از جراحي ب هكار م يرود.

مرحله پس از درمان

با توجه به احتمال برداشتن تخمدان و رحم طي درمان، سيكل قاعدگي بيمار و توانايي باروري وي از بين مي رود و دچار يائسگي زودرس خواهد شد كه به دنبال علايم گرگرفتگي، تعريق و خشكي واژن تظاهر مي يابند. در صورتي كه اين علايم شديد بوده و در روند زندگي معمول بيمار با پزشك مشورت كرد. ( HRT) مشك لآفرين باشند، م يتوان درباره درمان جايگزيني هورمون البته درما نهاي ديگر نيز براي كاهش علايم وجود دارد چنانچه يك تخمدان بيمار برداشته شده و رحم همچنان باقي باشد، امكان قاعدگي منظم و باروري وجود دارد. البته طي شيمي درماني عادات ماهيانه ممكن است نامنظم و يا حتي قطع شود . بنابراين حتما بايد از يك روش مطمئن جلوگيري از بارداري استفاده مي شود. بعضي از داروها شيمي درماني مي توانند باعث آسيب تخمدان و افزايش احتمال ناباروري و يائسگي زودرس شوند . همچنين با در جنين به وسيله اين داروها، احتمال ناهنجاري هاي D NA تداخل در توليد و نسخه برداري حاملگي افزايش مي يابند. بسياري از زنان پس از درمان سرطان تخمدان دچار كاهش ميل جنسي ميشوند. (Libido)

سرطان تخمدان بيماري مسري نيست و وسيله تماس جنسي قابل انتقال نيست . در بيماري كه رحم برداشته شده، حداقل بايد ميان اولين تماس جنسي و جراحي، شش هفته فاصله باشد . اين زمان جهت بهبود عوارض حاصل از عمل لازم است.

عود سرطان تخمدان

سرطان تخمدان ممكن است بازگردد. اين مورد هنگامي رخ مي دهد كه سلول هاي بدخيم، محل اوله خود را ترك كرده و از طريق سيستم خون و لنف به ساير نواحي بدن منتقل شود . با عود بيمار تقريبا غيرممكن است، ل يكن ب ه واسطه (cure) سرطان، احتمال درمان قطعي شيمي درماني هاي بيشتر و احتمالا جراحي براي مدت زمان قابل توجهي بيماري كنترل خواهد شد .

در زمان عود احتمال وقوع مشكلات روحي رواني در بيمار زياد است. بنابراين ضرورت حمايت رواني از سوي خانواده و اطرافيان بيمار كاملا احساس مي شود.

پيگيري

پزشك براي معاينات دوره اي در حين و بعد از درمان با بيمار صحبت خواهد كرد. اين مراجعات پزشكي به تدريج در فواصل زماني طولاني تري تكرار خواهد شد. طي هر معاينه دوره اي پس از انجام معاينه كامل فيزيكي بيمار آزمايش هاي خوني و راديوگرافي و اسكن هاي مورد نياز براساس صلاحديد به پزشك معالج براي ارزيابي احتمال عود بيماري صورت م يگيرد.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت رسیک]

[مشاهده در: www.ri3k.eu]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 314]