بررسي اثرات اقتصادي و اجتماعي سيل و خشكسالي‌

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: بررسي اثرات اقتصادي و اجتماعي سيل و خشكسالي‌

سيل و خشكسالي از پديده هاي طبيعي هستند كه رخداد آنها در طبيعت از قانونمندي‌هاي خاص خود پيروي مي‌كند، ولي تشديد فراواني وقوع و تكرار آنها به فعاليت‌هاي انسان در طبيعت بستگي دارد. موقعيت مكاني خشكيهاي كره زمين، طول و عرض جغرافيايي مناطق، درياچه‌ها، درياها و اقيانوس‌ها، از بين رفتن پوشش گياهي، پديده هاي آب و هوايي مانند نوسانهاي آب و هوايي و پديده النينو از جمله عوامل مؤثر در تكرار رخداد پديده‌هاي سيل و خشكسالي به حساب مي‌آيند. علاوه بر موارد فوق افزايش جمعيت و اقدامات و فعاليت‌هاي انسان نظير تخريب جنگلها و مراتع، گسترش شهرها، تخريب محيط زيست، توسعه مراكز صنعتي و بهره‌برداري‌هاي غيراصولي و بي رويه از منابع آب،‌ خاك، گياهان و تغييرات آب و هوايي در تشديد اين پديده‌ها تأثير مي‌گذارند. كشور ما در يك شرايط آب و هوايي واقع شده كه همواره با پديده‌هاي سيل، كم‌آبي و خشكسالي روبروست و موضوع سيل و خشكسالي يكي از عمده‌ترين مسائلي است كه مسئولين را برآن داشته تا تدابير لازم را براي مقابله با اين پديده اتخاذ كنند.‌

پديده‌هاي خشكسالي و سيل از نظر فراواني، شدت، تداوم و گسترش يكي از فرايندهاي مهم در اكثر كشورها و به‌خصوص كشور ما است. يكي از مهمترين مسائل روز جامعه ما نگرش نو و پايدار به منابع آب و برنامه‌ريزي آن مي‌باشد، تا بتوانيم پديده‌هاي سيل، خشكسالي و كم‌آبي را بهتر شناخته و اثرات اقتصادي و اجتماعي و زيست محيطي آن را بررسي كرده و براي مديريت آن برنامه‌ريزي اصولي انجام دهيم. كشور ما داراي اقليمي خشك تا نيمه خشك، با متوسط بارندگي ساليانه 240 - 220 ميليمتر است كه تقريباً يك‌سوم متوسط بارندگي خشكي‌ها و كمتر از يك سوم بارندگي متوسط كره ‌زمين را دارا مي‌باشد. علاوه برنقصان، توزيع نامناسب مكاني و زماني و بارندگي و شدت بارشها از يك طرف در زمان بارش باعث ايجاد سيلهاي مخرب و از طرف ديگر باعث ايجاد كم‌آبي‌ها و خشكسالي‌هاي متناوب مي‌گردد. اين عوامل به دنبال خود تأثيرات اقتصادي، اجتماعي و زيست محيطي گوناگوني را سبب مي‌شود. شناخت اين تأثيرات در تدوين برنامه‌هاي دقيق براي كاهش اين تأثيرات توسط دولت مفيد و مؤثر خواهد بود. به نظر مي‌رسد اگر دو برنامه اقدامات ارسالي (مديريت ريسك) و اقدامات انفعالي (مديريت بحران)، هر دو در قالب يك طرح اقدام ملي مطابق قوانين مصوب شده ملي و جهاني تلفيق شده و به اجرا درآيند مي‌توانند در كاهش تأثيرات سوء متنوع و مختلف سيل و خشكسالي مؤثر و مفيد واقع شوند.

آب به عنوان منبع حيات از عوامل رشد و توسعه در جوامع بشري مي‌باشد. با نگاهي به تاريخ مشاهده مي‌شود، در جايي كه آب وجود داشته، زمينه هاي تمدن فراهم شده است. مقايسه كشورهاي واقع در منطقه معتدله با كشورهاي مستقر در نواحي خشك و نيمه خشك زمين نشان مي‌دهد كه كمبود آب، به ويژه آب با كيفيت خوب يكي از عوامل مهم بازدارنده توسعه كشاورزي و اقتصادي و اجتماعي در اكثر كشورهاي در حال توسعه به‌خصوص كشورهاي واقع شده در كمربند خشك و نيمه خشك و گرم جهان است.‌

كشور عزيزمان ايران نيز به عنوان يكي از كشورهاي واقع در كمربند خشك كره زمين با مشكل كم‌آبي، خشكسالي‌هاي متناوب و نيز سيل‌هاي مخرب و ويرانگر مواجه مي‌باشد. رشد فزاينده جمعيت و تخريب‌هاي ناشي از نياز اين جمعيت روزافزون و نياز به محصولات كشاورزي دامي و محدوديت آب و خاك به عنوان بستر اصلي توليدات كشاورزي مسئله كم آبي را به گونه‌اي بسيار جدي فراروي كشورمان قرار داده است. آمار گوياي آن است كه ميزان آب در كشور ما در طول ساليان اخير به طور مستمر رو به كاهش بوده است، به گونه‌اي كه سرانه آب از 4 هزار تا 5 هزار مترمكعب در دهه 30 شمسي به حدود 2 هزار مترمكعب در شرايط حاضر رسيده است و در صورت تداوم روند كنوني به كمتر از هزار مترمكعب در سال 1400 خواهد رسيد. با توجه به توزيع نامناسب زماني و مكاني بارشها وجود پديده‌هاي سيل و خشكسالي به عنوان زيرمجموعه‌اي از كم آبي را نبايد به عنوان يك حادثه غيرمترقبه و موردي تلقي نمود. در واقع سيل و خشكسالي و تأثيرات سوءاقتصادي، ‌اجتماعي و زيست محيطي آنها نيز به عنوان يك پديده طبيعي همچون ساير پديده‌هاي طبيعي به مدد علم، برنامه‌ريزي و مديريت صحيح قابل پيش‌بيني و كنترل مي‌باشند و مي‌توان خسارات ناشي از آن را به حداقل رسانيد.

به نظر مي رسد كه ما در مواجهه با پديده‌هاي خشن و مهاجم سيل و خشكسالي منفعل شده و از به كار بستن علم و دانش و تلاش خستگي‌ناپذير براي پيشگيري از آن و يا به حداقل رساندن تبعات منفي آن از حركت ايستاده‌ايم.

از زاويه تلاشي كه دولت براي فعال بودن در رابطه با التيام آلام و دردها و جبران خسارات مردم انجام داده، جزء موفق‌ترين‌ها بوده و هستيم،

اما آنچه علي‌رغم همه اين توفيقات مي‌تواند مورد ترديد قرار گيرد، جامعيت و كفايت آنها و عدم يك تلاش جدي و همه‌جانبه براي پيشگيري از اين حوادث است. آمار و اطلاعات موجود حاكي از خسارات بسيار تكان‌دهنده‌اي است.

متوسط خسارات ناشي از سيل‌زدگي به تأسيسات عمومي و مردمي سالانه يك هزار ميليارد ريال است. خسارات ناشي از سيل به منابع زيستي (فرسايش خاك و پوشش گياهي) به 3 هزار ميليارد ريال بالغ مي‌گردد، لذا جمع خسارات سيل‌زدگي به طور متوسط در كشور بالغ بر 4 هزار ميليارد ريال است.

خشكسالي اگرچه هر سال نمود و بروز وسيع ندارد، اما بخشهايي از كشور را مي‌پوشاند. از آنجا كه خسارات ناشي از خشكسالي در سالهاي شدت آن محسوس است، لذا فقط در مقاطع بحراني خسارات برآورد و توسط سازمان مديريت و برنامه‌ريزي اعلام شده است.

بيش از 8 هزار ميليارد از خسارات مذكور، خسارات به مزارع و باغات، مراتع، دام و طيور عشايري كشور بوده است. شدت و حجم خسارات و روند فزاينده آنها به گونه‌اي است كه ايجاب مي‌كند تدابير مؤثرتري به‌خصوص جهت پيشگيري از اين وقايع به عمل آيد.

متأسفانه جامع‌نگري و كار گروهي و ارائه الگوهاي پايدار و همه‌جانبه كمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند.

البته به طور همزمان مي‌توان براي هر مؤلفه بحران از قبيل ايجاد سيستم‌هاي هشداردهنده توسعه بيمه‌هاي محصولات كشاورزي، توسعه روشهاي استحصال آب باران براي شرب و توليد از حوزه‌هاي شهري حوزه‌هاي پشت‌بام‌ها و حوزه‌هايي كه خود توليدي ندارند، همچنين استفاده از روشهاي جمع‌آوري برف در زمستان، استفاده از شبنم و ترويج روشهاي جديد بهره‌برداري از سيلاب‌ها، توسعه تحقيقات در زمينه انتخاب گونه‌هاي گياهي و معرفي تكنيك‌هاي زراعي مناسب با شرايط بحراني، تهيه راهكارهاي مقابله با كمبود مواد غذايي، ترويج صرفه‌جويي، اعمال مديريت مصرف، تلاش در جهت پذيرفته شدن سياستهاي خشكسالي و سيل در سطح ملي، توجه به تأمين آب از منابع جديد و ساير اقدامات متوسل شد.

تعاريف خشكسالي‌

بيش از 150 تعريف از خشكسالي و سيل در منابع علمي مختلف وجود دارد، كه به چند مورد از آنها اشاره مي‌شود:

- خشكسالي: عبارتست از كمبود بارش در دوره‌اي بلندمدت به نحويكه باعث كمبود رطوبت درخاك و سبب كاهش آبهاي جاري شود و بدين طريق فعاليتهاي انساني و حيات طبيعي گياهي و جانوري را بر هم زند.‌

- خشكسالي: يكي از بلاياي طبيعي مي‌باشد كه خسارات زيادي بر زندگي انسان و اكوسيستم‌هاي طبيعي وارد مي‌آورد ودر هر نوع برنامه‌ريزي جهت مقابله و پيشگيري از خسارات خشكسالي نياز به شناخت دقيق اين پديده دارد.

- خشكسالي: حالتي با كمبود بارش نسبت به شرايط ميانگين مي‌باشد. كمبود يا فقدان بارندگي كه آستانه اصلي براي رخداد خشكسالي است با توجه به شرايط مكاني متفاوت مي‌باشد. لذا ارزش ميانگين براساس طول دوره بررسي تعيين مي‌گردد.

- يكي از جامع‌ترين تعريف‌ها، تعريف آقاي پالم در مورد خشكسالي، تعريفي نسبتاً جامع است.براساس اين تعريف خشكسالي عبارت از كاهش رطوبت مستمر و غيرطبيعي مي‌باشد. در اين تعريف واژه مستمر به استمرار حالت كمبود و واژه غيرطبيعي به انحراف شاخص مورد نظر از شرايط طبيعي با ميانگين اطلاق مي‌شود.‌

- تعريف ساده خشكسالي: دوره‌اي را كه در آن بارش نسبت به ميانگين درازمدت آن كمتر باشد خشكسالي قلمداد مي‌شود.

- خشكسالي كشاورزي: عدم كفايت رطوبت خاك براي رشد گياهان

- خشكسالي هيدرولوژيك: كاهش جريانهاي سطحي، افت سطح آبهاي زيرزميني و نقصان آب رودخانه‌ها مي‌باشد.

- خشكسالي اقليمي: كمبود بارش نسبت به شرايط ميانگين درازمدت است كه در اين خصوص ويژگي‌ مختلف اقليم‌ها منظور مي‌گردد.

- تعريف ديگر: خشكسالي، محصول يك دوره شرايط خشك غيرعادي است كه به اندازه كافي دوام داشته تا عدم تعادل جدي در وضعيت هيدرولوژيكي يك ناحيه ايجاد شود و يكي از زيان‌بارترين بلاياي طبيعي است. بالا‌خره اينكه خشكسالي در تمامي مناطق آب و هوايي ممكن است اتفاق بيفتد، لذا با واژه خشكي تفاوت دارد كه از ويژگي‌ بعضي از اقاليم است. به عبارت ديگر خشكسالي خصوصيات موقت واگذاري تمام آب و هواهاست و هيچ كشوري از برخورد با مسايل خشكسالي براي تهيه آب و غذا مصون نيست.

تعريف سيل‌

سيل هم تعاريف مختلفي دارد كه در اين مبحث به يك تعريف كلي از سياست بشرح زير اكتفا مي‌شود.

سيل: يكي از مخاطرات طبيعي است كه به علت ريزش بيش از اندازه برف و باران در يك منطقه بطور ناگهاني به وقوع مي‌پيوندد، عوامل وقوع سيل هم مي‌تواند عوامل فيزيكي و هم فعاليت‌هاي بشري باشد. بنابراين بلاياي همراه با آب به‌صورت‌هاي متفاوتي زندگي مردم را به مخاطره مي‌اندازد كه در صورت زيادي، آن، سيل و در صورت كاهش، خشكسالي اتفاقي مي‌افتد و عملاً هيچ جايي در دنيا پيدا نمي‌شود كه از بلاياي مرتبط با آب در امان باشد و امكان وقوع هر دو صورت آن تقريباً در هر جايي با درجه‌هاي مختلف وجود دارد.

دلايل ايجاد سيل و خشكسالي‌

توزيع جغرافيايي رودخانه‌ها، سواحل و همچنين دخالت بشر در توازن طبيعي، افزايش جمعيت، شهرنشيني و اثرات فعاليت‌هاي بشري در طولاني مدت از دلايل وقوع سيل به‌شمار مي‌روند.

در بررسي‌هاي سوابق تاريخي سيل به وقوع 1890 مورد سيل در فواصل سالهاي 1331 تا 1370 مي‌رسيم كه رشد شتابنده حوادث سيل به‌صورت 5 برابر شدن آن در طول چهل سال، بروز علل غيرطبيعي و تشديد‌كننده سيل در كشور را به اثبات مي‌رساند.‌

تخريب جنگل‌ها، مراتع و فرسايش خاك جزء مهمترين دلايل بروز سيلابهاي غيرطبيعي شناخته شده‌اند. تخريب بيش از دو سوم مراتع و يك دوم از جنگلها و نقش آن در افزايش روان آبهاي سطحي معادل 15 تا 20 ميليارد مترمكعب روان آب اضافي و غيرطبيعي در سال برآورد مي‌شود. تعداد حوادث مهم سيل كشور در سال 1370، حدود 304 مورد بوده و ميزان خسارت مالي در اين سال بيش از 900 ميليارد ريال برآورد شده است. رشد خسارات مالي سيل بين سالهاي 1331 - 1370 حدود 6 درصد و رشد سالانه حوادث طي همين دوره حدود 4 درصد بوده است.

از مهم‌ترين دلايل ايجاد خشكسالي نيز مي‌توان به عوامل اقليمي و فعاليت‌هاي بشري نظير افزايش جمعيت و عدم مراقبت و مديريت صحيح منابع آب و خاك اشاره كرد.

خشكسالي از قديم‌الايام يكي از بلاياي طبيعي خطرناك بوده كه همواره زندگي بشر را تهديد كرده است. نخستين آماري كه از اين پديده در دست است، قحطي و خشكسالي مي‌باشد كه در قرآن كريم و در سوره يوسف(ع) به آن اشاره شده است. از ديرباز كشور ما هم شاهد موارد متعدد خشكسالي بوده است، تا آنجا كه داريوش دركتيبه بجا مانده از عهد هخامنشيان دست به درگاه الهي بلند كرده و مي‌گويد: خداوندا كشور مرا از دروغ، دشمن و خشكسالي در امان بدار، خشكسالي اگرچه در ايران هر سالي نمود و بروز وسيع ندارد، اما بخشهايي از كشور را مي‌پوشاند. از آنجا كه خسارات ناشي از خشكسالي فقط در سالهاي شدت آن محسوس است، لذا فقط در مقاطع بحراني خسارات برآورد و به صورت ملي اعلام مي‌گردد. در سال 1378 خسارات ناشي از خشكسالي فقط در بخش كشاورزي ده هزار ميليارد ريال برآورد و توسط سازمان مديريت و برنامه‌ريزي اعلام شده است. اين ميزان در سال 1379 بيشتر از 12 هزار ميليارد ريال در سال بوده كه در سال 1380 به رقم 21 هزار ميليارد ريال رسيده است.

مهمترين اثرات اقتصادي و اجتماعي و زيست‌محيطي سيل و خشكسالي‌

تخريب كيفيت آب و تغذيه نامناسب آن

امروزه آب در پيشبرد هدفهاي توسعه در همه كشورها نقش محوري دارد، تلاش براي مهار آبهاي سطحي، ارتقاي سطح بهره‌وري از منابع موجود آب تقويت سفره‌هاي زيرزميني و بهره‌گيري هر چه اصولي در ناحيه گرم و خشك، وجود عرصه‌هاي بياباني وسيع و نيز پراكنش نامناسب بارندگي باعث شده تا هر ساله بخشي از مناطق كشور با مشكل خشكي و كم‌آبي روبرو باشند. از طرف ديگر استفاده ناصحيح سبب شده تا هر ساله بخشي از منابع كشور با مشكل خشكي و كم‌آبي روبرو باشند. همچنين استفاده ناصحيح از منابع آبي موجود در كشور هم موجب شده است تا بخش زيادي از همين منابع اندك آبي به‌صورت سيلابهاي فصلي از دسترس خارج شوند، به طوري كه براساس آمار موجود فقط حدود 30 درصد از آب مصرفي در سطح مزارع كشور به مصرف گياهان مي‌رسد و بقيه بنابر علتهاي مختلف به هدر مي‌رود.‌

علاوه بر آن عدم مهار آبهاي سطحي، برداشت بي‌رويه از سفره‌هاي آب زيرزميني، استاندارد نبودن وضعيت آبياري و فرهنگ ناصحيح مصرف آب در مناطق شهري موجب شده است تا همه سال با مسائلي نظير كاهش سفره‌هاي زيرزميني بروز سيلابهاي ويرانگرو افزايش روزافزون مصرف آب در شهرهاي بزرگ روبرو شويم.

براساس اطلاعات موجود بحران كم‌آبي در كشور در 30 سال اخير بي‌سابقه بوده است و بيش از نيمي از جمعيت ايران از بحران خشكسالي خسارت ديده‌اند. اين خطر جدي كه اثر آن چندين نسل بعدي نيز باقي خواهد ماند، تنها در سال 77 نسبت به دوره مشابه 39درصد و نسبت به 30 سال گذشته 20 درصد بارش كاهش يافته است. يكي از اولين پيامدهاي خشكسالي، فشار به منابع و سفره‌هاي آب زيرزميني و تخريب پوشش گياهي به علت چراي پيش از حد دام بر عرصه‌هاي منابع طبيعي است، پيامد بعدي آن افزايش احتمال بروز سيلابهاي ناگهاني است كه يكي از مثالهاي قابل توجه سيل اخير استان گلستان بوده است. كمبود آب در پشت سدها و خشك شدن قناتها و آب چاه‌ها و پايين رفتن سطح آبهاي زيرزميني و پيامدهاي آن از جمله شور شدن سفره‌ها نيز از تاثير اين عوامل زيانبار مي‌باشد كه در حال حاضر 278 شهر و 1050 روستاي كشور با مشكل تامين آب آشاميدني روبرو هستند.

تخريب پوشش گياهي و فرسايش خاك و بيابان‌‌زايي

با توجه به اينكه محيط مجموعه‌اي از بخش‌هاي مختلف است، بخشهايي مثل آب و خاك، پوشش گياهي، اقليم و انسان در يك ارتباط منطقي و متعادل با همديگر هستند. هرگاه بخشي از اين محيط از تعادل خارج شود كه عمدتاً تحت تاثير اعمال انساني چنين مي‌شود، اثرات زيانباري را بايد انتظار داشت، به‌طوري كه هم‌اكنون به علت خشكسالي در بخش وسيعي از كشور پوشش گياهي از بين رفته و خاك خاصيت نفوذپذيري خود را از دست داده و موجبات وقوع سيلهاي اخير را فراهم آورده است كه به تبع آن سيل‌گيري و تخريب اراضي و ايجاد فرسايش كناره‌اي در حاشيه رودخانه، گسترش بستر رودخانه‌ها، تخريب ناشي از تغيير بستر رودخانه، كاهش ارزش محصولات توليدي در اثر آب گرفتگي و مسايل ديگر را فراهم مي‌نمايد.‌

هم‌اكنون ميزان تخريب پوشش جنگل مراتع روزانه به 1500 هكتار رسيده است و ميزان فرسايش نيز به 4 ميليارد تن در سال يعني 5/7 برابر حد مجاز آن در جهان رسيده است. لازم به تذكر است كه با تخريب يك مرتع خوب به مرتع فقير مقدار سيلاب آن 36 برابر افزايش پيدا مي‌كند و ميزان بيابانزايي ناشي از اين عوامل ساليانه حدود 1650000 هكتار بوده است. در سي ساله اخير 30 درصد به سطح بيابانها اضافه شده است. تهديد محيط زيست و تشديد پديده بيابان‌زايي و ازبين رفتن گونه‌هاي زيستي و عدم تجديد حيات پوشش گياهي و جانوري در كوتاه مدت از عوارض ديگر اين بلاها است.

سيل، خشكسالي و تأثيرات اجتماعي‌

علاوه بر مسأله بي‌خانماني كه در اثر از دست دادن خانه و كاشانه بوجود مي‌آيد، مسأله مهاجرت افراد از يك محل به محل ديگر و نيز شيوع بيماري‌هاي مسري و واگيردار به‌خصوص در ميان كودكان بدليل از دست دادن زندگي و بروز شيوع سوء تغذيه در ميان آنان و نيز استفاده از آب غيربهداشتي، آنان را در معرض ابتلاء به بيماري‌ها قرار مي‌دهد و باعث افزايش هزينه‌هاي درماني و خدماتي مي‌شود. از تاثيرات ديگر اجتماعي افزايش بيكاري، ايجاد يأس و نااميدي در مردم، عدم سرمايه‌گذاري قابل توجه در اثر عدم اطمينان كافي و ايجاد مانع در راه توسعه منطقه نيز از تأثيرات بروز اين بلايا است. در كل بروز آشفتگي‌هاي اجتماعي و بحرانهاي اجتماعي متعدد از تأثيرات اين پديده ‌هاست.‌

تلفات دام و محصولات دامي و كشاورزي‌

اين خسارات بگونه‌اي بوده است كه در سال جاري محصولات 4 ميليون هكتار زمين‌هاي ديم، 7/2 ميليون هكتار زمين‌هاي آبي و 1/1 ميليون هكتار باغات به صفر رسيده است. همچنين محصول ديم كشور از 5/3 ميليون به 1 ميليون تن و محصول آبي از 5/9 ميليون به 5/8 ميليون تن كاهش يافته است. افزايش ضايعات مواد غذايي از ديگر عوارض در اين بخش است و كلاً خسارات وارده به محصولات كشاورزي و باغات حدود 21 هزار ميليارد ريال بوده است.

عوارض و عواقب خشكسالي و سيل در محصولات دامي شامل تلفات دام از طريق از بين رفتن دام در اثر سيل، كم‌آبي، كمبود علوفه، بيماري‌هاي ناشي از خشكسالي و عوارض ديگر از جمله سقط جنين و عدم آبستني دامها بدليل لاغري و كاهش وزن دام (كمبود علوفه و عدم امكان تهيه علوفه دستي) مي‌باشد.

همچنين كاهش توليد فرآورده‌هاي لبني و ساير توليدات دامي و كاهش مقاومت دامها در برابر گرما و صدمه ديدن پوست آنها از عوارض ديگر بلاياي ذكر شده است.

اثرات سيل و خشكسالي در تأسيسات زيربنايي و رفاهي و تلفات جاني‌

تأثيرات سيل و خشكسالي در تأسيسات زيربنايي و رفاهي در بسياري موارد قابل توجه است كه به نمونه‌هايي از آن اشاره مي‌شود.

خسارات وارده به امكانات زيربنايي كشاورزي‌

- تخريب انهار، شبكه‌هاي آبياري و زهكشي، قنوات و سردهنه‌هاي آبگيري از رودخانه‌ها

- خسارات وارده به چشمه‌ها و ايستگاه‌هاي پمپاژ

- پرشدن سريع مخازن و سدها از رسوبات و كاهش حجم مفيد آنها

- تأخير در آبياري اراضي و كاهش توليد و يا از بين رفتن محصول بدليل نياز به زمان لازمه براي احياء و تعميرات انهار و قنوات و چاه‌ها مي‌باشد.

خسارات وارده به بخش صنعت: به غير از خسارات مستقيم به كارخانجات و مواد اوليه آنها خسارات غيرمستقيم به صورت بيكاري كارگران و كاهش توليد و عدم دسترسي به مواد اوليه آشكار مي‌شود. در بخش زيربنايي و رفاهي: تخريب و يا صدمه شبكه راههاي كشور و راه‌هاي روستايي و تخريب خطوط انتقال نيرو از ديگر صدمات وارده به اين بخش است.

تلفات جاني: مهمترين خسارات سيل و خشكسالي در يك منطقه را تلفات انساني آن تشكيل مي‌دهد. آلودگي‌ آب‌ها، تغيير در دستگاه‌هاي آب ساحلي، رستني‌ها، حيات‌ وحش و ماهيان و از بين رفتن تالابها و ايجاد آلودگي‌هاي زيست محيطي نيز از عوارض ديگر اين بلاهاست.

روش‌هاي كمك دولت‌

به دنبال تصويب قطعنامه شماره 3337 مجمع سازمان ملل متحد در سال 1974 و عضويت ايران در كنوانسيون بيابان‌زدايي و تعديل اثرات خشكسالي، يكي از تعهدات كشورهاي عضو تهيه برنامه اقدامات ملي است كه توسط برنامه‌هاي اقدام منطقه‌اي و جهاني حمايت مي‌شوند.

اين برنامه‌ها بايد سازگار و متناسب با شرايط و وضعيت محلي باشد. اين برنامه محور اين معاهده است، در همين راستا دولت لايحه‌اي با عنوان جبران و پيشگيري عوارض ناشي از خشكسالي با دو فوريت به مجلس داد كه فوريت آن در همان جلسه به تصويب رسيد. در اين لايحه به‌طور خلاصه بازپرداخت وام‌هاي كشاورزي به تعويق مي‌افتد، اعتبارات و تسهيلات جديدي هم در اختيار كشاورزان قرار مي‌گيرد و ضمناً خسارات وارده به آنان نيز جبران مي‌گردد. علاوه بر آن در استان‌هاي شمالي براي مواجهه با خشكسالي و نجات محصول برنج دو كار مهم و ضربتي صورت گرفته است.

دوشنبه 7 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 518]