جاذبه هاي گردشگري آذربايجان شرقي (6 ) برج و گنبدهاي آذربايجان نمادي از آگاهي و بيداري ايرانيان

واضح آرشیو وب فارسی:واحد مرکزي خبر: جاذبه هاي گردشگري آذربايجان شرقي (6 ) برج و گنبدهاي آذربايجان نمادي از آگاهي و بيداري ايرانيان
ايران مظهر يكي از تمدن هاي تراز اول جهان است و آذربايجان نامي پرآوازه در تاريخ ايران است و يكي از جذاب ترين و مهم ترين اماكن تاريخي آذربايجان شرقي برج ها وگنبدهاي آن است كه علاوه بر ثبت بخشي از تمدن نماد از بيداري و آگاهي مردم اين منطقه در طول تاريخ دارد.
برج خلعت پوشان : كه در فاصله ده كيلومتري تبريز در يك كيلومتري شمال جاده تبريز ـ تهران در روستاي كرگج از دهستان باسمنج برج آجري بلندي به شكل منشور وجود دارد كه به برج « خلعت پوشان » معروف است .
بنا احتمالا متعلق به اواخر دوره صفويه يا زنديه است نام اين بنا از انجام مراسم ويژه خلعت پوشاني حكام و امراي حكومتي در آن مايه گرفته است .
بنا بر روايات تاريخي در دوره قاجاريه مراسم خلعت پوشاني اهدايي پادشاهان ايران به حكام آذربايجان در زماني كه تبريز نايب السلطنه نشين بوده است در اين محل انجام مي شده است و حكم انتصاب آن نيز كه توسط پيك هاي ويژه حكومتي از مركز مي رسيد ازاين برج قرائت مي شده است .
آخرين مراسم خلعت پوشاني در اين عمارت در سال يكهزار و سيصد و سي هجري قمري و در زمان انتصاب صمدخان مراغه اي به حكمراني آذربايجان انجام گرفته است .
برج خلعت پوشان برج آجري منشور شكل بندي است كه داراي يك قاعده كثيرالاضلاع شانزده ضلعي است كه قطر قاعده آن 9 5 متر مي باشد.
برج داراي دو طبقه است سقف طبقه اول گنبدي و سقف طبقه دوم ريخته و بعدا با تيرآهن پوشش شده است . طاق نماهاي جهات اصلي شكل طاق جناغي هستند اما جوانب دوازده گانه ديگر به شكل اسپر و داراي طاق نما و تزئيناتي از آجر و كاشي به رنگهاي سياه و آبي مي باشد.
راه پله طبقه هم كف به طبقه اول و پشت بام در گوشه شمال شرقي بنا واقع شده است . مالكيت بنا متعلق به دانشگاه تبريز بوده و از نظر تاريخي و معماري بنايي است منحصر بفرد كه تاكنون باقي مانده است .
بر اساس متون و سفرنامه هاي دوره قاجاريه در داخل استخري قرار داشت كه با گذشتن از روي پلي ورود به ساختمان ميسر مي شده است . اكنون كانال اطراف برج پر شده و بصورت پياده رو فرش شده اي در آمده است .
برج آتش نشاني تبريز
برج آتش نشاني نبش خيابان خاقاني و خيابان بهادري تبريز واقع شده و تاريخ بناي آن مربوط به اواخر دوره قاجاريه است .
اين برج آجري به ارتفاع بيست و سه متر كه پلان آن درداخل برج دايروي است و يك رشته راه پله حلزوني به بالاي برج كه مشرف به شهر است مي رسد. بخش تحتاني برج چهار طاقي آجري بسته اي است بطول هر ضلع چهار مميز شصت متر و ارتفاع چهار مميز هفتاد متر كه در ورودي به ابعاد يك مميز ده متر از طرف شرق و نورگيري به ابعاد يك مميز ده متر در طرف مغرب دارد. چهار طاقي فوق كه به منزله پايه برج است به قرنيز سنگي منتهي مي شود. پلان برج از آن به بعد هشت ضلعي با قاب بنديهاي آجري است . بند اول به ارتفاع دو مميز چهار و پنج متر و بند دوم وسوم هر يك به بلندي پنج مميز هشتاد و پنج متر و بند آخر كه بخش انتهايي است داراي هشت نورگير هلالي است كه قبل از سقف شيرواني قرار گرفته است . اين برج در گذشته بصورت برج ديده باني جهت اعلام محل آتش سوزي بوده است .
برج سنگي قارلوجا :
اين برج در روستاي قشلاق قارلوجا در كنار رود ارس واقع در مسير راه خمارلو ـ اصلان دوز قرار گرفته و از يك بناي كوتاه هشت ضلعي تشكيل شده است . اين بنا منسوب به قرن هفتم و هشتم هجري قمري است و در دوره صفويه تعميراتي در آن بعمل آمده است .
ديوارها و گنبدهاي بنا تمامي از سنگهاي تراش معمولي ساخته شده و زير آن نيز سردابه اي وجود دارد كه احتمالا مدفن يكي از بزرگان ايلخانان مغول است . اضلاع برج يك مميز هفتاد و پنج متر و از بلندي آن حدود پنج متر باقي مانده است .
برج مدور مراغه
اين برج در فاصله ده متري شمال برج مادر هلاكو مقبره ديگري برج مدور قرار دارد. تاريخ بناي برج طبق كتيبه كوفي آن ماه رجب سال پانصد و شصت و سه هجري قمري است . ليكن در مورد نام باني بنا و مدفون داخل آن هيچگونه اطلاعي در دست نيست .
بنا ظاهري ساده دارد و از دو طبقه تشكيل يافته است . سردابه و اتاق فوقاني سر در ورودي برج مدور مانند گنبد سرخ داراي قاب بندي و طاقي هلالي شكل است كه درگاه را احاطه كرده و در بالاي آن و همچنين زير طاق هلالي كتيبه اي به خط كوفي با نقوش تركيبي از آجر و كاشيهاي فيروزه اي به چشم مي خورد.
تزئينات كاشي و نقوش كه در بندكشي بين آجرها به صورت مهرهاي با نقش الله و نقوش هندسي به كار رفته امتياز خاصي به اين بنا داده اند. اتاق فوقاني سابقه داراي پوشش گنبدي و در داخل داراي گچ بري و تزئينات گچي بوده كه از آن همه هنر و زيبايي فقط در گوشه و كنار آن قطعاتي به جا مانده است .
نماي خارجي بسيار ساده و شامل از اره سنگي وآجر كاري معمولي است . پوشش بنا را سابقا گنبدي دوپوش تشكيل داده كه به مرور زمان فرو ريخته و جهت جلوگيري از خرابي آن سقف تيرپوشي با شيرواني بر روي آن احداث نموده اند. مساحت برج هشتاد متر مربع با سردابه و زيربناي آن پنجاه متر مربع است .
دوشنبه 7 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: واحد مرکزي خبر]

[مشاهده در: www.iribnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 452]