مراتع فقير و دام فراوان عشاير/ كاروان آيا براند يا بماند

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: مراتع فقير و دام فراوان عشاير/ " كاروان آيا براند يا بماند "
بايد ايستاد و فرو آمد بر آستانه دشتي كه اينك سبزه ندارد، بر آستانه كوهي كه قله‌اش بلندترين نقطه زمين است و اين كوه پيراهن سبزش را از تن درآورده است.

عشاير چهارمحال وبختياري به عنوان يك قشر خودكفا، اقتصاد خود را مبتني بر دامداري بنا نهاده‌اند و نان به بازو و عمل خويش مي‌خورند.

آنان مشقت فراوان كوچ و خاطرات و خطرات رفت و آمدهاي استان به استان را به جان مي‌خرند تا لقمه ناني به كف آرند به حلال و به غفلت نخورند.

عشاير به عنوان قومي دلاور همواره تمامي سختي‌ها راه را به جان خريده و ازگردنه‌هاي گردون گرما و سرما عبور مي‌كنند و جانانه مرد، نان و كسب‌و روزي خويش را مي‌طلبند.

ايل با كوله باري از رنج‌هاي هزار توي نگفته، با عبور از صخره‌ها و كوهها به منزلگاه موقت خويش مي‌رسد و اسب و استر و بنه را بر زمين وا مي‌گذارد.

صداي پيشاهنگي رسيدن از گلوي سرنا بر تن دشت طنين‌انداز مي‌شود و كوچ براي چند صباحي به آرامش مي‌رسد و دره‌ها همگام با قدم‌هاي زنان ايل از كوه بيرون مي‌زنند و به رود مي‌رسند.

" كوچ " در فرهنگ بختياري با سختي و تلاش عجين شده و مردان و زنان اين ديار با طي طريق در دل كوه‌ها و كوهساران دل به درياي رودهاي ناآرام‌مي‌زنند و نان به بازوي خويش مي‌خورند.

عشاير چهارمحال وبختياري هم‌اكنون داراي دومين جمعيت عشايري كشور هستند و از ديرباز در مراتع بين استانهاي خوزستان، اصفهان و چهارمحال و بختياري در رفت و آمد هستند.

اما كاهش گونه‌هاي مرتعي و فقير شدن مراتع از پوشش گياهي نيز به عنوان يكي از موانع پيش روي عشاير مطرح شده و آنان را با مشكل روبرو كرده است.

يكي از عشاير چهارمحال وبختياري معتقد است:دامهاي روستاييان باعث كاهش مراتع مي‌شوند و تا زمان بازگشت عشاير از قشلاق و ييلاق دامهاي روستاييان مراتع را از نظر پوشش‌گياهي فقير مي‌كند و سهم دام عشاير در اين بين ناديده گرفته مي‌شود.

" محمد خسروي " در گفت وگو با ايرنا افزود:اين مشكل در تقويم كوچ عشاير ناديده گرفته مي‌شود و عشاير كوچرو و كوچنده در اين زمينه متضرر مي‌شوند در حالي كه برخي از مراتع از ديرباز قرق عشاير بوده و آنها داراي پروانه چرا دام در اين اراضي هستند.

به گفته وي،تنها راه معاش عشاير چهارمحال وبختياري دامداري است و در اين زمينه‌بايد يارانه‌هاي خريد خوراك دام براي عشاير فراهم شود، تا عشاير براي چريدن دامها و دامداري، به مراتع‌بيش از حد تعيين شده فشار نياورند.

معاون امور دام سازمان جهاد كشاورزي چهارمحال و بختياري، عدم تعادل بين دام و مرتع و وجود دام مازاد بر ظرفيت مراتع در اين استان را نگران‌كننده دانست.

" فيض‌الله كوراوند " گفت:تراكم بالاي جمعيت دام با توجه به محدوديت منابع مرتعي و علوفه‌اي در اين استان در حال حاضر تهديد آميز است.

به‌گفته وي،تراكم دامي در كشور در واحد سطح معادل ‪ ۶۰‬واحد دامي ودر استان برابر ‪ ۲۳۰‬واحد دامي است و اين تراكم بالا، تهديد جدي براي منابع طبيعي چهارمحال و بختياري است.

معاون امور دام سازمان جهادكشاورزي استان، سهم چهارمحال و بختياري در تعداد دامهاي سبك نسبت به كشور را ‪ ۳/۷‬دهم درصد و دام سنگين را ‪ ۲/۵‬درصد اعلام كرد.

كوراوند،به‌توليد ‪ ۲/۳‬دهم شير، ‪ ۳/۶‬دهم درصد گوشت قرمز، ‪۱/۳‬دهم درصد گوشت مرغ و ‪ ۲/۵‬درصد عسل كشور در چهارمحال و بختياري اشاره كرد و گفت:سرانه هر يك از اين توليدات لبني، دامي و عسل در چهارمحال‌وبختياري نسبت به ميانگين كشوري بالاتر است.

وي، به فعاليت ‪ ۶۲‬هزار خانوار در عرصه كشاورزي و دامپروري چهارمحال و بختياري اشاره كرد و گفت: در بخش صنعت دامپروري‌دو هزار و ‪ ۶۰۰‬نفر هم‌اكنون مشغول كار هستند و زمينه دو هزار و ‪ ۵۴۰‬نفر نيز فراهم شده است.

به گزارش ايرنا ، همچنين گرماي بي‌سابقه، كاهش بارندگي و كمبود علوفه دامي،باعث كوچ عشاير به مناطق مستعدتر مراتع شده و آنان را مجبور به كاهش دامهاي خود كرده است.

مديركل منابع طبيعي چهارمحال و بختياري گفت: تنها‪ ۲۰‬درصد از سطح منابع طبيعي‌شامل مراتع و جنگلها ارزش اقتصادي دارد و مابقي آن ارزش زيست محيطي، حفظ ذخاير آبي ، حفظ آب و خاك، حفظ گونه‌هاي ژنيتكي و تطليف هوا را به همراه دارد.

" منوچهر سرداري" در گفت وگو با ايرنا افزود:‪ ۸۴‬درصد از مساحت چهارمحال و بختياري معادل ‪ ۱/۴‬ميليون هكتار را منابع طبيعي ملي تشكيل مي‌دهد كه از اين ميزان ‪ ۳۰۷‬هزار هكتار را اراضي جنگلي و يك ميليون و ‪ ۹۳‬هزار هكتار آن را نيز مرتع تشكيل مي‌دهد.

سرداري اظهارداشت:مشاركت بخشي مردم و بهره‌برداران درامر حفاظت از منابع طبيعي بسيار حياتي و اساسي‌ترين هدف سازمان مراتع، جنگلها منابع طبيعي است،چرا كه تنها با استفاده‌ازپتانسيل مردم و بهره برداران‌مي‌توان از تخريب مراتع و جنگلهاي جلوگيري كرد.

وي‌گفت: سالانه ‪ ۱۰‬هزار هكتار ازمراتع چهار محال وبختياري تخريب مي‌شود و در حال حاضر افزون بر ‪ ۳۲‬هزار خانوار بهره‌بردار مازادبرظرفيت مراتع استان وجود دارد، در حالي كه مراتع چهارمحال‌وبختياري تنها ظرفيت دو هزار خانوار بهره‌بردار را دارد.

وي گفت:به دليل وجود بهره‌برداران مازاد بر ظرفيت مراتع، فرسايش گونه‌هاي ژنتيكي دراستان رخ داده و آثار بياباني شدن عرصه‌هاي منابع طبيعي در چهارمحال و بختياري مشهود است.

مديركل منابع طبيعي استان‌گفت:در پايان برنامه چهارم توسعه در بخش مراتع ‪ ۳۰‬هزار هكتار بايد اصلاح و پوشش حفاظتي شود و سالانه ‪ ۱۶۰‬هزار هكتار نيز علميات آبخيزداري بر روي عرصه‌هاي استان بايستي انجام شود و زراعت چوب نيز براي كاهش فشار برروي جنگلها در ‪ ۳۰۰‬هزار هكتار از اراضي بايد انجام شود.

سرداري اظهار داشت:هم‌اكنون ‪ ۷۵۰‬هزار هكتار از اراضي ملي‌داري سند شده‌اند و تا پايان برنامه چهارم توسعه براي ‪ ۱۰۰‬درصد از اراضي ملي بايد سند مالكيت دولت اخذ شود.

به گفته وي ، به بهره برداراني كه پروانه چراي از مراتع خودراابطال كنند، زمين براي ايجاد باغ وباغباني وتوسعه صنعت به آنها به صورت رايگان واگذار مي‌شود.

يك كارشناس مسايل زيست محيطي در چهارمحال بختياري نيز تبديل دامدارهاي سنتي به صنعتي را راهكار مهم جلوگيري از نابودي مراتع ذكر كرد و گفت:
فقير شدن و تخريب منابع در بلند مدت باعث بروز سيلابها و عدم نفوذپذيري آب در لايه‌هاي زمين مي‌شود.

" مهشيد رضواني زاده " در گفت وگو با ايرنا افزود:استفاده از دامهاي كوچك و كم وزن مانند بز و گوسفند باعث ريشه كني گياه و ساختار پاي اين گونه دامها موجب كوبيدگي زمين و كاهش نرمينگي خاك براي رشد گياه مي‌شود.

به گفته وي، كاهش جميعت دام مازاد و تغيير ساختار دامپروري و جايگزيني دامهاي سنگين به جاي دام كوچك راهكار جلوگيري از فقير مراتع خواهد بود.

به گزارش ايرنا، هم‌اكنون بيش از يك ميليون واحد دامي در چهارمحال و بختياري وجود دارد.ك/‪۴‬
شنبه 15 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 207]