واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: اقتصاد > اقتصاد کلان - بی گمان به رغم تمامی انتقاداتی که به سیاستهای اقتصادی کشور وارد است تداوم رشد اقتصادی در ایران غیر قابل انگار است. علی پاکزاد: تاریخچه تحریم های اقتصادی ایران به حدود سه دهه می رسد و می توان گفت تحریم های اقتصادی همزاد انقلاب اسلامی ایران بوده و به رغم شدت و ضعف های که این تحریم ها در دوره مهای مختلف داشته است طی سی سال گذشته بلا انقطاع اقتصاد ایران از سوی کشورهای غربی و به خصوص امریکا مورد تحریم قرار داشته است. روندی که طی سالهای گذشته باعث شده به رغم تمامی جذابیت های اقتصادی که ایران داشته و دارد امکان جذب سرمایه گذاری های خارجی را پیدا نکند و یا در سالخای جنگ تحمیلی همین تحریم ها باعث تحمیل هزینه های فراوان به اقتصاد ایران شد ولی در عمل ایران توانست با تکیه بر توانمندی های خود و استفاده از اهرمهای دیپلماتیک و تکیه بر قدرتی که بر گرفته از نگاه ایدئولوژیک انقلاب اسلامی بوده است. طی این سالها فراز و فرودهای فراوانی را پشت سر بگذارد و این روند به رغم تمامی ایرادات و اشکالاتی که داشته است در عمل یک نقطه مثبت و قابل دفاع داشته است و آن هم تداوم رشد اقتصادی بوده که تمامی دولتهای پس از انقلاب اسلامی ایران به عنوان یک رسالت ملی و فارغ از تمامی تضاد های سیاسی آنرا دنبال کرده و می کنند. در این زمینه خوب است به مصاحبه اخیر باراک اوباما با شبکه بی بی سی فارسی اشاره کنیم که در ان به بحث تحریم ها اشاره کرده و انرا بر ایران بی اثر دانست در همین زمینه نیز وزیر امور اقتصادی و دارائی که برای شرکت در اجلاس سالانه بانک جهانی در واشنگتن بسر می برد، در نشستی خبری با نمایندگان رسانه های مختلف آمریکا تحریم های یکجانبه و غیرقانونی آمریکا برضد ملت ایران را بی تاثیر خواند و عنوان کرد طی سالهای اخیر به رغم همه تحریم ها اقتصاد ایرانی بالغ بر 22 درصد رشد داشته است. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دولت وی حضور فعال بسیاری از شرکتهای تجاری جهان در بخشهای مختلف اقتصاد ایران و مشارکت فعال آنان در نمایشگاههای مختلف صنعتی ایران، نشانه خوبی از بی تاثیری این قبیل تحریم ها دانسته است. این اظهارات هرچند از هر دوطرف اندکی با جلوه های سیاسی همراه بوده ا ست و به نوعی می توان آنرا بزرگنمایی سیاسی نیز تلقی کرد ولی یکه واقعیت است که به رغم تمامی فشارهای وارد شده بر اقتصاد ایران کشورهایی مانند امریکا امکان حذف ایران را از معادلات اقتصاد جهانی پیدا نکرده اند. شاید بعد از پایان جنگ تحمیلی یکی از سنگین ترین دوره های تحریم بر علیه ایران البته قبل از دور جدید تحریم هایی که تازه آغاز شده است به دهه هفتاد باز می گردد یعنی تحریم های معروف به داماتو. تحریم در فصل داماتو قانون داماتو قانونی است که در سال ۱۹۹۶ دولت آمریکا برای تحریم ایران به تصویب رساند. بر اساس این قانون شرکتهایی که در یک سال بیش از چهل میلیون دلار در ایران سرمایه گذاری کنند از دادوستد با دولت آمریکا محروم خواهند شد. این تحریم ها در آن دوره می توانست تمامی تلاش های ایران را برای جذب سرمایه های خارجی با شکست مواجه سازد و در عمل بخش نفت وگاز ایران را که تشنه سرمایه و محتاج به سرمایه گذاری بود زمین گیر کند. اما تلاشهای ایران در ایجاد روزنه های اقتصادی تا حد زیادی توانسته از تأثیرات سو قانون (داماتو) بکاهد و باعث شده تا ایران بتواند در صحنه بین المللی سیاستی مستقل از منافع آمریکا اتخاذ کند. همچنین تأثیر این تلاشها در رشد شاخصهای اقتصادی این کشور منعکس شده است. در این دوره میانگین رشد اقتصادی ایران بر طبق گزارشهای رسمی به ۴/۶ درصد رسید. همچنین درآمد سرانه هر ایرانی از ۹۰۰ دلار در سال ۲۰۰۱ م به ۱۱۷۰ دلار در پایان سال ۲۰۰۳ میلادی رسید. سبد تجاری ایران افزایش ۶ میلیارد دلاری را در مدت زمان بین مارس ۲۰۰۲ م تا مارس ۲۰۰۳ م نشان می دهد و نیز در همین فاصله زمانی حجم صادرات غیرنفتی ایران با افزایش ۲/۹% به بیش از ۵/۴ میلیارد دلار رسید. حجم سرمایه گذاریهای خارجی در بخش انرژی همزمان با پایان ماه مارس ۲۰۰۳ م به ۱۵ میلیارد دلار رسید، از طرفی مسئولان نفتی ایران انتظار داشتند که قیمت صادرات محصولات پتروشیمی ایران تا پایان سال ۲۰۰۳ به ۹۰۰ میلیون دلار برسد، بویژه آنکه بیشتر این محصولات به کشورهای جنوب شرق آسیا به کشورهایی نظیر، مالزی، اندونزی، هند، چین و کشورهای اروپایی صادر می شود. ایران در تلاش است تا حجم صادرات خود از مواد پتروشیمی را در سال ۲۰۰۴ به ۵ میلیارد دلار برساند. علاوه بر همه اینها ایران توانسته است یک میلیارد و ۲۹۰ میلیون دلار سرمایه خارجی از زمان تأسیس مناطق آزاد تجاری جذب کند که یک دلار آن هم از آمریکا نیست. علی رغم تمام شاخصهای مثبت اقتصادی ایران هنوز با مشکلات فراوانی روبرو است که از آن جمله می توان به رشد بیکاری در کشور اشاره کرد. هر ساله حدود ۸۰۰ هزار نفر وارد بازار کار می شوند که این پدیده به نظر برخی افراد می تواند تأثیری بدتر از قانون داماتو داشته باشد. در هر صورت ایران توانسته است با گسترش فعالیتهای خود، از رهگذر بهبود روابط با کشورهای حوزه خلیج فارس و همکاری با قدرتهای آسیایی و نیز با اجرای سیاست فضای باز در تعامل با کشورهای اروپایی مخالف با طرح داماتو، با تحریمهای اقتصادی آمریکا به مقابله برخیزد. این در حالی است که این کشور از اجرای طرحهای سرمایه گذاری داخلی بویژه سرمایه گذاری در زمینه انرژی و تولید و توسعه کالاهای غیرنفتی غفلت نورزیده است. مقایسه تنها یک شاخص اما این دستاوردها زمانی می تواند خود را نشان دهد که با روند شاخصهای اقتصادی کشورهایی مانند امارات عربی یا عربستانی مورد سنجش قرار بگیرد که طی سالهای گذشته با شرایط نصبتا مشابه با ایران یعنی وابستگی به درامدهای نفتی بدون هر نوع تحریمی اقتصاد خود را توسعه داده اند و در عمل از همه نوع حمایت بین المللی نیز در این زمینه برخوردار بوده اند. جمع جبری رشد اقتصاد ایران اط سال 1359 تا سال 1388 نشان می دهد اقتصاد ایران رشدی 108 درصدی را تجربه کرده و میزان تولید ناخالص ایران طی این دوره از 93 میلیارد دلار به رقمی معادل 326 میلیارد دلار در سال 1388 رسیده است این در حالی است که جمع جبری رشد اقتصادی امارات متحده عربی در همین دوره 62 درصد بوده و در سال 1388 معادل 223 میلیارد دلار تولید ناخالص داخلی داشته است و عربستان نیز در حدود 120 درصد رشد را تجربه کرده و به تولید ناخالص داخلی معادل 376 میلیارد دلار رسیده است. این ارقام نشان می دهد کارنامه عملکرد ایران به رغم تمامی ایراداتی که باید به آن وارد کرد در شرایط تحریم خیلی با کشورهایی که طی همین سالها از تمامی حمایت ها برخوردار بوده اند بد تر نبوده است. اما باید امیدوار بود دولت بتواند با تکیه بر تجارب سی سال گذشته از چالشهایی که در بحث تحریم در مقابل کشور قراردارد سر بلند بیرون بیاید.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 268]