آيين‌نامه‌اي براي ازدواج جوانانمثبت اما مبهم

واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: آيين‌نامه‌اي براي ازدواج جوانانمثبت اما مبهم
كتايون مصريعكس:حميدجاني‌پورآيين‌نامه اجرايي «تسهيل ازدواج جوانان» پس از گذشت دو سال و نيم از ابلاغ رييس‌جمهوري، توسط سازمان ملي جوانان تهيه و جزئيات آن به تازگي اعلام شده است.

در اين آيين‌نامه تلاش شده، تا نقاط مبهم و غير اجرايي قانون، مشخص و زمان‌بندي لازم براي اجراي مفاد آن از سوي نهادهاي ذي‌ربط اعلام شود. بنابراين آيين‌نامه سازمان ملي جوانان، فرزند خلف قانون تسهيل ازدواجي است كه آذرماه سال 84 به تصويب هيات وزيران رسيد و از آن زمان تاكنون محل بحث و مناقشه دولت و مجلسيان بوده است.
بر اساس ماده 1 قانون تسهيل ازدواج، دولت مكلف به ايجاد «صندوق اندوخته ازدواج جوانان» شده است و قرار شده تا دولت علاوه بر استفاده از منابع بودجه سنواتي، از محل اين صندوق به جوانان نيازمند به مسكن و اجاره مسكن، وام وديعه پرداخت كند. تاسيس «صندوق اندوخته ازدواج جوانان» يكي از مهم‌ترين اقداماتي بوده كه قانون هيات دولت در سال‌هاي اخير بر آن اصرار داشته، ولي هر بار ايجاد آن به مانعي برخورده است. بنابراين صندوق مهر امام رضا (ع)، تصدي تامين اعتبار قانون ازدواج جوانان را بر عهده گرفته است، منتها اصلاح اساس‌نامه اين صندوق در زمره اولويت‌هاي كاري ستاد ملي ساماندهي امور جوانان و مجلس شوراي اسلامي قرار گرفت.
در واقع راه‌اندازي صندوق قرض‌الحسنه مهر رضا (ع)، در اولين لايحه دولت نهم به تصويب رسيد و تقديم مجلس شد.
هر چند مجلس هفتم نظر مثبتي بر تاسيس اين صندوق نداشت، اما با تاييد شوراي اداري و ادغام چند صندوق موجود، صندوق مهر رضا (ع) راه‌اندازي شد و اين روزها با اعلام سازمان ملي جوانان، تمامي زوج‌هاي تابع ايران در صورت عضويت در آن مي‌توانند از تسهيلات آن شامل وام وديعه مسكن و مستمري زندگي مشترك بهره‌مند شوند. بنابراين نخستين هدف از ارائه آيين‌نامه اجرايي قانون تسهيل ازدواج جوانان، بالا بودن نرخ ازدواج و كاهش سن ازدواج در جامعه است؛ اما آيين‌نامه مذكور چقدر توان تحقق اهداف فوق را دارد؟بر اساس يكي ديگر از مواد آيين‌نامه سازمان ملي جوانان، تمامي افراد 15 تا 29 سال كشور مي‌توانند علاوه بر وديعه مسكن از تسهيلات صندوق مهررضا، به مدت دو سال بهره‌مند شوند. بنابراين ماده، هر يك از خانواده‌هاي جوان كه هيچ يكي از زوجين اشتغال به كار يا منبع درآمدي ندارند، كمك‌هزينه زندگي به مدت دو سال دريافت خواهند كرد.
قانون تسهيل ازدواج در نخستين گام با اين دو ماده، مشكلات مربوط به وديعه مسكن و اشتغال جوانان را حل شده تلقي مي‌كند. بر اساس اين قانون هرچند جزئيات پرداخت وديعه مسكن به جوانان هنوز اعلام نشده و وزارت مسكن و شهرسازي تا آذر ماه امسال فرصت دارد تا ميزان آن را اعلام كند، اما مبلغ مستمري به جوانان بيكار حداكثر نصف حداقل حقوق كارگري تعيين شده در سال اعلام شده است.از ميان 16 ماده آيين‌نامه اجرايي دو تصميم ذكر شده، در عين اين كه مهمترين سياست‌هاي جديد دولت در حمايت از جوانان است، بلكه بيشترين انتقادها و ايرادات را به همراه دارد. دولت نهم به خوبي دريافته كه مهمترين علل اقتصادي كاهش انگيزه جوانان براي ازدواج، مساله اشتغال و تامين مسكن است. اما توسل به روش‌هايي مانند برقراري مستمري‌هاي دو ساله و وديعه‌هاي مسكن - كه هر سال به طور نجومي بر ميزان آن اضافه مي‌شود- شايد براي ساير كشورها كه ميزان تورم در آنها مهار شده، مفيد باشد؛ اما در كشور ما ضامن بقاي خانواده‌اي جوان و نوپا نيست. قانون تسهيل ازدواج جوانان در كوتاه‌مدت، راه‌حل مناسبي براي برون‌رفت از بحران ازدواج جوانان است، اما فرصت دو ساله مي‌تواند سكه را به ضرر دولت برگرداند، آنجا كه در اين مدت مستمري- يك دوم حقوق كارگري- كفاف زندگي مشترك جوانان را ندهد و سرپرست خانواده نتواند شغل مناسب با شان خود و همسرش را پيدا كند! يا وديعه مسكن تعيين شده كفاف تامين مسكن زوج‌ها را ندهد،در آن صورت قانون تسهيل ازدواج به داروي مسكني شبيه خواهد بود كه اگرچه بحران بيماري با مصرف آن فروكش مي‌كند، اما در اولين فرصت دردها و زخم‌هاي تازه‌اي كه مي‌‌تواند عارضه‌اي بر آن داروي مسكن باشد، خود را عيان خواهد كرد. در اين صورت، آيا صندوق مهررضا (ع) به تنهايي قادر به تامين نياز مالي بيش از 20ميليون جوان مجرد خواهد بود؟
كارشناسان مسائل اجتماعي انتظار داشتند كه قانون تسهيل ازدواج و آيين‌نامه اجرايي آن به پنج مساله سربازي، دانشگاه، تنگناهاي اقتصادي در مراسم ازدواج، اشتغال و مسكن نگاه جدي‌تري داشته باشد. در بسياري موارد دوران خدمت سربازي يا تحصيلات تكميلي در دانشگاه باعث به تعويق افتادن توانمندي اقتصادي جوانان و افزايش سن ازدواج مي‌شود. هر چند كه هنوز جزئيات قانون تسهيل ازدواج مورد كند و كاو قرار نگرفته و جزئيات آن تنها در خلال مصاحبه‌ها و نيز آيين‌نامه اخير سازمان ملي جوانان مشخص و روشن شده است، ولي به نظر مي‌رسد، اين سازمان بايد ضمن بيان جزئيات به طرح اقدامات ريشه‌اي‌تر براي رفع مشكلات ازدواج جوانان بپردازد. مجريان اين طرح بايد بدانند كه چارچوب و ساختار كميته سازمان ازدواج جوانان كه به زودي در تمام شهرها تشكيل خواهد شد، در آينده نزديك در انتظار اعتبار اختصاص يافته از سوي صندوق مهررضا (ع) خواهند بود و بيش از 20ميليون جوان در سن ازدواج چشم به راه تسطيح مسير ازدواج خواهند ماند، دولت براي نيل به نقطه ايده‌آل چه ميزان اعتباري را اختصاص داده و چه راهكارهاي اجرايي را مدنظر دارد؟
دوشنبه 10 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]

[مشاهده در: www.donya-e-eqtesad.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 125]