هاليوود و تروريسم (۱)

واضح آرشیو وب فارسی:واحد مرکزي خبر: هاليوود و تروريسم (۱)
مترجم: مريم كاووسىبمبى در يكى از شهرهاى آمريكا منفجر مى شود، نخستين كسى كه مقصر شناخته مى شود، كيست؟ يكى از حدس هايى را كه در اين مورد وجود دارد ارايه خواهم داد. هنگامى كه واژه هاى تروريست هاى متعصب ، بنيادگرا و افراطى در CNNمورد استفاده قرار مى گيرند، نخستين نامى كه بيشتر به ذهن مى آيد، چيست؟ بنيادگرايان ، تروريست ها و افراد افراطى ممكن است به مسلمانان، مسيحيان، يهوديان، هندوها، شيطان پرستان يا ديگر آئين ها تعلق داشته باشند، اما اين واژه ها به سادگى با كدام يك پيوند مى خورد آيا مجسم كردن يك مسلمان از تصور كردن يك عضو ارتش جمهورى خواه ايرلند آسان تر نيست، يك مسلمان افراطى يا يك فرد مخالف سقط جنين يك بنيادگراى اسلامى اهل خاورميانه يا يك بنيادگراى آمريكايى انگليسى تبار مسيحى عضو جناح راست به چه دليل مقصر قلمداد كردن حماس و حزب الله از مقصر شناختن حزب بهاريتا جاناتا يا كاچ ساده تر است؟ زنان در طول سده ها توسط پيروان تمام سنت ها، معتقدان به كنفوسيوس، بودايى ها، هندوها، يهوديان، مسيحيان، مسلمانان و سيك ها در جهان ناديده گرفته و سركوب شده اند متون مقدس همواره طورى تعبير شده اند تا زن ستيزى را توجيه كنند: بدين ترتيب، چرا براى غربيان عموما آسان تر است كه اسلام را در مورد اين جنايات مقصر قلمداد كنند؟ شاهين معتقد است: بسيارى از اهالى آمريكاى شمالى، عرب ها را نه از روى تجربه شخصى، بلكه توسط نمادهايى كه ذهن ما را با تصاوير منفى تخريب مى كند، بازمى شناسند. (به نقل از تامپسون، ۱۹۹۳). پندارهاى قالبى راجع به مسلمانان به وسيله سياست هاى بين المللى تقويت مى شوند و رسانه هاى گروهى هم به طور بصرى و هم در متن ها، آن را تداوم مى بخشند و آمريكايى ها از مارك تواين تا والت ديزنى در ادبيات و فيلم از آن حمايت كرده اند. (جكسون، ۱۹۹۶:۶۴.) افرادى كه در آمريكاى شمالى زندگى مى كنند، همچنان با تصاويرى از تعصب، خشونت، ستيزه جويى، عقب ماندگى و فقر، زن ستيزى كه با مسلمانان و سنت اسلامى پيوند مى خورد، بمباران مى شوند. صداى اذان را در كنار تصويرى از چند زن كه در هاله اى سياه پوشيده شده اند و از مقابل دوربين به سرعت مى گذرند، قرار دهيد، به اين تصاوير، دو تبهكار با چشمان وحشى و ريش سياه و ابروهاى كلفت اضافه كنيد كه قصد دارند عليه امنيت آمريكاييان انگليسى تبار معصوم يا شجاع توطئه چينى كنند، بدين ترتيب طرحى خواهيد داشت كه دنياى خود را دارد. براى مخاطبان آمريكايى به توضيحى احتياج نخواهيد داشت به هيچ شرح تاريخى، جغرافيايى، سياسى - يا بدتر مردم شناختى - نيازى نيست. از مساله ديگر، تهديد نيز آگاهيم، تشخيص آن آسان است نيازى به مقدمه چينى نيست: دنياى غرب مى تواند با قدرت با اين تهديد روبه رو شود. گفتن اينكه مسلمانان و عرب ها، چه به عنوان تامين كنندگان نفت و چه به عنوان تروريست هاى بالقوه، ذاتا بحث انگيز و رعب آورند، كمى اغراق آميز است. حتى گروهى كه حرفه آنها گزارش دادن از جهان اسلام است، جزئيات بسيار اندكى درباره تراكم جمعيت و شور و هيجان زندگى عرب هاى مسلمان مى دانند. چيزى كه وجود دارد، مجموعه هايى محدود از كاريكاتورهاى ناشيانه و كلى از جهان اسلام است كه به شيوه اى ارايه شده اند كه گويى مى كوشند آن دنيا را در مقابل تجاوز نظامى آسيب پذير جلوه دهند. كمتر در اين باره انديشيده مى شود كه چگونه توليدات پربيننده هاليوود نظير دروغ هاى حقيقى ، تصميم اجرايى ، بدون دخترم هرگز ، عمليات كندر و صلح ساز در ارائه تصوير از جهان اسلام و مسلمانان در دنياى غيرمسلمان سهيم هستند آسيب پذير در مقابل نفرت، تعصب، خشونت و تعرض. در اين مقاله ديگرانگارى مسلمانان و عرب ها را در فيلم هاى غربى بررسى خواهم كرد، به كليشه هاى اصلى مسلمانان در فيلم هاى غربى نگاهى خواهم انداخت و اين تصاوير كليشه اى را با شيوه ارايه خود مسلمانان در فيلم هاى اسلامى مقايسه خواهم كرد. اين موضوع، مسايل بسيارى را درباره هويت مطرح خواهد كرد كه در پايان مختصرا به آن اشاره خواهم كرد. عرب ها لزوما مسلمان نيستند. گرچه عموما با اين عنوان در هاليوود شناخته مى شوند. با اين وجود به تصاوير هاليوود از عرب هاى غيرمسلمان نيز اشاره خواهم كرد. ۱- كليشه ها مهم ترين نقص تصاوير مربوط به مسلمانان در فيلم هاى هاليوودى، تك بعدى بودن آن است. روى هم رفته، ويژگى هاى معمولى خاصى بى چون و چرا با مسلمانان و اعراب رابطه دارند .عمومى ترين خصيصه ها عبارتند از: قساوت، خشونت و خطرآفرينى (جكسون:۶۵ ۱۹۹۶) تهديد سياسى، ستيزه جويى و نفرت تعصب و بى منطق بودن در مذهب مردسالارى و نوكر صفتى در ميان زنان شهرت بيش از حد فقر و عقب ماندگى و فقدان ظرافت و فرهيختگى. ۱-۱ كثرت: فقدان تصاوير اميدواركننده نگرش منفى عاملى نيست كه تنها به تصاوير مسلمانان در هاليوود محدود شود. گرچه، در حالى كه انحراف جنسى و فساد در فرامين مربوط به راهبان، اغلب توسط هاليوود زير پوشش قرار مى گيرد (كشيش)، خواهر آكت هم وجود دارد. تصاوير مثبت از مسلمانان تقريبا عملا در فيلم هاى هاليوود ديده نمى شود. يافتن يك عرب مهربان و قهرمان از هر جهت در فرهنگ عوام همان قدر دشوار است كه يافتن سوزنى در ميان توده اى از شن ، به نقل از جك شاهين (ذكر شده توسط تامپسون، ۱۹۹۳). در ميان فيلم هاى قديمى، تعدادى فيلم مى بينيم كه به عرب ها، ارزش ها و عادات كمتر منفى نسبت مى دهند و با اين حال آنها همچنان با معيارهاى تمدن اروپايى و آمريكايى مخالف اند. داگلاس فرنبكس در دزد بغداد تنبل اما جذاب است و شيخ والنتينو در فيلم شيخ گرچه اساسا شرافتمند است، اما تندخو و شهوت پرست نيز نمايانده مى شود. به نظر مى رسد عرب ها در نخستين سال هاى پيدايش سينما در آمريكا، آميزه اى هستند از اساطير مردمانى كه در طبيعت زندگى مى كنند و دو نقطه غايى در موردشان صدق مى كند - بدوى اصيل از ديدگاه روسو و وحشى از ديدگاه هابز كه در شخصيت ابتدايى منفردى تركيب شده اند. (ميشا لك، ۱۹:۳). گرچه، اين تصوير بالقوه دلنشين و بدجنس اما دوست داشتنى، تصوير عمده ارايه شده در فيلم هاى هاليوودى نيست. ۱-1- الف- تروريست و متعصب رايج ترين و عميق ترين تصوير از مسلمانان، تروريست و متعصب بودن آنهاست. در فيلم هاى نيروى دلتا ، راهى به سوى بهشت ، عمليات كندر ، فك هاى دريايى ، به سوى خورشيد يابان هاى مرگبار ، دروغ هاى حقيقى ، تصميم اجرايى و بسيارى ديگر، مسلمانان و ساكنان خاورميانه تروريست اند. ظواهرى همچون رنگ پوست تيره، ابروهاى كلفت، ريش هاى سياه، پوشش سر عربى و الفباى عربى، به كرات به سوى بينندگان روانه مى شوند كه با ديگرانگاشته شدن مسلمانان و تهديد سياسى پيوند مى يابند. تروريست اصلى فيلم تصميم اجرايى ، ظاهرا مسلمانى مومن تصور مى شود كه براى توجيه تروريسم از قرآن نقل قول مى كند و خداوند را به اين دليل كه شمشير الله را به او بخشيده، ستايش مى كند - شمشير الله اسلحه ويرانگر او محسوب مى شود - كه عميقا به قلب فرد كافر اصابت مى كند. هنگامى كه در ميانه عمليات هواپيماربايى نيايش مى كند، سجده او به تجسم نمادين وحشت مبدل مى شود (سانگ، لس آنجلس تايمز: صفحه اف ،۳ ۱۹۹۶). هم نشينى مكرر عمل تروريستى متعصبانه و به جا آوردن تكاليف مسلمانى مانند عبادت، خواندن قرآن، كتاب مقدس اسلام و صحبت كردن به زبان عربى (همان). فيلم خيابان هاى مرگبار درباره يك سرباز نيروى دريايى است كه فلسطينى ها او را گروگان گرفته اند و قتل عام بعدى بسيارى از فلسطينيان ناشناس، در حالى كه به سوى خورشيد ماجراى نظامى ديگرى است كه پيرامون كشتار ناموجه عرب هاى تروريست ساخته شده است. (تامپسون در تورنتواستار۳۰:۹۳،/ ۱) شليك تصادفى مسلسل توسط جيمى، رديف پله ها را واژگون مى كند و گروهى از عرب هاى تروريست را به هلاكت مى رساند و در همان حال تماشاگران سينماى فيلادلفيا كشتار تبهكاران عرب را با فرياد و شادمانى تاييد مى كنند (دروغ هاى حقيقى). اين تصاوير، سنت بحث استعمارى را تقويت مى كنند كه مى تواند در گفته هايى كه شاهين از يك سناتور آمريكايى اهل نبراسكا نقل مى كند، بازگو شود: زندگى در دنياى عرب، به اندازه زندگى در دنياى غيرعرب مهم نيست. (همان) اين تصاوير به تماشاگر آمريكايى كمك مى كند كه به خاطر داشته باشد دشمن جايى در خارج قرار دارد. در فيلم صلح ساز ، هواپيمايى سلاح هاى هسته اى را ربوده و به ايران مى برد، گرچه دشمن عقيدتى در فيلم يك مسلمان اهل سارايوو است كه تصميم گرفته به منهتن حمله كند و انتقام مرگ همسر و دخترش را از گروهى كه در سازمان ملل براى ايجاد صلح در آن منطقه مى جنگيدند، بگيرد. دانشمند ديوانه فيلم يك پاكستانى دانش آموخته دانشگاه هاروارد است. راهى به سوى بهشت ،داستان ناگفته بمباران مركز تجارت جهانى، ادعا مى كند كه وقايع پشت پرده اين حمله را روايت مى كند. كارگردان اين فيلم لرى ويليام مى گويد چالش اصلى او در ساختن اين فيلم اين بود كه داستانى را به فيلم تبديل كند كه در آن هفت يا هشت مرد با ريش و نام هايى مشابه حضور دارند و آنان را متمايز سازد. پليس ها و مامورانFBI در فيلم به مسلمانان با عناوينى چون حرامزاده ، عوضى و اشاره مى كنند. گرچه مديران، از فيلم با گفتن اين نكته كه فيلم درباره تفاوت هاى فرهنگى است از آن دفاع مى كنند، رهبران مسلمان معتقدند كه فيلم تصويرى كليشه اى از مسلمانان به دست مى دهد و شرايطى مى آفريند كه در آن انزجار از تبهكارى مسلمانان به امرى عادى بدل مى شود (دكتر ماهر هاتوت). اين فيلم تمام مسلمانان را به تروريسم در آمريكا و اسلام را به خشونت ارتباط مى دهد و تاكيد مى كند كه ايمان، نفرت را در ميان غيرمسلمانان پرورش مى دهد. تماشاگران، مسلمانان و اعراب را افراد مقصر در خشونت ورزى مى پندارند به ويژه نه به عنوان قربانى تروريسم دولتى كه در كرانه غربى مشاهده مى شود. هيچ تصويرى از اعرابى كه سلاح شان در هم شكسته مى شود، خانه هايشان منفجر مى شود و تظاهركنندگانى كه به آنها شليك مى شود و كشته مى شوند، وجود ندارد. تصاويرى از افراد بى علاقه به سياست ديده نمى شود.تماشاگران، مادران عرب را نمى بينند كه براى كودك شان آواز مى خوانند. دكتر عربى را نمى بينند كه از يك بيمار مراقبت مى كند، معلم عربى كه درس جبر مى دهد يك مرد عرب هرگز همسرش را در آغوش نمى گيرد. خانواده ها جمع نمى شوند كه به مسجد يا كليسا بروند. (شاهين، در تلويزيون: عرب در هيات تروريست. سينه ايست، ،۱۹۸۹ جلد اول، صفحات ۱۰ - ۱۲. ) حتى آواز ملودى اصلى فيلم علاءالدين چنين مى گويد: جايى كه در آن به اين دليل كه صورت ات را دوست ندارند، گوش ات را مى برند. وحشيانه است، اما هى، اينجا وطن است. منبع: باشگاه انديشه
شنبه 8 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: واحد مرکزي خبر]

[مشاهده در: www.iribnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 218]