مرگ مغزي بازگشتي ندارد اهدا عضو هديه زندگي است

واضح آرشیو وب فارسی:سایت ریسک: مرگ مغزي بازگشتي ندارد اهدا عضو هديه زندگي است
مجيد زندي تلخ ترين لحظه زندگي يك مادر و فرزند هنگامي است كه مادر مي داند كودك نوجوان يا جوانش به دليل نارسايي قلبي و كبدي جز با اهدا قلب و كبد و ريه نمي تواند زنده بماند اما چه كند كه او فقط يك قلب دارد و... پس براي آخرين بار دست هاي فرزند خود را در آغوش مي گيرد و آخرين لحظات عمر جگرگوشه خود را با انفجاري از درون به نظاره مي نشيند انتظار مرگي كه از دست پزشكان اطراف او هم كاري ساخته نيست ... نه نه راهي پيدا شده كه مي توان اين فرزند را دوباره به آغوش مادر باز گرداند مي توان اميد را دوباره در دل يك خانواده زنده كرد مي توان كودكي را از يتيمي رهانيد مي توان مادري را به فرزندانش باز گرداند و مي توان هزاران نفس را دوباره به آدمهائي كه لحظاتي بعد در گور قرار خواهند گرفت هديه داد و... نفس فقط يكبار به آدمي داده مي شود اما علم پزشكي به آنچنان پيشرفتي رسيده است كه اگر خدا بخواهد مي تواند با اهدا عضو خصوصا با برداشت عضو از مصدومان مرگ مغزي زندگي را نه تنها به يك نفر كه مي تواند به ازا هر مرگ مغزي حداقل به 10 انسان حيات دوباره ببخشد و به 50 نفر ديگر سلامتي هديه كند . اگرچه با اولين پيوند كليه در سال 1347 پيوند عضو در كشور ما آغاز شد اما اكنون با وجود 3 تا 4 هزار مصدوم مرگ مغزي مي توان سالانه 30 تا 40 هزار بيمار نيازمند به عضو پيوندي همچون قلب ريه كليه پانكراس (لوزالمعده ) كبد و روده و نسوج قابل پيوند را به زندگي بازگرداند و براي بقيه بيماران نيازمند به قرنيه دريچه قلب پوست تاندون غضروف استخوان و مغز استخوان و... زندگي آرامي را به ارمغان آورد. اكنون در ايران سالانه 20 تا 30 هزار تصادف منجر به فوت اتفاق مي افتد كه از اين تعداد 3 تا چهار هزار نفرشان دچار مرگ مغزي مي شوند و امكان بازگشت آنها به زندگي به هيچ وجه وجود ندارد. اما علم پزشكي به قدرتي رسيد كه مي تواند از اعضا سالم چنين افرادي استفاده كنند و جان دوباره اي به ديگران هديه نمايد ولي در مسير اين كار گره هايي وجود دارد كه مهمتر از امكانات علمي و تجهيزات پزشكي مشكلات فرهنگي و اجتماعي است كه تنها با فرهنگ سازي امكان حل آن وجود دارد زيرا هم اكنون فقط 150 تا 200 مورد اهدا در سال انجام مي شود درحاليكه اين آمار در كشورهاي ديگر 5 برابر كشور ما است . يكي اصلي ترين علت محدوديت موجود براي اهدا عضو به بيماران نيازمند عضو عدم اطلاع افراد ازتفاوت كما و مرگ مغزي است . زيرا علاقه افراد به عضو خانواده خود كه دچار مرگ مغزي شده براين باور كمك مي كند كه او دچار كما شده و ممكن است دوباره باز گردد در حاليكه در مرحله كما يك نوع اختلال كاركرد مغز به وجود مي آيد كه به خود بافت مغز آسيبي وارد نشده است اين شرايط ممكن است طي يكساعت دو روز يا حتي پس از گذشت ماهها و سالها بازگردد درحاليكه در فاصله بين كما و مرگ مغزي زندگي نباتي هم وجود دارد. در زندگي نباتي باز مغز نابود نشده است اما به دنبال كماي شديد پديد مي آيد كه شخص بيدار است و چشمي باز و قلبي فعال دارد اما هوشيار نيست و هيچ ارتباط ذهني با اطراف ندارد اما در حادثه مربوط به مرگ مغزي كه به واسطه ضربه شديد به مغز از جمله در تصادفات رانندگي سقوط سكته مغزي مسموميت و... اتفاق مي افتد بافت مغز از حالت طبيعي خارج مي شود و از حالت جامد به حالت مايع تبديل مي شود كه هيچگاه به آن مغز گفته نمي شود. به گفته پزشكان اين حالت هنگامي پديد مي آيد كه بر اثر ضربه به مغز بافت آن متورم مي شود و چون مغز در فضاي بسته جمجمه قرار دارد امكان متورم شدن همانند ساير اعضا بدن را ندارد پس بافت ها و سلول ها به همديگر فشار مي آورند و باعث نابودي كامل بافت هاي مغز مي شوند. در اين شرايط مغز ديگر فرمانده كل بدن نيست و اندكي پس از اين رخداد به مرور ساير اعضا هم نابود مي شوند اما با فاصله اندكي بين مرگ مغزي و مرگ ساير اعضا علم پزشكي قادر است با دستگاههاي احيا قلب و ساير عضوها را بدون دستور مغز مدتي زنده نگه دارد در غير اينصورت ساير اعضا هم خواهند مرد و مرگ كامل رخ مي دهد. با مرگ مغزي ادامه حيات به هيچ وجه ممكن نخواهد بود اما در اين فاصله طبق قانون موجود در كشور ما كه در سال 1381 به تصويب رسيد با رضايت شخص مرگ مغزي شده كه در قالب دست نوشته يا وصيت نامه يا رضايت نامه باقي مي ماند و يا با رضايت بستگان درجه اول مصدوم مرگ مغزي مي توان اعضا زنده او را به بيماران بدحال قلبي كليوي ريوي و... هديه داد. اين حركت انساندوستانه كه به نجات جان يك انسان و زنده نگه داشتن اعضا مصدوم مرگ مغزي براي سالهاي متمادي منتهي مي شود امروز در كشور ما در مراحل ابتدايي خود قرار دارد و همچنانكه اشاره شد از 3 تا 4 هزار مورد مرگ مغزي سالانه فقط اعضا 150 نفر قابل استفاده مي شود . به همين منظور برخي از دانشگاهها و بيمارستانها در يك حركت فرهنگي تلاش جديدي را آغاز كرده اند كه بتوانند رضايت افراد جديدي را براي پيوند عضو پس از احتمال بسيار اندك مرگ مغزي جلب كنند. آخرين مورد از اين فعاليت هاي فرهنگي و انساندوستانه برگزاري « جشن نفس » در تهران بود كه با استقبال بسيار خوب مردم مواجه شد. جايي كه بيماران نيازمند به پيوند اعضا با چشماني منتظر به قدمهاي آدمهاي سالم مي نگريستند كه با گامهاي خود علاوه بر همدردي با آنها در تحمل درد و بيماري جانكاه به فرهنگ نوعدوستي و كمك به نيازمندان هم سرعت ببخشند. آقاي قدير شه مادي كارشناس ارشد مهندسي صنايع يكي از افرادي است كه به همراه خانواده خود به گروه اهدا كننده عضو پيوسته است . او در باره حركت خود به گزارشگر ما مي گويد : آمدم كليه اعضايي كه به درد نجات جان يك انسان مي خورد اهدا كنم و از اينكه مي بينم در جامعه ما حركت هاي انساندوستانه شكل گرفته بسيار خوشحال شده ام چون مي دانم انسانهاي نيازمند در لحظات بحراني زندگي خود تا چه حد از كمك يك همنوع شاد و خرسند مي شوند. وي مي افزايد : اين كار من تنها اندكي از لطف فراواني است كه پروردگار در حق من روا داشته و مي خواهم پس از مرگم در اختيار نيازمندان قرار دهم . خداوند آنقدر تاكنون سلامتي ما را تضمين كرده كه هيچكدام آنها به تلاش ما بستگي نداشته و در چنين حالتي است كه بنده بيشتر به مفهوم اين آيه پي برم كه خداوند گفته « هر كس نفسي را زنده نگه دارد گويي همه انسانها را زنده نگه داشته است » . مهندس شه مادي ادامه مي دهد : عمر هر انساني دردست خدايي است كه گفتم و زمان پايان آن هم به اراده او بستگي دارد در چنين دنيايي كه زندگي و مرگ دردست خداست اگر هر كسي خود را جاي يك بيمار بدحالي قرار دهد كه تقدير او به زنده ماندنش هست اما قلب و ريه ناسالم دارد و اينكه بدانيم ممكن است اين شرايط براي همه ما پيش آيد آنگاه بهتر در خواهيم يافت كه نياز به اهدا عضو تا چه اندازه براي ما با اهميت مي شود. خانم حداد دبير تربيت بدني آموزش و پرورش كه كارت عضويت پيوند اعضا را دريافت كرده هم به گزارشگر ما مي گويد : نگاهي سنتي در جامعه ما هست كه پيوند اعضا را با مثله كردن بدن ميت برابر مي داند درحاليكه مثله كردن نابودي مجدد اعضا بدن فرد متوفاست اما پيوند اعضا زنده كردن اين عضو از بدن فرد فوت شده است به گونه اي كه اين عضو هم مي تواند به يك انساني جان دوباره اي بدهد و هم اينكه در بدن آن فرد براي سالها زنده بماند كه درصورت دفن به همراه متوفي بسيار زود نابود مي شده است . وي نيت خود را فقط خيرخواهي به همنوعان و رضايت پروردگار اعلام مي كند و مي افزايد : بارها به اين موضوع فكر كردم كه در دنيا براي نيازمندان كاري نكرده ام مگر اينكه پس از مرگ بتوانم جان بيماري را نجات دهم و اميدي را به خانواده اي باز گردانم . خانم حداد ادامه مي دهد : دايي خودم از جانبازان شيميايي دوران دفاع مقدس و در نوبت دريافت ريه است مشكلات او را بهتر از بقيه افراد مي دانم . كسي كه سلامتي خود را براي دفاع از وطن به خطر انداخت و اكنون نمي تواند همانند بقيه افراد جامعه فعال باشد. خانم اعظم السادات نجفي زاده از ديگر هموطناني است كه علاقمندي خود را به اهدا عضو اعلام كرده است او نيز مي گويد : بيماران فراواني در كشور داريم كه درصورت پيوند اعضا سالم افراد مرگ مغزي شده مي توانند درمان شوند و امروز علم جراحي در كشور ما پيشرفت هاي فراواني كرده اما بشر عليرغم پيشرفت هاي فراوان علمي هنوز قادر به ساخت عضو بدن نيست و چاره اي هم ندارد مگر اينكه از فرد ديگري عضو بگيرد. وي مي گويد : اهدا عضو آندسته از افراد مرگ مغزي حتي از سوي خانواده آنها هم ثواب فراواني براي متوفا به همراه خواهد داشت چون خانواده آن فرد تصادفي متوجه مي شوند كه چون نمي توانند جان عزيزشان را بازگردانند پس با برخي از اعضايش جان افراد ديگري را نجات دهند. خانم منيره كاوه يكي ديگر از افرادي است كه براي اهدا عضو پس از وقوع مرگ مغزي اعلام آمادگي مي كند و مي گويد : ثبت نام در اينكار خير همانند نوشتن وصيت نامه است كه براي كسي مرگ نياورده است و كسي نبايد فكر اشتباهي را پرورش دهد كه عضويت در گروههاي پيوند اعضا مرگ آنها را زودرس مي سازد. وي مي گويد : در مرگ مغزي حتي ممكن است يك عضو بتواند فردي را به زندگي باز گرداند و او براي همنوعان خود مفيد باشد كه من هم در ثواب او حتي پس از مرگ شريك خواهم شد اين فرد مي تواند پدر يك خانواده باشد يا جوان يك خانواده باشد كه همه اميدشان به او بوده است اما به دليل بيماري خاص نيازمند پيوند اعضا شده است . سيده زهرا موسويان دانش آموز كلاس پنجم دبستان هم با شجاعتي مثال زدني كارت عضويت اهدا كنندگان عضو پس از مرگ مغزي دريافت مي كند و به گزارشگر ما مي گويد : عمر انسان مي تواند تا 100 سال هم ادامه يابد اما حادثه نشان نمي دهد كه هر فرد تا چه زماني زنده خواهد بود. دوست دارم اگر بتوانم پس از خود جان نوجوانان بيمار همسن وسال خود را با اهدا عضو نجات بدهم . آقاي حسين صراف از بيماران ريوي است كه به سختي مي تواند سخن بگويد وي كه با دستگاه اكسيژن مي تواند زنده بماند درباره بيماري خود مي گويد : بيماري ام « فيبروز ريه » يا بيماري ناشناخته تحليل رونده ريه است . من كارمند بازنشسته سيمان تهران بودم كه سابقه حضور در جبهه را هم دارم اما پزشكان نتوانستند ارتباطي بين بيماري با فعاليت گذشته من پيدا كنند ولي آنچه كه هست اينكه پس از عكس برداري از ريه پزشكان متوجه شدند در قفسه سينه ام دوسوم ريه وجود ندارد! وي ادامه مي دهد : در سال 84 به يكباره پس از سرفه هاي مداوم و بيهوشي در بيمارستان متوجه بيماري خود شدم در حاليكه پيش از آن هيچ علائمي از بيماري نداشتم . وي ادامه مي دهد : چون بيماري ام پيش رونده است سلول به سلول از حجم ريه هايم كاسته مي شود و هيچ درماني براي آن جز پيوند ريه وجود ندارد. آقاي صراف درباره نگاه خود به افرادي كه پاي ورقه اي را امضا مي كنند كه پس از مرگ مغزي اعضا سالم خود را به بيماران نيازمند هديه كنند مي گويد : اين كاري نيست كه افراد بتوانند با زبان و كلمه حد سپاس آنها را به جاي آورد. چون زندگي و حيات در دست خداست و بسياري از افراد حتي پس از عمل پيوند جان خود را از دست داده اند زيرا نظر خداوند بر اين تعلق نگرفته بود كه شخص پيوندي زنده بمانند . اما اجر چنين افرادي را هم بايد اول به خداوند ارجاع دهيم و 100 درصد چنين افرادي پاداش بسيار عظيمي نزد پروردگار دارند. خانم دكتر كتايون نجفي زاده رئيس واحد فراوري اعضا پيوندي دانشگاه علوم پزشكي شهيدبهشتي هم درباره رويكردهاي مناسب علمي فرهنگي و اجتماعي در كشور ما براي پيوند اعضا و اهدا عضو افراد مرگ مغزي از جمله « جشن نفس » به گزارشگر ما مي گويد : استقبال مردم از جشن هايي چون جشن نفس كه در آن به عضوگيري براي اهدا اعضا بدن پس از مرگ مغزي مي پردازيم نشان مي دهد كه در جامعه ما به موازات پيشرفت هاي علم پزشكي در زمينه پيوند اعضا فعاليت هاي فرهنگي و اجتماعي مناسبي هم در شرف وقوع است . وي مي افزايد : از جمله بهترين اتفاقات علمي كه در كشور ما افتاده انجام عمل هاي پيوندي جديدي است كه تاكنون در كشور انجام نمي شده است از جمله پيوند بانكرانس (لوزالمعده ) كه به عنوان دومين كشور موفق در اين زمينه انجام شده است . همچنين در دانشگاههاي علوم پزشكي جديدي در كشور پيوندهاي تازه اي انجام شده است . وي پيوند قلب بانكراس و پوست و... را از موفقيت هاي جديد پزشكي كشور ارزيابي مي كند و مي افزايد : اين حركت هاي نوين پزشكي نشان مي دهد كه در كشور ما نيروي متخصص كافي و توان علمي و تجهيزاتي كافي در اين زمينه وجود دارد. خانم دكتر نجفي زاده ادامه مي دهد : يكي ديگر از اخبار خوبي كه اين دوران مي شنويم گسترش فرهنگ اهدا عضو است و اكنون هيچ روزي نيست كه بيمارستانهاي ما عمل هاي پيوند از افراد مرگ مغزي نداشته باشند در حاليكه تا سه سال پيش كه كار دريافت مصدومان مرگ مغزي را در بيمارستان خود شروع كرديم حدود 10 درصد همراهان مريض اجازه اهدا عضو مي دادند در حاليكه اكنون اين روند به شدت رشد كرده و مي توانم بگويم بالاي 50 درصد از اهدا عضو مصدومان مرگ مغزي انجام مي شود و در صورتيكه رسانه ها همكاري بيشتري داشته باشند در آينده نزديك مي توانيم آمار اهدا عضو را حتي از كشوري همانند اسپانيا كه بالاترين آمار اهدا عضو دنيا را دارد بالاتر ببريم . وي درباره جايگاه علمي ايران در پيوند اعضا در منطقه و جهان هم مي گويد : اكنون در كشور ما اهدا كبد و قلب بسيار خوب انجام مي شود و به دليل آمادگي بسيار خوب تيم شيراز براي كبد و تيم بيمارستان شريعتي تهران براي پيوند قلب و مراكز ديگري همانند بيمارستان امام خميني (ره ) يا مسيح دانشوري و شهيدرجايي كه فعال شدند در كشور ما مراكز بيشتري براي پيوند عضو فعال مي شوند در حاليكه قبلا حتي اگر براي پيوند اعضايي از طرف خانواده فرد مرگ مغزي رضايت داده مي شد فقط از كليه او استفاده مي كردند كه اكنون تعداد اعضا مورد پيوند در كشور ما بسيار بالا رفته است . وي اين روند را هم باعث رضايت خانواده افراد مرگ مغزي و هم براي دريافت كنندگان عضو بسيار خوب توصيف مي كند و مي افزايد : خانواده افراد مرگ مغزي از اين نظر راضي تر مي شوند كه مي بينند فرد فوت شده آنها باعث نجات 8 ـ7 نفر از بيماران بدحال شده است . وي درباره پيوند جديد لوزالمعده در كشور مي گويد : ممكن است بخاطر بيماري ديابت فردي كليه هاي خود را از دست داده باشد كه با پيوند همزمان كليه و پانكراس كه اكنون در موارد مختلفي در كشور خصوصا در شيراز انجام مي شود آن فرد نه تنها از دياليز و بيماري كليه نجات يابد ديابت او هم درمان مي شود و زندگي واقعا جديدي را آغاز مي كند. او ديگر نيازي به تزريق انسولين ندارد و پيوند لوزالمعده به تنهايي هم براي آندسته از بيماران ديابتي انجام مي شود كه بيماري شان قابل كنترل نيست در اينگونه موارد هم پيوند پانكراس انجام مي شود. وي پيوند همزمان قلب و ريه را هم از نمونه هاي بسيار جديد در كشور معرفي مي كند و مي افزايد : در اين عمل فوق العاده حساس دو گروه جراحي همزمان خود را براي عمل جراحي قلب و ريه آماده مي سازند تا در صورت پيدا شدن موردي خاص بتوان يكي از بيماران بدحال قلبي و كليوي را به زندگي بازگردانند كه اميدوارم اين خبر ويژه علمي هم در آينده اي نزديك در كشور اعلام شود. وي درادامه درباره نحوه دريافت كارت اهدا عضو در كشور به گزارشگر ما مي گويد : در كشور ما هر فرد از طرق مختلف مي تواند كارت اهدا عضو را دريافت كند از جمله مراجعه به بنياد بيماريهاي خاص مراجعه به مركز مديريت پيوند بيماريهاي خاص مراجعه به پايگاه پيوند عضو بيمارستان امام و 7 تا 8 بيمارستاني كه پيوند عضو را انجام مي دهند منتهي از حدود 3 سال پيش كه ما فعاليت رسمي خود را شروع و عضوگيري را در پايگاهي اينترنتي پياده كرديم هر فردي به آساني شود و فرم اهدا عضو را پر كند وكارت اهدا عضو به رايگان و بدون هيچ مشكلي به WWW.ehd.ir مي تواند وارد سايت آدرس منزل و يا هر آدرسي كه خودشان مي گويند ارسال مي شود. دكتر نجفي زاده مي افزايد : براي سايت ما تاكنون 160 هزار نفر عضو شدند و فكر مي كنم بالاترين رقم صدور كارت اهدا عضو را به خود اختصاص داده ايم ولي در عرض 2 سال و نيم قبل ما فقط 100 هزار عضو داشتيم كه در شش ماه گذشته با رشد فراوان 60 هزار نفر عضو شدند كه نشان مي دهد علاقمندي مردم براي اهدا عضو با رشد سريعي در كشور ما همراه است كه اميدواريم در آينده نزديك اين رقم به ميليونها عضو هم برسد. وي ادامه مي دهد : قرنيه چشم تاندون پوست دريچه قلب و... را مي توان در بانك نسوج بيمارستان امام خميني نگهداري كرد اما عضو را نمي توان نگه داشت و بلافاصله پس از برداشت عضو بايد عمل پيوند بامطالعات دقيق باليني انجام شود. وي درباره آينده علمي ايران در عرصه پيوند هم مي گويد : اگرچه ما ديرتر از برخي كشورهاي توسعه يافته در اين زمينه فعال شديم اما به سرعت توانستيم خود را به استانداردهاي جهاني برسانيم و عمل هايي انجام دهيم كه آمار موفقيت آن همانند كشورهاي پيشرفته باشد. وي در پاسخ به اين سئوال كه عمده ترين مشكلات موجود در زمينه شكست تلاش هاي انجام شده براي فرهنگ اهدا عضو چيست مي گويد : بدترين كاري كه مي توان انجام داد اين است كه اجازه دهيم فردي غيركارشناس از طريق راديو و تلويزيون و رسانه ها بگويد امكان بازگشت مرگ مغزي وجود دارد در حاليكه به هيچ وجه چنين چيزي امكانپذير نيست زيرا مغز يك فرد مرگ مغزي قوام گذشته را ندارد و اگر مغز او شكافته شود همانند ماست بيرون خواهد ريخت و چنين فردي هيچگاه ادامه حيات نخواهد داد. سالانه بين 3 تا 4 هزار مورد مرگ مغزي در كشور اتفاق مي افتاد كه در صورت گسترش فرهنگ اهدا عضو مي توان هر سال بين 30 تا 40 هزار بيمار بدحال و نيازمند به قلب كليه ريه پانكراس و ... را به زندگي عادي بازگرداند عدم اطلاع از ماهيت مرگ مغزي سبب شده است منسوبان مصدوم مرگ مغزي گمان كنند بيمار آنها مي تواند به زندگي بازگردد در حاليكه با مرگ مغزي هيچگاه بازگشتي به حيات وجود ندارد آقاي صراف بيمار ريوي در انتظار پيوند : چون بيماري ام پيش رونده است سلول به سلول از حجم ريه هايم كاسته مي شود هيچ درماني هم براي آن جز پيوند ريه متصور نيست خانم دكترنجفي زاده رئيس واحد فراوري اعضا پيوندي دانشگاه علوم پزشكي شهيدبهشتي : فرهنگ اهدا عضو مصدومان مرگ مغزي در كشور ما به سرعت در حال گسترش است به گونه اي كه اگر در سه سال پيش تنها 10 درصد همراهان مصدوم اجازه اهدا عضو مي دادند اكنون اين آمار از 50 درصد هم فراتر رفته است مغز فرد مصدوم مرگ مغزي شكل ظاهر و قوام مغز طبيعي را ندارد و اگر جمجمه چنين مصدوماني شكافته شود موادي همانند ماست بيرون خواهد ريخت اما با اعضا سالم چنين فردي مي توان چندين نفر را به زندگي عادي بازگرداند
دوشنبه 3 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت ریسک]

[مشاهده در: www.ri3k.eu]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 516]