- چرخش سياسي مصر به سوي ايران و نگراني‌هاي اردوگاه غرب

واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:

راسخون: روزنامه آمريكايي وال‌استريت ژورنال در گزارشي نوشت كه مقامات آمريكايي اعلام كرده‌اند كه نگران‌ هستند، تصميم مصر براي تجديد روابط با ايران، آغاز روندي از تغييرات كلان در سياست خارجي اين كشور باشد. به گزارش راسخون به نقل از فارس، روزنامه آمريكايي وال‌استريت ژورنال در مقاله‌اي به قلم "مت بردلي " (MATT BRADLEY)، روزنامه‌نگار و تحليلگر آمريكايي تصريح كرد: ايران و دولت جديد مصر اخيرا سيگنال‌هايي را رد و بدل كرده‌اند كه بيانگر كنار گذاشتن دهه‌هاي متمادي رابطه سرد است. اين سيگنال‌ها نگراني آمريكا، رژيم صهيونيستي و عربستان سعودي را در خصوص بقاي موازنه قدرت شكننده خاورميانه برانگيخته است. بنابراين گزارش، ايران اعلام كرده است كه پس از سه دهه قطع روابط ميان دو كشور، سفيري را براي اعزام به مصر منصوب كرده است. اين گزارش در سايت انگليسي شبكه خبري پرس تي‌وي، شبكه تلويزيوني انگليسي‌زبان دولتي ايران منتشر شد. همچنين، درست در همين زمان، مقامات وزارت خارجه مصر اعلام كرده‌اند كه "نبيل العربي "، وزير خارجه جديد اين كشور در صدد ديدار از نوار غزه است كه توسط گروه حماس - از گروه‌هاي تحت حمايت تهران كه پيش‌تر دولت مصر همواره از برقراري رابطه با آن بر حذر بود - اداره مي‌شود. به نوشته اين تحليلگر آمريكايي، اين اخبار پس از آن اعلام مي‌شود كه نبيل العربي، در ماه آوريل سال جاري با يك ديپلمات ارشد ايراني ديدار و پس از آن اعلام كرد كه مصر صفحه‌اي جديد در روابط خود با ايران گشوده است. * سياست خارجي مصر و هراس آمريكا از قدرت گرفتن ايران در چنين شرايطي، مقامات آمريكايي اعلام كرده‌اند كه نگران‌اند، تصميم مصر براي تجديد روابط با ايران، آغاز روندي از تغييرات كلان در سياست خارجي اين كشور باشد. اين مقامات نگران آن هستند كه اين چرخش سياسي مصر منجر به قدرت گرفتن ايران و دوستان منطقه‌ايش نظير حماس و حزب‌الله شود كه اتفاقا آمريكايي‌ها از هر دوي اين گروه‌ها به منزله تروريست ياد مي‌كنند! بر اساس اين گزارش، حركت جديد سياست خارجي مصر شامل نزديك شدن به سوريه، از متحدين ايران، نيز مي‌شود. در ماه مارس گذشته، رييس جديد سازمان اطلاعات مصر، "مراد موافي "، سوريه را به عنوان مقصد اولين سفر خارجي خود انتخاب كرد. البته دقيقا روشن نيست كه در ديدارهاي وي در سوريه چه مواردي به بحث گذارده شده است. * هزينه سنگين دشمني با ايران براي مصري‌ها به نوشته بردلي، مصر براي چندين دهه، بازيگري مهم در راستاي موازنه قدرت (مد نظر غرب) در خاورميانه محسوب مي‌شد: اين كشور با جمعيت فراوان، قواي مسلح تحت حمايت آمريكاي خود و روابطش با رژيم اسرائيل، وزنه‌اي سنگين در مواجهه با دشمنان اسرائيل از جمله ايران و سوريه محسوب مي‌شد. اما با رشد روزافزون قدرت ايران در منطقه و قدرت گرفتن هرچه بيشتر "اسلام سياسي "، مواضع ضد ايراني مصر تبديل به هزينه‌اي سنگين در عرصه ديپلماتيك براي اين كشور شد. از آنجا كه قاهره توان تعامل با ايران را نداشت، موقعيت خود به عنوان بازيگر منطقه‌اي را از دست داد و آن را به كشورهايي چون قطر، سوريه و عربستان سعودي واگذار كرد. برخي مقامات مصري و تحليلگران سياست خارجي بر اين باورند كه ديپلماسي جديد مصر را بايد بيشتر تلاشي براي بازيابي پرستيژ از دست رفته تلقي كرد تا همبستگي با ايران! دولت جديد مصر، تغيير سياست‌هاي خود را بيشتر در راستاي باز كردن درب‌هاي جديد تعريف كرده است تا بازبيني روابط خود با ديگر كشورها. "منهم باخوم "، سخنگوي وزارت امور خارجه مصر مي‌گويد: "نقش مصر را نبايد دست‌كم گرفت، اما واقعيت آن است كه اين نقش طي 30 سال گذشته كاهش يافته است. اگر اكنون كاري در حال صورت گرفتن است، در راستاي بازيابي آن موقعيتي است كه مصر سال‌هاي سال در آن قرار داشت. " خانم باخوم همچنين تاكيد كرده است كه واكنش كشورهاي غربي نسبت به تعاملات جديد مصر با ايران، اغراق‌آميز بوده است. پس از اين سخنان بود كه پرس تي‌وي گزارش داد كه "علي‌اكبر سيبويه "، ديپلمات كهنه‌كار ايراني به عنوان سفير ايران در مصر منصوب شده است و اين اقدام پس از مذاكرات بين علي‌اكبر صالحي، وزير امور خارجه ايران با نبيل العربي به انجام رسيده است. البته يك ديپلمات ايراني در سازمان ملل متحد اعلام كرد كه نمي‌تواند سريعا اين خبر را تاييد كند. * اتهام‌زني به ايران همزمان با بهبود روابط ايران و مصر با اين اتفاقات، نگراني در خصوص افزايش نفوذ ايران در منطقه بار ديگر شعله‌ور شد. شوراي همكاري خليج فارس كه دربرگيرنده كشورهايي چون قطر و عربستان سعودي است، از شوراي امنيت سازمان ملل متحد خواست كه تا دربرابر آنچه "دخالت‌هاي آشكار ايران " در بحرين و برخي كشورهاي ديگر خواند، ايستادگي كند. عربستان سعودي و بحرين، ايران را متهم مي‌كنند كه به انقلابيون بحريني كه اكثرا شيعه هستند، كمك مي‌كند. سخنگوي وزارت خارجه ايران نيز در واكنش به اين انتقادات، تصريح كرد كه طرح چنين ادعايي در شرايطي كه برخي از اعضاي شوراي همكاري خليج فارس به بحرين نيرو اعزام كرده و زنان و مردان بي‌دفاع اين كشور را سركوب مي‌كنند، امري شگفت‌آور است. * تاريخچه قطع روابط ايران و مصر وال‌استريت ژورنال مي‌افزايد: دولت اسلام‌گراي ايران، پس از آنكه مصر در سال 1980 به عنوان اولين كشور عربي رژيم اسرائيل را به رسميت شناخت، روابط خود را با اين كشور قطع كرد. پس از آنكه حسني مبارك در سال 1981 در مصر بر اريكه قدرت تكيه زد، همواره ايران را به خاطر حمايت از حماس كه روابط خوبي با اخوان‌المسلمون مصر - مهمترين گروه سياسي مخالف مبارك - با سوءظن مي‌نگريست. نويسنده مقاله مدعي شده است كه هنوز دولتمردان مصري نسبت به آنچه "نقش بي‌ثبات‌كنندگي " ايران در منطقه مي‌نامد، بيم دارند. وي به نقل از يك ديپلمات غربي كه نامي از وي نبرده، مي‌نويسد: "من از طريق برخي دولتمردان مصري كسب اطلاع كرده‌ام كه آنها هنوز از آنچه ايران در منطقه انجام مي‌دهد، نگراني‌هايي دارند. " وي با اين حال مي‌نويسد: در دوران زمامداري حسني مبارك، روابط مصر با ايران فقط كمي با سطح روابط نرمال فاصله داشت. خانم باخوم در اين خصوص مي‌گويد كه در اين دوران، مصر در تهران دفتر حافظ منافع داشته و سفيري نيز در خصوص مسائل ايران داشته كه در دوبي مستقر بوده است. خانم باخوم همچنين تصريح مي‌كند كه تغيير آهنگ كشورش نسبت به ايران تدريجي خواهد بود، اما اين سياست مي‌تواند تاثيراتي بر اولويت ديگر سياست خارجي نبيل العربي، يعني حل مناقشات ميان رژيم اسرائيل و فلسطينيان داشته باشد. حل مناقشات ميان فلسطين و رژيم صهيونيستي از مهمترين اولويت‌هاي سياست خارجي رژيم مبارك نيز بود كه به نظر برخي تحليلگران، به علت ساختار رو به اضمحلال ديپلماسي مصر همواره با شكست مواجه شد. بنابر گزارش فوق، تعامل با ايران مي‌تواند به مصر در مذاكره با حماس كه از سال 2007 بر نوار غزه تحت محاصره صهيونيست‌ها حاكميت داشته است، كمك كند. به گفته "محمد عبدالسلام "، از كارشناسان انديشكده مطالعات سياسي راهبردي الاهرام، واقع در قاهره، حل مناقشه خاورميانه مي‌تواند محبوبيت بسياري را براي دولت مصر به ارمغان آورد. * مصر مجبور است كه از اهداف سياست خارجي آمريكا فاصله بگيرد "عمرو موسي "، دبير كل سابق اتحاديه عرب، پيشتازي خود در رقابت‌هاي مربوط به انتخابات آتي رياست‌جمهوري مصر را، مديون بيانات تند خود در دهه 1990 ميلادي بر ضد رژيم صهيونيستي است؛ وي در آن دوران وزير امور خارجه مصر بود. با حركت مصر به سوي مردم‌سالاري، گروه‌هاي اسلام‌گرا در اين كشور بيش از پيش قدرت يافته‌اند و تحليلگران بر اين باورند كه دولت آينده مصر مجبور خواهد بود تا به تقاضاهاي رو به گسترش مردمي در خصوص "قطع وابستگي به اهداف سياست خارجي آمريكا " پاسخ گويد. اين گزارش همچنين حاكي است: برخي اسلام‌گرايان مصري از هم‌اكنون ديپلماسي ويژه خود را آغاز كرده‌اند. اخيرا، "مقدي حسين "، رييس حزب عمل اسلامي مصر با علي‌اكبر صالحي، وزير امور خارجه ايران، در تهران ديدار كرده است. هر دو طرف در اين ديدار بر لزوم عادي‌سازي هرچه سريع‌تر دو كشور تاكيد كردند. * مصر ديگر متحد قابل اعتماد آمريكا نخواهد بود به نظر مي‌رسد كه مصر نيز از همان الگوي سياست خارجي تركيه پيروي مي‌كند، الگويي كه تركيه را به عنوان يك متحد آمريكا، از اهداف و مقاصد اين كشور گسيخت. گذشته از مواضعي كه سرانجام از سوي مصر در قبال ايران اتخاذ خواهد شد، به احتمال زياد اين كشور ديگر چندان به منافع آمريكا متعهد نخواهد بود و به قول مقامات آمريكايي، مصر، ديگر آن متحد قابل اعتماد دوران حسني مبارك نيست. يكي از مقامات آمريكايي در اين خصوص مي‌گويد: "سخت است تصور كنيم كه تغيير حادث شده در مصر، آنچه را كه داشتيم دوباره در اين كشور به ما بازگرداند. " با اين حال، مقامات آمريكايي بر اين عقيده‌اند كه هنوز در سياست خارجي مصر تغيير شگرفي رخ نداده و اين كشور هنوز به طور كامل از آمريكا جدا نشده و يا حركتي اساسي براي نزديك شدن به ايران انجام نداده است. به قول مقامات آمريكايي، قواي نظامي مصر همچنان متمايل به آمريكا هستند و آمريكايي‌ها از آنها انتظار دارند كه از نفوذ خود براي ملايم كردن تغييرات استفاده كنند. اين مقامات آمريكايي مي‌گويند كه افتتاح يك سفارت‌خانه بيان‌گر آن نيست كه ايران و مصر به دو متحد بدل شده‌اند. * مصر، درسرساز براي اسرائيل، كاهنده نفوذ آمريكا در منطقه يك مقام آمريكايي ديگر بر اين باور است كه وضعيت مصر، مزاحمت‌هاي بيشتري را براي رژيم صهيونيستي ايجاد خواهد كرد و همچنين نفوذ آمريكا بر اين كشور و در نتيجه در تمام منطقه، آن هم در اين شرايط بحراني كاسته خواهد شد. با اين حال وي بر اين باور است كه كم و بيش روابط بين ايالات متحده و مصر در وضعيت نرمال خواهد بود و تغيير چنداني نخواهد كرد. اين مقام آمريكايي بر اين باور است كه در شرايط كنوني آنچه بيش از همه مي‌تواند مصر را در اردوگاه غرب نگه دارد، روابط نظامي اين كشور با رژيم عربستان سعودي است. با اين حال سعودي‌ها نيز با نگراني اوضاع سياسي مصر و تغييرات آن را دنبال مي‌كنند و شك دارند كه بتوانند براي مقابله با ايران همچنان بر روي دولت آينده مصر حساب كنند، آن‌گونه كه بر روي رژيم مبارك حساب مي‌كردند. همان‌گونه كه مشاهده شد، رياض به هيچ وجه از عبور كشتي‌هاي نظامي ايران از كانال سوئز خوشحال نشد. اين حركت به نظر سعودي‌ها تلاشي براي افزايش حضور نظامي ايران در خاورميانه، آن هم در بحبوحه افزايش تنش‌هاي فرقه‌اي بود. با اين حال، سخنگوي وزارت خارجه عربستان از اظهار نظر رسمي در اين خصوص پرهيز كرد و آن را مسئله‌اي مربوط به دول خارجي دانست. 998

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: راسخون]

[مشاهده در: www.rasekhoon.net]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 298]