واضح آرشیو وب فارسی:پرشین وی: اصولي كه به ما ميآموزند نوجوانان خود را چگونه پرورش دهيم خانواده- كبري مملوكي: مهمترين اصلي كه به برقراري رابطه انساني ميان شما و فرزندانتان كمك ميكند، اصل صداقت يا صادق بودن در گفتار و رفتار است. فرزندان به سهولت به ميزان صداقت شما پي ميبرند و ميزان اعتماد خود را به شما، بر حسب آن تنظيم ميكنند. نوجوانان به خوبي متوجه رفتارهاي صادقانه يا رفتارهاي رياكارانه بزرگترها هستند و با كمال خلوص در جاي خودش به آنها تذكر ميدهند. اعمال ما، چه بخواهيم و چه نخواهيم، زيرنظر فرزندان ماست و از سوي آنان مورد ارزيابي قرار ميگيرد. جوهره جلب اعتماد، صادق بودن و صداقت داشتن است. رعايت اين اصل، مايه استحكام روابط افراد با يكديگر ميشود. هرگز به نوجوانان وعده يا قولي ندهيد كه نتوانيد آن را عملي كنيد، چون در صورت عدم وفاي به عهد يا قول خود، اين موضوع را با شما در ميان ميگذارند و آن را به عنوان عدم صداقت شما تعبيرمي كنند. پس بياييد ميان آنچه ميگوييد و آنچه عمل ميكنيد و آنچه واقعا هستيد، هماهنگي ايجاد كنيد. گاهي اوقات نوجوان ميزان صداقت پدر يا مادر خود را امتحان ميكند. براي مثال، نوجوان پاسخ سؤالي را ميداند و صرفا براي آنكه ببيند پدر يا مادر تا چه ميزان با او صادق هستند، آن سؤال را ميپرسد. در اين وضعيت اگر در امتحان صداقت موفق شوند، ميتوانند اعتماد نوجوانشان را به خود جلب كنند. از اينرو بايد گفت كه جوهره يك رابطه سالم و انساني، جلب اعتماد و زمينه اساسي جلب اعتماد، رعايت اصل صداقت در گفتار و رفتار است. برخي از والدين با فرزندانشان بسيار خشك، رسمي و قاطع يا برعكس بسيار مهربان و نرم رفتار ميكنند؛ در حالي كه معدودي از والدين به موقع مهربان و به موقع قاطع هستند. هرگز قاطع و جدي بودن را با عصبانيت، خشونت و سختگيري يكي ندانيد. قاطع و جدي بودنتان به رفتار و شيوه برخورد شما و اصولگرايي در امر تعليم و تربيت و رعايت هنجارها و ارزشها در زندگي فردي و خانوادگي مربوط ميشود. بديهي است كه خشونت و عصبانيت، شما را از هدفهايتان دور ميسازد. آهنگ صدا و حالت چهره شما نشان دهنده تمايل و تأكيد شما بر قاطع بودن و در عين حال دلسوزي و مهربان بودن است و همزمان، پيگيري شما با عمل و رفتار مناسب، جدي بودن شما را نشان ميدهد. منظور اين است كه همواره ميان شما و فرزندتان بايد اصول و ضوابطي حاكم و رعايت شود و طبق آيات شريفه قرآن، بيان ليّن را بايد با زبان قاطع و صريح و به نيكوترين وجه و قابل فهمترين روش به كار برد. زماني كه توصيه ميشود با فرزند يا فرزندان خود دوست شويد، اين توصيه به اين معنا نيست كه با آنها جدي نباشيد و اجازه دهيد آنها هر كاري خواستند بكنند و هر جايي خواستند بروند و از دوستي شما سوءاستفاده كنند. نوجوان بايد بداند كه هيچكس از آزادي بيقيد و شرط برخوردار نيست و او ملزم است ضوابط و اصول وضع شده در خانواده، مدرسه و جامعه را رعايت كند. در غير اين صورت نوجوان منع ميشود و پدر و مادرو در نهايت جامعه با او برخورد جدي ميكند. راهنماي دوست داشتن شما به فرزند نوجوانتان چگونه نشان ميدهيد كه او را دوست داريد؟ زيرا اساس يك رابطه سالم و درست ميان شما و فرزندانتان، محبت كردن، دوست داشتن و مبادله مهر و عطوفت است. يك نگاه محبتآميز يا يك نوازش مهربانانه معجزه ميكند و رفتار نوجوان را به سوي خلاقيت و خير و نيكي تغيير جهت ميدهد. بيشك توجه كردن و محبت كردن يك نياز رواني و يك تقويتكننده مثبت است. اما بايد آگاه باشيد كه كجا، كي، به چه ميزان و چگونه از اين تقويتكننده استفاده ميكنيد. بديهي است روش و ميزان محبت كردن مانند استفاده از دارو براي درمان بيماريهاي جسماني، بايد با سن و ديگر ويژگيهاي فرد تناسب داشته باشد. همانطور كه نميتوان براي همه افراد يك نسخه واحد پيچيد، به همه افراد نيز نميتوان به يك ميزان و به يك طريق واحد محبت كرد. بدون شك اگر كودك يا نوجوان در دوران رشد به قدر كافي دوست داشته شود، ياد ميگيردكه خود و ديگران را دوست بدارد. محبت كردن بايد بدون قيد و شرط باشد تا موجب رشد كودك شود و در او امنيت رواني ايجاد كند. به نواجوان اطمينان بدهيد كه وجود او را با تمام ويژگيهايش دوست داريد، چه نمره20 بياورد، چه نياورد، چه ديپلم بگيرد، چه نگيرد. البته شايان ذكر است كه مانند هر امر ديگري نبايد در محبت ورزيدن به دامن افراط و تفريط افتاد يا محبتكردن و دوست داشتن فرزند به معناي تسليمشدن به خوابهاي غيرمنطقي نوجوان تعبير شده و در نتيجه موجب «فرزند سالاري» شود. شهامت ابراز عقيده از سوي ديگر بسياري از مشكلات خانوادههايي كه فرزند نوجوان دارند، نتيجه عدم مشورت با آنهاست. برخي از پدران و مادران در تصميمگيريهاي خانوادگي يا در امور مربوط به تحصيل، شغل و ازدواج فرزندشان با وي مشورت نميكنند و به قول معروف او را به حساب نميآورند در حالي كه مشاركت دادن نوجوان در اينگونه امور موجب ميشود احساس مسئوليت و توانايي تصميمگيري در او ايجاد شود. اكنون زمان آن رسيده است كه با نوجوان به عنوان فردي بزرگسال رابطه برقرار كنيد، با او مشورت كرده و در انجام امور نظر او را جويا شويد و برخي از مسائل خانوادگي را با وي در ميان بگذاريد (مانند زمان تماشاي تلويزيون، ميهماني رفتن، مسافرت رفتن، تعمير خانه و نظاير آن). به فرزند نوجوان خود اعتماد كنيد و پس از دادن آگاهيهاي لازم، به او اجازه دهيد كه به تدريج در امور گوناگون تصميم بگيرد و تصميمگيري در امور زندگي، تحصيلي و شغلي را تمرين كند. لازمه اين كار، قراردادن نوجوان در فرآيند تصميمگيريهاي خانواده است. نوجوان را نبايد در محيط بسته و قرنطينهاي قرار داد. به نوجوان كمك كنيد تا هنگام تصميمگيري، راههاي گوناگون را بررسي و پيامدهاي مثبت و منفي هر كدام را پيشبيني و ارزيابي كند. موقعيتهايي ايجاد كنيد تا فرزند شما با مشكل روبهرو شده و ملزم به تصميمگيري شود. در اين شرايط او را به طور غيرمستقيم همراهي كنيد و راههاي متفاوت را نشانش دهيد اما اجازه دهيد كه او خود تصميم بگيرد و به حل مشكلش بپردازد. نكته ظريف اين است كه هيچگاه براي نوجوان تصميم نگيريد بلكه با نوجوان تصميم بگيرد و تا جايي كه مقدور است به او كمك كنيد تا او خود تصميم بگيرد براي مثال نوجوان بايد قادر شود با افراد گوناگون برخورد كند اما بهترين آنها را براي دوستي برگزيند. هماهنگي و همكاري در نظام آموزش و پرورش يك جامعه بهطور اعم و در نظام تعليم و تربيت يك خانواده به طور اخص، بايد ميان كليه عاملان تربيتي و تعليمي همدلي، همفكري، همكاري و هماهنگي وجود داشته باشد. رشد سالم و مطلوب در يك فضاي هماهنگ صورت ميگيرد. در خانوادههايي كه بين مادر و پدر هماهنگيهاي ضروري در امر تربيت و تعليم فرزندان وجود ندارد، براي مثال مادر، پدر را تحقير ميكند يا پدر، با مادر مخالفت ميكند، درون فرزندان سرشار از تعارضها و كشاكشهاي رواني است. در چنين شرايطي نوجوان نميتواند به حيات سالم خود ادامه دهد و دچار اضطراب و ناامني ميشود. بدين ترتيب اگر بين خانه و مدرسه، خانه و جامعه و مدرسه و جامعه هماهنگيلازم برقرار نباشد، نوجوان دچار سردرگمي و تناقض ميشود. در چنين موقعيتي، نوجوان ناامن و مضطرب ميشود و احتمال بروز رفتارهايي مانند بيتفاوتي، دورويي، رياكاري و تظاهر و تزلزل رواج پيدا ميكند. نوجوان به قول معروف نان را به نرخ روز ميخورد و از پيروان يا باوركنندگان «خواهينشوي رسوا، همرنگ جماعت شو» ميشود و به تدريج اصالت شخصيت او كمرنگ و كمرنگتر ميشود. همدلي و همفكري خانواده سالم و با نشاط، خانوادهاي است كه ميان اعضاي آن همدلي، همفكري، همكاري و هماهنگي وجود دارد و اعضاي خانواده در كنار هم احساس امنيت و آرامش ميكنند. اگر ميخواهيد به عنوان پدر يا مادر، خودتان را ارزيابي كنيد و مورد بررسي قرار دهيد كه تا چه ميزان با فرزندتان همدل و همفكر هستيد، به اين سؤالها پاسخ دهيد: آيا با فرزندتان زبان مشترك، فكر مشترك و احساس مشترك داريد؟ آيا فرزند شما، زبان شما را ميفهمد؟ آيا شما، زبان فرزندتان را درك ميكنيد؟ آيا فرزندتان، شما را محرم و امين خود ميداند؟ البته همدلي و همزباني با نوجوان، به معناي تسليم شدن به تمام خواستها و تقاضاهاي او نيست. مشكلي كه امروز برخي از خانوادهها از آن رنج ميبرند، مسئله فرزندسالاري است كه براثر محبت بيش از حد و توجه بيش از اندازه حاصل ميشود. همزباني با نوجوان به معناي شناخت زبان و منطق او و برقراري ارتباط براساس ويژگيهاي شناختي و عاطفي اوست. سعي كنيد شرايط اجتماعي و زماني فرزند نوجوانتان را درك كنيد و به علل رفتار او پي ببريد. نوجوان داراي اميدها، ترسها و نگرانيهايي است كه بايد آنها را جدي گرفت.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: پرشین وی]
[مشاهده در: www.persianv.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 435]