اين همه تو پيچ بوديم بس نبود؟!

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: اين همه تو پيچ بوديم بس نبود؟!
اگه فكر كردي سر من يكي رو مي‌توني قرقوروت بمالي كور خوندي. من اگه بخوام خاكم رو سرم بريزم از بالا مي‌ريزم. بعد بيام توي تاكسي برگشتي نفله رو بچسم؟ اين همه تو پيچ بوديم بس نبود؟ ببين يارو! ما اين همه خط و خيط نشديم كه از تو بخوريم. من يكي اونقده مار خوردم كه افعي شدم.

سرويس اجتماعي برنا
"ببين عمو! اگه فكر كردي سر من يكي رو مي‌توني قرقوروت بمالي كور خوندي. من اگه بخوام خاكم رو سرم بريزم از بالا مي‌ريزم. بعد بيام توي تاكسي برگشتي نفله رو بچسم؟ اين همه تو پيچ بوديم بس نبود؟ ببين يارو! ما اين همه خط و خيط نشديم كه از تو بخوريم. من يكي اونقده مار خوردم كه افعي شدم."

پسر جوان زياد عصبي به نظر نمي‌رسد اما صدايش موقع گفتن اين حرف‌ها به داد زدن بي‌شباهت نيست. روي پله‌‌اي جلوي مغازه اسپرت فروشي ماشين ايستاده و تلفن را مدام از اين دست به آن دست مي‌دهد.

"حيف كه اين جا آدم واساده، و گرنه يه پرس حال مشتي به‌ات مي‌دادم كه هوس كفتر بازي به سرت نزنه، بخواي همه رو جلد كني."

تلفن را كه با عصبانيت قطع مي‌كند، دوستي كه كنارش ايستاده با لبخندي مي‌گويد: "يارو بد ببو گلابيه! گير كرده تو حلقش، تف‌ام نمي‌تونه بكنه."

هر جواني حتي اگر از كاربران اين واژه‌ها نباشد، آن‌ها را به تكرار از زبان همسالان خود شنيده‌ است. اين كلمات گاهي مختصر شده واژه‌هاي قديمي‌اند( كرتيم مخفف نوكرتيم)، يا از لهجه‌هاي ديگر گرفته‌ شده‌اند( گوربه‌گوري، بيلمز)، يا اختصاصي برخي مشاغل‌اند( چك برگشتي، فابريك)، يا از راديو و تلويزيون آمده‌اند( پاچه‌خواري، پت و مت) و يا محصول تكنولوژي‌هاي نوين هستند( آنتن، ام‌پي‌تري، نويز).

به راستي اين واژه‌ها و اصطلاحات چطور ساخته مي‌شوند؟ از كجا مي‌آيند و چرا اين قدر همه گير مي‌شوند.

زباني كه زياد هم مخفي نيست

جبار رحماني مردم شناس،با اشاره به اينكه زبان مخفي به سه گروه زبان كلامي، مفهومي و بدني تقسيم مي شود، به برنا مي‌گويد: زبان رايج بين جوانان ايراني به دليل بروز در سطح جامعه زياد هم مخفي نيست.

وي به فاصله بين نسل ها اشاره مي‌كند و اظهار مي‌كند: به دليل فاصله بين نسل جديد و نسل قديم جوانان نياز به زباني دارند كه نسل قديم آن را درك نكنند.

رحماني ادامه مي‌دهد: زبان روزمره ميان افراد جامعه همه نيازهاي ارتباطي جوانان را ارضا نمي‌كند به اين دليل كه جوانان به دنبال حداقل كلماتي هستند كه بوسيله آن بيشترين پيام را به مخاطب برسانند و اين مسئله با كلمات رايج و روزمره امكان پذير نيست به همين خاطر دست به ابداع كلمات و واژه‌ها مي‌زنند.

رحماني معتقد است جوانان براي رساندن مفهوم خود به هم سن و سالانشان كلمات را تغيير داده و تبديل به استعاره مي كنند. البته ساخت بسيار از اين استعاره‌ها به طور اتفاقي رخ مي دهد.

اين مردم شناس مي‌گويد: افراد برحسب نيازهاي خاص در زمان و مكان شروع به ابداع كلمه‌هايي مي‌كنند كه فقط كساني كه در آن شرايط حضور داشته‌اند متوجه معني آن مي شوند. در هر منطقه اي جوانان براي برقراري ارتباط با يكديگر از كدهاي خاصي استفاده مي كنند.

وي ادامه مي‌دهد: واژه، شبه واژه و حركات بدني سه نوع راه بروز زبان ابداعي است و نمي توان ادعا كرد كه توليد كلمه از يك منطقه خاصي استفاده كرده است.

رحماني با اشاره به قدرت رسانه‌هاي تصويري مانند تلويزيون بيان مي‌كند: برنامه‌هاي نود شبي در تلويزيون به دليل قدرت رسانه‌اي كه دارد در توليد كلمات ابداعي و شيوع اين كلمات در جامعه بيشترين كمك را مي‌كنند.

وي با بيان اين‌كه زبان خاص به وسيله مردم توليد و در جامعه رواج پيدا مي‌كند، ادامه داد: فكلور يك جامعه ثابت نيست و در بستر زمان تغيير مي كند.

تهاجم فرهنگي از طريق زبان

زبان مخفي همان‌قدر كه ممكن است براي جوانان به عنوان سرگرمي و نشاني از جواناني تعبير شود، مي‌تواند مخرب و عامل بروز تهاجم فرهنگي در كشور باشد.

محمد حسين ايماني خوشخو، معاون هنري وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي مي‌گويد: حفظ و صيانت از فرهنگ و ادب ايراني ايجاب مي‌كند تا تمام دريچه‌هايي كه به نحوي آن را مورد تهاجم قرار مي دهند، ببنديم و از آن حراست كنيم.

ايماني با بيان اينكه فعاليت‌هاي هنري، به خصوص سريال‌ها و نشريات، نقش مهمي در شايع شدن اصطلاحاتي كه ما آنها را زبان مخفي مي‌ناميم در اين گروه سني دارد، ادامه مي‌دهد: شوراي فرهنگ عمومي، بحث‌هاي جدي را دراين زمينه پيش گرفته است.

وي مي‌افزايد: با صدور دستورالعمل‌هايي از سوي شوراي فرهنگ عمومي و ايجاد ضمانت اجرايي در اين خصوص، در آينده با مشكلات كمتري روبرو خواهيم بود.
چهارشنبه 29 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 152]