هدفمند کردن یارانه‌ها بدون ابزار غیرکارآمد است

واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:

آنچه که نمایندگان پارلمان به ضرورت تصویب آن رأی دادند، مغایرتی اساسی با اجرای این طرح ساختاری و بزرگ کشور در عرصه اقتصادی دارد؛ زیرا در این صورت دولت ناچار است برای ایجاد نظامی سازمان یافته در بخش اقتصاد یارانه‌ها، ماه‌ها در گیر و دار پروسه دریافت منابع لازم گرفتار شود.دکتر مهران امیرمعینی/ معاون پژوهشی مؤسسه مطالعات بین‌المللی انرژی اصلاح یارانه‌های پرداختی در ایران و آنچه که سال‌هاست بویژه در بخش انرژی در مورد مصرف نگران کننده حامل‌های انرژی روی می‌دهد، بر هیچ یک از تحلیلگران مسائل اقتصادی پوشیده نیست. روند لجام گسیخته مصرف بویژه مصرف فرآورده‌های نفتی، آب و برق تا به ‌آنجا پیش رفته است که تاکنون رقمی نزدیک به 100 میلیارد دلار از یارانه‌های کشور را به خود اختصاص داده است. تصمیم دولت مبنی بر اصلاح این دست از یارانه‌ها با هدف پرداخت صحیح و نظام‌مند آن، اقدامی ساختاری است که می‌تواند به اصلاحاتی بنیادین در شبکه گسترده عرضه مداوم یارانه‌ها منجر شود. مجلس شورای اسلامی در ادامه بررسی لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها با حذف موادی از این برنامه، دولت را موظف کرد تا تمام وجوه حاصل از آزاد شدن منابع در طرح هدفمند کردن یارانه‌ها را به حساب خزانه کشور واریز و منابع مورد نیاز برای بازتوزیع یارانه‌ها به دهک‌های هدف در دریافت یارانه‌ها را از محل بودجه‌های سنواتی (سالیانه) برداشت کند. آنچه که نمایندگان پارلمان به ضرورت تصویب آن رأی دادند، مغایرتی اساسی با اجرای این طرح ساختاری و بزرگ کشور در عرصه اقتصادی دارد؛ زیرا در این صورت دولت ناچار است برای ایجاد نظامی سازمان یافته در بخش اقتصاد یارانه‌ها، ماه‌ها در گیر و دار پروسه دریافت منابع لازم گرفتار شود. اصلاحات اقتصادی در هر کشور نیاز به یکپارچگی سازمان‌های تصمیم‌گیر، دولت و مجلس دارد و گرچه از مجلس انتظار می‌رود تا براساس وظایف قانونی خود احتیاط‌های لازم را در قبال کاهش اثرات (احتمالی) منفی طرح‌های پیشنهادی دولت انجام دهد اما آنچه مسلم است، قوه مقننه نیز باید در همنوایی منطقی با برنامه‌های قاطعانه‌ای در مسیر اصلاحات اقتصادی کشور، همراهی لازم را ایجاد کند. آنچه مسلم، اینکه یک سیاست باید با تمام ابزارهایش در اختیار دولت قرار گیرد زیرا در غیر این صورت دسترسی به اهداف مورد نظر میسر نخواهد شد و دولت در قبال مشکلات احتمالی در بدنه اقتصادی کشور، کمتر پاسخگو خواهد بود.دولت دهم با توجه به سند راهبردی کشور در بخش بالادستی (برنامه چشم‌انداز) و نیز با تمرکز بر لزوم تغییر برخی ساختارهای ناکارآمد در بدنه اقتصاد، طرح اصلاح یارانه‌ها را به مجلس ارائه کرده است اما نوع اقدامات احتیاطی مجلس با درون‌مایه‌ای از محافظه‌کاری نمایندگان محترم، زمینه تحقق این طرح ملی که دهه‌ها صاحبان دولت‌ها به دنبال اجرای آن هستند را با تأخیری طولانی‌تر مواجه خواهد کرد. کاملاً روشن است که اجرای طرح اصلاح یارانه‌ها طرح کوچکی نیست لذا چنانچه دولت بخواهد در مسیر اعمال آن برداشت‌هایی (از درآمدهای حاصل از آزاد شدن منابع که اصلاح یارانه‌ای شده است) را صرف امور اصلاحی و زیربنایی کند، با مانع بزرگی به نام مصوبه مجلس برای کسب مجوز برداشت از بودجه و حساب ذخیره مواجه خواهد شد. طبیعی است این مصوبه مجلس، طرح هدفمند کردن یارانه‌ها را به طرحی غیرکارآمد و غیرمنطقی تبدیل خواهد کرد که آشکار شدن آثار منفی آن در چنین شرایطی نظیر ایجاد تورم و رکود، دولت را به حذف اجرای آن تشویق خواهد کرد. امروزه یارانه‌ها به گروه‌های هدف پرداخت نمی‌شود و آنچه که اکنون درباره کم بودن سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف انرژی مشاهده می‌شود حاصل اعمال نظامی یارانه‌ای، غیراستاندارد و غیراقتصادی در این حوزه است که سرمایه‌گذاران را برای تولید و مشارکت در بخش‌های مختلف تولید فرآورده‌های نفتی، برق و سایر انرژی‌های ایران از مسیر مورد انتظار به دور کرده است. مصرف سوخت در ایران فزاینده است و قطعاً ابزارهای قیمتی نه در کوتاه‌مدت، که در بلند‌مدت فرصت‌های مناسبی به نام «صرفه‌جویی انرژی» در کشور ایجاد خواهد کرد. قیمت انرژی در ایران امروز نسبت به اغلب اقلام خوراکی و غیرخوراکی هم کمتر است و اگر به دنبال صرفه‌جویی انرژی هستیم باید سیاست‌های لازم را شبیه آنچه در طرح هدفمند کردن یارانه‌ها مطرح شده است به اجرا بگذاریم. بدیهی است هر سیاستی می‌تواند منجر به موفقیت و شکست شود؛ اصلاحات ساختاری در بدنه اقتصاد ایران باید روزی به اجرا گذاشته شود و تبعات احتمالی ناشی از افزایش قیمت‌ها هم پذیرفته شود. قطعاً دولت نیز لازم است با اتخاذ سیاست‌هایی منسجم و استاندارد با تمرکز بر نتایج هم‌اندیشی صاحبنظران اقتصادی زمینه‌های کنترل آثار پدیدار گشتن افزایش سطح عمومی قیمت‌ها را ایجاد کند. در چنین شرایطی است که می‌توانیم برای اولین بار شاهد کاهش سطوح مصرف، پرداخت هدفمند یارانه‌ها به دهک‌های واقعی اجتماع، افزایش بهره‌وری انرژی در نتیجه جایگزین‌ کردن تکنولوژی و انتخاب سوخت‌های ارزان‌تر و ... امیدوار بود. /1001/

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: راسخون]

[مشاهده در: www.rasekhoon.net]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 110]