اميد به زندگي بيشتر با تداوم كار و فعاليت در دوران سالمندي

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: اميد به زندگي بيشتر با تداوم كار و فعاليت در دوران سالمندي

تعداد سالمندان و بازنشستگان در جهان به ويژه در كشورهاي پيشرفته روز به روز در حال افزايش است. اين مسأله هرچند اميدواركننده است اما به هر حال سالمندي و افزايش جمعيت سالمندان پديده‌اي است كه ناديده گرفتن آن مي‌تواند در آينده جوامع را با مشكلات بسياري مواجه سازد.

اگرچه در ايران نسبت گروه‌هاي سني جوان به كل جمعيت كشور درصد بيشتري را نشان داده و كشور ما را از نظر ساختار جمعيتي در شمار كشورهاي جوان قرار مي‌دهد، با اين حال 27/7 درصد جمعيت ايران را سالمندان تشكيل مي‌دهند، جمعيتي كه با توجه به كاهش ميزان زاد و ولد و پيشرفت امكانات پزشكي و بهداشتي، در آينده افزايش بيشتري خواهد يافت و باعث خواهد شد اميد به زندگي نيز كه اكنون ميانگين آن براي مردان 3/68 و زنان 7/69 سال است، افزايش يابد.

با توجه به آن كه در بيشتر كشورهاي پيشرفته جهان، مسأله تأمين مالي بازنشستگان و سالمندان بيش از مسائل ديگر مشكلاتي را براي نظام تأمين اجتماعي اين كشورها فراهم ساخته، مسئولان كشورهاي مزبور را بر آن داشته تا با افزايش سن بازنشستگي و تأمين بودجه بيشتر براي نظام تأمين اجتماعي از طريق افزايش ماليات‌ها، تاحدي نگراني‌هاي مربوط به سال‌هاي آتي را رفع كنند، اما در ايران مسأله سالمندان و تأمين رفاه و آسايش آنان با كشورهاي پيشرفته تفاوت ماهوي دارد و به گفته كارشناسان رفاه و تأمين اجتماعي و استادان بهزيستي دانشگاه‌هاي كشورمان، نبود يك سياست اجتماعي فراگير در مورد سالمندان، كمبود بودجه و اعتبارات لازم، كمبود منابع انساني، ناآشنايي مسئولان ذي‌ربط با مسايل مربوط به سالخوردگي جمعيت و كمبود تجهيزات و امكانات كافي، مشكلاتي است كه نظام تأمين اجتماعي كشورمان با آن روبه‌رو است، اما آنچه براي بازنشستگان در اولويت قرار دارد، دور كردن هر نوع دغدغه خاطر و نگراني است، دغدغه و نگراني از اين طرز تفكر كه بازنشسته ديگر نمي‌تواند فرد مفيدي براي جامعه و حتي خانواده خود باشد.

يك جامعه‌شناس آمريكايي مي‌گويد: آنچه اهميت دارد، درك و فهم اين مسأله است كه سالمندي و بازنشستگي به معناي پايان كار يا رسيدن به آخر خط نيست و اين‌ها همه تعابيري است كه جامعه براي پيشبرد امور و حل و فصل مشكلات خود، به صورت قراردادي تعيين كرده كه لغو آن‌ها باعث وقوع هرج و مرج و زمينه‌ساز نوعي از هم‌گسيختگي در جامعه خواهد شد.

بسيار ديده شده بازنشستگان بالاي 60 و 70 سال با نشاط‌تر و سالم‌تر از افراد ميانسال 40 تا 50 ساله و حتي در برخي موارد جوانان هستند. بازنشستگان بايد بپذيرند كه هنوز از توان لازم براي انجام كارهايي كه در دوران فعاليت عهده‌دار بوده‌اند، برخوردارند و شور و نشاط كافي براي ورزش و تفريحات مناسب سن و سال‌شان دارند.

بازنشستگان همچنين بايد بپذيرند سالمندي مرحله‌اي اجتناب‌ناپذير است كه انسان با پشت‌سر گذاشتن چند دهه از عمر خود به آن پاي مي‌گذارد و در اين مرحله به طور طبيعي با تغييرات و تحولات جسمي و حتي روحي روبه‌رو مي‌شود، اما مهم آن است عواملي را كه باعث ضعف بيش از حد جسمي و مخل آسايش روحي ما مي‌شوند، بهتر بشناسيم و دشواري‌ها را از سر راهمان برداريم.

پژوهشگران صاحب‌نظر در حوزه مسايل سالمندي، اتفاق نظر دارند سالمنداني كه از سلامت جسم و روح برخوردارند، افرادي هستند كه با اتكا به قابليت‌هاي فردي مي‌توانند با محيط پيرامون خود ارتباط داشته، سازگار باشند و از زندگي لذت ببرند. كارشناسان سازمان بهداشت جهاني نيز در تعريف سلامت جسم و روح مي‌گويند: تنها بيمار نبودن و احساس ناتواني نكردن نشان دهنده سلامت فرد نيست بلكه سلامت يعني تندرستي كامل جسمي، روحي و اجتماعي.

دانشمندان زيست‌شناس و فيزيولوژيست امروزه براين باورند كه ضعف قواي ادراكي، بيش از اين كه به سن و سال افراد و به طور كلي به مسأله پا به سن گذاشتن مربوط شود، به كاركرد مغز و اعصاب افراد ارتباط دارد.

به عبارت ديگر هر اندازه كه فرد سالمند و بازنشسته، خود را از دايره فعاليت‌هاي اقتصادي و اجتماعي كنار كشد و به رفتن پارك، ديدار دوستان و روزمرگي‌هايي از اين نوع بسنده كند ـ كه البته اين‌ها همه در جاي خود مناسب و خوب است ـ ضعف و سستي به تدريج بر او غلبه كرده، سرانجام او را به پريشاني فكري و مشكلات روحي ـ رواني مبتلا مي‌كند.

به هر حال رعايت اين نكات به معناي رفع تمام نيازهايي كه فرد سالمند و بازنشسته دارد نيست بلكه هدف اين است كه بازنشستگان تا آنجا كه ممكن است محدوديت‌هاي ساختگي و غيرطبيعي را كه براي خود ساخته يا ديگران براي آن‌ها ايجاد كرده‌اند از ميان بردارند و چنان چه احساس كنند كه مي‌توانند همچنان به كار و فعاليت ـ هرچند نه در سطح گذشته و دوران جواني و ميانسالي ـ مبادرت ورزند، درنگ نكنند و اين را در نظر داشته باشند كه به زعم كارشناسان و روان‌شناسان حوزه سالمندي، تداوم كار و فعاليت بازنشستگان، اميد به زندگي بيشتر را در آنان بارور مي‌سازد. با توجه به اين ضرورت‌هاست كه سازمان ملل مقرر كرده تبعيض سني براي تصدي مشاغل در تمام كشورهاي عضو از بين برود و در جامعه براي اشتغال تمام سنين برنامه‌ريزي شود.

لازم به ذكر است كه شور و عشق براي تداوم فعاليت بازنشستگان نياز به روح و جسمي سالم دارد، بنابراين نبايد از انجام معاينات دوره‌اي (چك آپ) و آزمايش‌هاي لازم براي پيشگيري از بيماري‌هاي گوناگون و تأمين سلامت خود، غفلت ورزند.

در بسياري از كشورهاي جهان سالمندان با دوران بازنشستگي خود به خوبي كنار آمده و به فعاليت مطابق با توان و ذوق خود ادامه مي‌دهند.

هرچند در كشور ما امكانات لازم براي دسترسي گسترده بازنشستگان به فعاليت‌هايي كه بتواند اميد به زندگي سالم را براي آنان فراهم سازد و نيازهاي اقتصادي‌شان را تا حد امكان تأمين كند وجود ندارد، با اين حال نبايد از نظر دور داشت كه بازنشستگان نيز در اين روند نقشي مهم به عهده دارند و نبايد مواجهه با برخي موانع، آنان را از هدف اصلي باز دارد. بديهي است در اين ميان، دولت و مراجع مسئول نيز بايد نقش مهم‌تري ايفا كنند.

نقل از زندگي نو

نشريه بازنشستگان صنعت نفت

دوشنبه 27 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 1865]